REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Nowe dni wolne w Kodeksie pracy od 26 kwietnia 2023 r. – urlop opiekuńczy, zwolnienie z powodu siły wyższej. Czym różnią się od urlopu na żądanie i 2 dni opieki nad dzieckiem?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Nowe dni wolne w Kodeksie pracy od 26 kwietnia 2023 r. – urlop opiekuńczy, zwolnienie z powodu siły wyższej
Nowe dni wolne w Kodeksie pracy od 26 kwietnia 2023 r. – urlop opiekuńczy, zwolnienie z powodu siły wyższej
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Już 26 kwietnia 2023 r. wejdą w życie przepisy dostosowujące polskie Kodeks pracy do unijnej dyrektywy 2019/1158 w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Pracownicy zyskają m.in. możliwość korzystania z nowych dni wolnych od pracy: urlopu opiekuńczego i zwolnienia z powodu siły wyższej. Co tak naprawdę zmieni się dla pracowników i pracodawców?

Nowości w prawie pracy - nowe dni wolne

Nowością w Kodeksie pracy są pięciodniowy urlop opiekuńczy i dwa dni wolnego z tytułu działania siły wyższej – czym różnią się od dotychczasowych urlopów na żądanie i dwóch dni opieki nad dzieckiem?

REKLAMA

REKLAMA

5 dni bezpłatnego urlopu opiekuńczego – czym różni się od zwolnienia lekarskiego na członka rodziny i urlopu na żądanie?

Przepisy wprowadzają bezpłatny urlop opiekuńczy w wymiarze do 5 dni w roku kalendarzowym. Przysługuje on w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga znacznej opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych. Urlopu opiekuńczego nie można wziąć na siebie.

Ustawodawca ściśle określa, na kogo przysługuje urlop opiekuńczy – może to być: dziecko, małżonek, rodzice. 

Pracownik chcący skorzystać z urlopu opiekuńczego musi najpóźniej dzień przed złożyć pracodawcy pisemny wniosek (papierowy lub elektroniczny). 

Pracodawca nie może pracownikowi tego urlopu odmówić. 

Urlop opiekuńczy a urlop na żądanie

W Kodeksie pracy pozostają dotychczasowe 4 dni urlopu na żądanie. Czym urlop opiekuńczy różni się od urlopu na żądanie?

 Urlop opiekuńczyUrlop na żądanie
Wymiar5 dni w roku kalendarzowym4 dni w roku kalendarzowym
OdpłatnośćBezpłatnyOdpłatność 100% (jako część urlopu wypoczynkowego)
Urlop wypoczynkowyNie ma związkuNależy do puli urlopu wypoczynkowego
WniosekPisemny, przynajmniej dzień przedMoże być w formie ustnej, także w dniu, w którym pracownik chce skorzystać z urlopu 
PowódŚciśle określony – poważne względy medyczne dotyczące wybranych członków rodziny lub zamieszkujących w tym samym gospodarstwie domowymDowolny
Odmowa pracodawcy NiemożliwaMożliwa

Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego urlop na żądanie musi być pracownikowi udzielony przez pracodawcę. Jeśli pracodawca uzna, że nieobecność pracownika może zdezorganizować proces pracy, może odmówić udzielenia urlopu. Odmowa musi jednak zostać uzasadniona. Pracownicy często nie zdają sobie z tego sprawy, zgłaszają urlop na żądanie i nie przyjmują do wiadomości, że pracodawca im tego urlopu nie udzielił. W takiej sytuacji niestawienie się pracownika w pracy może skutkować nawet zwolnieniem dyscyplinarnym. 

Urlop opiekuńczy mimo że jego możliwość jego wykorzystania ograniczona jest do poważnych względów medycznych, nie wymaga zaświadczenia lekarskiego. Możemy z niego skorzystać na przykład, gdy dzień wolny weźmie opiekunka naszego chorego na Alzheimera rodzica, a także w innych sytuacjach, w których L4 nie przysługuje.

Wniosek o urlop opiekuńczy musi mieć także konkretną treść – trzeba w nim podać imię i nazwisko osoby oraz przyczynę konieczności zapewnienia jej opieki lub wsparcia. W przypadku osoby niebędącej członkiem rodziny trzeba także podać adres zamieszkania - powinna ona zamieszkiwać w tym samym gospodarstwie domowym. 

REKLAMA

Urlop opiekuńczy a dwa dni opieki nad dzieckiem

W Kodeksie pracy pozostały dotychczasowe dwa dni na opiekę nad dzieckiem. Czym różnią się od urlopu opiekuńczego?

Dalszy ciąg materiału pod wideo
 Urlop opiekuńczyOpieka nad dzieckiem
Wymiar 5 dni2 dni lub 16 godzin, bez względu na liczbę dzieci, może skorzystać tylko jeden rodzic
OdpłatnośćBezpłatnyOdpłatność 100%
Urlop wypoczynkowyNie ma związkuNie ma związku
WniosekPisemny, przynajmniej dzień przedO sposobie wykorzystania (2 dni albo 16 godzin)  w danym roku kalendarzowym decyduje pracownik w pierwszym wniosku o udzielenie takiego zwolnienia złożonym w danym roku kalendarzowym. Z tego uprawnienia w danym roku może skorzystać tylko jeden rodzic, nawet w sytuacji gdy obydwoje są zatrudnieni.   
PowódŚciśle określony – poważne względy medyczne dotyczące wybranych członków rodziny lub zamieszkujących w tym samym gospodarstwie domowymDowolny, warunkiem jest posiadanie przynajmniej jednego dziecka w wieku poniżej 14 lat
Odmowa pracodawcyNiemożliwaMożliwa, ale pracodawca nie może odmówić pracownikowi skorzystania z dni wolnych na opiekę nad dzieckiem jako takich, może jednak nie zgodzić się na skorzystanie w nich terminie, który powoduje dezorganizację pracy firmy

 

Zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej

Do katalogu zmian związanych z równowagą między życiem zawodowym i prywatnym wejdzie od 26 kwietnia br.  zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej. Pracownikowi przysługiwać będą w roku kalendarzowym 2 dni (lub 16 godzin) wolne od pracy z zachowaniem prawa do 50 proc. wynagrodzenia (w wysokości obliczanej jak w przypadku wynagrodzenia za okres urlopu wypoczynkowego). Pracownik będzie mógł wziąć wolne w przypadku choroby, wypadku lub innej nagłej konieczności, a pracodawca nie będzie mógł mu tego odmówić. Wniosek można złożyć ustnie lub pisemnie, nawet w dniu, w którym taka sytuacja zaistnieje.

Czy nowe przepisy pomogą złapać balans między pracą a życiem prywatnym?

Urlop opiekuńczy czy wolne z powodu działania siły wyższej oraz inne zmiany w polskim prawie pracy, które wchodzą w ramach dostosowania do unijnej dyrektywy 2019/1158,  są ważnym krokiem naprzód. Wielką zaletą wdrażanych właśnie przepisów jest to, że w przestrzeni  publicznej zaczynamy więcej myśleć i mówić o równowadze między pracą a życiem prywatnym. 

Zwłaszcza w przypadku rodziców dostrzegamy, że tej grupie społecznej szczególnie trzeba pomóc w łączeniu obowiązków zawodowych z rodzinnymi. Nowe przepisy wprowadzają także zapisy dotyczące elastycznego czasu pracy i podnoszą z 4 do 8 lat wiek dziecka, którego pracujący rodzice mogą nie zgadzać się na delegacje i nadgodziny oraz wnioskować o pracę zdalną.

Pięciodniowy urlop opiekuńczy rewolucją raczej nie będzie. Jest bezpłatny i pracownicy nie będą się na niego decydować na masową skalę, raczej w ostateczności. Podobnie z dwoma dniami wolnego z tytułu działania siły wyższej, które są odpłatne w 50%.

Autor: dr Magdalena Rycak, radca prawny, dyrektor Instytutu Prawa Zatrudnienia i Work-Life Balance Uczelni Łazarskiego, kierowniczka studiów podyplomowych Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych – kadry i płace w Uczelni Łazarskiego, 
partner w Rycak Kancelaria Prawa Pracy i HR, 
od 20 lat specjalizująca się indywidualnym i zbiorowym prawie pracy oraz w prawnych aspektach ochrony danych osobowych.

***

Prawo na A+

W ramach ewaluacji jakości działalności naukowej Uczelnia Łazarskiego w Warszawie otrzymała najwyższą możliwą kategorię A+ i ma aktualnie status wiodącego ośrodka naukowego w dyscyplinie nauki prawne. Kategoria A+ została przyznana uczelni na podstawie oceny działalności naukowej w latach 2017-2021 na okres następnych czterech lat (2022-2025).

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Decyzja RPP w sprawie stóp procentowych

Rada Polityki Pieniężnej obniżyła w środę stopy procentowe o 25 pkt. bazowych; stopa referencyjna wyniesie 4,5 proc. w skali rocznej. To czwarta obniżka stóp procentowych w tym roku.

Umowy o dzieło mniej popularne. ZUS pokazał statystyki

Umowy o dzieło w Polsce pozostają domeną krótkich zleceń – aż 28 proc. trwa jeden dzień, a najwięcej wykonawców tych umów to osoby w wieku 30–39 lat. Dane ZUS za pierwsze półrocze wskazują na rosnący udział sektorów kreatywnych, takich jak informacja i komunikacja.

Reeksport po nieudanej dostawie – jak prawidłowo postąpić?

Eksport towarów poza Unię Europejską jest procesem wieloetapowym i wymaga zarówno sprawnej logistyki, jak i poprawnego dopełnienia obowiązków celnych oraz podatkowych. Pomimo starannego przygotowania, czasami zdarzają się sytuacje, w których kontrakt handlowy nie zostaje zrealizowany – odbiorca w kraju trzecim z różnych powodów nie przyjmuje przesyłki. W rezultacie towar wraca na teren Unii, co rodzi szereg pytań: jak ująć taki zwrot w dokumentacji? czy trzeba korygować rozliczenia podatkowe? jak ponownie wysłać towar zgodnie z przepisami?

Księgowość influencerów i twórców internetowych. Rozliczanie: barterów, donejtów, kosztów. Kiedy trzeba zarejestrować działalność?

Jak rozliczać nowoczesne źródła dochodu i jakie wyzwania stoją przed księgowymi obsługującymi branżę kreatywną? Influencerzy i twórcy internetowi przestali być ciekawostką świata popkultury, a stali się pełnoprawnymi przedsiębiorcami. Generują znaczące przychody z reklam, współpracy z markami, sprzedaży własnych produktów czy kursów online. Obsługa księgowa tej specyficznej branży stawia przed biurami rachunkowymi nowe wyzwania. Nietypowe źródła przychodów, różnorodne formy rozliczeń, a także niejednoznaczne interpretacje podatkowe to tylko część tematów, z którymi mierzą się księgowi influencerów. Jak poprawnie rozliczać tę branżę? Na co zwrócić uwagę, by nie narazić klienta na błędy podatkowe?

REKLAMA

KSeF w jednostkach budżetowych – wyzwania i szanse. Wywiad z dr Małgorzatą Rzeszutek

Jak wdrożenie KSeF wpłynie na funkcjonowanie jednostek sektora finansów publicznych? Jakie zagrożenia i korzyści niesie cyfrowa rewolucja w fakturowaniu? O tym rozmawiamy z dr Małgorzatą Rzeszutek, doradcą podatkowym i specjalistką w zakresie prawa podatkowego.

Pieniądze dla dziecka: Ile razy można dać bez podatku? Jest jeden kluczowy warunek przy darowiznach

Pieniądze dziecku bez podatku można przekazać wielokrotnie, gdyż nie jest istotne ile razy, ale trzeba uważać, aby po przekroczeniu limitu kwoty wolnej od podatku od darowizn dokonać niezbędnych formalności urzędowych. Sprawdź, jakie aktualnie obowiązują kwoty wolne od podatku.

Skuteczna windykacja: 5 mitów – dlaczego nie warto w nie wierzyć. Terminy przedawnienia roszczeń (branża TSL)

Wśród polskich przedsiębiorców, w tym także w branży TSL (transport, spedycja i logistyka) temat windykacji należności powraca jak bumerang. Z jednej strony przedsiębiorcy zmagają się z chronicznymi zatorami płatniczymi, z drugiej – wciąż krążą liczne stereotypy, które sprawiają, że wiele firm reaguje zbyt późno albo unika działań windykacyjnych. W efekcie przedsiębiorcy narażają się na utratę płynności finansowej i problemy z dalszym rozwojem.

Podatek od nieruchomości - stawki maksymalne w 2026 roku. 1,25 zł za 1 m2 mieszkania lub domu, 35,53 zł za 1 m2 biura, magazynu, sklepu

Stawki maksymalne podatku od nieruchomości będą w 2026 roku wyższe o ok. 4,5% od obowiązujących w 2025 roku. Przykładowo stawka maksymalna podatku od budynków mieszkalnych i samych mieszkań wyniesie w 2026 roku 1,25 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej, a od budynków (także mieszkalnych) używanych do prowadzenia działalności gospodarczej: 35,53 zł za 1 m2 powierzchni użytkowej. Faktyczne stawki podatku od nieruchomości na dany rok ustalają rady gmin w formie uchwały ale stawki te nie mogą być wyższe od maksymalnych stawek określonych przez Ministra Finansów i Gospodarki.

REKLAMA

Limit poniżej 10 000 zł - najczęściej zadawane pytania o KSeF

Czy przedsiębiorca z obrotami poniżej 10 tys. zł miesięcznie musi korzystać z KSeF? Jak długo można jeszcze wystawiać faktury papierowe? Ministerstwo Finansów wyjaśnia szczegóły nowych zasad, które wejdą w życie od lutego 2026 roku.

"Podatek" (opłata) od psa w 2026 r. Jest stawka maksymalna ale każda gmina ustala samodzielnie. Kto nie musi płacić tej opłaty?

Najczęściej mówi się potocznie: „podatek od psa”. Ale tak naprawdę to opłata lokalna: "opłata od posiadania psów" pobierana przez gminy. Na szczęście nie wszystkie gminy się na to decydują. Bo opłata właśnie tym się różni od podatku, że może ale nie musi być wprowadzona na terenie danej gminy. Ile wynosi opłata od psa w 2026 roku? Kto musi ją płacić a kto jest zwolniony? Do kiedy trzeba wnosić tę opłatę do gminy? Wyjaśniamy.

REKLAMA