REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak rozlicza się mała firma handlowa

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Weronika Chmielewska

REKLAMA

Księgi rachunkowe prowadzą niezależnie od wielkości firmy spółki handlowe (osobowe i kapitałowe, w tym również w organizacji) oraz inne osoby prawne, a także osoby fizyczne, spółki cywilne, jawne i partnerskie, gdy ich przychody netto ze sprzedaży za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej 800 tys. euro.

Mała firma to pojęcie względne. Część osób może uznać za małą firmę jednoosobową działalność prowadzoną bez zatrudniania pracowników, natomiast dla innych nawet spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i kilkumilionowymi obrotami jest małą firmą.

Rozliczanie kosztów

Ewidencja kosztów na kontach zespołu 4 tylko według rodzajów polega na tym, że wszystkie poniesione koszty proste wynikające z dowodów źródłowych ujmuje się na kontach „Koszty według rodzajów”, wyodrębniając w analityce co najmniej rodzaje kosztów wymagane w załączniku nr 1 do ustawy o rachunkowości (rachunek zysków i strat - wariant porównawczy - wiersze od B.I do B.VII), tzn. konta:

l Amortyzacja,

l Zużycie materiałów i energii,

l Usługi obce,

l Podatki i opłaty,

l Wynagrodzenia,

l Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia,

l Pozostałe koszty.

Zaksięgowane na tych kontach koszty w części przypadającej na przyszłe okresy sprawozdawcze przenosi się na konto „Rozliczenia międzyokresowe kosztów”, zapisem: Wn konto „Rozliczenia międzyokresowe kosztów”/Ma konto „Rozliczenie kosztów”, natomiast z tego konta rozlicza się koszty przypadające na bieżący okres sprawozdawczy, zapisem: Wn konto „Rozliczenie kosztów”/Ma konto „Rozliczenia międzyokresowe kosztów”.

Całość kosztów zgromadzonych w ciągu roku obrotowego na kontach „Koszty według rodzajów” przenosi się na dzień bilansowy na wynik finansowy, zapisem: Wn konto „Wynik finansowy”/Ma konto „Koszty według rodzajów”.

Ewidencja kosztów na kontach zespołu 5 tylko według funkcji polega na tym, że wszystkie poniesione koszty proste i złożone związane z zakupem towarów, magazynowaniem i sprzedażą towarów w handlu detalicznym księguje się bieżąco w ciężar przeznaczonego do tego celu konta „Koszty handlowe”.

Wyboru odpowiedniego sposobu ewidencji i rozliczania kosztów handlowych dokonuje kierownik jednostki (właściciel firmy), dając temu wyraz w zakładowym planie kont. Do kosztów działalności operacyjnej w handlu detalicznym zalicza się również wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu w wielkości wynikającej z ewidencji na koncie „Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu”.

Ewidencja wartościowa

Ewidencję wartościową towarów w sklepach prowadzi się według osób odpowiedzialnych materialnie za powierzone im mienie. Sposób tej ewidencji zapasów towarów jest przewidziany wyłącznie dla punktów obrotu detalicznego lub miejsc składowania, w której przedmiotem zapisów księgowych są tylko przychody, rozchody i stany całego zapasu.

Ewidencję wartościową stosuje się szczególnie, gdy prowadzenie sklepu lub wyodrębnionego organizacyjnie stoiska sprzedaży towarów powierza się osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę wraz z przyjęciem przez nie odpowiedzialności za powierzone im mienie. Różnice między wartością towarów w cenach ewidencyjnych ustalonych na poziomie cen sprzedaży brutto (zawierających marżę detaliczną i VAT należny) a wartością tych towarów w cenach zakupu ujmuje się w księgach rachunkowych jako odchylenia kredytowe od cen ewidencyjnych zapasów towarów z tytułu marży i oddzielnie z tytułu VAT zarezerwowanego w cenie ewidencyjnej, na koncie „Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów w detalu”. Obciążenie placówki przyjmującej towar następuje w momencie przyjęcia przez nią tego towaru z zakupu.

Zaletą ewidencji wartościowej zapasów jest to, że umożliwia ona rozliczanie osób odpowiedzialnych z powierzonego im mienia (towarów, opakowań, utargów gotówkowych). Prowadzenie tej ewidencji wymaga staranności osób odpowiedzialnych, którym powierzono prowadzenie sklepu, zwłaszcza w zakresie prawidłowego sporządzania dowodów potwierdzających przychody i rozchody towarów oraz terminowego przekazywania dowodów księgowych do komórki księgowości.

Towary poza ewidencją

Warunkiem stosowania rozwiązania polegającego na odpisywaniu w koszty towarów na dzień zakupu jest ustalanie stanu zapasów towarów na koniec okresu sprawozdawczego, za który jednostka reguluje zaliczki na podatek dochodowy, nie później niż na dzień bilansowy. O wartość tego zapasu dokonuje się korekty kosztów z tytułu dokonanych odpisów w koszty wartości towarów w cenach zakupu, na koncie „Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)” zapisem księgowym: Wn konto „Towary”/Ma konto „Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)”.

Z przepisów ustawy o rachunkowości nie wynikają bezpośrednio ograniczenia co do możliwości i zakresu stosowania tego uproszczonego rozwiązania ewidencyjnego. Należy jednak pamiętać, że ustawa zobowiązuje jednostki do przestrzegania zasady istotności. Dokonując wyboru rozwiązań dopuszczonych ustawą i dostosowując je do potrzeb jednostki, należy zapewnić wyodrębnienie w rachunkowości wszystkich zdarzeń istotnych do oceny sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego jednostki, przy zachowaniu zasady ostrożności. Jednostka nie powinna stosować tego rozwiązania w sytuacji, gdy powierza prowadzenie sklepów osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, zwłaszcza w jednostkach o szerokim zakresie działalności, dużej częstotliwości dokonywanych operacji i zarazem dużej ich różnorodności oraz szerokim asortymencie towarów. Rezygnacja z bieżącej ewidencji zapasów towarów może być celowa tylko wtedy, gdy firma prowadzi działalność w małym zakresie i istnieje realna możliwość jej prowadzenia przez właściciela z udziałem członków jego najbliższej rodziny. W przeciwnym razie istnieje większe ryzyko powstania szkód, a nawet niedoborów towarowo-kasowych.

PRZYKŁAD

JAK KSIĘGOWAĆ TOWARY NIEOBJĘTE EWIDENCJĄ

1. Przyjęcie towarów w cenach zakupu (łącznie z niepodlegającym odliczeniu VAT), odpis w koszty

l Wn konto „Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)”/Ma konto „Rozliczenie zakupu”.

2. Nieodpłatne przekazanie towarów osobom fizycznym i prawnym na cele niezwiązane z prowadzeniem firmy

a) wartość towaru w cenie zakupu (nabycia):

l Wn konto „Pozostałe koszty operacyjne”/Ma konto „Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)”,

b) VAT należny - na podstawie faktury wewnętrznej:

l Wn kotno „Pozostałe koszty operacyjne”/Ma konto „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT należnego”.

3. Przekazanie towarów na własne potrzeby firmy (przy założeniu, że firma stosuje układ rodzajowy kosztów)

l Wn konto „Koszty według rodzajów”/Ma konto „Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)”.

4. Zwrot towarów dostawcom w wyniku zgłoszonych reklamacji po dokonaniu zapłaty. Przyjmuje się dane wynikające z faktury korygującej wystawionej przez dostawcę

a) wartość towarów w cenie zakupu:

l Ma konto „Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)”,

b) korekta VAT naliczonego przy zakupie:

l Ma konto „VAT naliczony i jego rozliczenie”,

c) razem korekta zobowiązania wobec dostawcy (kwota z poz. 4a plus kwota z poz. 4b)

l Wn konto „Rozrachunki z dostawcami”.

5. Stan zapasu towarów ustalony na dzień bilansowy lub na dzień kończący inny okres sprawozdawczy (np. miesiąc, półrocze) przyjęty do zapłaty zaliczki napodatek dochodowy, ustalony w cenach zakupu

l Wn konto „Towary”/Ma konto „Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)”.

Na koniec następnego okresu sprawozdawczego zapas ten przenosi się ponownie w ciężar konta „Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)”.

PRZYKŁAD

UJMOWANIE KOSZTÓW HANDLOWYCH

1. Naliczenie amortyzacji

l Wn konto „Koszty handlowe”/Ma konto „Odpisy umorzeniowe środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych”,

2. Usługi obce udokumentowane fakturą VAT

l Wn konto „Koszty handlowe”/Ma konto „Rozrachunki z dostawcami” lub „Rozliczenie zakupu”.

3. Zużycie materiałów na potrzeby własnej działalności

l Wn konto „Koszty handlowe”/Ma konto „Materiały i opakowania”.

4. Naliczenie wynagrodzeń

l Wn konto „Koszty handlowe”/Ma konto „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń”

5. Koszty podróży służbowych

l Wn konto „Koszty handlowe”/Ma konto „Kasa” lub „Rachunek bieżący” (jeżeli następuje zwrot wydatków) lub konto „Pozostałe rozrachunki z pracownikami” (jeżeli następuje rozliczenie uprzednio pobranej zaliczki).

6. Naliczenie funduszu świadczeń socjalnych

l Wn konto „Koszty handlowe”/Ma konto „Rozliczenie międzyokresowe kosztów” lub „Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych”.

7. Koszty rozliczane w czasie

a) poniesienie kosztów:

l Wn konto „Rozliczenia międzyokresowe kosztów”/Ma konto „Rozliczenie zakupu”.

b) zarachowanie części kosztów przypadających na bieżący okres sprawozdawczy:

l Wn konto „Koszty handlowe”/Ma konto „Rozliczenia międzyokresowe kosztów”.

WERONIKA CHMIELEWSKA

ksiegowosc@infor.pl

PODSTAWA PRAWNA

l Art. 8 ust. 1 oraz art. 17 ust. 2 pkt 3 i 4 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
"Cyfrowy Księgowy 2.0" – konferencja SKwP o tym, jak cyfryzacja zmienia rachunkowość i podatki

Konferencja "Cyfrowy Księgowy 2.0" to wyjątkowa okazja, by zgłębić wpływ najnowszych technologii na przyszłość księgowości. Wydarzenie ma nie tylko dostarczyć praktycznej wiedzy, lecz także zainspirować do pełnego wykorzystania potencjału cyfrowej transformacji.

System ICS2 w 11 krajach UE już od września 2025 r. – polscy przewoźnicy muszą dostosować procedury

Nierównomierne wdrażanie systemu Import Control System 2 w Unii Europejskiej tworzy złożoną sytuację dla polskich firm transportowych. Podczas gdy jedenaście państw członkowskich uruchamia nowe wymogi już od września 2025 roku, Polska ma czas do maja 2026. To oznacza konieczność stosowania różnych procedur w zależności od trasy przewozu.

KSeF 2.0. Jak wystawić fakturę po 1 lutego 2026 r.: 5 podstawowych kroków – wyjaśnienia Ministerstwa Finansów

Ministerstwo Finansów opublikowało we wrześniu 2025 r. cztery części Podręcznika KSeF 2.0, w których omawia zasady korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur w modelu obowiązkowym od 1 lutego 2026 roku. W części II tego podręcznika omówione zostały zasady wystawiania oraz otrzymywania faktur wg stanu prawnego obowiązującego od 1 lutego 2026 r.

Ukryte zyski w estońskim CIT. Przykład: samochody firmowe wykorzystywanych w użytku mieszanym

System opodatkowania w formie estońskiego CIT stanowi wyjątkowo korzystną alternatywę dla przedsiębiorców. Z jednej strony umożliwia odroczenie bieżącego opodatkowania zysku, z drugiej zaś, aby zapobiec nadmiernym wypłatom na rzecz wspólników czy udziałowców (ponad poziom podzielonego zysku), ustawodawca wprowadził szereg ograniczeń. Jednym z kluczowych rozwiązań w tym zakresie jest wyodrębnienie kategorii dochodów tzw. „ukrytych zysków” podlegających opodatkowaniu ryczałtem. Ten artykuł omawia dochód z tytułu ukrytych zysków na przykładzie samochodów wykorzystywanych w użytku mieszanym.

REKLAMA

7 form faktur VAT w 2026 r. Czy dokument „udostępniony w sposób uzgodniony” w rozumieniu art. 106gb ust. 4 ustawy o VAT będzie fakturą czy jej kopią?

Podatnicy VAT, którzy tracą nadzieję (nie wszyscy), że ominie ich dopust boży faktur ustrukturyzowanych w 2026 r., zaczynają powoli czytać przepisy dotyczące tych faktur i włosy im stają na głowie, bo ich nie sposób zrozumieć, a przede wszystkim nawet nie będzie wiadomo, co będzie w sensie prawnym „fakturą” w przyszłym roku. W przypadku tradycyjnej postaci tych faktur, czyli papierowej i elektronicznej jest to jasne, a w przypadku nowych potworków – już nie - pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Eksport bez odprawy celnej – czy możliwe jest zgłoszenie po wywozie towaru?

W codziennej praktyce handlu zagranicznego przedsiębiorcy przywiązują ogromną wagę do dokumentacji celnej. To ona daje gwarancję bezpieczeństwa podatkowego, prawa do zastosowania stawki 0% VAT i pewność, że transakcja została prawidłowo rozliczona. Zdarzają się jednak sytuacje wyjątkowe, w których samolot z towarem już odleciał, statek odpłynął, a zgłoszenie eksportowe… nie zostało złożone. Czy w takiej sytuacji eksporter ma jeszcze szansę naprawić błąd?

Kto nie musi wystawiać faktur w KSeF? Ustawodawca przewidział katalog wyłączeń

KSeF ma być docelowo powszechnym systemem e-fakturowania. W 2026 r. rozpocznie się wystawianie faktur w KSeF przez przedsiębiorców. Jednak ustawodawca przewidział katalog wyłączeń. Warto wiedzieć, kto w praktyce nie będzie musiał korzystać z KSeF.

Czy pracodawca może obowiązkowo wysłać pracownika na zaległy urlop wypoczynkowy? Przepisy, orzeczenia sądów i stanowisko PIP

To dość częsta i wywołująca sporo wątpliwości sytuacja. Pracownik ma zaległy urlop ale nie wypełnia wniosków urlopowych i „chomikuje” ten urlop na przyszłość. Na różne nieprzewidziane sytuacje. Dla pracodawcy to kłopot, bo może być w niektórych sytuacjach ukarany za to grzywną przez Państwową Inspekcję Pracy od 1 tys. do 30 tys. zł (art. 282 § 1 pkt 2 kodeksu pracy). A ponadto pracodawca może być zobowiązany do tworzenia tzw. rezerw (tak naprawdę są to bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów) w bilansie na o wynagrodzenia za czas urlopu zaległego (niewykorzystanego w terminie). Czy zatem pracodawca może zmusić (tj. skutecznie skłonić metodami zgodnymi z prawem) pracownika do wykorzystania urlopu lub zaległego urlopu z poprzedniego roku? Przecież urlop to uprawnienie pracownika i jest udzielany na wniosek pracownika.

REKLAMA

Które faktury nie zostaną objęte KSeF?

Krajowy System e-Faktur to jedna z największych reform ostatnich lat. W 2026 roku każdy przedsiębiorca co do zasady będzie musiał wystawiać faktury ustrukturyzowane właśnie w KSeF. Celem jest uszczelnienie systemu VAT, łatwiejsza kontrola rozliczeń i automatyzacja obiegu dokumentów. Jednak nie wszystkie dokumenty sprzedażowe zostaną objęte obowiązkiem. Ustawodawca przewidział szereg wyłączeń i okresów przejściowych, które mają ułatwić podatnikom dostosowanie się do rewolucji w fakturowaniu.

Nowe faktury elektroniczne w 2026 r. Prof. Modzelewski: art. 106nda ust. 3 ustawy o VAT nakłada niewykonalne obowiązki i jest sprzeczny z prawem UE

Nowe faktury elektroniczne, o których mowa w art. 106nf, 106nh, 106nda i 106nha ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (ustawa o VAT), które będą w przyszłym roku wystawione zgodnie z wzorem faktury ustrukturyzowanej, budzą wśród podatników najwięcej wątpliwości – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA