Ustawa o prawach konsumenta - obowiązki informacyjne przedsiębiorców

Sprzedaż tradycyjna

W przypadku tradycyjnej sprzedaży w sklepie stacjonarnym, sprzedawca ma obowiązek udzielenia jasnych, zrozumiałych i niewprowadzających w błąd informacji w języku polskim, umożliwiających m.in. prawidłowe i pełne korzystanie ze sprzedanej rzeczy. Kupujący ma również prawo zażądać wyjaśnienia poszczególnych postanowień sprzedaży.

Sprzedawca powinien zapewnić również odpowiednie warunki techniczno-organizacyjne, pozwalające konsumentowi na wybór towaru, sprawdzenie jego jakości, kompletności i działania. Klient może na przykład przymierzyć odzież lub poprosić o włączenie urządzenia przez sprzedawcę.

W praktyce realizacja obowiązków informacyjnych nastąpi zwykle przez zastosowanie różnego rodzaju wywieszek i tabliczek informacyjnych. Co istotne, wymogi informacyjne nie znajdą zastosowania do drobnych umów zawieranych w sprawach życia codziennego i wykonywanych niezwłocznie w momencie ich zawarcia (na przykład sprzedaży pieczywa w osiedlowym sklepie lub wymiany fleków u szewca).

Umowy zawierane na odległość i poza lokalem przedsiębiorstwa

Obowiązki informacyjne przedsiębiorcy przy sprzedaży poza lokalem i na odległość zostały określone znacznie szerzej.

Oprócz wskazania głównych cech świadczenia, jego ceny oraz swoich danych identyfikujących, przedsiębiorca powinien w sposób jasny i zrozumiały poinformować konsumenta o:

• sposobie porozumiewania się z nim (np. telefonicznie, mailowo)
• adresie poczty elektronicznej i numerach telefonu lub faksu (jeżeli są dostępne), dzięki którym konsument może szybko i efektywnie kontaktować się z przedsiębiorcą,
• adresie, pod którym konsument może składać reklamacje (jeżeli różni się on od adresu prowadzonej działalności),
• istnieniu opłat dodatkowych (np. kosztów dostawy),
• kosztach korzystania ze środka porozumiewania się na odległość (np. telefonu) w celu zawarcia umowy, jeżeli są one wyższe od zwykle stosowanych w przypadku tego środka porozumiewania się,
• sposobie i terminie zapłaty,
• sposobie i terminie spełnienia świadczenia i stosowanej przez przedsiębiorcę procedurze rozpatrywania reklamacji,
• sposobie i terminie wykonania prawa odstąpienia od umowy oraz wzorze formularza odstąpienia od umowy,
• kosztach zwrotu towaru w przypadku odstąpienia od umowy, które ponosi konsument,
• obowiązku zapłaty przez konsumenta uzasadnionych kosztów poniesionych przez przedsiębiorcę, jeżeli kupujący odstąpi od umowy po zgłoszeniu rozpoczęcia świadczenia usługi, a przed upływem terminu na odstąpienie od umowy,
• przypadkach, w których konsument traci prawo do odstąpienia od umowy,
• obowiązku przedsiębiorcy dostarczenia rzeczy bez wad,
• istnieniu a także treści gwarancji i usług posprzedażnych oraz sposobie ich realizacji;
• kodeksie dobrych praktyk, jeżeli przedsiębiorca zobowiązał się go przestrzegać, i sposobie zapoznania się z nim,
• czasie trwania umowy lub sposobie i przesłankach jej wypowiedzenia – jeżeli umowa jest zawarta na czas nieokreślony lub jeżeli ma ulegać automatycznemu przedłużeniu,
• minimalnym czasie trwania zobowiązań konsumenta wynikających z umowy,
• wysokości i sposobie złożenia kaucji lub innych gwarancji finansowych, których konsument jest zobowiązany udzielić na żądanie przedsiębiorcy,
• funkcjonalności treści cyfrowych i technicznych środkach ich ochrony,
• mających znaczenie interoperacyjnościach treści cyfrowych ze sprzętem komputerowym i oprogramowaniem, o których przedsiębiorca wie lub powinien wiedzieć,
• możliwości skorzystania z pozasądowych sposobów rozpatrywania reklamacji i dochodzenia roszczeń oraz zasadach dostępu do tych procedur.

W przypadku umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa (np. w domu kupującego), przedsiębiorca musi udzielić wszystkich obowiązkowych informacji na papierze lub, jeżeli konsument wyrazi na to zgodę, na innym trwałym nośniku (np. na płycie CD) – w sposób czytelny i za pomocą prostego języka.

W przypadku umów zawieranych na odległość, przedsiębiorca musi udzielić takich informacji w sposób odpowiadający rodzajowi użytego środka porozumiewania się. Na przykład w przypadku transakcji internetowych wszystkie dane powinny być dostępne na stronie www.

Nowe umowy zlecenia i inne umowy cywilnoprawne

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Regulamin, zakładki czy ścieżka zakupowa?

Znaczną część wymaganych przez ustawę informacji można przekazać za pośrednictwem regulaminu sklepu lub portalu. Nie zawsze jednak taki sposób informowania będzie wystarczająco jasny i zrozumiały dla odbiorcy. Dlatego warto wprowadzić dodatkowe zakładki, które będą dostępne ze strony głównej sklepu (portalu) i wszystkich jego podstron. W szczególności przydatnymi zakładkami są:

• „Kontakt” – gdzie można umieścić wszystkie dane umożliwiające zidentyfikowanie przedsiębiorcy i kontakt z nim;
• „Dostawa i płatności” – na takiej podstronie powinny pojawić się informacje dotyczące sposobów dostawy i płatności oraz kosztów z nimi związanych;
• „Reklamacje” – gdzie zostanie opisana procedura reklamacyjna;
• „Odstąpienie od umowy” – w tej zakładce można poinformować o wszelkich zasadach dotyczących prawa odstąpienia od umowy oraz wzorze formularza takiego odstąpienia. Warto pamiętać, że w ustawie wprowadzono wzór pouczenia, którego wykorzystanie jest równoznaczne ze spełnieniem obowiązków informacyjnych w tym zakresie.

Przedsiębiorcy prowadzący sklepy internetowe powinni dokładnie przeanalizować też stosowaną ścieżkę zakupu. W opisie produktu powinny znaleźć się nie tylko jego główne cechy, ale także informacje o udzielanych gwarancjach, funkcjonalności i interoperacyjnościach treści cyfrowych, a także np. o czasie trwania umowy.
Niektóre informacje (na przykład o prawie odstąpienia od umowy) powinny być wyraźnie powtórzone tuż przed złożeniem zamówienia. Warto zadbać o potwierdzenie, że konsument zapoznał się z nimi (np. przez wprowadzenie dodatkowego „checkboxa”).

Nie można zapominać, że jeżeli zamówienie odbywa się przez naciśnięcie przycisku lub użycie podobnej funkcji, sprzedawca musi zadbać o ich czytelne oznaczenie słowami „zamówienie z obowiązkiem zapłaty” lub równoważnym sformułowaniem. Jeżeli ten warunek nie zostanie spełniony, umowę uważa się za niezawartą. Przedsiębiorcy nie przysługują żadne roszczenia wobec konsumenta.
Co istotne, jeżeli przedsiębiorca przewiduje ograniczenia dotyczące dostarczania lub akceptowanych sposobów płatności (na przykład dostawa towarów możliwa jest tylko na terytorium Polski, a płatności – tylko za pośrednictwem przelewów internetowych), powinien wskazać te ograniczenia w sposób wyraźny, jasny i czytelny, najpóźniej na początku składania zamówienia (czyli na przykład na stronie głównej).

Po złożeniu przez konsumenta zamówienia, na jego adres mailowy należy wysłać e-mail z podsumowaniem zamówienia oraz z realizacją wszystkich obowiązków informacyjnych tj. z powtórzeniem informacji o odstąpieniu od umowy, reklamacjach, oznaczeniu Sprzedawcy, sposobach dostawy, płatności, zawartości koszyka, cenie i innych.

Przewodnik po zmianach przepisów 2014/2015

Komplet Podatki 2015

Umowy zawierane na odległość - przez telefon

W przypadku umów zawieranych na odległość – przez telefon, przedsiębiorca, który w ten sposób kontaktuje się z konsumentem, ma obowiązek poinformować go przed rozpoczęciem rozmowy o jej celu oraz podać dane identyfikujące (swoje lub osoby, w imieniu której telefonuje).

Co istotne, sprzedawca zobowiązany jest potwierdzić treść proponowanej umowy na papierze lub na innym trwałym nośniku. Umowę uważa się za zawartą tylko wtedy, gdy konsument po otrzymaniu treści umowy wyrazi na nią zgodę na papierze lub innym trwałym nośniku i przekaże ją przedsiębiorcy.

W praktyce oznacza to, że nie jest możliwe zawarcie umowy wyłącznie na podstawie zgody wyrażonej przez konsumenta w czasie rozmowy telefonicznej ze sprzedawcą, jeżeli to on był inicjatorem transakcji.

Podsumowanie

Wdrożenie obowiązków informacyjnych przed 25 grudnia 2014 r. nie jest prostym zadaniem. Powyżej przedstawiono jedynie ogólne zasady w tym zakresie. Ich wdrożenie może wyglądać inaczej w przypadku każdego przedsiębiorcy, sposób wykonywania obowiązków informacyjnych będzie bowiem często uzależniony na przykład od technicznych parametrów strony internetowej. Konsekwencje niespełnienia wymogów ustawy mogą być natomiast bardzo dotkliwe dla przedsiębiorcy – od wspomnianego już uznania umowy za niezawartą, przez wydłużenie terminu na odstąpienie od umowy, po konieczność ponoszenia przez sprzedawcę dodatkowych kosztów. Dlatego warto zadbać o prawidłową realizację obowiązków.

Natalia Zawadzka, adwokat

Artykuł pochodzi z serwisu www.PortalPrawaIT.com prowadzonego przez Kancelarię Lubasz i Wspólnicy.