REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Umowa o pracę a umowy cywilnoprawne - co warto wiedzieć? (część II)

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Jakie są rodzaje umów, które mogą stanowić podstawę świadczenia pracy? Niniejszy poradnik wyjaśnia w sposób przystępny zagadnienia dotyczące rodzajów umów zawieranych z pracodawcami, a także różnice pomiędzy zatrudnieniem na podstawie umowy o pracę a świadczeniem pracy lub usług na podstawie umów cywilnoprawnych.

Poniżej prezentujemy II część publikacji dotyczącej problematyki zatrudnienia na podstawie umowy o pracę i „zatrudnienia” na podstawie umów cywilnoprawnych, w której porównamy kolejne istotne elementy stosunku pracy z odpowiadającymi im cechami najpopularniejszych form cywilnoprawnego świadczenia pracy, tj. umowy o świadczenie usług i umowy o dzieło.

REKLAMA

Zapraszamy na forum ZUS i prawo pracy


1. Wynagrodzenie za pracę


W umowie o pracę

Koniecznym składnikiem umowy o pracę jest zobowiązanie pracodawcy do zapłaty pracownikowi wynagrodzenia. Praca świadczona na podstawie umowy o pracę zawsze musi być pracą odpłatną, stąd też pracownik w żadnym wypadku nie może zrzec się prawa do wynagrodzenia za pracę, ani też przenieść tego prawa na inną osobę. Wynagrodzenie ze stosunku pracy nie może być też niższe niż ustalone w przepisach minimalne wynagrodzenie za pracę. Co równie istotne, wynagrodzenie jest należne pracownikowi zawsze, bez względu na końcowy wynik ekonomiczny jego pracy, a czasami nawet w sytuacjach, gdy w ogóle pracy nie wykonywał. Taka sytuacja może mieć miejsce, gdy pracownik pozostaje do dyspozycji pracodawcy, ale nie może faktycznie wykonywać pracy np. ze względu na awarię sprzętu pracodawcy. Prawo pracy normuje także specjalne przywileje pracownicze w postaci wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych, płatnych urlopów, odpraw itp.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W umowach cywilnoprawnych

W odróżnieniu od umowy o pracę, w przypadku umowy o świadczenie usług i umowy o dzieło, strony tych umów zachowują pełną swobodę w zakresie ustalenia wysokości wynagrodzenia. Oznacza to przede wszystkim, że w przypadku „zatrudnienia” na podstawie umowy cywilnoprawnej, strony umowy mogą bez żadnych przeszkód umówić się na zapłatę wynagrodzenia w kwocie niższej od minimalnego wynagrodzenia za pracę. Umowa o świadczenie usług może być nawet umową nieodpłatną. W przypadku tych umów zleceniobiorca czy przyjmujący zamówienie będzie zawsze uprawniony tylko do wynagrodzenia ściśle określonego w umowie.

Umowa o pracę - o czym warto wiedzieć?

Umowy o dzieło i umowy zlecenia - czym się różnią?


2. Ryzyko pracodawcy


W umowie o pracę

Bardzo ważną cechą stosunku pracy jest ponoszenie całkowitego ryzyka niewykonania bądź nieprawidłowego wykonania pracy przez pracodawcę, jeśli nie jest to skutkiem okoliczności, za które pracownik ponosi winę. Innymi słowy, straty finansowe poniesione np. wskutek przestoju w pracy spowodowanego niesprzyjającymi warunkami atmosferycznymi, będą zawsze obciążały pracodawcę.

W umowach cywilnoprawnych

W przypadku umów cywilnoprawnych ryzyko w zakresie wykonania, jak i jakości świadczonej usługi czy też wykonanego dzieła, zawsze w całości ponosi strona, która zobowiązała się do wykonania umowy w tym zakresie (chyba że w umowie ustalono inaczej). Oznacza to, że zleceniobiorca i przyjmujący zamówienie, w przypadku niewykonania bądź nienależytego wykonania przedmiotu umowy, mogą nie tylko nie otrzymać wynagrodzenia za wykonaną pracę, ale będą też narażeni na ewentualne roszczenie drugiej strony umowy o zapłatę stosownego odszkodowania.

Zapraszamy na forum Księgowość

Jak pracodawcy będą mogli stosować elastyczny czas pracy


3. Rozwiązanie umowy


W umowie o pracę

Przepisy prawa pracy dążą do trwałości stosunku pracy, stąd też przewidują wiele instrumentów, które mają na celu jego ochronę. Podstawowym tego typu rozwiązaniem są okresy wypowiedzenia. Zachowanie okresu wypowiedzenia oznacza, że w przypadku złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę, do ostatecznego rozwiązania tej umowy dojdzie dopiero po upływie przewidzianego w przepisach okresu wypowiedzenia. Dla przykładu, w przypadku pracownika zatrudnionego przez okres powyżej 3 lat na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, okres wypowiedzenia wynosi 3 miesiące. Ponadto prawo pracy przewiduje wiele sytuacji, w których pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę. Takiego oświadczenia nie można złożyć np. w czasie korzystania przez pracownika z urlopu albo w okresie ciąży pracownicy.

W umowach cywilnoprawnych

REKLAMA

Szczególne instytucje mające na celu ochronę trwałości stosunku pracy nie mają zastosowania w przypadku świadczenia pracy lub usług na podstawie umów cywilnoprawnych. Umowa o świadczenie usług może być co do zasady wypowiedziana w każdym czasie. Obowiązek zachowania okresu wypowiedzenia może ewentualnie wynikać z treści samej umowy. W przypadku umowy o dzieło nie dopuszcza się możliwości jej wypowiedzenia. Stosowne przepisy przewidują sytuacje, w których strony umowy o dzieło są uprawnione do odstąpienia od niej.

Podsumowując, świadczenie pracy jest możliwe zarówno na podstawie umowy o pracę, jak i na podstawie umowy cywilnoprawnej, przy czym charakter nawiązywanych stosunków prawnych różni się w przypadku tych dwóch form. Do najpopularniejszych form „zatrudnienia” cywilnoprawnego należą umowa o świadczenie usług i umowa o dzieło. Dokonując wyboru pomiędzy dostępnymi podstawami zatrudnienia trzeba jednak pamiętać, że umowa o pracę posiada wiele swoistych cech, które nie występują w innych stosunkach zobowiązaniowych. Stąd też „zatrudnienie” w formie cywilnoprawnej będzie się wiązało z odmiennym, niż ma to miejsce w przypadku typowego stosunku pracy, ukształtowaniem wzajemnych praw i obowiązków stron umowy.

Umowa o pracę na czas określony - wypowiedzenie przez pracownika

Maciej Szulikowski

radca prawny i partner zarządzający

M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
KSeF już za rogiem. Tysiące firm nieprzygotowanych – cyfrowe wykluczenie może kosztować fortunę

Cyfrowy obowiązek, który może zaskoczyć wielu przedsiębiorców – od 2026 r. e-fakturowanie stanie się przymusem. Problem? Rząd uznał, że „wykluczenie cyfrowe” dotyczy wyłącznie najmniejszych firm. W praktyce zagrożeni są także starsi przedsiębiorcy, mikrofirmy bez dostępu do IT, a nawet ci, którzy nie mają stabilnego internetu. Brak przygotowania oznacza paraliż działalności, karne odsetki i utratę klientów. Czas ucieka – a system nie wybacza błędów.

ZUS: Przedsiębiorcy z niepełnosprawnościami z niższą roczną składką zdrowotną. Trzeba spełnić 4 warunki

Przedsiębiorcy, którzy mają orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności mogą korzystać z ulgi i obniżyć roczną składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Krzysztof Cieszyński, Regionalny Rzecznik Prasowy województwa pomorskiego wyjaśnia jakie warunki trzeba spełnić, by skorzystać z tej ulgi.

Prawa autorskie do treści biznesowych publikowanych w social mediach. Kiedy można legalnie wykorzystać zdjęcie lub wideo? Co każda firma wiedzieć powinna

W erze cyfrowej, gdzie granice między komunikacją osobistą a firmową coraz bardziej się zacierają, prawa autorskie w social mediach stają się kluczową kwestią dla każdego biznesu. Generowanie własności intelektualnej przestało być domeną wyłącznie branż kreatywnych — dziś dotyczy praktycznie każdej firmy, która promuje swoje produkty lub usługi w internecie.

Zwierzęta w firmie a koszty uzyskania przychodu. Jak argumentować przed urzędem skarbowym? Interpretacje fiskusa: pies, akwarium i inne przypadki

Czy pies w firmie może być kosztem uzyskania przychodu? A akwarium – elementem budującym wizerunek? Coraz więcej przedsiębiorców zadaje sobie te pytania, zwłaszcza w czasach, gdy granica między przestrzenią zawodową a prywatną bywa płynna. Praktyka i interpretacje podatkowe pokazują, że... to zależy.

REKLAMA

Będzie likwidacja JPK VAT? Prof. Modzelewski: nieoficjalnie mówi się o redukcji obowiązków

Od samego początku (można sprawdzić) byłem krytykiem wprowadzenia powszechnych „jotpeków”, czyli zmuszania ogółu podatników do systematycznego wysyłania urzędom skarbowym ich ewidencji podatkowych. Po co zaśmiecać archiwa tych organów bilionami zbędnych informacji, do których nigdy nie sięgnie i nie można ich racjonalnie zinterpretować?

Księgowi nie spodziewają się w najbliższej przyszłości wielkich rewolucji w wynagrodzeniu i systemie swojej pracy

Co księgowi naprawdę myślą o kondycji swojej branży? Ukazał się pierwszy w Polsce barometr nastrojów księgowych. Jak oceniają oni miniony rok, czego oczekują po 2025. Odpowiedzi badanych księgowych pokazują prawdziwy obraz branży.

Zasada wielokrotności opodatkowania wyrobów akcyzowych w przypadku wtórnego obowiązku podatkowego a zmiana podatkowego przeznaczenia wyrobu akcyzowego

Istotnym problemem prawnym i praktycznym jest możliwość wielokrotnego opodatkowania tego samego wyrobu akcyzowego na etapie wtórnego obowiązku podatkowego (zwanego również obowiązkiem podatkowym drugiego stopnia.) – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Ulga na ekspansje a koszty marketingowe – jak szeroki jest katalog wydatków?

Niedawna interpretacja podatkowa (sygn. 0111-KDIB2-1.4010.66.2025.2.ED) dla producenta opakowań z tworzyw sztucznych rozstrzyga tę kwestię, wskazując, które wydatki targowe i promocyjne podlegają odliczeniu, a które - mimo argumentacji podatnika - pozostają poza zakresem ulgi. Organ zastosował ścisłą wykładnię językową, potwierdzając kwalifikowalność jedynie części ponoszonych przez przedsiębiorców kosztów.

REKLAMA

KSeF 2026: Pożegnanie z papierowymi fakturami. Jak przygotować się na rewolucję w rozliczeniach VAT i uniknąć kar i problemów z fiskusem [branża TSL]

Niecały rok dzieli podatników VAT (w tym branżę transportową) od księgowej rewolucji. Ministerstwo Finansów potwierdziło w komunikacie z kwietnia 2025 r., że początek 2026 roku to ostateczny termin wejścia w życie Krajowego Systemu e-Faktur dla większości przedsiębiorców. Oznacza to, że już niedługo sektor TSL, zdominowany przez rozliczenia papierowe, musi stać się cyfrowy. To wyzwanie zwłaszcza dla spedycji, które rozliczają się z wieloma podmiotami równocześnie. Jak przygotować się do wdrożenia KSeF, by uniknąć problemów i kar?

Co myślą księgowi o przyszłości swojej branży? Barometr nastrojów księgowych 2025 ujawnia kulisy rynku

Czy zawód księgowego przechodzi kryzys, czy może ewoluuje w stronę większego znaczenia strategicznego? Nowo opublikowany Barometr nastrojów księgowych 2025 to pierwsze tego typu badanie w Polsce, które w kompleksowy sposób analizuje wyzwania, emocje i kierunki rozwoju zawodu księgowego.

REKLAMA