REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przekazanie przedsiębiorstwa - jak ustanowić zarządcę sukcesyjnego?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
 Kancelaria Prawa Sportowego i Gospodarczego „Dauerman”
Kancelaria specjalizuje się w prawie sportowym i gospodarczym.
Przekazanie przedsiębiorstwa następcy - powołanie zarządcy sukcesyjnego /fot.shutterstock
Przekazanie przedsiębiorstwa następcy - powołanie zarządcy sukcesyjnego /fot.shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Przedsiębiorca będzie mógł korzystać z nowych regulacji prawnych określających zasady przekazania przedsiębiorstwa następcy. Ustawodawca wprowadza nową instytucję - zarządcę sukcesyjnego. Będzie go mógł ustanowić sam przedsiębiorca, jak również (po jego śmierci) będą do tego mieli prawo spadkobiercy, zapisobiorcy lub małżonek przedsiębiorcy.

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

W dniu 25 listopada 2018 r. w życie wejdzie ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym. Zgodnie z założeniem ustawodawcy, jej regulacje mają ułatwić przejmowanie prowadzenia przedsiębiorstw przez spadkobierców przedsiębiorców indywidualnych. Na jej podstawie możliwe będzie ustanowienie zarządcy sukcesyjnego, który przez 2 lata od śmierci przedsiębiorcy (w szczególnych sytuacjach przez 5 lat) będzie uprawniony do prowadzenia spraw przedsiębiorstwa, z wykorzystaniem dotychczasowej firmy (z dopiskiem ,,w spadku”), numerów indentyfikacyjnych przedsiębiorcy (NIP i REGON), do kontynuacji realizacji zaciągniętych przez przedsiębiorcę zobowiązań oraz korzystania z uprawnień wynikających z przyznanych przedsiębiorcy koncesji, licencji, zezwoleń oraz wpisów do rejestrów działalności regulowanych. W czasie sprawowania funkcji przez zarządcę sukcesyjnego, spadkobiercy zmarłego przedsiębiorcy będą mieli czas na uregulowanie wszystkich pozostałych formalności spadkowych bez uszczerbku dla ciągłości prowadzenia działalności gospodarczej.

Ustawa przewiduje dwa zasadnicze tryby powołania zarządcy sukcesyjnego. Pierwszy, docelowo podstawowy, w którym przedsiębiorca sam za życia powołuje zarządcę sukcesyjnego oraz drugi, nazywany potocznie ,,awaryjnym”, w którym inne podmioty (spadkobiercy, zapisobiorcy lub małżonek przedsiębiorcy) powołują zarządcę sukcesyjnego, po śmierci przedsiębiorcy.

W obu wyżej wymienionych trybach stawiane są jednakowe wymagania dla osoby zarządcy sukcesyjnego. Musi być osobą fizyczną z pełną zdolnością do czynności prawnych wobec której nie orzeczono zakazu prowadzenia działalności gospodarczej na podstawie Prawa upadłościowego lub środku karnego lub zabezpieczającego w postaci zakazu prowadzenia określonej działalności gospodarczej, obejmującego działalność gospodarczą wykonywaną przez przedsiębiorcę lub działalność gospodarczą w zakresie zarządu majątkiem.

REKLAMA

W trybie podstawowym przedsiębiorca ustanawia zarząd sukcesyjny przez: powołanie zarządcy sukcesyjnego, wyrażenie zgody przez osobę powoływaną na tę funkcję oraz dokonanie wpisu do CEIDG. Samo powołanie następuje przez wskazanie konkretnej osoby do pełnienia funkcji zarządcy sukcesyjnego lub przez wskazanie, że już ustanowiony prokurent po jego śmierci będzie sprawował funkcję zarządcy sukcesyjnego. Zarówno akt wskazania zarządcy, jak i zgoda danej osoby na pełnienie tej funkcji musi być zgodnie z przepisami ustawy wyrażona na piśmie. Mimo, że funkcję zarządcy sukcesyjnego może sprawować jedna osoba, to przedsiębiorca może wskazać drugą osobę do pełnienia tej funkcji, na okoliczność gdyby pierwsza z nich odmówiła objęcia zarządu sukcesyjnego.  Po wpisaniu osób wyznaczonych  do CEIDG nie następuje automatyczne ustanowienie zarządu przymusowego, gdyż to dzieje się dopiero po śmierci przedsiębiorcy. Jeśli przedsiębiorca przed śmiercią nie dopełnił wszystkich wymienionych wyżej formalności, zarząd sukcesyjny może być ustanowiony dopiero w trybie drugim.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Tryb drugi, nazywany też trybem ,,awaryjnym”, jest sytuacją, w której powołania zarządcy sukcesyjnego dokonują spadkobiercy przedsiębiorcy (ustawowi, którzy przyjęli spadek, testamentowi, którzy przyjęli spadek oraz zapisobiorcy windykacyjni, który przyjęli zapis, jeżeli zgodnie z testamentem przysługuje im udział w przedsiębiorstwie) lub małżonek przedsiębiorcy, któremu przysługuje udział w przedsiębiorstwie. Wyżej wymienione podmioty mogą dokonać powołania, za zgodą osób, którym przysługuje udział w przedsiębiorstwie większy niż 85/100. Powołania dokonuje się przed notariuszem w formie aktu notarialnego (formy tej wymagają też zgody wyżej wymienionych podmiotów, konieczne do dokonania aktu powołania zarządu). Przed notariuszem zgodę wyrazić musi również osoba powołana na zarządcę sukcesyjnego. Dodatkowo musi złożyć oświadczenie o tym, że nie orzeczono wobec niej zakazu prowadzenia działalności gospodarczej na podstawie Prawa upadłościowego lub środku karnego lub zabezpieczającego w postaci zakazu prowadzenia określonej działalności gospodarczej, obejmującego działalność gospodarczą wykonywaną przez przedsiębiorcę lub działalność gospodarczą w zakresie zarządu majątkiem. W tym trybie ustanowienia zarządcy sukcesyjnego wpisu do CEIDG dokonuje notariusz. Sam zarządca zaczyna sprawować swoją funkcję dopiero od momentu dokonania wpisu.

Polecamy: Poradnik Gazety Prawnej. Firma w spadku – zarząd sukcesyjny

Kończąc opis obu trybów należy zauważyć, że pierwszy z nich jest efektywniejszy. Głównie z jednego powodu. Gdy Zarządcę sukcesyjnego powoła sam przedsiębiorca przed śmiercią, nie dochodzi do sytuacji, w której od śmierci przedsiębiorcy do powołania zarządcy w trybie awaryjnym, zarząd nad przedsiębiorstwem sprawują wszyscy właściciele przedsiębiorstwa (głównie potencjalni, in spe). Okoliczność taką reguluje co prawda opisywana ustawa, jednak wyjaśniania nie wymaga fakt, że sprawowanie takiego wieloosobowego zarządu nad przedsiębiorstwem, którego stan prawny nie jest do końca wyjaśniony (przecież najprawdopodobniej trwa postępowanie spadkowe), nie sprzyja skuteczności prowadzenia działalności gospodarczej.

Dlatego też, w myśl średniowiecznej maksymy memento mori, polecam wszystkim przedsiębiorcom indywidualnym, dla dobra swoich następców prawnych pomyśleć zawczasu o ustanowieniu zarządcy sukcesyjnego.

Autor: Bartłomiej Szozda, Aplikant radcowski

Kancelaria Prawa Sportowego i Gospodarczego „Dauerman”

Zobacz także: Moja firma

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Ministerstwo Finansów i KAS: budujemy Tax Morale. Czy moralność podatkowa zastąpi mechanizmy kontroli podatkowej?

W dniu 28 października 2025 r. w Ministerstwie Finansów odbyła się konferencja na temat moralności podatkowej w społeczeństwie i gospodarce. Uczestnikami spotkania byli m.in. wiceminister finansów Szef KAS Marcin Łoboda, przedstawiciele szwedzkiej administracji podatkowej, Krajowej Administracji Skarbowej, środowiska naukowego i biznesu. Spotkanie było okazją do dyskusji na temat budowania moralności podatkowej i jej wpływu na skuteczność poboru podatków.

Jak dobrze żyć (efektywnie współpracować) z księgowym? Przychody, koszty, bartery, dokumenty. Praktyczne rady dla twórców internetowych i influencerów

Jesteś influencerem, twórcą internetowym, a może dopiero zaczynasz swoją przygodę z działalnością online? Niezależnie od etapu, na którym jesteś – prędzej czy później przyjdzie moment, w którym będziesz musiał zmierzyć się z rozliczeniami podatkowymi. Współpraca z księgowym to w takim przypadku nie tylko konieczność, ale przede wszystkim ogromne ułatwienie i wsparcie w prowadzeniu legalnej, uporządkowanej działalności twórczej.

Zwolnienia z kasy fiskalnej – aktualne przepisy i wyjątki 2025

Kasy fiskalne od lat stanowią nieodłączny element prowadzenia działalności gospodarczej. Z jednej strony są narzędziem do rejestrowania sprzedaży, z drugiej wspomagają rozliczenia podatkowe, zapewniając transparentność transakcji pomiędzy sprzedawcą i nabywcą.

Cypr staje się rajem dla polskich emigrantów. Skarbówka potwierdza korzystne zasady ryczałtu od przychodów zagranicznych

Przełom w interpretacji Krajowej Informacji Skarbowej! Fiskus potwierdził, że osoby przenoszące rezydencję podatkową do Polski mogą objąć ryczałtem wszystkie swoje przychody zagraniczne – od dywidend i kryptowalut po nieruchomości. Dla zamożnych reemigrantów to szansa na ogromne oszczędności i najkorzystniejsze warunki podatkowe w historii.

REKLAMA

KSeF pomoże uszczelnić budżet. MF liczy na 18,7 mld zł wpływów w 2026 roku

Dzięki zmianom w podatkach i uszczelnieniu systemu za pomocą KSeF, Polska może w 2026 roku zyskać nawet 18,7 mld zł. Wśród planowanych działań są m.in. podwyżki CIT dla banków, wyższe stawki VAT i akcyzy oraz ograniczenie liczby osób nielegalnie zatrudnionych w budownictwie.

Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Jak rozliczać auta kupione do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

100 dni do KSeF – co się zmieni już od lutego 2026 roku?

Już od 1 lutego 2026 r. duże firmy będą wystawiać wyłącznie e‑faktury w KSeF, a wszyscy podatnicy będą je odbierać elektronicznie. Od kwietnia obowiązek rozszerzy się na pozostałych przedsiębiorców, wprowadzając jednolity, ustandaryzowany obieg faktur i koniec papierowych dokumentów.

REKLAMA

Skarbówka potwierdza: darowizny od rodzeństwa zwolnione z podatku nawet przy wspólności majątkowej

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że darowizny pieniężne od rodzeństwa są zwolnione z podatku, nawet jeśli darczyńcy mają wspólność majątkową. Kluczowe jest jedynie terminowe zgłoszenie darowizny i udokumentowanie przelewu. To dobra wiadomość dla wszystkich, którzy otrzymują wsparcie finansowe od bliskich.

Nowa opłata cukrowa uderzy w małe firmy? Minister ostrzega przed katastrofą dla MŚP

Minister Agnieszka Majewska, Rzecznik MŚP, ostrzega przed skutkami nowelizacji „podatku cukrowego”. Zwraca uwagę, że projekt zmian w ustawie o zdrowiu publicznym przygotowany przez Ministerstwo Finansów może nadmiernie obciążyć najmniejsze firmy. Nowe przepisy dotyczące opłaty cukrowej mają – wbrew intencjom resortu – rozszerzyć obowiązki sprawozdawcze i podatkowe także na mikro i małych przedsiębiorców.

REKLAMA