REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Umowa o pracę a umowy cywilnoprawne - co warto wiedzieć? (część II)

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Jakie są rodzaje umów, które mogą stanowić podstawę świadczenia pracy? Niniejszy poradnik wyjaśnia w sposób przystępny zagadnienia dotyczące rodzajów umów zawieranych z pracodawcami, a także różnice pomiędzy zatrudnieniem na podstawie umowy o pracę a świadczeniem pracy lub usług na podstawie umów cywilnoprawnych.

Poniżej prezentujemy II część publikacji dotyczącej problematyki zatrudnienia na podstawie umowy o pracę i „zatrudnienia” na podstawie umów cywilnoprawnych, w której porównamy kolejne istotne elementy stosunku pracy z odpowiadającymi im cechami najpopularniejszych form cywilnoprawnego świadczenia pracy, tj. umowy o świadczenie usług i umowy o dzieło.

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

Zapraszamy na forum ZUS i prawo pracy


1. Wynagrodzenie za pracę


W umowie o pracę

REKLAMA

Koniecznym składnikiem umowy o pracę jest zobowiązanie pracodawcy do zapłaty pracownikowi wynagrodzenia. Praca świadczona na podstawie umowy o pracę zawsze musi być pracą odpłatną, stąd też pracownik w żadnym wypadku nie może zrzec się prawa do wynagrodzenia za pracę, ani też przenieść tego prawa na inną osobę. Wynagrodzenie ze stosunku pracy nie może być też niższe niż ustalone w przepisach minimalne wynagrodzenie za pracę. Co równie istotne, wynagrodzenie jest należne pracownikowi zawsze, bez względu na końcowy wynik ekonomiczny jego pracy, a czasami nawet w sytuacjach, gdy w ogóle pracy nie wykonywał. Taka sytuacja może mieć miejsce, gdy pracownik pozostaje do dyspozycji pracodawcy, ale nie może faktycznie wykonywać pracy np. ze względu na awarię sprzętu pracodawcy. Prawo pracy normuje także specjalne przywileje pracownicze w postaci wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych, płatnych urlopów, odpraw itp.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W umowach cywilnoprawnych

W odróżnieniu od umowy o pracę, w przypadku umowy o świadczenie usług i umowy o dzieło, strony tych umów zachowują pełną swobodę w zakresie ustalenia wysokości wynagrodzenia. Oznacza to przede wszystkim, że w przypadku „zatrudnienia” na podstawie umowy cywilnoprawnej, strony umowy mogą bez żadnych przeszkód umówić się na zapłatę wynagrodzenia w kwocie niższej od minimalnego wynagrodzenia za pracę. Umowa o świadczenie usług może być nawet umową nieodpłatną. W przypadku tych umów zleceniobiorca czy przyjmujący zamówienie będzie zawsze uprawniony tylko do wynagrodzenia ściśle określonego w umowie.

Umowa o pracę - o czym warto wiedzieć?

Umowy o dzieło i umowy zlecenia - czym się różnią?


2. Ryzyko pracodawcy


W umowie o pracę

Bardzo ważną cechą stosunku pracy jest ponoszenie całkowitego ryzyka niewykonania bądź nieprawidłowego wykonania pracy przez pracodawcę, jeśli nie jest to skutkiem okoliczności, za które pracownik ponosi winę. Innymi słowy, straty finansowe poniesione np. wskutek przestoju w pracy spowodowanego niesprzyjającymi warunkami atmosferycznymi, będą zawsze obciążały pracodawcę.

W umowach cywilnoprawnych

W przypadku umów cywilnoprawnych ryzyko w zakresie wykonania, jak i jakości świadczonej usługi czy też wykonanego dzieła, zawsze w całości ponosi strona, która zobowiązała się do wykonania umowy w tym zakresie (chyba że w umowie ustalono inaczej). Oznacza to, że zleceniobiorca i przyjmujący zamówienie, w przypadku niewykonania bądź nienależytego wykonania przedmiotu umowy, mogą nie tylko nie otrzymać wynagrodzenia za wykonaną pracę, ale będą też narażeni na ewentualne roszczenie drugiej strony umowy o zapłatę stosownego odszkodowania.

Zapraszamy na forum Księgowość

Jak pracodawcy będą mogli stosować elastyczny czas pracy


3. Rozwiązanie umowy


W umowie o pracę

Przepisy prawa pracy dążą do trwałości stosunku pracy, stąd też przewidują wiele instrumentów, które mają na celu jego ochronę. Podstawowym tego typu rozwiązaniem są okresy wypowiedzenia. Zachowanie okresu wypowiedzenia oznacza, że w przypadku złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę, do ostatecznego rozwiązania tej umowy dojdzie dopiero po upływie przewidzianego w przepisach okresu wypowiedzenia. Dla przykładu, w przypadku pracownika zatrudnionego przez okres powyżej 3 lat na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, okres wypowiedzenia wynosi 3 miesiące. Ponadto prawo pracy przewiduje wiele sytuacji, w których pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę. Takiego oświadczenia nie można złożyć np. w czasie korzystania przez pracownika z urlopu albo w okresie ciąży pracownicy.

W umowach cywilnoprawnych

Szczególne instytucje mające na celu ochronę trwałości stosunku pracy nie mają zastosowania w przypadku świadczenia pracy lub usług na podstawie umów cywilnoprawnych. Umowa o świadczenie usług może być co do zasady wypowiedziana w każdym czasie. Obowiązek zachowania okresu wypowiedzenia może ewentualnie wynikać z treści samej umowy. W przypadku umowy o dzieło nie dopuszcza się możliwości jej wypowiedzenia. Stosowne przepisy przewidują sytuacje, w których strony umowy o dzieło są uprawnione do odstąpienia od niej.

Podsumowując, świadczenie pracy jest możliwe zarówno na podstawie umowy o pracę, jak i na podstawie umowy cywilnoprawnej, przy czym charakter nawiązywanych stosunków prawnych różni się w przypadku tych dwóch form. Do najpopularniejszych form „zatrudnienia” cywilnoprawnego należą umowa o świadczenie usług i umowa o dzieło. Dokonując wyboru pomiędzy dostępnymi podstawami zatrudnienia trzeba jednak pamiętać, że umowa o pracę posiada wiele swoistych cech, które nie występują w innych stosunkach zobowiązaniowych. Stąd też „zatrudnienie” w formie cywilnoprawnej będzie się wiązało z odmiennym, niż ma to miejsce w przypadku typowego stosunku pracy, ukształtowaniem wzajemnych praw i obowiązków stron umowy.

Umowa o pracę na czas określony - wypowiedzenie przez pracownika

Maciej Szulikowski

radca prawny i partner zarządzający

M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowa opłata cukrowa uderzy w małe firmy? Minister ostrzega przed katastrofą dla MŚP

Minister Agnieszka Majewska, Rzecznik MŚP, ostrzega przed skutkami nowelizacji „podatku cukrowego”. Zwraca uwagę, że projekt zmian w ustawie o zdrowiu publicznym przygotowany przez Ministerstwo Finansów może nadmiernie obciążyć najmniejsze firmy. Nowe przepisy dotyczące opłaty cukrowej mają – wbrew intencjom resortu – rozszerzyć obowiązki sprawozdawcze i podatkowe także na mikro i małych przedsiębiorców.

Najważniejsze zmiany przepisów dla firm 2025/2026. Jakie nowe obowiązki i wyzwania dla biznesu?

Trzeci kwartał 2025 roku przyniósł przedsiębiorcom aż 13 istotnych zmian regulacyjnych. Powszechne oburzenie przedsiębiorców wzbudza jednak krótsze od obiecywanego 6-miesięcznego vacatio legis. Z jednej strony postępuje cyfryzacja i deregulacja procesów, z drugiej – rosną obciążenia fiskalne i kontrolne. Z najnowszego Barometru TMF Group obejmującego trzeci kwartał 2025 roku wynika, że równowaga między ułatwieniami a restrykcjami została zachwiana kosztem zmian wymagających dla prowadzenia biznesu.

Jak uwierzytelnić się w KSeF? Pieczęć elektroniczna to jedna z metod - zgłoszenie w ZAW-FA, API KSeF 2.0 lub przy użyciu Aplikacji Podatnika KSeF

Aby korzystać z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), nie trzeba zakładać konta, ale konieczne jest potwierdzenie tożsamości i uprawnień. Jednym z bezpiecznych sposobów uwierzytelnienia – szczególnie dla spółek i innych podmiotów niebędących osobami fizycznymi – jest kwalifikowana pieczęć elektroniczna. Sprawdź, jak działa i jak jej użyć w KSeF.

Faktury korygujące w KSeF w 2026 r. Jak powinny być wystawiane?

Pytanie dotyczy zawartości pliku xml, za pomocą którego będzie wczytywana do KSeF faktura korygująca. Czy w związku ze zmianą struktury logicznej FA(3) w przypadku faktur korygujących podstawę opodatkowania i podatek będzie niezbędne zawarcie w pliku xml wartości „przed korektą” i „po korekcie”? Jeżeli będzie możliwy import na podstawie samej różnicy faktury korygującej (co wynikałoby z zamieszczonego na stronie MF pliku FA_3_Przykład_3 (Przykładowe pliki dla struktury logicznej e-Faktury FA(3)), to czy ta możliwość obejmuje fakturę korygującą do faktury pierwotnej już wcześniej skorygowanej (ponowną korektę)?

REKLAMA

Rezygnacja członka zarządu w spółce z o.o. – jak to zrobić prawidłowo (zasady, dokumentacja, odpowiedzialność)

W realiach obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością decyduje się na złożenie rezygnacji z pełnionej funkcji. Powody mogą być różne – osobiste, zdrowotne, biznesowe czy organizacyjne – ale decyzja ta zawsze powinna być świadoma i przemyślana, zwłaszcza z perspektywy konsekwencji prawnych i finansowych.

Nieujawnione operacje gospodarcze – jak uniknąć sankcyjnego opodatkowania CIT

Od kilku lat coraz więcej spółek korzysta z możliwości opodatkowania tzw. ryczałtem od dochodów spółek. To sposób opodatkowania dochodów spółki, który może przynieść realne korzyści podatkowe. Jednak korzystanie z estońskiego CIT-u wiąże się również z określonymi obowiązkami – szczególnie w zakresie prawidłowego ujmowania operacji gospodarczych w księgach rachunkowych. W tym artykule wyjaśnimy, czym są nieujawnione operacje gospodarcze i kiedy mogą prowadzić do powstania dodatkowego zobowiązania podatkowego.

Zmiany w stażu pracy od 2026 r. Potrzebne zaświadczenia z ZUS – wnioski będzie można składać już od stycznia

Od 1 stycznia 2026 roku wchodzą w życie zmiany w Kodeksie pracy. Nowe przepisy rozszerzą katalog okresów wliczanych do stażu pracy dla celów nabywania prawa do świadczeń i uprawnień pracowniczych. Obejmą one m.in. umowy zlecenia, prowadzenie działalności gospodarczej czy pracę zarobkową za granicą. Potwierdzeniem tych okresów będą zaświadczenia z ZUS, wydawane od nowego roku na podstawie wniosku składanego w PUE/eZUS.

JPK VAT dostosowany do KSeF – co w praktyce oznaczają nowe oznaczenia i obowiązek korekty?

Ministerstwo Finansów opublikowało projekt rozporządzenia dostosowującego przepisy w zakresie JPK_VAT do zmian wynikających z wprowadzenia Krajowego Systemu e-Faktur. Nowe regulacje mają na celu ujednolicenie sposobu raportowania faktur, w tym tych wystawianych poza KSeF – zarówno w trybie awaryjnym, jak i offline24. Projekt określa również zasady rozliczeń VAT od pobranej i niezwróconej kaucji za opakowania objęte systemem kaucyjnym.

REKLAMA

KSeF 2.0 a obieg dokumentów. Rewolucja w księgowości i przedsiębiorstwach już niedługo

Od chwili wejścia w życie obowiązkowego KSeF jedyną prawnie skuteczną formą faktury będzie dokument ustrukturyzowany przesłany do systemu Ministerstwa Finansów, a jej wystawienie poza KSeF nie będzie uznane za fakturę w rozumieniu przepisów prawa. Oznacza to, że dla milionów firm zmieni się sposób dokumentowania sprzedaży i zakupu – a wraz z tym całe procesy księgowe.

Czy przed 2026 r. można wystawiać część faktur w KSeF, a część poza tym systemem?

Spółka (podatnik VAT) chciałaby od października lub listopada 2025 r. pilotażowo wystawiać niektórym swoim odbiorcom faktury przy użyciu KSeF. Czy jest to możliwe, tj. czy w okresie przejściowym można wystawiać część faktur przy użyciu KSeF, część zaś w tradycyjny sposób? Czy w okresie tym spółka może niekiedy wystawiać „zwykłe” faktury nabywcom, którzy wyrazili zgodę na otrzymywanie faktur przy użyciu KSeF?

REKLAMA