REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

5 legalnych sposobów na rozwiązanie umowy o pracę. Obowiązki pracodawcy i prawa pracownika przy zakończeniu współpracy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kompleksowe usługi oursourcingu księgowości oraz kadr i płac
praca, biznes, umowa o pracę, rozwiązanie umowy o pracę, wypowiedzenie, pracownik, pracodawca
5 sposobów na rozwiązanie umowy o pracę. Prawa pracownika i obowiązki pracodawcy
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Rozwiązanie umowy o pracę jest istotnym etapem w relacji pracodawcy i pracownika, regulowanym szczegółowo przez Kodeks pracy. Zakończenie stosunku pracy może nastąpić na różne sposoby, m.in. za porozumieniem stron, za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia. W każdym przypadku zarówno pracodawca, jak i pracownik mają określone prawa i obowiązki.

5 sposobów na rozwiązanie umowy o pracę

Przepisy przewidują pięć sposobów zakończenia współpracy między pracownikiem, a pracodawcą. Są to:
1) rozwiązanie umowy o pracę na mocy porozumienia stron,
2) rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem, 
3) rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia, 
4) rozwiązanie umowy o pracę z upływem czasu, na który została zawarta, 
5) poprzez wygaśnięcie stosunku pracy.

Każdy z tych sposobów ma inne skutki prawne i faktyczne, zarówno dla pracodawcy, jak i dla pracownika. Zakres obowiązków pracodawcy i praw pracownika związanych z zakończeniem współpracy zależy przede wszystkim od tego, jaki rodzaj umowy o pracę był zawarty oraz z jakich powodów dochodzi do zakończenia współpracy. Powód, dla którego ma zostać rozwiązana umowa o pracę determinuje tryb lub tryby rozwiązania umowy o pracę, które można zastosować

REKLAMA

Autopromocja

 

Sposób zakończenia współpracy

 

POROZUMIENIE STRON

ZA WYPOWIEDZENIEM

BEZ WYPOWIEDZENIA

Z UPŁYWEM CZASU

WYGAŚNIĘCIE

Kto może zakończyć współpracę

Pracownik / Pracodawca / Obie strony

Pracownik / Pracodawca

Pracownik / Pracodawca

Bez inicjatywy stron

Bez inicjatywy stron

Którą umowę można zakończyć

Każdą umowę o pracę

Każdą umowę o pracę

Każdą umowę o pracę

Każdą umowę o pracę

Każdą umowę o pracę

Czy jest potrzebny dokument i jaki

TAK. Porozumienie stron

TAK. Oświadczenie o rozwiązaniu umowy za wypowiedzeniem

TAK. Oświadczenie o rozwiązaniu umowy bez wypowiedzenia

NIE

NIE

Kiedy współpraca się zakończy

W terminie ustalonym przez strony

Z końcem okresu wypowiedzenia

W dniu wręczenia oświadczenia

W ostatnim dniu, w którym umowa obowiązuje

W dniu, w którym wystąpiła sytuacja powodująca wygaśnięcie

Kiedy można rozwiązać umowę 

W każdej chwili

W każdej chwili

W przypadku rozwiązania umowy z winy pracownika – w ciągu miesiąca od dnia, kiedy strona dowiedziała się o przyczynie, z powodu której można rozwiązać umowę

Umowa rozwiązuje się samoistnie

Umowa rozwiązuje się samoistnie

Czy jest konieczność podania przyczyny 

NIE

Pracownik: nie. Pracodawca: tak, jeśli wypowiada umowę zawartą na czas określony lub nieokreślony

TAK. Przyczyny, które uzasadniają te wypowiedzenie, są ściśle określone

NIE

NIE

Obowiązki pracodawcy przy rozwiązaniu umowy o pracę

1. Zachowanie formy pisemnej

Pracodawca ma obowiązek sporządzić pisemne oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę.

2. Podanie przyczyny wypowiedzenia (jeśli wymaga tego forma rozwiązania)

3. Udzielenie okresu wypowiedzenia

Przy wypowiedzeniu umowy o pracę pracodawca musi zapewnić pracownikowi odpowiedni okres wypowiedzenia zgodnie z przepisami. Okres ten zależy od stażu pracy u danego pracodawcy (od 2 tygodni do 3 miesięcy).

4. Rozliczenie z pracownikiem

Po zakończeniu umowy pracodawca musi wypłacić pracownikowi wszystkie należne świadczenia, w tym wynagrodzenie za ostatni okres pracy oraz ewentualnie:

Odprawę pracowniczą lub emerytalno-rentową - w sytuacji, gdy pracownik spełnia ustawowe przesłanki do otrzymania odprawy pracowniczej, pracodawca zobowiązany jest do jej wypłaty wraz z ustaniem stosunku zatrudnienia. Jeśli pracownik przechodzi na rentę lub emeryturę na pracodawcy ciąży obowiązek wypłaty odprawy.

Odszkodowanie - jeżeli pracodawca jednostronnie skraca okres wypowiedzenia przewidziany w zawartej z pracownikiem umowie o pracę, ogłosił upadłość lub rozwiązuje stosunek pracy z innych, niezależnych od pracownika powodów, zatrudniony nabywa prawo do otrzymania odszkodowania wynoszącego równowartość wynagrodzenia należnego za czas pracy w okresie wypowiedzenia przewidzianym umową. Prawo pracy przewiduje jednak rozwiązania korzystne dla pracownika również w sytuacji, gdy on sam rozwiązuje umowę, nie zachowując okresu wypowiedzenia. Zgodnie z przepisami pracodawca także za ten okres powinien wypłacić mu określone ustawowo odszkodowanie.

Ekwiwalent za niewykorzystany urlop – w sytuacji, gdy pracownik w czasie zatrudnienia i w okresie wypowiedzenia nie wykorzystał należnego mu urlopu, pracodawca jest zobowiązany do wypłaty ekwiwalentu za niewykorzystany urlop.

5. Badania lekarskie

Jeżeli pracownik zajmował stanowisko narażone na działanie substancji rakotwórczych lub pyłów zwłókniających pracodawca zobowiązany jest do przeprowadzenia i opłacenia na wniosek pracownika okresowych badań lekarskich po rozwiązaniu stosunku pracy.

6. Wydanie świadectwa pracy

Bez względu na to czy stosunek pracy wygasł, czy umowa została rozwiązana, pracodawca zobowiązany jest do wystawienia świadectwa pracy, zawierającego informacje o przebiegu zatrudnienia, w terminie 7 dni od zakończenia stosunku pracy. Jedynym wyjątkiem, jest sytuacja, kiedy po zakończeniu stosunku pracy pracownik od razu podpisuje kolejną umowę z tym samym pracodawcą. Jeśli na wynagrodzenie pracownika została nałożona egzekucja komornicza, informacja ta powinna znaleźć się w świadectwie pracy, a jeżeli pracodawca rozwiązujący umowę z takim pracownikiem, zna jego nowe miejsce zatrudnienia, jest zobowiązany do przesłania tam wszelkich dokumentów dotyczących zajęcia komorniczego oraz poinformowania o tym fakcie komornika i dłużnika.

7. Wyrejestrowanie z ZUS

Po zakończeniu stosunku pracy, pracodawca powinien wyrejestrować byłego pracownika z ZUS w terminie 7 dni od momentu ustania zatrudnienia. Wyrejestrowanie obejmuje również członków rodziny, którzy zostali przypisani do ubezpieczenia zdrowotnego pracownika.

Prawa pracownika przy rozwiązaniu umowy o pracę

1. Prawo do odwołania się od decyzji pracodawcy

Pracownik, który uważa, że wypowiedzenie lub zwolnienie było nieuzasadnione lub narusza przepisy prawa, ma prawo odwołać się do sądu pracy, ma na to 21 dni od otrzymania pisma od pracodawcy. Może żądać przywrócenia do pracy lub odszkodowania.

2. Prawo do odprawy

W przypadku rozwiązania umowy z przyczyn niezależnych od pracownika (np. zwolnienia grupowe, likwidacja stanowiska) pracownik może mieć prawo do odprawy. Jej wysokość zależy od stażu pracy u danego pracodawcy.

3. Prawo do zachowania okresu wypowiedzenia

Pracownik ma prawo do przepracowania lub wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. Pracodawca nie może skrócić tego okresu bez odpowiedniej podstawy prawnej lub zgody pracownika.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

4. Prawo do dni wolnych na poszukiwanie pracy 

Pracodawca wypowiadający umowę podwładnemu ma obowiązek udzielić mu dni wolnych na poszukiwanie nowej pracy. Wymiar dni wolnych przysługujących na poszukiwanie zatrudnienia uzależniona jest od okresu wypowiedzenia. W przypadku 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia przysługują 3 dni, miesięczny i dwutygodniowy okres wypowiedzenia uprawnia do 2 dni wolnego. Wolne przysługuje tylko w przypadku wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę. Jeżeli pracownik wypowiada umowę, wolne nie przysługuje.

5. Prawo do wykorzystania zaległego urlopu lub otrzymania ekwiwalentu za urlop

Pracownik zobowiązany jest do końca trwania umowy wykorzystać przysługujący mu urlop wypoczynkowy. Jeśli pracodawca zobowiązuje pracownika do wykorzystania urlopu w trakcie wypowiedzenia, ten nie może mu odmówić. Jeśli jednak z uzasadnionych przyczyn pracodawca nie jest w stanie udzielić pracownikowi urlopu do końca okresu wypowiedzenia, zobowiązany jest do wypłaty ekwiwalentu.

6. Prawo do zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy

Pracodawca może zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia. Decyzja ta należy do pracodawcy i nie wymaga zgody pracownika. Zwolnienie może dotyczyć całego okresu wypowiedzenia lub jego części. Za ten okres pracownikowi przysługuje wynagrodzenie.

7. Prawo do odprawy emerytalnej/rentowej

Jeśli rozwiązanie umowy jest związane z przejściem na emeryturę lub rentę, pracownik ma prawo do odprawy, której wysokość wynosi co najmniej jednomiesięczne wynagrodzenie.

8. Prawo do odszkodowania

Pracodawca wypłaca odszkodowanie w przypadku, gdy skorzysta z prawa do skrócenia okresu wypowiedzenia. Kodeks pracy dopuszcza tę możliwość w przypadku trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, jeśli rozwiązanie następuje z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy bądź z innych przyczyn niedotyczących pracownika. Okres wypowiedzenia może ulec skróceniu do miesiąca. Odszkodowanie wypłaca się w wysokości wynagrodzenia za pozostałą część wypowiedzenia.

9. Prawo do ochrony przed dyskryminacją

Przy rozwiązywaniu umowy pracodawca nie może kierować się dyskryminującymi powodami (np. wiekiem, płcią, przynależnością do związku zawodowego).

Karolina Woźniczka, specjalistka ds. kadr i płac w Meritoros SA

Podstawa prawna: Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2023, poz. 1465);
Źródła: pip.gov.pl, biznes.gov.pl, zielonalinia.gov.pl, .

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Sprzedałeś 30 rzeczy w sieci przez rok? Twoje dane ma już urząd skarbowy. MF i KAS walczą z szarą strefą w handlu internetowym i unikaniem płacenia podatków

Ministerstwo Finansów (MF) i Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) wdrożyły unijną dyrektywę (DAC7), która nakłada na operatorów platform handlu internetowego obowiązki sprawozdawcze. Dyrektywa jest kolejnym elementem uszczelnienia systemów podatkowych państw członkowskich UE. Dyrektywa nie wprowadza nowych podatków. Do 31 stycznia 2025 r. operatorzy platform mieli obowiązek składać raporty do Szefa KAS za lata 2023 i 2024. 82 operatorów platform przekazało za ten okres informacje o ponad 177 tys. unikalnych osobach fizycznych oraz ponad 115 tys. unikalnych podmiotach.

2 miliony firm czeka na podpis prezydenta. Stawką jest niższa składka zdrowotna

To może być przełom dla mikroprzedsiębiorców: Rada Przedsiębiorców apeluje do Andrzeja Dudy o podpisanie ustawy, która ulży milionom firm dotkniętym Polskim Ładem. "To test, czy naprawdę zależy nam na polskich firmach" – mówią organizatorzy pikiety zaplanowanej na 6 maja.

Obowiązkowe ubezpieczenie OC księgowych nie obejmuje skutków błędów w deklaracjach podatkowych. Ochrona dopiero po wykupieniu rozszerzonej polisy OC

Księgowi w biurach rachunkowych mają coraz mniej czasu na złożenie deklaracji podatkowych swoich klientów – termin składania m.in. PIT-36, PIT-37 i PIT-28 mija 30 kwietnia. Pod presją czasu księgowym zdarzają się pomyłki, np. błędne rozliczenie ulg, nieuwzględnienie wszystkich przychodów czy pomyłki w zaliczkach na podatek. W jednej z takich spraw nieprawidłowe wykazanie zaliczek w PIT-36L zakończyło się naliczonymi przez Urząd Skarbowy odsetkami w wysokości ponad 7000 zł. Obowiązkowe ubezpieczenie OC księgowych nie obejmuje błędów w deklaracjach podatkowych – ochronę zapewnia dopiero wykupienie rozszerzonej polisy.

Rewolucja płacowa w całej UE od 2026 roku. Pracodawcy będą musieli ujawniać kwoty wynagrodzenia pracownikom i kandydatom do pracy

Wynagrodzenia przestaną być tematem tabu. Od czerwca 2026 roku pracodawcy będą mieli obowiązek ujawniania informacji o płacach, zarówno kandydatom do pracy, jak i zatrudnionym pracownikom. Czy to koniec nierówności i początek nowego rozdania na rynku pracy?

REKLAMA

Firmy ignorują KSeF? Tylko 5 tys. podmiotów gotowych na rewolucję e-fakturowania

Choć obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur wejdzie w życie za 9 miesięcy, zaledwie 5230 firm zdecydowało się na dobrowolne wdrożenie systemu. Eksperci biją na alarm – to ostatni moment na przygotowania. Firmy nie tylko ryzykują chaos, ale też muszą zmierzyć się z brakiem środowiska testowego, napiętym harmonogramem i rosnącą liczbą innych zmian w przepisach.

Spółka komandytowa bez VAT od dywidendy – ważna interpretacja skarbówki

Dywidenda wypłacana komplementariuszowi nie podlega VAT – potwierdził to Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Oznacza to, że spółki komandytowe, w których wspólnicy prowadzą sprawy spółki bez wynagrodzenia, nie muszą obawiać się dodatkowego obciążenia podatkowego. To dobra wiadomość dla przedsiębiorców poszukujących efektywnych i bezpiecznych rozwiązań podatkowych.

Fiskus wlepi kary za niezapłacony podatek od sprzedaży ubrań i zabawek w internecie? MF analizuje informacje o 300 tys. osób i podmiotów handlujących na platformach internetowych

Operatorzy platform, za pośrednictwem których dokonywane są transakcje w internecie, przekazali MF dane ponad 177 tys. osób fizycznych i 115 tys. podmiotów – poinformowała PAP rzeczniczka szefa KAS Justyna Pasieczyńska. Dane te są teraz analizowane.

Katastrofa fakturowa w 2026 roku? Kto odważy się wdrożyć obowiązek stosowania KSeF i faktur ustrukturyzowanych?

Niedawno opublikowano kolejną wersję projektu „nowelizacji nowelizacji” ustaw na temat faktur ustrukturyzowanych i KSeF, które mają być niezwłocznie uchwalone. Ich jakość woła o pomstę do nieba. Co prawda zaproponowane zmiany świadczą o tym, że twórcy przepisów chcą pozostawić tym, którzy połapią się w tych zawiłościach, jakieś możliwości unikania tej katastrofy, zachowując fakturowanie w dotychczasowej formie przynajmniej do końca 2026 r. Pytanie, tylko po co to całe zamieszanie i dezorganizacja obrotu gospodarczego – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA

Jak nie zbankrutować na IT: inteligentne monitorowanie i optymalizacja kosztowa środowiska informatycznego. Praktyczny przewodnik po narzędziach i strategiach monitorowania

W dzisiejszej erze cyfrowej, środowisko IT stało się krwiobiegiem każdej nowoczesnej organizacji. Od prostych sieci biurowych po rozbudowane infrastruktury chmurowe, złożoność systemów informatycznych stale rośnie. Zarządzanie tak rozległym i dynamicznym ekosystemem to nie lada wyzwanie, wymagające nie tylko dogłębnej wiedzy technicznej, ale przede wszystkim strategicznego podejścia i dostępu do odpowiednich narzędzi. Wyobraźcie sobie ciągłą potrzebę monitorowania wydajności kluczowych aplikacji, dbałości o bezpieczeństwo wrażliwych danych, sprawnego rozwiązywania problemów zgłaszanych przez użytkowników, a jednocześnie planowania przyszłych inwestycji i optymalizacji kosztów. To tylko wierzchołek góry lodowej codziennych obowiązków zespołów IT i kadry managerskiej. W obliczu tej złożoności, poleganie wyłącznie na intuicji czy reaktywnym podejściu do problemów staje się niewystarczające. Kluczem do sukcesu jest proaktywne zarządzanie, oparte na solidnych danych i inteligentnych systemach, które nie tylko informują o bieżącym stanie, ale również pomagają przewidywać przyszłe wyzwania i podejmować mądre decyzje.

Wojna celna USA - Chiny. Jak może się bronić Państwo Środka: 2 scenariusze. Świat (też Stany Zjednoczone) nie może się obejść bez chińskiej produkcji

Chiny mogą przekierować towary nadal objęte nowymi, wysokimi cłami USA przez gospodarki i porty azjatyckie lub (a raczej równolegle) przekierować sprzedaż dotychczas kierowaną do USA na inne rynki - prognozują eksperci Allianz Trade. Bardziej prawdopodobna jest przewaga drugiego scenariusza – tak było podczas pierwszej wojny handlowej prezydenta Trumpa, co obecnie oznaczać będzie m.in. 6% rokroczny wzrost importu z Chin do UE (ale też do innych krajów) w ciągu trzech najbliższych lat. Branża, która nie korzysta z żadnych wyłączeń w wojnie celnej – odzież i tekstylia może odczuć ją w największym stopniu na swoich marżach.

REKLAMA