Jak zrezygnować z tworzenia ZFŚS – praktyczna instrukcja

Obowiązek pracodawcy w zakresie tworzenia funduszu zależą od tego do jakiej grupy pracodawców zalicza się dany podmiot. Jeżeli pracodawcą jest jednostką budżetową to nie może zrezygnować z tworzenia funduszu, ponadto ma obowiązek tworzenia funduszu niezależnie od ilości osób zatrudnionych.

Do drugiej grupy należą pracodawcy zatrudniający na dzień 1 stycznia każdego roku co najmniej 20 pracowników w przeliczeniu na pełny etat. Pracodawcy ci mogą zrezygnować z tworzenia funduszu lub obniżyć odpisy na zfśs. To jak należy to zrobić zależy od tego, czy w zakładzie pracy obowiązuje układ zbiorowy pracy, czy regulamin wynagradzania.

Sposób rezygnacji z  ZFŚS przez pracodawcę  objętego układem zbiorowym pracy.

Autopromocja

Kodeks pracy 2023
Komentarz oraz wzory dokumentów

Sprawdź

Rezygnacja z ZFŚS lub obniżenie odpisów wymaga zmiany postanowień układu zbiorowego pracy.

Wszelkie zmiany układu zbiorowego pracy dokonuje się za pomocą protokołu dodatkowego.

Do protokołów dodatkowych stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące układu.

Instrukcja – jak pracodawca powinien wprowadzić zmiany do układu

Krok 1. Powiadomienie wszystkich organizacji związkowych

Pracodawca, który chce rezygnować z ZFŚS musi powiadomić wszystkie organizację związkowe reprezentujące pracowników, wzywając je jednocześnie do prowadzenia rokowań.  Należy podkreślić, że  związki zawodowe nie mogą odmówić rokowań w celu zmiany układu, które są uzasadniona ważną zmianą sytuacji ekonomicznej bądź finansowej pracodawcy (art.  241² § 3 ust.2 Kodeksu pracy)

Autopromocja

Infor IFK - bieżące aktualności o zmianach przepisów:

Nowe obowiązki biur rachunkowych związane z KSeF
Jakie zmiany czekają w prawie pracy i podatkach na 2024 rok?

Subskrybuj serwis IFK

Krok 2 Uzgodnienie wspólnego stanowiska przez związki

Organizację związkowe działające u pracodawcy mają 30 dnia na przedstawienie wspólnego stanowiska w sprawie rezygnacji z ZFŚS.  Jeżeli organizacje związkowe nie przedstawią wspólnie uzgodnionego stanowiska, decyzje w sprawie rezygnacji z ZFŚS podejmuje pracodawca. Musi on jednak rozpatrzyć  odrębne stanowiska organizacji związkowych.

Krok 3 Wypowiedzenie części układu

Zmiany postanowień układów mogą nastąpić w każdej chwili, ale przed wprowadzeniem zmian niezbędne jest pisemne wypowiedzenie części układu, która dotyczy funduszu socjalnego.  Okres wypowiedzenia układu wynosi 3 miesiące kalendarzowe, jeżeli strony nie zawarły innego okresu wypowiedzenia w układzie.

Krok 4 Rejestracja układu

Protokół dodatkowy do układu zbiorowego musi zostać zarejestrowany przez Okręgowy Inspektorat Pracy. Protokół dodatkowy do układu wchodzi w życie w terminie zawartym w protokole, jednak nie wcześniej niż z dniem jego zarejestrowania.

Nowe umowy zlecenia i inne umowy cywilnoprawne

Sposób rezygnacji z  ZFŚS przez pracodawcę  nieobjętego układem zbiorowym pracy zatrudniającego co najmniej 20 pracowników

Pracodawcy nie objęci układem zbiorowym pracy, jeżeli chcą zrezygnować z ZFŚS muszą to zrobić w formie zmiany regulaminu wynagradzania – wprowadzenia aneksu do regulaminu.

Jeżeli u Pracodawcy działa organizacja związkowa to treść zmiany musi być uzgodniona ze związkiem zawodowym. Natomiast w sytuacji, gdy nie działa tak organizacja to zmiany do regulaminu wprowadza się po uzgodnieniu z przedstawicielem załogi (art. 77² § 1 Kodeksu pracy).

Kodeks pracy nie reguluje zasad wyboru przedstawiciela pracowników, zatem zasady wyboru pozostają w swobodzie pracodawcy. Przyjmuje się jednak, że pracodawca powinien przeprowadzić wybory w zakładzie pracy. Należy podkreślić, że przedstawicielem załogi powinna być osoba reprezentująca interesy pracowników, pracodawca nie powinni sam wskazać takiego przedstawiciela spośród osób, które zarządzają zakładem pracy, ponieważ takie osoby będą sprzyjały pracodawcy. Przedstawicielem pracowników nie powinna być np. główna księgowa.

Zmiany regulaminu wynagradzania wchodzą w życie w ciągu 14 dni od dnia ogłoszenia postanowień regulaminu pracownikom. Sposób ogłaszania powinien być uregulowany w regulaminie pracy, najczęściej jest to wywieszenie postanowień regulaminu na tablicy ogłoszeń lub rozesłanie go drogą emaliową.

Jeżeli pracodawca nie poda zmian regulaminu do wiadomości pracownikom nie będzie on obowiązywała. Należy dodać, że fakt niezapoznania się pracownika z regulaminie nie ma wpływu na jego ważność. Istotne jest, żeby pracownik miał potencjalną możliwość zapoznania się ze zmianą regulaminu ( wyrok SN z 5 grudnia 2006 r. II PK 124/06).

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

PRZYKŁAD:

KPZ Sp. z o. o. od nowego roku zamierza zrezygnować z tworzenia ZFŚS, na zmianę regulaminu wynagradzania wyraził zgodę przedstawiciel pracowników.

Spółka stworzyła poniższy aneks do regulaminu wynagradzania:

Pracodawca o wszelkich zmianach w regulaminach informuję swoich pracowników wywieszając zmiany na tablicy ogłoszeń. Inny sposób informowania został ustalony dla przedstawicieli handlowych, którzy o zmianach są informowani drogą e-mailową. 20 listopada   pracodawca wywiesił na tablicy ogłoszeń aneks do regulaminu, zapomniał jednak poinformować przedstawicieli handlowych o zmianach. Pracownicy tego działu nie mieli zatem możliwości zapoznania się z regulaminem. W tej sytuacji regulamin będzie obowiązywał po 2 tygodniach, ale od dnia prawidłowego powiadomienia wszystkich pracowników o jego zmianie.

Kalkulatory

Sposób rezygnacji z  ZFŚS przez pracodawcę  nieobjętego układem zbiorowym pracy zatrudniającego mniej niż 20 pracowników

Pracodawca, który zatrudnia poniżej  20 pracowników (na pełny etat) może tworzyć ZFSŚ albo wypłacać świadczenia urlopowe. Natomiast, jeżeli pracodawca nie chce tego robić musi  do 31 stycznia poinformować o nietworzeniu funduszu lub niewypłacaniu świadczeń swoich pracowników w sposób przyjęty w zakładzie pracy.

PRZYKŁAD:

Firma CDZ Sp. z o.o. zatrudniająca 19 osób od nowego roku nie zamierza tworzyć ZFŚS oraz wypłacać pracownikom świadczenia urlopowego pracodawca każdego pracownika poinformował osobiście wysyłając do niego poniższą informację. 

Działanie pracodawcy było prawidłowe.

Opinie o konsekwencjach dla pracodawcy za  niepoinformowanie pracowników  o nietworzeniu ZFŚS i nie wypłacaniu świadczeń urlopowych  są różne w zależności od organu.

Konsekwencje przekroczenia terminu 31 stycznia – dwa różne stanowiska

Jak zrezygnować z zfśs SCHEMAT

PODSTAWA PRAWNA

• art. 77² § 1 i 4,  art. 241²- art. 241⁷  ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - j.t. Dz. U z 2014 r. poz. 1502;
• art. 8 ust. 2 i art. 30 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych - j.t. Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 ze zm.;
• art. 3 – art. 5  ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych  jt. Dz. U. z 2012 r. poz. 592 ze zm.

Katarzyna Kalata partner zarządzający Helpdesk Kadrowy Sp. z o.o.