REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Umowa o pracę a umowy cywilnoprawne - co warto wiedzieć? (część II)

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Jakie są rodzaje umów, które mogą stanowić podstawę świadczenia pracy? Niniejszy poradnik wyjaśnia w sposób przystępny zagadnienia dotyczące rodzajów umów zawieranych z pracodawcami, a także różnice pomiędzy zatrudnieniem na podstawie umowy o pracę a świadczeniem pracy lub usług na podstawie umów cywilnoprawnych.

Poniżej prezentujemy II część publikacji dotyczącej problematyki zatrudnienia na podstawie umowy o pracę i „zatrudnienia” na podstawie umów cywilnoprawnych, w której porównamy kolejne istotne elementy stosunku pracy z odpowiadającymi im cechami najpopularniejszych form cywilnoprawnego świadczenia pracy, tj. umowy o świadczenie usług i umowy o dzieło.

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

Zapraszamy na forum ZUS i prawo pracy


1. Wynagrodzenie za pracę


W umowie o pracę

REKLAMA

Koniecznym składnikiem umowy o pracę jest zobowiązanie pracodawcy do zapłaty pracownikowi wynagrodzenia. Praca świadczona na podstawie umowy o pracę zawsze musi być pracą odpłatną, stąd też pracownik w żadnym wypadku nie może zrzec się prawa do wynagrodzenia za pracę, ani też przenieść tego prawa na inną osobę. Wynagrodzenie ze stosunku pracy nie może być też niższe niż ustalone w przepisach minimalne wynagrodzenie za pracę. Co równie istotne, wynagrodzenie jest należne pracownikowi zawsze, bez względu na końcowy wynik ekonomiczny jego pracy, a czasami nawet w sytuacjach, gdy w ogóle pracy nie wykonywał. Taka sytuacja może mieć miejsce, gdy pracownik pozostaje do dyspozycji pracodawcy, ale nie może faktycznie wykonywać pracy np. ze względu na awarię sprzętu pracodawcy. Prawo pracy normuje także specjalne przywileje pracownicze w postaci wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych, płatnych urlopów, odpraw itp.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W umowach cywilnoprawnych

W odróżnieniu od umowy o pracę, w przypadku umowy o świadczenie usług i umowy o dzieło, strony tych umów zachowują pełną swobodę w zakresie ustalenia wysokości wynagrodzenia. Oznacza to przede wszystkim, że w przypadku „zatrudnienia” na podstawie umowy cywilnoprawnej, strony umowy mogą bez żadnych przeszkód umówić się na zapłatę wynagrodzenia w kwocie niższej od minimalnego wynagrodzenia za pracę. Umowa o świadczenie usług może być nawet umową nieodpłatną. W przypadku tych umów zleceniobiorca czy przyjmujący zamówienie będzie zawsze uprawniony tylko do wynagrodzenia ściśle określonego w umowie.

Umowa o pracę - o czym warto wiedzieć?

Umowy o dzieło i umowy zlecenia - czym się różnią?


2. Ryzyko pracodawcy


W umowie o pracę

Bardzo ważną cechą stosunku pracy jest ponoszenie całkowitego ryzyka niewykonania bądź nieprawidłowego wykonania pracy przez pracodawcę, jeśli nie jest to skutkiem okoliczności, za które pracownik ponosi winę. Innymi słowy, straty finansowe poniesione np. wskutek przestoju w pracy spowodowanego niesprzyjającymi warunkami atmosferycznymi, będą zawsze obciążały pracodawcę.

W umowach cywilnoprawnych

W przypadku umów cywilnoprawnych ryzyko w zakresie wykonania, jak i jakości świadczonej usługi czy też wykonanego dzieła, zawsze w całości ponosi strona, która zobowiązała się do wykonania umowy w tym zakresie (chyba że w umowie ustalono inaczej). Oznacza to, że zleceniobiorca i przyjmujący zamówienie, w przypadku niewykonania bądź nienależytego wykonania przedmiotu umowy, mogą nie tylko nie otrzymać wynagrodzenia za wykonaną pracę, ale będą też narażeni na ewentualne roszczenie drugiej strony umowy o zapłatę stosownego odszkodowania.

Zapraszamy na forum Księgowość

Jak pracodawcy będą mogli stosować elastyczny czas pracy


3. Rozwiązanie umowy


W umowie o pracę

Przepisy prawa pracy dążą do trwałości stosunku pracy, stąd też przewidują wiele instrumentów, które mają na celu jego ochronę. Podstawowym tego typu rozwiązaniem są okresy wypowiedzenia. Zachowanie okresu wypowiedzenia oznacza, że w przypadku złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę, do ostatecznego rozwiązania tej umowy dojdzie dopiero po upływie przewidzianego w przepisach okresu wypowiedzenia. Dla przykładu, w przypadku pracownika zatrudnionego przez okres powyżej 3 lat na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, okres wypowiedzenia wynosi 3 miesiące. Ponadto prawo pracy przewiduje wiele sytuacji, w których pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę. Takiego oświadczenia nie można złożyć np. w czasie korzystania przez pracownika z urlopu albo w okresie ciąży pracownicy.

W umowach cywilnoprawnych

Szczególne instytucje mające na celu ochronę trwałości stosunku pracy nie mają zastosowania w przypadku świadczenia pracy lub usług na podstawie umów cywilnoprawnych. Umowa o świadczenie usług może być co do zasady wypowiedziana w każdym czasie. Obowiązek zachowania okresu wypowiedzenia może ewentualnie wynikać z treści samej umowy. W przypadku umowy o dzieło nie dopuszcza się możliwości jej wypowiedzenia. Stosowne przepisy przewidują sytuacje, w których strony umowy o dzieło są uprawnione do odstąpienia od niej.

Podsumowując, świadczenie pracy jest możliwe zarówno na podstawie umowy o pracę, jak i na podstawie umowy cywilnoprawnej, przy czym charakter nawiązywanych stosunków prawnych różni się w przypadku tych dwóch form. Do najpopularniejszych form „zatrudnienia” cywilnoprawnego należą umowa o świadczenie usług i umowa o dzieło. Dokonując wyboru pomiędzy dostępnymi podstawami zatrudnienia trzeba jednak pamiętać, że umowa o pracę posiada wiele swoistych cech, które nie występują w innych stosunkach zobowiązaniowych. Stąd też „zatrudnienie” w formie cywilnoprawnej będzie się wiązało z odmiennym, niż ma to miejsce w przypadku typowego stosunku pracy, ukształtowaniem wzajemnych praw i obowiązków stron umowy.

Umowa o pracę na czas określony - wypowiedzenie przez pracownika

Maciej Szulikowski

radca prawny i partner zarządzający

M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Fakturowanie w KSeF w 2026 roku. Wyjaśnienia Ministerstwa Finansów

Wydział Prasowy Biura Komunikacji i Promocji Ministerstwa Finansów przesłało do naszej redakcji wyjaśnienia do artykułu "KSeF 2026. Jak dokumentować transakcje od 1 lutego? Prof. Modzelewski: Podstawą rozliczeń będzie dokument handlowy (nota obciążeniowa, faktura handlowa)" z prośbą o sprostowanie. Publikujemy poniżej w całości wyjaśnienia Ministerstwa.

Zmiany w ustawie o doradztwie podatkowym od 2026 roku: doprecyzowanie kompetencji i strój urzędowy doradców podatkowych, nowości w egzaminach

W dniu 9 września 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy zmieniającej ustawę o doradztwie podatkowym oraz ustawę – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Przepisy dotyczące doradztwa podatkowego zostają dostosowane do współczesnych realiów prawnych, technologicznych i rynkowych. Nowe rozwiązania mają poprawić funkcjonowanie samorządu zawodowego doradców podatkowych.

Zasady korzystania z KSeF od lutego 2026 r. – uprawnienia, uwierzytelnianie, faktury, wymogi techniczne. Co i jak ureguluje nowe rozporządzenie Ministra Finansów i Gospodarki?

Dla polskich podatników VAT od 1 lutego 2026 r. (dla większości od 1 kwietnia 2026 r.) rozpocznie się zupełnie nowy rozdział. Zasadniczej zmianie ulegną zasady fakturowania, które będzie obowiązkowo przebiegało w ramach Krajowego Systemu e-Faktur (KSef). Jednym z kluczowych aktów prawnych dotyczących obowiązkowego KSeF ma być rozporządzenie Ministra Finansów i Gospodarki w sprawie korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur. Najnowszy projekt tego rozporządzenia (datowany na 26 sierpnia 2025 r.), przechodzi aktualnie fazy konsultacji publicznych, uzgodnień międzyresortowych i opiniowania. Oczywiście w toku rządowej procedury legislacyjnej projekt może ulec pewnym zmianom ale na pewno nie będą to zmiany zasadnicze. Jest to bowiem już kolejny projekt tego rozporządzenia (prace nad nim zaczęły się w Ministerstwie Finansów pod koniec 2023 roku) i uwzględnia on liczne, wcześniej zgłoszone uwagi i wnioski.

Nowa faktura VAT (ustrukturyzowana) w 2026 r. Jak będzie wyglądać – wizualizacja, zakres danych, kody QR

W 2026 roku w Polsce obowiązkowe stanie się korzystanie z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Będzie to miało w szczególności ten skutek, że tradycyjne faktury papierowe i elektroniczne w formacie PDF zostaną zastąpione przez faktury ustrukturyzowane w formacie XML. Każda taka faktura będzie miała jednolitą strukturę danych określoną przez Ministerstwo Finansów, co zapewni spójność i automatyzację w obiegu dokumentów. Dodatkowo faktury udostępniane poza systemem KSeF będą musiały być oznaczone kodem weryfikującym, najczęściej w formie kodu QR. Będzie to wymagało odpowiedniego oznaczenia. Faktura w Krajowym Systemie e-Faktur (KSeF) znacząco różni się od tradycyjnych faktur papierowych czy elektronicznych w formacie PDF.

REKLAMA

KSeF - kto ponosi ryzyko?

Krajowy System e-Faktur już całkiem niedługo stanie się obowiązkowym narzędziem do rozliczeń VAT w obrocie gospodarczym. Jest to chyba najbardziej ambitny projekt cyfryzacji podatkowej w Polsce, mający na celu ograniczenie szarej strefy, przyspieszenie rozliczeń VAT i zwiększenie transparentności obrotu gospodarczego.

e-Paragony 2.2 - nowe funkcje w aplikacji Ministerstwa Finansów. Komu i do czego mogą się przydać?

Ministerstwo Finansów poinformowało 8 września 2025 r., że udostępniło nową wersję (2.2) aplikacji mobilnej e-Paragony. Kolejna wersja tej aplikacji pozwala na udostępnianie i import paragonu, a także współdzielenie karty e-Paragony. Dzięki temu można gromadzić paragony elektroniczne na kilku urządzeniach. To wygodne rozwiązanie, które pomaga zarządzać wydatkami rodzinnymi. e-Paragony to bezpłatna aplikacja, dzięki której można przechowywać w smartfonie paragony w formie elektronicznej. Aplikacja jest całkowicie bezpieczna i anonimowa.

KSeF obowiązkowy: terminarz 2025/2026 [tabela]. Kto przekroczył 200 mln zł sprzedaży w 2024 r. musi wystawiać faktury w KSeF wcześniej

Od kiedy trzeba fakturować obowiązkowo za pośrednictwem KSeF – od 1 lutego czy 1 kwietnia 2026 r.? Okazuje się, że kluczowa w wyznaczeniu tego terminu jest wartość sprzedaży brutto osiągnięta w 2024 r., a nie, jak wcześniej zakładano, w 2025 r. To oznacza, że podatnicy już teraz mogą ustalić, od kiedy będą musieli stosować nowy obowiązek fakturowania. Próg graniczny to 200 mln zł obrotów brutto – kto go przekroczy, wdroży KSeF wcześniej. Dodatkowy czas (do końca 2026 r.) na przygotowanie przewidziano m.in. dla wystawiających faktury z kas rejestrujących i podmiotów o niewielkiej skali sprzedaży.

Koniec polskiego rolnictwa? Unia Europejska otwiera bramy dla taniej żywności z Ameryki Południowej

To może być początek końca polskiej wsi. Umowa z Mercosurem otwiera unijny rynek na wołowinę, drób, miód i cukier z Ameryki Południowej – tanie, masowe i nie do przebicia. Czy polskie rolnictwo czeka katastrofa?

REKLAMA

Webinar: Objaśnienia MF w podatku u źródła. W czym w praktyce pomogą?

Podatek u źródła od lat budzi wątpliwości. Zmieniające się przepisy, niejednoznaczne interpretacje oraz ryzyko odpowiedzialności sprawiają, że każda wskazówka ze strony resortu finansów ma istotne znaczenie w codziennej praktyce. Przyjrzymy się więc najnowszym objaśnieniom MF i ocenimy, w jakim zakresie mogą one pomóc w konkretnych przypadkach.

Jak przygotować się do KSeF? Praktyczne wskazówki i odpowiedzi na trudne pytania [Szkolenie online, już 10 września]

Jak przygotować się do KSeF? Pod takim tytułem odbędzie się szkolenie, na które serdecznie zapraszamy! Termin wydarzenia to 10 września 2025 roku, godz. 10:00-16:00.

REKLAMA