Fiskus może poprawić milczące interpretacje

Zgodnie z uchwałą Naczelnego Sądu Administracyjnego z 4 listopada 2008 r. (sygn. akt I FPS 2/08) datą wydania interpretacji podatkowej jest moment jej doręczenia, a nie sporządzenia przez organ podatkowy. W konsekwencji, przy wszystkich odpowiedziach sporządzonych w ustawowym trzymiesięcznym terminie, ale doręczonych podatnikowi już po jego upływie, mamy do czynienia z milczącymi interpretacjami. Oznacza to, że obowiązujące w danej sprawie jest stanowisko podatnika przedstawione we wniosku o wydanie interpretacji.

I tu fiskus staje przed dylematem. Powszechną praktyką organów podatkowych wydających interpretacje podatkowe było podpisywanie ich w ostatnim dniu trzymiesięcznego terminu na odpowiedź i wysyłanie ich podatnikom już po tym okresie. W związku z tym w obiegu prawnym znajduje się sporo milczących interpretacji. Niestety, Ministerstwo Finansów nie ma danych, jak dużo interpretacji było doręczonych po terminie. Co ważne, często stanowisko podatnika zawarte we wniosku jest odmienne od prezentowanego przez fiskusa. Jak organy podatkowe mogą teraz naprawić swoje błędy?

Poprzez zmianę lub uchylenie milczących interpretacji podatkowych. Z pewnością będzie to duże przedsięwzięcie logistyczne, ale wydaje się ono właściwe - trzeba sprawdzić wszystkie interpretacje, które były doręczone po terminie.

Na podobne rozwiązanie wskazuje NSA w uzasadnieniu do wydanej uchwały w sprawie interpretacji. Zdaniem sądu w przypadku gdyby okazało się, że do sporządzenia i nadania interpretacji doszło przed upływem terminu określonego dla jej udzielenia (wydania), natomiast doręczenie interpretacji - np. z powodu unikania odbioru interpretacji przez jej adresata - nastąpiło już po upływie tego terminu, organ podatkowy dysponuje trybem weryfikacji z urzędu uznanej za wiążącą milczącej interpretacji.

Zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej, minister finansów albo organ samorządowy może z urzędu zmienić interpretację indywidualną (obejmuje to też przypadek milczącej interpretacji), jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.

Posiadając informację o dacie doręczenia pisemnej interpretacji adresatowi, właściwy organ może niezwłocznie uruchomić wspomniany tryb, zastępując niejako tą interpretacją milczącą interpretację stwierdzającą prawidłowość stanowiska wnioskodawcy w pełnym zakresie - podpowiada NSA.

Podmioty, które otrzymały interpretację wydaną przez organ podatkowy po terminie, mogą zastosować własne stanowisko przedstawione we wniosku o interpretację i w razie sporu z organami domagać się ochrony zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej, na podstawie których został złożony wniosek, czyli korzystać z milczącej interpretacji. Zdaniem Mirosławy Przewoźnik-Kurzycy, radcy prawnego w kancelarii Salans, może to oznaczać np. korektę złożonych wcześniej deklaracji podatkowych i wystąpienie o nadpłatę podatku. Trzeba jednak pamiętać, że sytuacja poszczególnych podatników może się istotnie różnić i konieczna będzie indywidualna ocena poszczególnych przypadków, np. w zakresie ewentualnego przedłużenia terminu do wydania interpretacji.

- Z kolei organy podatkowe są uprawnione do zmiany (a w niektórych przypadkach uchylenia) milczącej interpretacji, choć w odniesieniu do starych interpretacji będzie to wymagało wykazania, że interpretacja milcząca rażąco narusza prawo - stwierdza Mirosława Przewoźnik-Kurzyca.

Również dr Tomasz Nowak, ekspert z kancelarii Grynhoff Woźny Maliński, wskazuje, że jeśli interpretacje indywidualne nie zostały doręczone w terminie, to podatnik może zastosować się do stanowiska wyrażonego we wniosku o udzielenie interpretacji, a nie w samej interpretacji. Wówczas jest chroniony tak, jakby otrzymał interpretację o treści zgodnej ze swoim stanowiskiem.

- Ponieważ uchwała NSA dotyczy stanu prawnego obowiązującego w 2005 roku, organy podatkowe niekoniecznie będą stosować tę uchwałę do interpretacji wydawanych po 1 lipca 2007 r., mimo że brzmienie odpowiedniego przepisu w nowym stanie prawnym zmieniło się nieznacznie - uważa dr Tomasz Nowak.

Dodaje, że organy podatkowe mogą zmienić milczącą interpretację, jeśli się z nią nie zgadzają i jeśli zachodzą przesłanki do zmiany. W odniesieniu do interpretacji wydanych w stanie prawnym obowiązującym przed 1 lipca 2007 r. organy powinny wykazać naruszenie prawa w stopniu rażącym.

- Podatnicy, którzy chcą mieć pewność, że obowiązuje ich milcząca interpretacja, mają prawo zwrócić się do organu podatkowego o wydanie zaświadczenia potwierdzającego ten fakt - radzi nasz rozmówca z kancelarii Grynhoff Woźny Maliński.