Nowe przepisy nie będą spójne ze standardami

Projekt zmian do rozporządzenia dotyczącego instrumentów finansowych, który został opublikowany na stronie internetowej Ministerstwa Finansów, to odpowiedź resortu na kryzys finansowy. Rozwiązania w nim zawarte pozwalają na przekwalifikowanie niektórych instrumentów finansowych zakwalifikowanych do kategorii przeznaczone do obrotu do innych kategorii.

Nie będzie to jednak możliwe w przypadku instrumentów pochodnych. Zmiany będzie można zastosować do okresów sprzed dnia wejścia w życie rozporządzenia, jednak nie wcześniej niż według stanu na 1 października 2008 r. Rozporządzenie ma wejść w życie z dniem ogłoszenia. Będzie miało zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdań sporządzanych za rok obrotowy rozpoczynający się w 2008 roku.

Dostosowanie do standardów

W uzasadnieniu resort wyjaśnia, że rozporządzenie przygotowane zostało w celu doprowadzenia do porównywalności standardów sprawozdawczości finansowej jednostek stosujących polskie przepisy oraz podmiotów stosujących standardy międzynarodowe.

Jednak dla prof. Gertrudy Świderskiej, prezesa MAC Auditor, kierownika Katedry Rachunkowości Menedżerskiej SGH, członka Komitetu Standardów Rachunkowości argumentacja ta nie jest do końca przekonująca. W obowiązującym rozporządzeniu występuje wiele różnic w stosunku do Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (MSR) 39 Instrumenty finansowe: ujawnienie i wycena. Po wprowadzeniu zmian nadal pozostanie niespójność w zakresie kwalifikacji aktywów do różnych kategorii wyceny i zasad ujmowania skutków wyceny. Przykładowo w Międzynarodowych Standardach Rachunkowości aktywa finansowe mogą być wyznaczane do kategorii dostępne do sprzedaży również decyzją jednostki, a nie tylko, gdy nie spełniają definicji innych kategorii.

Różna wycena

Ponadto w rozporządzeniu aktywa dostępne do sprzedaży mogą być wyceniane albo przez wynik, albo przez kapitał, w MSR 39 tylko przez kapitał.

- W związku z tym efekt nie zostanie osiągnięty dla akcji i udziałów, jeżeli spółki przyjęły w zasadach rachunkowości ujmowanie skutków wyceny aktywów dostępnych do sprzedaży przez wynik. To natomiast jeden z głównych celów działań podjętych przez Radę MSR - podkreśla nasza rozmówczyni.

Gertruda Świderska zwraca również uwagę, że jednostki stosujące MSR w Polsce wykorzystują często opcję wartości godziwej (potwierdzają to ostatnie badania przeprowadzone w Katedrze Rachunkowości Menedżerskiej SGH). Aktywa wyznaczone do kategorii wycenianych w wartości godziwej przez wynik i niestanowiące aktywów przeznaczonych do obrotu nie mogą być w świetle MSR 39 przekwalifikowane. W rozporządzeniu w ogóle nie ma opcji wartości godziwej.

- Należałoby przynajmniej dostosować zasady kwalifikacji, wprowadzić opcję wartości godziwej - uważa ekspert.

Warto również wprowadzić zasadę, że zabezpieczenie uprawdopodobnionego przyszłego zobowiązania jest zabezpieczeniem wartości godziwej (z wyjątkiem zabezpieczenia ryzyka walutowego, które może być traktowane jako zabezpieczenie przepływów pieniężnych).

1 października 2008 r. to dzień, na który najwcześniej można przekwalifikować instrumenty finansowe

AGNIESZKA POKOJSKA

agnieszka.pokojska@infor.pl