REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przychód z umowy o dzieło a składki ZUS

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Magdalena Kostrzewa

REKLAMA

Pracodawcy - dążąc do ograniczenia kosztów w postaci składek na ubezpieczenia pracowników - coraz chętniej korzystają z form zatrudnienia, które pozwalają na ich ograniczenie bądź wyeliminowanie. Do takich form zatrudnienia należą umowy cywilnoprawne: umowa-zlecenie, umowa o świadczenie usług czy umowa o dzieło.

Umowa-zlecenie oraz umowa o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy kodeksu cywilnego dotyczące zlecenia, stanowi tytuł zarówno do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, jak i ubezpieczenia zdrowotnego. W odróżnieniu od umowy o pracę, ich zawarcie nie rodzi obowiązku ubezpieczenia chorobowego, a ubezpieczenie wypadkowe jest obowiązkowe tylko wówczas, gdy praca wykonywana jest w siedzibie lub miejscu prowadzenia działalności przez zleceniodawcę.

REKLAMA

Autopromocja

Umowa o dzieło nie stanowi natomiast tytułu do powyższych ubezpieczeń. Nie jest to jednak równoznaczne z tym, że w każdym przypadku wypłacone na podstawie takiej umowy wynagrodzenie jest wolne od składek na te ubezpieczenia. Niekiedy zamawiający - wypłacając przyjmującemu zamówienie wynagrodzenie z tytułu umowy o dzieło - jest zobowiązany do potrącenie i rozliczenia od niego składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

Składki ZUS przy umowie o dzieło 2017

Umowa o dzieło obciążona składkami

REKLAMA

Artykuł 8 ust. 1 i 2a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (j.t. Dz.U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 z późn.zm.) definiuje pojęcie „pracownika”, nadając mu znaczenie daleko szersze od tego, którym posługuje się kodeks pracy. Za pracownika - zgodnie z przytoczonymi wyżej przepisami - uważa się, poza osobą pozostającą w stosunku pracy, także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy-zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Z uwagi na powyższą definicję pracownik, który zobowiązuje się do wykonania określonego dzieła - na podstawie zawartej ze swoim pracodawcą lub wykonywanej na jego rzecz umowy o dzieło - traktowany jest również w ramach tej umowy jako pracownik.

 

Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM

REKLAMA

Konsekwencją takiej regulacji prawnej jest art. 18 ust. 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zgodnie z którym w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe uwzględnia się przychód osiągnięty z tytułu takiej umowy. Przychód ten stanowi także podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego - z mocy art. 66 ust. 1 pkt 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. Nr 210, poz. 2135 z późn.zm.) - objęci są bowiem pracownicy w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Przykłady

Tadeusz N. jest pracownikiem w spółce komandytowej. Na podstawie umowy o pracę otrzymuje wynagrodzenie w kwocie 7000 zł. 1 czerwca 2007 r. spółka komandytowa zawarła z nim umowę o dzieło. Za wykonanie tej umowy otrzymał 2000 zł.

Ponieważ umowa o dzieło została zawarta z własnym pracodawcą, spółka komandytowa potrąciła składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne od sumy przychodów z umowy o pracę i umowy o dzieło, tj. 9000 zł.

Natalia K. świadczy pracę w ramach stosunku pracy, który łączy ją z firmą X. Poza umową o pracę w czerwcu 2007 r. Natalia K. wykonywała umowę o dzieło, którą zawarła z firmą Y.

Od przychodu z umowy o dzieło firma Y nie potrąciła składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne z uwagi na to, że z tą firmą Natalii K. nie łączy stosunek pracy.

Umowa o dzieło wolna od składek

Od zasady, że pracodawca jest zobowiązany do potrącenia składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne od przychodu z tytułu wykonywanej na jego rzecz umowy o dzieło, istnieją wyjątki. Do pierwszego z nich należy zaliczyć sytuację, gdy pracodawca zawrze z pracownikiem umowę o dzieło w okresie korzystania przez tego ostatniego z urlopu bezpłatnego. Drugi wyjątek to przypadek, gdy umowa o dzieło zostaje zawarta przez pracownika z pracodawcą w okresie korzystania przez tego pierwszego z urlopu macierzyńskiego bądź urlopu wychowawczego. W obydwu przypadkach przychód z umowy o dzieło jest wolny od składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

Przykład

Anna J. przebywa na urlopie wychowawczym od 7 maja 2007 r. Jako osobę przebywającą na urlopie wychowawczym pracodawca zgłosił ją do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych oraz ubezpieczenia zdrowotnego. 14 maja 2007 r. pracodawca zawarł z nią umowę o dzieło. Z uwagi na to, że umowa o dzieło została zawarta w okresie przebywania na urlopie wychowawczym, od wypłaconego na jej podstawie wynagrodzenia nie potrącił składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

Umowa o dzieło emeryta lub rencisty

Składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne należne są także od przychodów z umów o dzieło zawieranych przez pracowników posiadających prawo do emerytury lub renty z pracodawcami, z którymi pozostają w stosunku pracy lub jeżeli w ramach takich umów pracę wykonują na rzecz takich pracodawców. Dotyczy to jednak tylko tych umów o dzieło, które zostały zawarte po 30 czerwca 2004 r., a więc po wejściu w życie przepisu, który wprowadził obowiązek potrącania składek od tego typu umów o dzieło.

Przykład

Ryszard P. otrzymuje emeryturę z ZUS. Jednocześnie jest pracownikiem spółdzielni mieszkaniowej. 4 czerwca 2007 r. spółdzielnia mieszkaniowej zawarła z nim umowę o dzieło. Ponieważ umowa o dzieło została zawarta z własnym pracodawcą i po 30 czerwca 2004 r. - od wypłaconego na jej podstawie wynagrodzenia należne są składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

Zawierając umowę o dzieło, należy pamiętać, że o charakterze prawnym danej umowy nie decyduje sama jej nazwa, ale przede wszystkim jej brzmienie, zgodny zamiar stron i cel, a także sposób wykonywania pracy (np. wykonywanie pracy pod kierownictwem, osobiście i za wynagrodzeniem). Dlatego ZUS może zakwestionować umowę o dzieło, uznając, że wbrew jej nazwie nie jest ona umową o dzieło, ale umową-zlecenie, umową o świadczenie usług lub umową o pracę, a intencją stron ją zawierających było uniknięcie obowiązku opłacenia należnych składek. Z tych względów wypada znać różnice pomiędzy tymi umowami.

VAT po zmianach od 1 lipca 2015 r.

Umowa o dzieło a umowa o pracę i umowa-zlecenie

Podmioty i przedmiot umowy o dzieło zostały określone w art. 627 kodeksu cywilnego. Zgodnie z jego brzmieniem, w umowie o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający - do zapłaty wynagrodzenia. W umowie-zlecenia z kolei przyjmujący zlecenie - zgodnie z art. 734 § 1 kodeksu cywilnego - zobowiązuje się dokonać określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. W odróżnieniu od umowy o dzieło i umowy o pracę, umowa-zlecenie może mieć charakter nieodpłatny.

Natomiast w umowie o pracę - co wynika z art. 22 § 1 kodeksu pracy - pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz i pod kierownictwem pracodawcy oraz w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym, a pracodawca do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem. Z art. 22 § 11 kodeksu pracy wynika jednocześnie, że zatrudnienie w warunkach, o których mowa w art. 22 § 1 - bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy - jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy. Odmiennie niż w przypadku umowy o dzieło i umowy-zlecenia, praca będąca przedmiotem umowy o pracę może być świadczona tylko osobiście, w miejscu i czasie wskazanym przez pracodawcę, a także pod jego nadzorem.

W literaturze i w orzecznictwie sądowym ugruntował się pogląd, że w wyniku zawarcia umowy o dzieło powstaje tzw. zobowiązanie rezultatu, w którym istotą świadczenia przyjmującego zamówienie nie jest samo działanie, ale osiągnięcie konkretnego rezultatu w postaci umówionego dzieła. Dzieło może mieć postać materialną bądź niematerialną, musi mieć indywidualny charakter i odpowiadać osobistym potrzebom zamawiającego.

Umowa o pracę i umowa-zlecenie kreują zaś tzw. zobowiązanie starannego działania, w którym odpowiednio pracownik lub zleceniobiorca są zobowiązani do rzetelnego wykonywania określonych powtarzających się czynności, ale osiągnięcie określonego rezultatu leży poza ich zobowiązaniem.

Niekiedy podnosi się, że kryterium pozwalającym odróżnić umowę o dzieło od umowy o świadczenie usług jest także możliwość poddania umówionego rezultatu (dzieła) sprawdzianowi na istnienie wad fizycznych. Takie różnice pomiędzy umową o dzieło a umową o pracę, umową-zlecenie czy też umową o świadczenie usług podnosi w swoim orzecznictwie Sąd Najwyższy (wyrok z 28 marca 2000 r., sygn. akt II UKN 386/99, wyrok z 3 listopada 2000 r., sygn. akt IV CKN 152/00, wyrok z 18 czerwca 2003 r., sygn. akt II CKN 269/01). A zatem za umowę o dzieło nie można uznać umowy, zgodnie z którą istota będącego jej przedmiotem świadczenia wyraża się tylko w starannym wykonywaniu pewnych czynności (np. opieka lekarska), a ewentualny rezultat, jaki one przyniosą, nie jest objęty treścią obowiązania.

Podstawa prawna:

- ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (j.t. Dz.U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 z późn.zm.),

- ustawa z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. Nr 210, poz. 2135 z późn.zm.),

- ustawa z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 z późn.zm.),

- ustawa z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn.zm.).

Magdalena Kostrzewa

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Monitor Księgowego

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Faktury ustrukturyzowanej nie da się obiektywnie (w sensie prawnym) użyć ani udostępnić poza KSeF. Co zatem będzie przedmiotem opisu i dekretacji jako dowód księgowy?

Nie da się w sensie prawnym „użyć faktury ustrukturyzowanej poza KSeF” oraz jej „udostępnić” w innej formie niż poprzez bezpośredni dostęp do KSeF – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Obowiązkowy KSeF 2026: Ministerstwo Finansów publikuje harmonogram, dokumentację API KSeF 2.0 oraz strukturę logiczną FA(3)

W dniu 30 czerwca 2025 r. Ministerstwo Finansów opublikowało szczegółową dokumentację techniczną w zakresie implementacji Krajowego Systemu e-Faktur z narzędziami wspierającymi integrację. Od dziś firmy oraz dostawcy oprogramowania do wystawiania faktur mogą rozpocząć przygotowania do wdrożenia systemu w środowisku testowym. Materiały są dostępne pod adresem: ksef.podatki.gov.pl/ksef-na-okres-obligatoryjny/wsparcie-dla-integratorow. W przypadku pytań w zakresie udostępnionej dokumentacji API KSeF 2.0 Ministerstwo Finansów prosi o kontakt za pośrednictwem formularza zgłoszeniowego: ksef.podatki.gov.pl/formularz.

Załączniki w KSeF tylko dla wybranych? Nowa funkcja może wykluczyć małych przedsiębiorców

Nowa funkcja w Krajowym Systemie e-Faktur (KSeF) pozwala na dodawanie załączników do faktur, ale wyłącznie w ściśle określonej formie i po wcześniejszym zgłoszeniu. Eksperci ostrzegają, że rozwiązanie dostępne będzie głównie dla dużych firm, a mali przedsiębiorcy mogą zostać z dodatkowymi obowiązkami i bez realnej możliwości skorzystania z tej opcji.

Kontrola podatkowa - fiskus ma 98% skuteczności. Adwokat radzi jak się przygotować i ograniczyć ryzyko kary

Choć liczba kontroli podatkowych w Polsce od 2023 roku spada, ich skuteczność jest wyższa niż kiedykolwiek. W 2024 roku aż 98,1% kontroli podatkowych oraz 94% kontroli celno-skarbowych zakończyło się wykryciem nieprawidłowości. Urzędy skarbowe, dzięki wykorzystaniu narzędzi analitycznych takich jak STIR, JPK czy big data, trafnie typują podmioty do weryfikacji, skupiając się na firmach obecnych na rynku i rzeczywiście dostępnych dla egzekucji zobowiązań. W efekcie kontrola może spotkać każdego podatnika, który nieświadomie popełnił błąd lub padł ofiarą nieuczciwego kontrahenta.

REKLAMA

Rewolucja w podatkach i inwestycjach! Sejm przegłosował pakiet deregulacyjny – VAT do 240 tys. zł, łatwiejszy dostęp do kapitału dla MŚP

Sejm uchwalił przełomowy pakiet ustaw deregulacyjnych. Wyższy limit zwolnienia z VAT (do 240 tys. zł), tańszy dostęp do kapitału dla małych firm, koniec obowiązkowego pośrednictwa inwestycyjnego przy ofertach do 1 mln euro i uproszczenia w kontrolach celno-skarbowych – wszystko to z myślą o przedsiębiorcach i podatnikach. Sprawdź, co się zmienia od 2026 roku!

Sejm zdecydował. Fundamentalna zmiana w ustawie o podatku od spadków i darowizn

Sejm uchwalił właśnie nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Celem nowych regulacji jest ograniczenie obowiązków biurokratycznych m.in. przy sprzedaży rzeczy uzyskanych w drodze spadku.

Fiskus przegrał przez własny błąd. Podatnik uniknął 84 tys. zł podatku, bo urzędnicy nie znali terminu przedawnienia

Fundacja wygrała przed WSA w Gliwicach spór o 84 tys. zł podatku, bo fiskus nie zdążył przed upływem terminu przedawnienia. Kontrola trwała ponad 5 lat, a urzędnicy nie przestrzegali procedur. Sprawa pokazuje, że przepisy podatkowe działają w obie strony – także na korzyść podatnika.

W 2026 r. wdrożenie obowiązkowego KSeF - czy pamiętamy o VIDA? Czym jest VIDA i jakie zmiany wprowadza?

W 2026 roku wdrożymy w końcu w Polsce Krajowy System e-Faktur (KSeF) w wersji obowiązkowej. Prace nad KSeF trwają od wielu lat. Na początku tych prac Polska była w awangardzie państw unijnych pod względem e-fakturowania, wyprzedzaliśmy rozmachem i pomysłem inne państwa, jedni z pierwszych wnioskowaliśmy w 2021 r. o pozwolenie na obowiązkowy KSeF dla wszystkich podatników i transakcji. Administracja utknęła jednak w realizacji swojego pomysłu, reszta jest historią. W międzyczasie pojawiły się nowe, niezwykle istotne okoliczności, a więc VIDA (VAT in the Digital Age). Pojawia się zatem fundamentalne pytanie: czy obecne wdrożenie KSeF nie powinno już dziś uwzględniać przyszłych wymogów VIDA?

REKLAMA

Minister finansów zapowiada nowy podatek: W kogo uderzy?

Ministerstwo Finansów pracuje nad podatkiem dotyczącym odsetek od rezerwy obowiązkowej utrzymywanej przez banki w Narodowym Banku Polskim - poinformował minister finansów Andrzej Domański. Dodał, że przychody do budżetu w 2026 r. z tego tytułu mogłyby sięgnąć 1,5-2 mld zł.

Zwrot VAT: Tylko organ I instancji może przedłużyć termin – przełomowy wyrok WSA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi orzekł, że termin zwrotu VAT może zostać przedłużony wyłącznie przez organ I instancji i tylko w trakcie trwającego postępowania. Przedłużenie nie jest dopuszczalne po uchyleniu decyzji i przekazaniu sprawy do ponownego rozpatrzenia.

REKLAMA