REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ochrona sygnalistów: większość firm musi wdrożyć procedury od początku 2025 r. Na jaki dzień trzeba ustalić stan zatrudnienia? Jakie kary za niedopełnienie obowiązków?

Justyna Kurbiel
Ekspert z zakresu kadr, płac i prawa pracy
Ustawa o ochronie sygnalistów od 25 września 2024 r. Ale większość musi wdrożyć procedury od 2025 roku. Na jaki dzień trzeba ustalić stan zatrudnienia? Jakie kary?
Ustawa o ochronie sygnalistów od 25 września 2024 r. Ale większość musi wdrożyć procedury od 2025 roku. Na jaki dzień trzeba ustalić stan zatrudnienia? Jakie kary?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Ustawa o ochronie sygnalistów wchodzi w życie 25 września 2024 r. Ale na jaki dokładnie dzień należy ustalić stan zatrudnienia, który zobowiązuje podmiot do wdrożenia procedury zgłoszeń wewnętrznych (co najmniej 50 zatrudnionych osób)? Ustawa każde ustalać ten stan na 1 stycznia oraz 1 lipca 2024 roku a w tych dniach 2024 r. ustawa ta nie weszła jeszcze w życie. Zatem przyjmuje się, że stan zatrudnienia należy ustalić na dzień 1 stycznia 2025 r. oraz na ten dzień mieć przygotowaną procedurę. Termin 25 września 2024 r. dotyczy głównie podmiotów, dla których próg zatrudnienia nie ma znaczenia, czyli np. biura rachunkowe. 
rozwiń >

Ustawa o ochronie sygnalistów – będą korzyści, czy tylko zagrożenie dla firm?

Jedną z ważniejszych zmian przepisów w tym roku jest ustawa z 14 czerwca 2024 r. o ochronie sygnalistów (Dz.U. 2024 poz. 928). Niektórym kojarzy się negatywnie, ponieważ już samo słowo sygnalista utożsamiane jest z konfidentem czy donosicielem. Nic jednak bardziej mylnego. Choć faktycznie przed pracodawcami mnóstwo pracy w związku ze wdrożeniem odpowiednich procedur i zasad, to w rzeczywistości dzięki właśnie sygnalistom przedsiębiorstwa będą mogły na tym zyskać. W dłuższej perspektywie bieżące zgłoszenia nieprawidłowości usprawnią podejmowanie odpowiednich działań w przypadku nadużyć, a tym samym przyczynią się do zminimalizowania strat np. finansowych. 

Co dokładnie zawiera ustawa, kim jest sygnalista, jakie ma prawa i obowiązki oraz na co przedsiębiorstwo powinno się przygotować? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w dalszej części artykułu. 

REKLAMA

Autopromocja

Sygnalista to nie donosiciel

Wiele osób błędnie interpretuje znaczenie sygnalisty i jego rolę. Jak sama nazwa wskazuje, Sygnalista nie jest donosicielem, lecz jest osobą, która sygnalizuje (informuje) o naruszeniach prawa dotyczących m.in. korupcji, ochrony środowiska, zdrowia i dobrostanu zwierząt, czy ochrony prywatności i danych osobowych, a więc obszarów ważnych i istotnych w życiu codziennym. 

Ważne jest jednak to, aby sygnalista nie miał ukrytej korzyści w zgłoszeniu takiej nieprawidłowości. Powinien przede wszystkim kierować się dobrem ogółu i działać w dobrej wierze.  

Sygnalistą może być nie tylko pracownik, lecz także kandydat, były pracownik, wolontariusz, osoba współpracująca np. na podstawie umowy cywilnoprawnej, czy nawet stażysta. Istotne jest, aby zgłoszenie dotyczyło uzasadnionego podejrzenia zaistniałych nieprawidłowości lub potencjalnego zdarzenia związanego z pracą.

Ochrona nie tylko dla sygnalisty 

Często zdarza się tak, że dana osoba chciałaby zgłosić naruszenie, ale obawia się konsekwencji. Na szczęście ustawodawca przewidział takie sytuacje i zagwarantował Sygnaliście ochronę. Jeśli osoba zgłaszająca ma podstawy sądzić, że przekazana informacja jest prawdziwa, to od momentu zgłoszenia obejmuje ją ochrona. Ochrona ta polega zaś na szeroko pojętym zakazie działań odwetowych. Przez działanie odwetowe można rozumieć np. wypowiedzenie umowy, degradację, obniżenie wynagrodzenia, pogorszenie warunków pracy itp. 

Ochrona nie obejmuje tylko sygnalisty, ale również dotyczy osób powiązanych z nią oraz osób pomagających w dokonywaniu zgłoszenia. 

Kara pozbawienia wolności 

Kara za działania odwetowe wobec sygnalisty jest bez wątpienia znacząca. Zgodnie z art. 55 Ustawy o ochronie sygnalistów kara ta obejmuje grzywnę lub pozbawienie wolności do lat 2. W przypadku jednak uporczywych działań odwetowych pozbawienie wolności wydłużyć się może o kolejny rok. Dodatkowo sam sygnalista ma prawo do odszkodowania, a jego wysokość nie może być niższa niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej poprzedniego roku. Warto podkreślić również, że w razie działań odwetowych, to właśnie na osobie, która dopuszcza się takiego czynu, spoczywa obowiązek udowodnienia, że dane działanie nie jest konsekwencją zgłoszenia sygnalisty.

Obowiązek nie dla każdego

Nie każdy podmiot prawny na obowiązek wdrożenia procedury zgłoszeń wewnętrznych. Zgodnie z art. 23 ustawy wymóg ten skierowany jest do przedsiębiorstw, dla których pracę zarobkową wykonuje co najmniej 50 osób. Stan ten określa się dwa razy: na dzień 01.01 oraz 01.07 danego roku. Do osób zatrudnionych należy wliczyć nie tylko pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, ale również osoby świadczące pracę np. na podstawie umowy cywilnoprawnej, zatrudnionych na stażu lub B2B, jeśli nie zatrudniają innych osób. 

Oprócz tego obowiązek ten muszą spełnić  podmioty z zakresu usług finansowych bez względu na liczbę zatrudnionych np. biura rachunkowe. 

Dobrowolność w tej kwestii mają zaś firmy zatrudniające do 50 osób oraz jednostki gminne lub powiatowe mające mniej niż 10 000 mieszkańców. 

Inną kwestią jest sytuacja np. grup kapitałowych. Jeśli podmioty prawne zatrudniają pomiędzy 50 a 249 osób, to mają możliwość ustalenia wspólnych procedur wewnętrznych. Wspólne procedury mogą ustanowić na podstawie umowy. Warto jednak pamiętać, że w przypadku wspólnych procedur, administratorem danych osobowych jest oddzielnie każdy podmiot. 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Elementy obligatoryjne i dodatkowe

Ustawa określa również elementy, jakie zawierać musi procedura zgłoszeń wewnętrznych. Do obowiązkowych elementów należy wskazanie: 

  1. osoby do przyjmowania zgłoszeń,
  2. sposobu przekazywania zgłoszeń,
  3. osób rozpatrujących zgłoszenie,
  4. trybu postępowania ze zgłoszeniami anonimowymi,
  5. sposobu potwierdzenia zgłoszenia, 
  6. sposobu podjęcia działań, 
  7. maksymalnego terminu przekazania informacji zwrotnej, 
  8. pouczenie o możliwości zgłoszeń zewnętrznych. 

Przedsiębiorca ma możliwość wyznaczenia tych samych osób do przyjmowania oraz rozpatrywania zgłoszeń. Należy jednak wziąć pod uwagę, że w przypadku ich rozdzielenia to w przeciwieństwie do osoby rozpatrującej zgłoszenie, osobą do przyjmowania zgłoszeń może być zarówno osoba wewnętrzna, jak i firma zewnętrzna. 

Samych sposobów na przekazywanie zgłoszeń może być wiele. Przedsiębiorstwo również może, ale nie musi przyjmować zgłoszeń anonimowych. Jeśli zaś zdecyduje się je rozpatrywać, to zwolniony zostaje z obowiązku udzielania feedbacku, który w przypadku zgłoszeń imiennych powinien być przekazany w terminie 7 dni od dnia otrzymania zgłoszenia. 

Działania następcze po otrzymaniu zgłoszenia powinny zaś być podjęte w celu sprawdzenia prawdziwości informacji. Mogą one polegać np. na analizie dokumentacji, czy przejrzeniu monitoringu, a więc na wszystkim tym, co doprowadzi co wyjaśnienia sytuacji, a nie jest niezgodne z prawem. Oczywiście podmiot ma również prawo do komunikacji z sygnalistą, a tym samym może zwrócić się do niego o dodatkowe informacje. Należy jednak pamiętać, że przekazanie dowodów nie jest obowiązkiem sygnalisty.

Działania wyjaśniające nie mogą trwać dłużej jednak niż 3 miesiące od potwierdzenia przyjęcia zgłoszenia. 

Oprócz obowiązkowych elementów procedura może określać także dodatkowe elementy naruszeń na przykład naruszenia procedur wewnętrznych typu regulamin pracy/ wynagradzania. 

Wejście w życie, a stan zatrudnienia

Ustawa o ochronie sygnalistów wchodzi w życie 25 września br. Pojawiają się zatem wątpliwości, na jaki dokładnie dzień należy ustalić stan zatrudnienia, który zobowiązuje podmiot do wdrożenia procedur wewnętrznych. W związku z tym, że na dzień 1 stycznia oraz 1 lipca 2024 roku ustawa nie weszła jeszcze w życie, przyjmuje się, że stan zatrudnienia należy ustalić na dzień 01.01.2025r. oraz na ten dzień mieć przygotowaną procedurę. Termin 25 września br. obejmuje głównie instytucje, dla których próg zatrudnienia nie ma znaczenia, czyli np. biura rachunkowe. 

Justyna Kurbiel

Podstawa prawna: Ustawa z dnia 14 czerwca 2024 r. o ochronie sygnalistów (Dz.U. 2024 poz. 928).

 

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Podatek PIT - część 2
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/9
Są kosztem uzyskania przychodu:
koszty reprezentacji, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych
udzielone pożyczki, w tym stracone pożyczki
wydatki na wystrój wnętrza biurowego nie będące wydatkami reprezentacyjnymi
wpłaty dokonywane do pracowniczych planów kapitałowych, o których mowa w ustawie o pracowniczych planach kapitałowych – od nagród i premii wypłaconych z dochodu po opodatkowaniu podatkiem dochodowym
Następne
Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Dwa miesiące z rzędu zwolnienia od składek ZUS. Wielu przedsiębiorców na to poszło, bo a nuż rząd się rozmyśli?

Rekordowe zainteresowanie możliwością "wakacji składkowych" w grudniu nie jest zaskoczeniem, ale warto zauważyć fakt, że wielu przedsiębiorców skorzysta z tej możliwości również w styczniu. Przedsiębiorcy chcą więc jak najszybciej wykorzystać możliwość "oddechu" od opłacania składek ZUS.  - Styczeń to miesiąc spowolnienia w wielu branżach, więc nie jest to zaskoczenie, że dla wielu branż to trudniejszy miesiąc. Sytuacja ta podpowiada jednak rządzącym, że obciążenia przedsiębiorców są dla nich bardzo dotkliwe i możliwość zawieszenia płacenia składek chociaż na miesiąc jest wręcz na wagę złota - mówią eksperci.  

Święta w firmie: jak rozliczyć podatkowo upominki i spotkanie wigilijne

W okresie świątecznym wielu przedsiębiorców decyduje się na organizację wigilijnego spotkania dla pracowników. Choć firmowa wigilia wiąże się z dodatkowymi wydatkami, wcale nie musi obciążać pracodawcy. Wystarczy spełnić warunki wliczenia tej imprezy w koszty. Ważną kwestią jest także dobór prezentów dla pracowników. Podpowiadamy, w jaki sposób najlepiej rozliczyć świąteczne wydatki.

PKD 2025 zamiast PKD 2007. Od kiedy nowa klasyfikacja działalności, jaki jest okres przejściowy?

Klasyfikacja PKD 2025 już wkrótce zastąpi PKD 2007. Od kiedy, przedsiębiorcy składając wnioski o wpis do rejestru, będą wskazywać rodzaje działalności według nowej klasyfikacji? Jaki jest okres przejściowy, umożliwiający stosowanie obydwu klasyfikacji?

Podatki za 2024 rok: Rozliczenie o wiele łatwiejsze, fiskus szykuje specjalne narzędzie dla podatników

Rozliczenia podatkowe za 2024 rok. "W ciągu kilku miesięcy podatnicy powinni otrzymać dostęp do e-Urzędu Skarbowego poprzez aplikację mobilną. Za jej pośrednictwem będzie można rozliczyć podatki za 2024 rok" – powiedział szef Krajowej Administracji Skarbowej i wiceminister finansów Marcin Łoboda.

REKLAMA

VAT w net billingu: moment powstania obowiązku podatkowego dla dostawy energii elektrycznej przez prosumenta

Dnia 1 kwietnia 2021 r. zmiana przepisów Prawa energetycznego oraz o energii odnawialnych wprowadziła nowe, mniej korzystne zasady rozliczania się prosumentów z dostawcą energii z sieci energetycznej. System net bilingu zastąpił net metering (który w okresie przejściowym jest dostępny dla wcześniej podłączonych użytkowników). Dodatkowo, dla prosumentów będących podatnikami VAT oznacza to opodatkowanie tym podatkiem energii wprowadzanej do sieci. Do dziś nie do końca wiadomo na jakich zasadach, a Krajowa Informacja Skarbowa robi wszystko by tak pozostało, czego doskonałym przykładem jest interpretacja indywidualna z 22 listopada 2024 r., znak: 0113-KDIPT1-1.4012.686.2024.1.WL.

Rachunkowość 2025: zmiany. Nowy limit dla ksiąg rachunkowych, progi do badania sprawozdań, definicje jednostek i przychodów netto ze sprzedaży, raportowanie ESG

W dniu 1 stycznia 2025 r. wchodzi w życie większość przepisów ustawy z 6 grudnia 2024 r. o zmianie ustawy o rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja ta wprowadza obowiązek sporządzania sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju przez określoną grupę przedsiębiorstw i poddania jej atestacji przez biegłych rewidentów. A ponadto wprowadza: nowy limit przychodów dla prowadzenia ksiąg rachunkowych, nowe progi do badania sprawozdań finansowych, nowe definicje jednostek (mikro, małej, średniej, dużej), ujednolicone pojęcie przychodów netto ze sprzedaży i szereg innych zmian.

Fundusze UE na innowacje 2025: platforma STEP zmienia strategię rozwoju technologii w Europie. Jakie korzyści dla firm w Polsce?

Platforma technologii strategicznych STEP to nowa inicjatywa unijna mająca na celu wzmocnienie konkurencyjności przemysłu UE poprzez wspieranie inwestycji w kluczowe technologie. Jej głównym celem jest mobilizacja środków finansowych na rozwój i produkcję technologii cyfrowych, deep-tech, czystych technologii oraz biotechnologii, co ma przyczynić się do zwiększenia suwerenności technologicznej wspólnoty. To ważny krok na drodze pobudzania innowacyjności, co również wpisuje się w główne tematy polskiej prezydencji w Radzie UE.

Rewolucja w składce zdrowotnej od środków trwałych w 2025 roku – sprawdź, co się zmienia!

Rok 2025 przynosi istotne zmiany dla przedsiębiorców w rozliczaniu składki zdrowotnej. Nowe przepisy wpływają na sprzedaż środków trwałych i uwzględnianie amortyzacji. Sprawdź, jak nowe zasady zmieniają Twoje rozliczenia i uniknij błędów!

REKLAMA

JPK CIT od 2025 r. – jak przygotować księgowość. Nowa era w raportowaniu podatkowym dla firm już zaraz

Od 1 stycznia 2025r. wchodzi w życie nowy obowiązek składania JPK_CIT i będzie on skutkował koniecznością corocznego przesyłania dwóch elektronicznych raportów w formie plików XML. Mimo, że przekazanie JPK_CIT organom podatkowym nastąpi dopiero w 2026 r., systemy finansowo-księgowe powinny być dostosowane do wymogów JPK_CIT już od początku 2025 r. Podatnicy CIT, a w późniejszych latach również PIT i ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, będą musieli przygotować się do cyklicznego przekazywania ksiąg i ewidencji podatkowych do organów skarbowych.

Stawki amortyzacji 2025 [tabela]

Nowa tabela stawek amortyzacyjnych na 2025 rok jest już dostępna. Sprawdź, jakie wartości obowiązują dla budynków, maszyn, urządzeń czy środków transportu. Aktualne przepisy pozwalają zoptymalizować koszty amortyzacji w firmie.

REKLAMA