REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przesłanka prawnie usprawiedliwionego celu administratora danych – jak z niej korzystać?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Lubasz i Wspólnicy
Kancelaria Radców Prawnych
Przesłanka prawnie usprawiedliwionego celu administratora danych – jak z niej korzystać?
Przesłanka prawnie usprawiedliwionego celu administratora danych – jak z niej korzystać?

REKLAMA

REKLAMA

Coraz częściej podnoszone są głosy, że zgoda jako przesłanka legalizująca przetwarzanie danych jest nadużywana i staje się, nie do końca słusznie, centralną, kluczową przesłanką. Dlatego też, coraz częściej mówi się o potrzebie odwoływania się do pozostałych przesłanek przetwarzania, w tym do przesłanki prawnie usprawiedliwionego celu.

Zgoda na przetwarzanie danych – coraz trudniejsza do wykorzystania

Nowe metody przetwarzania danych i nowe sposoby ich wykorzystania powodują, że legalizowanie procesu przetwarzania za pomocą zgody jest coraz bardziej skomplikowane. Dlaczego? Najczęściej przytaczanym argumentem jest ten, że swoboda wyrażenia zgody i jej dobrowolność odchodzą coraz częściej w zapomnienie. Nie jest to jednak jedyna przyczyna. Coraz bardziej złożone modele biznesowe wykorzystania danych sprawiają, że wiele z koncepcji przetwarzania danych, wiele nowych możliwości ich wykorzystania pojawia się już po zebraniu danych, kiedy rozszerzenie katalogu zgód jest znacznie trudniejsze.

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

Dr Wojciech Rafał Wiewiórowski przedstawiając w czasie konferencji Computers, Privacy, Data Protection punkt widzenia Europejskiego Rzecznika Ochrony Danych Osobowych (EDPS) zaznaczył, że zgoda jest ważna, ale jest tylko jedną z przesłanek przetwarzania danych braną pod uwagę przez EDPS. Takie podejście znajduje odzwierciedlenie nie tylko w dyrektywie 95/46/WE, ale także w propozycji nowego rozporządzenia. Zgoda jest na pierwszym miejscu, ale „nie jest królową przesłanek przetwarzania”, jak mówił dr Wiewórowski.

Jeśli nie zgoda to może prawnie usprawiedliwiony cel?

W związku z szeregiem problemów i wyzwań, jakie praktyka stawia przed administratorem danych korzystającym z przesłanki zgody, przesłanka prawnie usprawiedliwionego celu administratora danych powinna być coraz częściej brana pod uwagę. Jak więc korzystać z tej przesłanki?

Z pewnością prawnie usprawiedliwiony cel administratora danych nie jest przesłanką legalizującą każdego rodzaju przetwarzanie danych. Powoływanie się na tę przesłankę nie może być nieograniczone i zawsze związane jest z koniecznością wyważania interesu administratora danych i praw osoby, której dane dotyczą.

REKLAMA

Jako przykłady interesu administratora danych uzasadniającego powołanie się na omawianą przesłankę,  wskazywano na konferencji m.in. marketing bezpośredni, korzystanie z prawa do wolności wypowiedzi, wysyłanie niezamówionych wiadomości, ale o charakterze niekomercyjnym, przeciwdziałanie praniu pieniędzy, walkę z nadużyciami ze strony klientów, monitorowanie miejsca pracy, ale wyłącznie w celu zapewnienia bezpieczeństwa i porządku organizacyjnego, dochodzenie roszczeń.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Samochód w firmie 2015 – multipakiet

Prawnie usprawiedliwiony cel w polskiej ustawie o ochronie danych osobowych

Dwa spośród wymienionych powyżej przykładów znaleźć można również w polskiej ustawie o ochronie danych osobowych. Ustawodawca w art. 23 ust. 1 pkt 5 dopuszcza przetwarzanie danych, „gdy jest to niezbędne dla wypełnienia prawnie usprawiedliwionych celów realizowanych przez administratorów danych albo odbiorców danych, a przetwarzanie nie narusza praw i wolności osoby, której dane dotyczą”. W art. 23 ust. 4 pkt 1 i 2 ustawy, znaleźć można wyjaśnienie, że za prawnie usprawiedliwiony cel uważa się w szczególności (ale nie tylko) marketing bezpośredni własnych produktów lub usług administratora danych i dochodzenie roszczeń z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.

Termin „prawnie usprawiedliwiony cel” jest terminem nieostrym i niedookreślonym. Konsekwencją skorzystania przez ustawodawcę z klauzuli generalnej jest z jednej strony pewna swoboda, pewien luz decyzyjny przy ocenie, czy na tę przesłankę można się powołać, ale z drugiej konieczność podjęcia pewnego ryzyka oceny, czy działanie w wykorzystaniem tej przesłanki jest na pewno dopuszczalne.

Jak ocenić, czy administrator może powołać się na omawianą przesłankę? Przede wszystkim, pamiętać należy, że przetwarzane dane muszą być niezbędne do realizacji danego celu, usprawiedliwiającego przetwarzanie danych. Oznacza to, że powołanie się na przesłankę z art. 23 ust. 1 pkt 5 nie może stanowić furtki do przetwarzania nieograniczonego katalogu danych. Cel administratora danych ma być celem usprawiedliwionym prawnie. Nie oznacza to jednak, że uprawnienie do przetwarzania danych wynikać musi z przepisu prawa. Takim przypadkom poświęcona jest odrębna przesłanka, o której mowa w art. 23 ust. 1 pkt 2 ustawy.

W praktyce należy uważać, aby nie ograniczać badania możliwości zastosowania przesłanki prawnie usprawiedliwionego celu tylko do badania, czy po stronie administratora danych istnieje prawnie uzasadniony interes. Pamiętać należy, że ustawodawca nakazuje dokonanie pewnego ważenia interesów, które musi zapewnić równowagę między interesem administratora danych i prawami oraz interesami osoby, której dane dotyczą. Analizowana przesłanka legalizuje przetwarzanie danych niejako z pominięciem woli podmiotu danych, stąd konieczność balansowania interesów.

Z pewnością należy pamiętać o tym, że dane przetwarzane na podstawie opisywanej przesłanki muszą być adekwatne do konkretnego, zdefiniowanego i usprawiedliwionego celu i muszą być niezbędne do jego osiągnięcia. Jeżeli np. administrator danych chce je przetwarzać w celu zapewnienia bezpieczeństwa w budynku swojej siedziby i decyduje się prowadzić księgę gości, nie może nakazać osobom odwiedzającym siedzibę, by pozostawiały w księdze imię, nazwisko, datę urodzenia, adres zamieszkania, adres e-mail, numer telefonu i szereg innych danych, gdyż zakres zbieranych danych będzie niewspółmierny do celu przetwarzania. Rozwiązaniem jest oczywiście znaczne ograniczenie zakresu zbieranych informacji.

Cel usprawiedliwiający przetwarzanie danych powinien, jak wskazuje doktryna, mieć uzasadnienie gospodarcze oraz prawne i powinien mieścić się w granicach działalności prowadzonej przez administratora.

Inteligentne sieci a prawo do prywatności

Nie tylko usprawiedliwiony cel administratora

Warto zauważyć, że ustawodawca odnosi się nie tylko do prawnie usprawiedliwionego celu administratora danych, ale wspomina również o odbiorcy danych. Przyjęta konstrukcja przepisu prowadzi do sprzecznych interpretacji przepisu. Czy można powołać się na art. 23 ust. 1 pkt 5, gdy prawnie usprawiedliwiony cel występuje tylko po stronie administratora danych albo tylko po stronie odbiorcy danych czy też konieczne jest aby wystąpił on u obu podmiotów. Oczywiście problem ten będziemy rozpatrywać jedynie wtedy, gdy przetwarzanie polegać również na udostępnieniu danych. Wydaje się, że w związku z użyciem przez ustawodawcę spójnika „lub” wystarczy, jeżeli prawnie usprawiedliwiony cel istnieć będzie po jednej ze stron i dotyczyć będzie albo administratora albo odbiorcy danych lub też obu tych podmiotów łącznie.


Podsumowanie

Podsumowując, prawnie usprawiedliwiony cel administratora danych może być traktowany jako przesłanka ułatwiająca prowadzenie działalności. Pamiętać trzeba jednak, że nie jest to przesłanka legalizująca przetwarzanie danych w każdym wypadku. Może okazać się bowiem, że możliwość przetwarzania danych będzie ograniczona nie tylko przez samą ustawę o ochronie danych osobowych (np. zasadę adekwatności), ale także przez przepisy innych ustaw.

Artykuł pochodzi z serwisu www.PortalODO.com prowadzonego przez Kancelarię Lubasz i Wspólnicy.

Autor: Katarzyna Witkowska

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowa opłata cukrowa uderzy w małe firmy? Minister ostrzega przed katastrofą dla MŚP

Minister Agnieszka Majewska, Rzecznik MŚP, ostrzega przed skutkami nowelizacji „podatku cukrowego”. Zwraca uwagę, że projekt zmian w ustawie o zdrowiu publicznym przygotowany przez Ministerstwo Finansów może nadmiernie obciążyć najmniejsze firmy. Nowe przepisy dotyczące opłaty cukrowej mają – wbrew intencjom resortu – rozszerzyć obowiązki sprawozdawcze i podatkowe także na mikro i małych przedsiębiorców.

Najważniejsze zmiany przepisów dla firm 2025/2026. Jakie nowe obowiązki i wyzwania dla biznesu?

Trzeci kwartał 2025 roku przyniósł przedsiębiorcom aż 13 istotnych zmian regulacyjnych. Powszechne oburzenie przedsiębiorców wzbudza jednak krótsze od obiecywanego 6-miesięcznego vacatio legis. Z jednej strony postępuje cyfryzacja i deregulacja procesów, z drugiej – rosną obciążenia fiskalne i kontrolne. Z najnowszego Barometru TMF Group obejmującego trzeci kwartał 2025 roku wynika, że równowaga między ułatwieniami a restrykcjami została zachwiana kosztem zmian wymagających dla prowadzenia biznesu.

Jak uwierzytelnić się w KSeF? Pieczęć elektroniczna to jedna z metod - zgłoszenie w ZAW-FA, API KSeF 2.0 lub przy użyciu Aplikacji Podatnika KSeF

Aby korzystać z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), nie trzeba zakładać konta, ale konieczne jest potwierdzenie tożsamości i uprawnień. Jednym z bezpiecznych sposobów uwierzytelnienia – szczególnie dla spółek i innych podmiotów niebędących osobami fizycznymi – jest kwalifikowana pieczęć elektroniczna. Sprawdź, jak działa i jak jej użyć w KSeF.

Faktury korygujące w KSeF w 2026 r. Jak powinny być wystawiane?

Pytanie dotyczy zawartości pliku xml, za pomocą którego będzie wczytywana do KSeF faktura korygująca. Czy w związku ze zmianą struktury logicznej FA(3) w przypadku faktur korygujących podstawę opodatkowania i podatek będzie niezbędne zawarcie w pliku xml wartości „przed korektą” i „po korekcie”? Jeżeli będzie możliwy import na podstawie samej różnicy faktury korygującej (co wynikałoby z zamieszczonego na stronie MF pliku FA_3_Przykład_3 (Przykładowe pliki dla struktury logicznej e-Faktury FA(3)), to czy ta możliwość obejmuje fakturę korygującą do faktury pierwotnej już wcześniej skorygowanej (ponowną korektę)?

REKLAMA

Rezygnacja członka zarządu w spółce z o.o. – jak to zrobić prawidłowo (zasady, dokumentacja, odpowiedzialność)

W realiach obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością decyduje się na złożenie rezygnacji z pełnionej funkcji. Powody mogą być różne – osobiste, zdrowotne, biznesowe czy organizacyjne – ale decyzja ta zawsze powinna być świadoma i przemyślana, zwłaszcza z perspektywy konsekwencji prawnych i finansowych.

Nieujawnione operacje gospodarcze – jak uniknąć sankcyjnego opodatkowania CIT

Od kilku lat coraz więcej spółek korzysta z możliwości opodatkowania tzw. ryczałtem od dochodów spółek. To sposób opodatkowania dochodów spółki, który może przynieść realne korzyści podatkowe. Jednak korzystanie z estońskiego CIT-u wiąże się również z określonymi obowiązkami – szczególnie w zakresie prawidłowego ujmowania operacji gospodarczych w księgach rachunkowych. W tym artykule wyjaśnimy, czym są nieujawnione operacje gospodarcze i kiedy mogą prowadzić do powstania dodatkowego zobowiązania podatkowego.

Zmiany w stażu pracy od 2026 r. Potrzebne zaświadczenia z ZUS – wnioski będzie można składać już od stycznia

Od 1 stycznia 2026 roku wchodzą w życie zmiany w Kodeksie pracy. Nowe przepisy rozszerzą katalog okresów wliczanych do stażu pracy dla celów nabywania prawa do świadczeń i uprawnień pracowniczych. Obejmą one m.in. umowy zlecenia, prowadzenie działalności gospodarczej czy pracę zarobkową za granicą. Potwierdzeniem tych okresów będą zaświadczenia z ZUS, wydawane od nowego roku na podstawie wniosku składanego w PUE/eZUS.

JPK VAT dostosowany do KSeF – co w praktyce oznaczają nowe oznaczenia i obowiązek korekty?

Ministerstwo Finansów opublikowało projekt rozporządzenia dostosowującego przepisy w zakresie JPK_VAT do zmian wynikających z wprowadzenia Krajowego Systemu e-Faktur. Nowe regulacje mają na celu ujednolicenie sposobu raportowania faktur, w tym tych wystawianych poza KSeF – zarówno w trybie awaryjnym, jak i offline24. Projekt określa również zasady rozliczeń VAT od pobranej i niezwróconej kaucji za opakowania objęte systemem kaucyjnym.

REKLAMA

KSeF 2.0 a obieg dokumentów. Rewolucja w księgowości i przedsiębiorstwach już niedługo

Od chwili wejścia w życie obowiązkowego KSeF jedyną prawnie skuteczną formą faktury będzie dokument ustrukturyzowany przesłany do systemu Ministerstwa Finansów, a jej wystawienie poza KSeF nie będzie uznane za fakturę w rozumieniu przepisów prawa. Oznacza to, że dla milionów firm zmieni się sposób dokumentowania sprzedaży i zakupu – a wraz z tym całe procesy księgowe.

Czy przed 2026 r. można wystawiać część faktur w KSeF, a część poza tym systemem?

Spółka (podatnik VAT) chciałaby od października lub listopada 2025 r. pilotażowo wystawiać niektórym swoim odbiorcom faktury przy użyciu KSeF. Czy jest to możliwe, tj. czy w okresie przejściowym można wystawiać część faktur przy użyciu KSeF, część zaś w tradycyjny sposób? Czy w okresie tym spółka może niekiedy wystawiać „zwykłe” faktury nabywcom, którzy wyrazili zgodę na otrzymywanie faktur przy użyciu KSeF?

REKLAMA