REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przesłanka prawnie usprawiedliwionego celu administratora danych – jak z niej korzystać?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Lubasz i Wspólnicy
Kancelaria Radców Prawnych
Przesłanka prawnie usprawiedliwionego celu administratora danych – jak z niej korzystać?
Przesłanka prawnie usprawiedliwionego celu administratora danych – jak z niej korzystać?

REKLAMA

REKLAMA

Coraz częściej podnoszone są głosy, że zgoda jako przesłanka legalizująca przetwarzanie danych jest nadużywana i staje się, nie do końca słusznie, centralną, kluczową przesłanką. Dlatego też, coraz częściej mówi się o potrzebie odwoływania się do pozostałych przesłanek przetwarzania, w tym do przesłanki prawnie usprawiedliwionego celu.

Zgoda na przetwarzanie danych – coraz trudniejsza do wykorzystania

Nowe metody przetwarzania danych i nowe sposoby ich wykorzystania powodują, że legalizowanie procesu przetwarzania za pomocą zgody jest coraz bardziej skomplikowane. Dlaczego? Najczęściej przytaczanym argumentem jest ten, że swoboda wyrażenia zgody i jej dobrowolność odchodzą coraz częściej w zapomnienie. Nie jest to jednak jedyna przyczyna. Coraz bardziej złożone modele biznesowe wykorzystania danych sprawiają, że wiele z koncepcji przetwarzania danych, wiele nowych możliwości ich wykorzystania pojawia się już po zebraniu danych, kiedy rozszerzenie katalogu zgód jest znacznie trudniejsze.

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

Dr Wojciech Rafał Wiewiórowski przedstawiając w czasie konferencji Computers, Privacy, Data Protection punkt widzenia Europejskiego Rzecznika Ochrony Danych Osobowych (EDPS) zaznaczył, że zgoda jest ważna, ale jest tylko jedną z przesłanek przetwarzania danych braną pod uwagę przez EDPS. Takie podejście znajduje odzwierciedlenie nie tylko w dyrektywie 95/46/WE, ale także w propozycji nowego rozporządzenia. Zgoda jest na pierwszym miejscu, ale „nie jest królową przesłanek przetwarzania”, jak mówił dr Wiewórowski.

Jeśli nie zgoda to może prawnie usprawiedliwiony cel?

W związku z szeregiem problemów i wyzwań, jakie praktyka stawia przed administratorem danych korzystającym z przesłanki zgody, przesłanka prawnie usprawiedliwionego celu administratora danych powinna być coraz częściej brana pod uwagę. Jak więc korzystać z tej przesłanki?

Z pewnością prawnie usprawiedliwiony cel administratora danych nie jest przesłanką legalizującą każdego rodzaju przetwarzanie danych. Powoływanie się na tę przesłankę nie może być nieograniczone i zawsze związane jest z koniecznością wyważania interesu administratora danych i praw osoby, której dane dotyczą.

REKLAMA

Jako przykłady interesu administratora danych uzasadniającego powołanie się na omawianą przesłankę,  wskazywano na konferencji m.in. marketing bezpośredni, korzystanie z prawa do wolności wypowiedzi, wysyłanie niezamówionych wiadomości, ale o charakterze niekomercyjnym, przeciwdziałanie praniu pieniędzy, walkę z nadużyciami ze strony klientów, monitorowanie miejsca pracy, ale wyłącznie w celu zapewnienia bezpieczeństwa i porządku organizacyjnego, dochodzenie roszczeń.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Samochód w firmie 2015 – multipakiet

Prawnie usprawiedliwiony cel w polskiej ustawie o ochronie danych osobowych

Dwa spośród wymienionych powyżej przykładów znaleźć można również w polskiej ustawie o ochronie danych osobowych. Ustawodawca w art. 23 ust. 1 pkt 5 dopuszcza przetwarzanie danych, „gdy jest to niezbędne dla wypełnienia prawnie usprawiedliwionych celów realizowanych przez administratorów danych albo odbiorców danych, a przetwarzanie nie narusza praw i wolności osoby, której dane dotyczą”. W art. 23 ust. 4 pkt 1 i 2 ustawy, znaleźć można wyjaśnienie, że za prawnie usprawiedliwiony cel uważa się w szczególności (ale nie tylko) marketing bezpośredni własnych produktów lub usług administratora danych i dochodzenie roszczeń z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.

Termin „prawnie usprawiedliwiony cel” jest terminem nieostrym i niedookreślonym. Konsekwencją skorzystania przez ustawodawcę z klauzuli generalnej jest z jednej strony pewna swoboda, pewien luz decyzyjny przy ocenie, czy na tę przesłankę można się powołać, ale z drugiej konieczność podjęcia pewnego ryzyka oceny, czy działanie w wykorzystaniem tej przesłanki jest na pewno dopuszczalne.

Jak ocenić, czy administrator może powołać się na omawianą przesłankę? Przede wszystkim, pamiętać należy, że przetwarzane dane muszą być niezbędne do realizacji danego celu, usprawiedliwiającego przetwarzanie danych. Oznacza to, że powołanie się na przesłankę z art. 23 ust. 1 pkt 5 nie może stanowić furtki do przetwarzania nieograniczonego katalogu danych. Cel administratora danych ma być celem usprawiedliwionym prawnie. Nie oznacza to jednak, że uprawnienie do przetwarzania danych wynikać musi z przepisu prawa. Takim przypadkom poświęcona jest odrębna przesłanka, o której mowa w art. 23 ust. 1 pkt 2 ustawy.

W praktyce należy uważać, aby nie ograniczać badania możliwości zastosowania przesłanki prawnie usprawiedliwionego celu tylko do badania, czy po stronie administratora danych istnieje prawnie uzasadniony interes. Pamiętać należy, że ustawodawca nakazuje dokonanie pewnego ważenia interesów, które musi zapewnić równowagę między interesem administratora danych i prawami oraz interesami osoby, której dane dotyczą. Analizowana przesłanka legalizuje przetwarzanie danych niejako z pominięciem woli podmiotu danych, stąd konieczność balansowania interesów.

Z pewnością należy pamiętać o tym, że dane przetwarzane na podstawie opisywanej przesłanki muszą być adekwatne do konkretnego, zdefiniowanego i usprawiedliwionego celu i muszą być niezbędne do jego osiągnięcia. Jeżeli np. administrator danych chce je przetwarzać w celu zapewnienia bezpieczeństwa w budynku swojej siedziby i decyduje się prowadzić księgę gości, nie może nakazać osobom odwiedzającym siedzibę, by pozostawiały w księdze imię, nazwisko, datę urodzenia, adres zamieszkania, adres e-mail, numer telefonu i szereg innych danych, gdyż zakres zbieranych danych będzie niewspółmierny do celu przetwarzania. Rozwiązaniem jest oczywiście znaczne ograniczenie zakresu zbieranych informacji.

Cel usprawiedliwiający przetwarzanie danych powinien, jak wskazuje doktryna, mieć uzasadnienie gospodarcze oraz prawne i powinien mieścić się w granicach działalności prowadzonej przez administratora.

Inteligentne sieci a prawo do prywatności

Nie tylko usprawiedliwiony cel administratora

Warto zauważyć, że ustawodawca odnosi się nie tylko do prawnie usprawiedliwionego celu administratora danych, ale wspomina również o odbiorcy danych. Przyjęta konstrukcja przepisu prowadzi do sprzecznych interpretacji przepisu. Czy można powołać się na art. 23 ust. 1 pkt 5, gdy prawnie usprawiedliwiony cel występuje tylko po stronie administratora danych albo tylko po stronie odbiorcy danych czy też konieczne jest aby wystąpił on u obu podmiotów. Oczywiście problem ten będziemy rozpatrywać jedynie wtedy, gdy przetwarzanie polegać również na udostępnieniu danych. Wydaje się, że w związku z użyciem przez ustawodawcę spójnika „lub” wystarczy, jeżeli prawnie usprawiedliwiony cel istnieć będzie po jednej ze stron i dotyczyć będzie albo administratora albo odbiorcy danych lub też obu tych podmiotów łącznie.


Podsumowanie

Podsumowując, prawnie usprawiedliwiony cel administratora danych może być traktowany jako przesłanka ułatwiająca prowadzenie działalności. Pamiętać trzeba jednak, że nie jest to przesłanka legalizująca przetwarzanie danych w każdym wypadku. Może okazać się bowiem, że możliwość przetwarzania danych będzie ograniczona nie tylko przez samą ustawę o ochronie danych osobowych (np. zasadę adekwatności), ale także przez przepisy innych ustaw.

Artykuł pochodzi z serwisu www.PortalODO.com prowadzonego przez Kancelarię Lubasz i Wspólnicy.

Autor: Katarzyna Witkowska

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
KSeF 2026 - Jeszcze można uniknąć katastrofy. Prof. Modzelewski polemizuje z Ministerstwem Finansów

Niniejsza publikacja jest polemiką prof. Witolda Modzelewskiego z tezami i argumentacją resortu finansów zaprezentowanymi w artykule: „Wystawianie faktur w KSeF w 2026 roku. Wyjaśnienia Ministerstwa Finansów”. Śródtytuły pochodzą od redakcji portalu infor.pl.

Rolnicy i rybacy muszą szykować się na zmiany – nowe przepisy o pomocy de minimis już w drodze!

Rolnicy i rybacy w całej Polsce powinni przygotować się na nadchodzące zmiany w systemie wsparcia publicznego. Rządowy projekt rozporządzenia wprowadza nowe obowiązki dotyczące informacji, które trzeba będzie składać, ubiegając się o pomoc de minimis. Nowe przepisy mają ujednolicić formularze, zwiększyć przejrzystość oraz zapewnić pełną kontrolę nad dotychczas otrzymanym wsparciem.

Wystawienie faktury VAT (ustrukturyzowanej) w KSeF może naruszać tajemnicę handlową lub zawodową

Czy wystawienie faktury ustrukturyzowanej może naruszać tajemnicę handlową lub zawodową? Na to pytanie odpowiada na prof. dr hab. Witold Modzelewski.

TSUE: Sąd ma ocenić, czy klauzula WIBOR szkodzi konsumentowi ale nie może oceniać samego wskaźnika

Sąd krajowy ma obowiązek dokonania oceny, czy warunek umowny dotyczący zmiennej stopy oprocentowania opartej o WIBOR, powoduje znaczącą nierównowagę ze szkodą dla konsumenta - oceniła Rzeczniczka Generalna TSUE w opinii opublikowanej 11 września 2025 r. (sprawa C‑471/24 - J.J. przeciwko PKO BP S.A.) Dodała, że ocena ta nie może jednak odnosić się do wskaźnika WIBOR jako takiego ani do metody jego ustalania.

REKLAMA

Kiedy ZUS może przejąć wypłatę świadczeń od przedsiębiorcy? Konieczny wniosek od płatnika lub ubezpieczonego

Brak płynności finansowej płatnika składek, zatrudniającego powyżej 20 osób, może utrudniać mu regulowanie świadczeń na rzecz pracowników, takich jak zasiłek chorobowy, zasiłek macierzyński czy świadczenie rehabilitacyjne. ZUS może pomóc w takiej sytuacji i przejąć wypłatę świadczeń. Potrzebny jest jednak wniosek płatnika lub ubezpieczonego.

W 2026 roku 2,8 mln firm musi zmienić sposób fakturowania. Im szybciej się przygotują, tym większą przewagę zyskają nad konkurencją

W 2026 roku ponad 2,8 mln przedsiębiorstw w Polsce zostanie objętych obowiązkiem korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Dla wielu z nich będzie to największa zmiana technologiczna od czasu cyfryzacji JPK. Choć Ministerstwo Finansów zapowiada tę transformację jako krok ku nowoczesności, dla MŚP może oznaczać konieczność głębokiej reorganizacji sposobu działania. Eksperci radzą przedsiębiorcom: czas wdrożenia KSeF potraktujcie jako inwestycję.

Środowisko testowe KSeF 2.0 (dot. API) od 30 września, Moduł Certyfikatów i Uprawnień do KSeF 2.0 od 1 listopada 2025 r. MF: API KSeF 1.0 nie jest kompatybilne z API KSeF 2.0

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 10 września 2025 r., że wprowadzone zostały nowe funkcjonalności wcześniej niedostępne w API KSeF1.0 (m.in. FA(3) z węzłem Zalacznik, tryby offline24 czy certyfikaty KSeF). W związku z wprowadzonymi zmianami konieczna jest integracja ze środowiskiem testowym KSeF 2.0., które zostanie udostępnione 30 września.

KSeF 2.0 już nadchodzi: Wszystko, co musisz wiedzieć o rewolucji w e-fakturowaniu

Już od 1 lutego 2026 r. w Polsce zacznie obowiązywać nowy, obligatoryjny KSeF 2.0. Ministerstwo Finansów ogłosiło, że wersja produkcyjna KSeF 1.0 zostaje „zamrożona” i nie będzie dalej rozwijana, a przedsiębiorcy muszą przygotować się do pełnej migracji. Ważne terminy nadchodzą szybko – środowisko testowe wystartuje 30 września 2025 r., a od 1 listopada ruszy Moduł Certyfikatów i Uprawnień. To oznacza prawdziwą rewolucję w e-fakturowaniu, której nie można przespać.

REKLAMA

Te czynności w księgowości można wykonać automatycznie. Czy księgowi powinni się bać utraty pracy?

Automatyzacja procesów księgowych to kolejny krok w rozwoju tej branży. Dzięki możliwościom systemów, księgowi mogą pracować szybciej i wydajniej. Era ręcznego wprowadzania danych dobiega końca, a digitalizacja pracy biur rachunkowych i konieczność dostosowania oferty do potrzeb XXI wieku to konsekwencje cyfrowej rewolucji, której jesteśmy świadkami. Czy zmiany te niosą wyłącznie korzyści, czy również pewne zagrożenia?

4 mln zł zaległego podatku. Skarbówka wykryła nieprawidłowości: spółka zawyżyła koszty uzyskania przychodów o 186 mln zł

Firma musi zapłacić aż 4 mln zł zaległego podatku CIT. Funkcjonariusze podlaskiej skarbówki wykryli nieprawidłowości w stosowaniu cen transferowych przez jedną ze spółek.

REKLAMA