Monitoring a ochrona danych osobowych

Monitoring w urzędzie skarbowym

Skargę do Wojewódzkiego Sadu Administracyjnego w Warszawie (WSA) na decyzję Generalnego Inspektora Danych Osobowych (GIODO) wniósł Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie. W urzędzie tym zainstalowany został monitoring w postaci kilku kamer połączonych z systemem informatycznym, który umożliwiał identyfikację osób przebywających w urzędzie i miał służyć rejestracji ewentualnych naruszeń porządku.

Po dokonaniu kontroli Urzędu Skarbowego GIODO uznał, iż nagrania z monitoringu, które umożliwiają identyfikację tożsamości nagranych osób stanowią dane osobowe podlegające ochronie określonej w ustawie o ochronie danych osobowych i wydał nakaz zgłoszenia zbioru danych z monitoringu do rejestracji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 9 lipca 2014 r. (sygn. Akt II SA/Wa 2393/13) oddalając skargę złożoną przez Urząd Skarbowy, potwierdził, że system monitoringu wizyjnego, pozwalający na identyfikację osób fizycznych, jest zbiorem danych osobowych i podlega przepisom ustawy o ochronie danych osobowych, a więc również obowiązkowi rejestracji w GIODO. Wyrok jest nieprawomocny.

Znaczenie wyroku

Obecnie brak jest ustawy, która normowałaby kompleksowo problematykę monitoringu wizyjnego. Istnieją co prawda uregulowania branżowe, które wprowadzają zasady rejestracji obrazu przez szeroko pojęte służby bezpieczeństwa (np. Policję, Straż Graniczną, CBA, ABW, Służbę Kontrwywiadu Wojskowego, Żandarmerię Wojskową, Straż Gminną), a także uregulowania stanowiące podstawę do rejestrowania wydarzeń w określonym miejscu i czasie, np. w pomieszczeniach przeznaczonych dla osób zatrzymanych, podczas gry w kasynie czy imprez masowych. W pozostałym zakresie sfera dopuszczalności i zasad korzystania z systemów monitoringu wizyjnego przez podmioty publiczne i prywatne (np. urzędy, właścicieli sklepów, wspólnoty mieszkaniowe, osoby fizyczne), pozostaje nieuregulowana, a tym samym istnieje realne zagrożenie dla sfery uprawnień osób fizycznych objętych zasięgiem monitoringu.

Rozstrzygnięcie WSA w Warszawie jest próbą zapewnienia, na bazie obowiązujących przepisów, ochrony konstytucyjnie zagwarantowanemu prawu do prywatności i zasadzie poszanowania godności człowieka. Odesłanie do stosowania ustawy o ochronie danych osobowych w przypadku danych zebranych za pomocą monitoringu wizyjnego precyzuje uprawnienia osób fizycznych, a także zapewnia kontrolę GIODO oraz środki prewencji generalnej w postaci kar za dokonanie czynów zabronionych określonych w ustawie.

Nie można jednak pominąć faktu, że ustawa o ochronie danych osobowych nie została stworzona z myślą o przetwarzaniu danych obrazowych zbieranych za pomocą kamer i nie jest przystosowana do obecnych możliwości technicznych rejestrowania i przetwarzania tego typu informacji oraz ich specyfiki.  

Odmienność danych obrazowych zawartych w systemach monitoringu wizyjnego, czy audiowizualnego sprawia, że de facto nie jest możliwe stosowanie takich samych zasad do ich przetwarzania, jakie znajdują zastosowanie do przetwarzania danych tekstowych. Wiele zawartych w ustawie o ochronie danych osobowych reguł nie da się wprost zastosować do danych o charakterze obrazowym, które przetwarzane są w systemach monitoringu.

Nie zawsze wiadomo na przykład, jak zastosować przepisy dotyczące obowiązków administratora danych, wśród których wymienić można chociażby obowiązek informacyjny określony w art. 24 ustawy. Podkreślić należy bowiem, że wymogów ustawy nie spełnia umieszczenie tradycyjnej tabliczki z napisem „obiekt monitorowany”, bowiem ustawa wymaga podania szczegółowych informacji dotyczących: administratora, celu zbierania danych, prawie dostępu do danych oraz informacji o dobrowolności lub podstawie prawnej obowiązku ich podania.

Problematyczne wydaje się również respektowanie uprawnień osób, których dane dotyczą, określonych w art. 32 i art. 33 ustawy, jak chociażby prawa do żądania uzupełnienia, czy uaktualnienia danych, prawo do żądania usunięcia danych osobowych. Zastosowanie tych uprawnień może bowiem utrudnić funkcjonowanie monitoringu, a z pewnością będzie się wiązać z poniesieniem dodatkowych nakładów w przypadku konieczności ingerencji w zapis z kamery.

Korekta faktur - Raport INFOR - PDF

Podatki 2014 - Nowy VAT 500 pytań i odpowiedzi na trudne pytania

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Proces legislacyjny

Na konieczność ustawowego unormowania zagadnień związanych z monitoringiem wizyjnym wskazywał zarówno Rzecznik Praw Obywatelskich jak i Generalny Inspektor Danych Osobowych. Podkreślali, że do kluczowych zagadnień, które powinny znaleźć odzwierciedlenie w nowej ustawie należą w szczególności następujące kwestie: zakres podmiotów uprawnionych do stosowania monitoringu, formy oznaczania przestrzeni monitorowanej, uprawnienia osób, których wizerunki są obserwowane lub rejestrowane w sposób umożliwiający identyfikację ich tożsamości, obowiązki administratora danych, zasady przetwarzania i zabezpieczenia takich danych, okresy przechowywania i sposób usuwania wykonanych zapisów.

Prace nad przygotowaniem ustawy trwają. W dniu 7 lipca 2014 r. druga wersja założeń do ustawy o monitoringu wizyjnym została przekazana do międzyresortowych uzgodnień.

Artykuł pochodzi z serwisu www.PortalODO.com prowadzonego przez Kancelarię Lubasz i Wspólnicy.

Marta Kwiatkowska-Cylke