REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przekazanie przedsiębiorstwa - jak ustanowić zarządcę sukcesyjnego?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
 Kancelaria Prawa Sportowego i Gospodarczego „Dauerman”
Kancelaria specjalizuje się w prawie sportowym i gospodarczym.
Przekazanie przedsiębiorstwa następcy - powołanie zarządcy sukcesyjnego /fot.shutterstock
Przekazanie przedsiębiorstwa następcy - powołanie zarządcy sukcesyjnego /fot.shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Przedsiębiorca będzie mógł korzystać z nowych regulacji prawnych określających zasady przekazania przedsiębiorstwa następcy. Ustawodawca wprowadza nową instytucję - zarządcę sukcesyjnego. Będzie go mógł ustanowić sam przedsiębiorca, jak również (po jego śmierci) będą do tego mieli prawo spadkobiercy, zapisobiorcy lub małżonek przedsiębiorcy.

REKLAMA

Autopromocja

REKLAMA

W dniu 25 listopada 2018 r. w życie wejdzie ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym. Zgodnie z założeniem ustawodawcy, jej regulacje mają ułatwić przejmowanie prowadzenia przedsiębiorstw przez spadkobierców przedsiębiorców indywidualnych. Na jej podstawie możliwe będzie ustanowienie zarządcy sukcesyjnego, który przez 2 lata od śmierci przedsiębiorcy (w szczególnych sytuacjach przez 5 lat) będzie uprawniony do prowadzenia spraw przedsiębiorstwa, z wykorzystaniem dotychczasowej firmy (z dopiskiem ,,w spadku”), numerów indentyfikacyjnych przedsiębiorcy (NIP i REGON), do kontynuacji realizacji zaciągniętych przez przedsiębiorcę zobowiązań oraz korzystania z uprawnień wynikających z przyznanych przedsiębiorcy koncesji, licencji, zezwoleń oraz wpisów do rejestrów działalności regulowanych. W czasie sprawowania funkcji przez zarządcę sukcesyjnego, spadkobiercy zmarłego przedsiębiorcy będą mieli czas na uregulowanie wszystkich pozostałych formalności spadkowych bez uszczerbku dla ciągłości prowadzenia działalności gospodarczej.

Ustawa przewiduje dwa zasadnicze tryby powołania zarządcy sukcesyjnego. Pierwszy, docelowo podstawowy, w którym przedsiębiorca sam za życia powołuje zarządcę sukcesyjnego oraz drugi, nazywany potocznie ,,awaryjnym”, w którym inne podmioty (spadkobiercy, zapisobiorcy lub małżonek przedsiębiorcy) powołują zarządcę sukcesyjnego, po śmierci przedsiębiorcy.

W obu wyżej wymienionych trybach stawiane są jednakowe wymagania dla osoby zarządcy sukcesyjnego. Musi być osobą fizyczną z pełną zdolnością do czynności prawnych wobec której nie orzeczono zakazu prowadzenia działalności gospodarczej na podstawie Prawa upadłościowego lub środku karnego lub zabezpieczającego w postaci zakazu prowadzenia określonej działalności gospodarczej, obejmującego działalność gospodarczą wykonywaną przez przedsiębiorcę lub działalność gospodarczą w zakresie zarządu majątkiem.

REKLAMA

W trybie podstawowym przedsiębiorca ustanawia zarząd sukcesyjny przez: powołanie zarządcy sukcesyjnego, wyrażenie zgody przez osobę powoływaną na tę funkcję oraz dokonanie wpisu do CEIDG. Samo powołanie następuje przez wskazanie konkretnej osoby do pełnienia funkcji zarządcy sukcesyjnego lub przez wskazanie, że już ustanowiony prokurent po jego śmierci będzie sprawował funkcję zarządcy sukcesyjnego. Zarówno akt wskazania zarządcy, jak i zgoda danej osoby na pełnienie tej funkcji musi być zgodnie z przepisami ustawy wyrażona na piśmie. Mimo, że funkcję zarządcy sukcesyjnego może sprawować jedna osoba, to przedsiębiorca może wskazać drugą osobę do pełnienia tej funkcji, na okoliczność gdyby pierwsza z nich odmówiła objęcia zarządu sukcesyjnego.  Po wpisaniu osób wyznaczonych  do CEIDG nie następuje automatyczne ustanowienie zarządu przymusowego, gdyż to dzieje się dopiero po śmierci przedsiębiorcy. Jeśli przedsiębiorca przed śmiercią nie dopełnił wszystkich wymienionych wyżej formalności, zarząd sukcesyjny może być ustanowiony dopiero w trybie drugim.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Tryb drugi, nazywany też trybem ,,awaryjnym”, jest sytuacją, w której powołania zarządcy sukcesyjnego dokonują spadkobiercy przedsiębiorcy (ustawowi, którzy przyjęli spadek, testamentowi, którzy przyjęli spadek oraz zapisobiorcy windykacyjni, który przyjęli zapis, jeżeli zgodnie z testamentem przysługuje im udział w przedsiębiorstwie) lub małżonek przedsiębiorcy, któremu przysługuje udział w przedsiębiorstwie. Wyżej wymienione podmioty mogą dokonać powołania, za zgodą osób, którym przysługuje udział w przedsiębiorstwie większy niż 85/100. Powołania dokonuje się przed notariuszem w formie aktu notarialnego (formy tej wymagają też zgody wyżej wymienionych podmiotów, konieczne do dokonania aktu powołania zarządu). Przed notariuszem zgodę wyrazić musi również osoba powołana na zarządcę sukcesyjnego. Dodatkowo musi złożyć oświadczenie o tym, że nie orzeczono wobec niej zakazu prowadzenia działalności gospodarczej na podstawie Prawa upadłościowego lub środku karnego lub zabezpieczającego w postaci zakazu prowadzenia określonej działalności gospodarczej, obejmującego działalność gospodarczą wykonywaną przez przedsiębiorcę lub działalność gospodarczą w zakresie zarządu majątkiem. W tym trybie ustanowienia zarządcy sukcesyjnego wpisu do CEIDG dokonuje notariusz. Sam zarządca zaczyna sprawować swoją funkcję dopiero od momentu dokonania wpisu.

Polecamy: Poradnik Gazety Prawnej. Firma w spadku – zarząd sukcesyjny

Kończąc opis obu trybów należy zauważyć, że pierwszy z nich jest efektywniejszy. Głównie z jednego powodu. Gdy Zarządcę sukcesyjnego powoła sam przedsiębiorca przed śmiercią, nie dochodzi do sytuacji, w której od śmierci przedsiębiorcy do powołania zarządcy w trybie awaryjnym, zarząd nad przedsiębiorstwem sprawują wszyscy właściciele przedsiębiorstwa (głównie potencjalni, in spe). Okoliczność taką reguluje co prawda opisywana ustawa, jednak wyjaśniania nie wymaga fakt, że sprawowanie takiego wieloosobowego zarządu nad przedsiębiorstwem, którego stan prawny nie jest do końca wyjaśniony (przecież najprawdopodobniej trwa postępowanie spadkowe), nie sprzyja skuteczności prowadzenia działalności gospodarczej.

Dlatego też, w myśl średniowiecznej maksymy memento mori, polecam wszystkim przedsiębiorcom indywidualnym, dla dobra swoich następców prawnych pomyśleć zawczasu o ustanowieniu zarządcy sukcesyjnego.

Autor: Bartłomiej Szozda, Aplikant radcowski

Kancelaria Prawa Sportowego i Gospodarczego „Dauerman”

Zobacz także: Moja firma

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co trzeba zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia a co pozostaje bez zmian [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

REKLAMA

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

Zwracasz pracownikom wydatki na taksówki – czy musisz pobrać zaliczkę na podatek PIT? Najnowsze wyjaśnienia fiskusa (taksówki w podróży służbowej i w czasie wyjścia służbowego)

Pracodawcy mają wątpliwości, czy w przypadku zwracania pracownikom wydatków na taksówki (kiedy to pracownicy wykonują obowiązki służbowe – zarówno w podróży służbowej jak i w czasie tzw. wyjścia służbowego), trzeba od tych kwot pobierać zaliczki na podatek dochodowy? Pod koniec czerwca 2025 r. wyjaśnił to dokładnie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Kilka miesięcy wcześniej odpowiedzi na to pytanie udzielił Minister Finansów.

Minister Majewska chce uproszczenia ZUS dla firm – konkretne propozycje zmian już na stole

Minister Agnieszka Majewska zaproponowała szereg zmian w przepisach dotyczących ubezpieczeń społecznych, które mają ułatwić życie mikro, małym i średnim przedsiębiorcom. Wśród postulatów znalazły się m.in. podniesienie limitu Małego ZUS Plus, likwidacja składki rentowej dla emerytów-przedsiębiorców, uproszczenia przy wakacjach składkowych oraz ułatwienia dla łączących biznes z rodzicielstwem.

REKLAMA

Miliardy z KPO usprawniają kolejową infrastrukturę

Prawie 11,5 mld zł warte są inwestycje realizowane ze środków Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności (KPO) przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Zarządzająca infrastrukturą kolejową spółka, która jest największym beneficjentem KPO, zawarła już ponad 120 umów z wykonawcami na kwotę 8 mld zł. Przeszło 160 prowadzonych zadań ma przyczynić się do zwiększenia prędkości pociągów, a także zwiększenia przepustowości tras oraz usprawnienia zarządzania ruchem kolejowym. Inwestycje poprawiają bezpieczeństwo ruchu i komfort obsługi podróżnych. Na stacjach i przystankach budowany jest nowoczesny system informacji pasażerskiej, a ich infrastruktura - dopasowywana do potrzeb osób o ograniczonej mobilności.

Darowizna od brata ponad limit 36 120 zł. Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby nie stracić prawa do zwolnienia podatkowego?

Co robić gdy darowizna przekazana przez brata przekracza limit kwoty wolnej w wysokości 36 120 zł? Czy podlegała zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn, pomimo że jest dokonywana z majątku wspólnego brata i jego małżonki? Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia?

REKLAMA