Jak obliczyć potrącenia niealimentacyjne z pensji

RADA

Ma Pan prawo potrącić z wynagrodzenia zatrudnionego z tytułu długów niealimentacyjnych (np. kredytu bankowego, pożyczki) tyle, by na rękę zostało pracownikowi minimalne wynagrodzenie netto. Ile wynosi tzw. kwota wolna od potrąceń, zależy od tego, jakie koszty uzyskania przychodów przysługują pracownikowi, oraz od tego, czy złożył PIT-2. Jeśli kwoty świadczeń niealimentacyjnych nie są zbyt wysokie, być może uda się je odliczyć w pełnej wysokości. Schemat dokonywania potrąceń świadczeń niealimentacyjnych z wynagrodzenia pracownika przedstawiono w uzasadnieniu.

UZASADNIENIE

Z wynagrodzenia pracownika, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz zaliczki podatkowej, wolno dokonywać tylko ściśle określonych w Kodeksie pracy potrąceń. Wśród nich figurują m.in. sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie należności innych niż alimentacyjne. Świadczenia niealimentacyjne możemy potrącić z wynagrodzenia maksymalnie do jego połowy. Ponadto zatrudnionemu musimy zostawić tzw. kwotę wolną od potrąceń, która w tej sytuacji wynosi minimalne wynagrodzenie za pracę po odjęciu składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne i zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Pełna kwota wolna od potrąceń przysługuje pracującemu przez część miesiąca, np. z powodu choroby czy rozpoczęcia urlopu wychowawczego. Kwota wolna od potrąceń jest jednak proporcjonalna do wymiaru czasu pracy pracownika.

Nie ma jednak jednej kwoty wolnej od potrąceń (minimalnego wynagrodzenia netto), ale w rzeczywistości są cztery - w zależności od:

• kosztów uzyskania przychodu przysługujących pracownikowi,

• tego, czy złożył on w firmie PIT-2.

Oświadczenie dla celów obliczania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych PIT-2 pracownik składa pracodawcy przed pierwszą wypłatą wynagrodzenia w roku podatkowym. Składa je po to, by jego miesięczne zaliczki zmniejszać o tzw. ulgę obniżającą podatek (46,33 zł miesięcznie). Oświadczenie może złożyć zatrudniony, który nie otrzymuje:

• emerytury ani renty za pośrednictwem płatnika,

• dochodów z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną,

• dochodów, od których jest zobowiązany sam opłacać zaliczki na podatek dochodowy (np. działalność gospodarcza, najem),

• świadczeń pieniężnych od organu zatrudnienia lub od biura terenowego FGŚP (art. 32 ust. 3 updof).

W związku z tym opisanych niżej sposobów rozliczenia dokonujemy w podziale na cztery warianty:

• wariant I - dla pracownika, który ma prawo do podstawowych kosztów uzyskania przychodu (111,25 zł miesięcznie) i złożył PIT-2,

• wariant II - dla pracownika, który ma prawo do podstawowych kosztów uzyskania przychodu (111,25 zł miesięcznie ) i nie złożył PIT-2,

• wariant III - dla pracownika, który ma prawo do podwyższonych kosztów uzyskania przychodu (139,06 miesięcznie) i złożył PIT-2,

• wariant IV - dla pracownika, który ma prawo do podwyższonych kosztów uzyskania przychodu (139,06 miesięcznie ) i nie złożył PIT-2.

Schemat dokonywania potrąceń świadczeń niealimentacyjnych z wynagrodzenia pracownika wygląda następująco:

KROK 1 - OBLICZAMY PODSTAWĘ DO POTRĄCEŃ

Podstawą dokonywania potrąceń jest pensja netto pracownika, czyli w wysokości brutto po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne (stanowisko Departamentu Prawa Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej z 16 października 2007 r.) oraz zaliczki na podatek dochodowy.

Obliczamy po kolei:

a) składki na ubezpieczenia społeczne finansowane z przychodów pracownika (wspólne dla wszystkich wariantów)

- emerytalna 2000 zł x 9,76% = 195,20 zł

- rentowe 2000 zł x 1,5% = 30 zł

- chorobowa 2000 zł x 2,45% = 49 zł

- razem 274,20 zł

b) składkę na ubezpieczenie zdrowotne (wspólna dla wszystkich wariantów)

- podstawa wymiaru 2000 zł - 274,20 zł = 1725,80 zł

- pełna składka zdrowotna 1725,80 zł x 9% = 155,32 zł

- odliczana od zaliczki 1725,80 zł x 7,75% = 133,75 zł