REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Nowe prawa dla rodziców od 26 kwietnia 2023 r. – zasiłki, urlopy, elastyczna organizacja i ochrona pracy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Nowe prawa dla rodziców od 26 kwietnia 2023 r. – zasiłki, urlopy, elastyczna organizacja i ochrona pracy
Nowe prawa dla rodziców od 26 kwietnia 2023 r. – zasiłki, urlopy, elastyczna organizacja i ochrona pracy
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

W dniu 26 kwietnia 2023 r. wejdzie w życie ustawa zmieniająca Kodeks Pracy, która nada szereg nowych uprawnień pracownikom będącym rodzicami małych dzieci. Nowe przepisy oznaczają nie tylko zmiany w wysokości wypłacanych świadczeń i zwiększenie ochrony rodziców małych dzieci przed zwolnieniem, lecz również wpłyną na bardziej aktywną partycypację drugiego z rodziców w wychowaniu dziecka. Komentuje dr Paweł Łuczak z Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego.

Urlopy - rodzicielski, ojcowski

Nowe przepisy ułatwią pracownikom wnioskowanie o urlopy związane z rodzicielstwem. Począwszy od 26 kwietnia 2023 r. pracownicy będą mogli wnioskować o nie w postaci elektronicznej. Ustawodawca uniezależnił również prawo pracownika – ojca dziecka – do urlopu rodzicielskiego od pozostawania przez matkę dziecka w zatrudnieniu w dniu porodu. Dzięki temu ojciec dziecka będzie mógł skorzystać z urlopu rodzicielskiego nawet wtedy, gdy matka dziecka w momencie porodu nie była zatrudniona. 

Wydłużeniu o 9 tygodni ulegnie również sam urlop rodzicielski (z dotychczasowych 32 do 41 tygodni), z zaznaczeniem, że nowo dodana część zarezerwowana zostaje tylko dla drugiego rodzica. Takie rozwiązanie ma na celu zwiększenie roli drugiego rodzica w wychowaniu dziecka, jak również ułatwienie matce powrotu do aktywności zawodowej. Zapewnienie prawa do nieprzenoszalnej części urlopu rodzicielskiego (w wymiarze 2 miesięcy) było jednym z wymogów nałożonych na państwa członkowskie przez Unię Europejską. Na uwagę zasługuje również fakt, iż rodzice mogą korzystać z urlopu rodzicielskiego równolegle – w tym samym czasie. 

REKLAMA

REKLAMA

Pracownik nadal będzie mógł łączyć korzystanie z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy, który udzielił mu urlopu. W takim wypadku praca może być wykonywana w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy, a urlopu rodzicielskiego udziela się na pozostałą część wymiaru. Wymiar urlopu rodzicielskiego pracownika łączącego urlop z wykonywaniem pracy u pracodawcy, który go udzielił, ulega wydłużeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy wykonywanej przez pracownika podczas jednoczesnego korzystania z urlopu.

Warto pamiętać także, iż wchodząca w życie nowelizacja oznacza zmiany również w urlopach ojcowskich. Już 26 kwietnia skróceniu ulegnie termin, do którego pracownik – ojciec dziecka, może wykorzystać urlop ojcowski - do ukończenia przez dziecko 12. miesiąca życia albo do upływu 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14. roku życia, a nie jak dotychczas do ukończenia przez dziecko drugiego roku życia.

Zmiany w wysokości zasiłku macierzyńskiego 

Zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego, w tym 9 tygodni urlopu rodzicielskiego przysługujące wyłącznie drugiemu rodzicowi dziecka, wyniesie 70% podstawy wymiaru zasiłku. 

Matka dziecka, w terminie nie później niż 21 dni po porodzie, może złożyć pisemny wniosek o wypłacenie jej zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze (z wyłączeniem 9 tygodni tego urlopu przysługujących ojcu dziecka). W takiej sytuacji zasiłek macierzyński wynosi 81,5% podstawy wymiaru zasiłku za cały ten okres. Warto pamiętać przy tym, iż rodzice, którzy obecnie przebywają na urlopach związanych z rodzicielstwem mogą w terminie 21 dni od wejścia w życie nowych przepisów złożyć wniosek o przeliczenie świadczenia według nowych przepisów, tym samym zyskując wyższe świadczenie (odpowiednio 81,5% zamiast 80% lub 70% zamiast 60%). 

Zwiększenie ochrony i uprawnień rodziców małych dzieci

Wprowadzone zmiany przepisów obejmą również szczególną ochroną rodziców małych dzieci korzystających z uprawnień związanych z rodzicielstwem. Ochroną przed wypowiedzeniem umowy o pracę objęto, poza okresem ciąży i okresem urlopu macierzyńskiego, okres od dnia złożenia przez pracownika wniosków: o udzielenie urlopu macierzyńskiego lub jego części, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego albo jego części, urlopu rodzicielskiego lub jego części oraz urlopu ojcowskiego lub jego części do dnia zakończenia korzystania z tych urlopów. Takie regulacje bez wątpienia pozytywnie wpłyną na skłonność pracowników do korzystania z urlopów związanych z rodzicielstwem, gdyż nie będą oni obawiali się negatywnych konsekwencji wynikających ze skorzystania ze swoich uprawnień. 

Na uwagę zasługuje fakt, iż we wdrażanych przepisach ustawodawca zadbał także o pracodawców i zabezpieczył ich przed nieuczciwymi pracownikami, którzy chcieliby wykorzystać lukę w przepisach. W przypadku złożenia przez pracownicę lub pracownika wniosku o urlop wcześniej aniżeli przewidziany prawnie termin na złożenie takiego wniosku, ochrona zacznie obowiązywać dopiero od terminu określonego w przepisach prawa: odpowiednio na 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z części urlopu macierzyńskiego oraz części urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego; na 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu rodzicielskiego albo jego części; oraz na 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu ojcowskiego albo jego części. Ta regulacja w sposób istotny zabezpiecza pracodawcę przed nieuczciwymi praktykami pracowników polegającymi na wnioskowaniu o urlop związany z rodzicielstwem ze znacznym wyprzedzeniem w celu zapewnienia sobie ochrony przed wypowiedzeniem.

Rozszerzeniu ulegnie również graniczny wiek dziecka, który pozwala rodzicom korzystać ze szczególnych uprawnień dla rodziców małych dzieci. Dotychczas pracownik do ukończenia przez dziecko 4. roku życia mógł korzystać ze szczególnych uprawnień, które wymagały każdorazowo uzyskania jego zgody na pracę w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, w systemie przerywanego czasu pracy oraz delegowanie poza stałe miejsca pracy. Po nowelizacji przepisów ten graniczny wiek dziecka zostaje przesunięty do 8. roku życia. Wziąć pod uwagę należy natomiast, iż zmiana ta może mieć negatywny wpływ na organizację pracy w wielu przedsiębiorstwach.

REKLAMA

Pracownik po urlopie związanym z rodzicielstwem wróci do pracy lub dostanie odszkodowanie

Nowe przepisy wprowadzają regulację o charakterze gwarancyjnym dla pracowników wracających do pracy po urlopach związanych z rodzicielstwem. Pracodawca będzie zobowiązany dopuścić pracownika po zakończeniu urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego, urlopu ojcowskiego oraz urlopu wychowawczego do pracy na dotychczasowym stanowisku. 

Jeżeli zatrudnienie pracownika na dotychczasowym stanowisku nie będzie możliwe (np. z powodu reorganizacji), pracodawca będzie musiał powierzyć pracownikowi pracę na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu oraz na warunkach nie mniej korzystnych od tych, które obowiązywałyby, gdyby pracownik nie korzystał z urlopu. W przypadku naruszenia przez pracodawcę praw pracownika, w tym także uprawnień związanych z rodzicielstwem, pracownikowi przysługiwać będzie roszczenie o odszkodowanie w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Elastyczna organizacja pracy dla rodzice dzieci do 8. roku życia 

Zgodnie z nowymi przepisami, pracownik wychowujący dziecko, do ukończenia przez nie 8. roku życia, może złożyć wniosek o zastosowanie dla niego elastycznej organizacji pracy, co ma w założeniu umożliwić mu szybszy powrót na rynek pracy oraz ułatwić pogodzenie rodzicielstwa z pracą zawodową. Rodzic małego dziecka będzie mógł wnioskować o pracę: zdalną, w systemie przerywanego czasu pracy, w systemie skróconego tygodnia pracy, w systemie pracy weekendowej, w ramach ruchomego rozkładu czasu pracy i w ramach indywidualnego rozkładu czasu pracy, a także o obniżenie wymiaru czasu pracy.

Pracodawca rozpatrując wniosek pracownika weźmie pod uwagę zarówno potrzeby pracownika, w tym termin oraz przyczynę konieczności korzystania przez pracownika z elastycznej organizacji pracy, z drugiej strony - własne potrzeby i możliwości, w tym konieczność zapewnienia normalnego toku pracy, organizację pracy lub rodzaj pracy wykonywanej przez pracownika.

Pracownik otrzyma informację zwrotną w terminie 7 dni od dnia otrzymania wniosku, a w przypadku odmowy pracodawca będzie musiał liczyć się z koniecznością wskazania jej przyczyny. Pamiętać należy również, iż pracownik korzystający z elastycznej organizacji pracy może w każdym czasie zawnioskować o powrót do poprzedniej organizacji pracy przed upływem czasu określonego we wniosku, jeśli przemawia za tym zmiana okoliczności będących podstawą do korzystania przez niego z elastycznej organizacji pracy. 

Elastyczna organizacja pracy jest jednym z instrumentów, które zgodnie z założeniami dyrektywy unijnej mają zachęcić pracujących rodziców do pozostania na rynku pracy, umożliwiając dostosowanie ich rozkładów czasu pracy do osobistych potrzeb i preferencji. Dyrektywa unijna nakłada na państwa członkowskie obowiązek wprowadzenia przepisów pozwalających rodzicom i opiekunom dzieci do lat 8 na elastyczną organizację pracy w celu sprawowania opieki nad dziećmi.

dr Paweł Łuczak, Wydział Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego, Katedra Zarządzania Zasobami Ludzkimi

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy KSeF sprawi, że księgowi będą mieli mniej pracy? Niekoniecznie

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) to jedno z najważniejszych przedsięwzięć cyfryzacyjnych w polskim systemie podatkowym, mające na celu uproszczenie i zautomatyzowanie obiegu faktur – od ich wystawienia, przez przesyłanie, aż po archiwizację. Choć Ministerstwo Finansów zapowiada, że dzięki obowiązkowemu modelowi KSeF przedsiębiorcy i księgowi zyskają czas, w praktyce księgowi nie spodziewają się mniejszego nakładu pracy. Wręcz przeciwnie, 36,1% księgowych oczekuje, że wdrożenie KSeF przysporzy im więcej obowiązków, a 75% z nich nadal czuje, że ich firma nie jest przygotowana do wdrożenia KseF – wynika z raportu fillup k24 “Księgowi i firmy wobec wdrożenia KSeF”.

Polskie jabłka na Łotwie… a w Białorusi? Spór podatkowy trafia do TSUE

Wyobraźmy sobie typowy dzień w polskiej firmie eksportującej jabłka. Towar gotowy, kontrahent zarejestrowany na Łotwie, formalności załatwione – wszystko wydaje się proste. Ale niespodziewanie pojawia się problem: jabłka wylądowały w Białorusi. I nagle w centrum uwagi znajduje się VAT – czy to wciąż wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT), czy już eksport?

Ministerstwo Finansów i KAS: budujemy Tax Morale. Czy moralność podatkowa zastąpi mechanizmy kontroli podatkowej?

W dniu 28 października 2025 r. w Ministerstwie Finansów odbyła się konferencja na temat moralności podatkowej w społeczeństwie i gospodarce. Uczestnikami spotkania byli m.in. wiceminister finansów Szef KAS Marcin Łoboda, przedstawiciele szwedzkiej administracji podatkowej, Krajowej Administracji Skarbowej, środowiska naukowego i biznesu. Spotkanie było okazją do dyskusji na temat budowania moralności podatkowej i jej wpływu na skuteczność poboru podatków.

Jak dobrze żyć (efektywnie współpracować) z księgowym? Przychody, koszty, bartery, dokumenty. Praktyczne rady dla twórców internetowych i influencerów

Jesteś influencerem, twórcą internetowym, a może dopiero zaczynasz swoją przygodę z działalnością online? Niezależnie od etapu, na którym jesteś – prędzej czy później przyjdzie moment, w którym będziesz musiał zmierzyć się z rozliczeniami podatkowymi. Współpraca z księgowym to w takim przypadku nie tylko konieczność, ale przede wszystkim ogromne ułatwienie i wsparcie w prowadzeniu legalnej, uporządkowanej działalności twórczej.

REKLAMA

Zwolnienia z kasy fiskalnej – aktualne przepisy i wyjątki 2025

Kasy fiskalne od lat stanowią nieodłączny element prowadzenia działalności gospodarczej. Z jednej strony są narzędziem do rejestrowania sprzedaży, z drugiej wspomagają rozliczenia podatkowe, zapewniając transparentność transakcji pomiędzy sprzedawcą i nabywcą.

Cypr staje się rajem dla polskich emigrantów. Skarbówka potwierdza korzystne zasady ryczałtu od przychodów zagranicznych

Przełom w interpretacji Krajowej Informacji Skarbowej! Fiskus potwierdził, że osoby przenoszące rezydencję podatkową do Polski mogą objąć ryczałtem wszystkie swoje przychody zagraniczne – od dywidend i kryptowalut po nieruchomości. Dla zamożnych reemigrantów to szansa na ogromne oszczędności i najkorzystniejsze warunki podatkowe w historii.

KSeF pomoże uszczelnić budżet. MF liczy na 18,7 mld zł wpływów w 2026 roku

Dzięki zmianom w podatkach i uszczelnieniu systemu za pomocą KSeF, Polska może w 2026 roku zyskać nawet 18,7 mld zł. Wśród planowanych działań są m.in. podwyżki CIT dla banków, wyższe stawki VAT i akcyzy oraz ograniczenie liczby osób nielegalnie zatrudnionych w budownictwie.

Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Jak rozliczać auta kupione do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

REKLAMA

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

100 dni do KSeF – co się zmieni już od lutego 2026 roku?

Już od 1 lutego 2026 r. duże firmy będą wystawiać wyłącznie e‑faktury w KSeF, a wszyscy podatnicy będą je odbierać elektronicznie. Od kwietnia obowiązek rozszerzy się na pozostałych przedsiębiorców, wprowadzając jednolity, ustandaryzowany obieg faktur i koniec papierowych dokumentów.

REKLAMA