REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przesłanka prawnie usprawiedliwionego celu administratora danych – jak z niej korzystać?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Lubasz i Wspólnicy
Kancelaria Radców Prawnych
Przesłanka prawnie usprawiedliwionego celu administratora danych – jak z niej korzystać?
Przesłanka prawnie usprawiedliwionego celu administratora danych – jak z niej korzystać?

REKLAMA

REKLAMA

Coraz częściej podnoszone są głosy, że zgoda jako przesłanka legalizująca przetwarzanie danych jest nadużywana i staje się, nie do końca słusznie, centralną, kluczową przesłanką. Dlatego też, coraz częściej mówi się o potrzebie odwoływania się do pozostałych przesłanek przetwarzania, w tym do przesłanki prawnie usprawiedliwionego celu.

Zgoda na przetwarzanie danych – coraz trudniejsza do wykorzystania

Nowe metody przetwarzania danych i nowe sposoby ich wykorzystania powodują, że legalizowanie procesu przetwarzania za pomocą zgody jest coraz bardziej skomplikowane. Dlaczego? Najczęściej przytaczanym argumentem jest ten, że swoboda wyrażenia zgody i jej dobrowolność odchodzą coraz częściej w zapomnienie. Nie jest to jednak jedyna przyczyna. Coraz bardziej złożone modele biznesowe wykorzystania danych sprawiają, że wiele z koncepcji przetwarzania danych, wiele nowych możliwości ich wykorzystania pojawia się już po zebraniu danych, kiedy rozszerzenie katalogu zgód jest znacznie trudniejsze.

REKLAMA

Autopromocja

Dr Wojciech Rafał Wiewiórowski przedstawiając w czasie konferencji Computers, Privacy, Data Protection punkt widzenia Europejskiego Rzecznika Ochrony Danych Osobowych (EDPS) zaznaczył, że zgoda jest ważna, ale jest tylko jedną z przesłanek przetwarzania danych braną pod uwagę przez EDPS. Takie podejście znajduje odzwierciedlenie nie tylko w dyrektywie 95/46/WE, ale także w propozycji nowego rozporządzenia. Zgoda jest na pierwszym miejscu, ale „nie jest królową przesłanek przetwarzania”, jak mówił dr Wiewórowski.

Jeśli nie zgoda to może prawnie usprawiedliwiony cel?

W związku z szeregiem problemów i wyzwań, jakie praktyka stawia przed administratorem danych korzystającym z przesłanki zgody, przesłanka prawnie usprawiedliwionego celu administratora danych powinna być coraz częściej brana pod uwagę. Jak więc korzystać z tej przesłanki?

Z pewnością prawnie usprawiedliwiony cel administratora danych nie jest przesłanką legalizującą każdego rodzaju przetwarzanie danych. Powoływanie się na tę przesłankę nie może być nieograniczone i zawsze związane jest z koniecznością wyważania interesu administratora danych i praw osoby, której dane dotyczą.

Jako przykłady interesu administratora danych uzasadniającego powołanie się na omawianą przesłankę,  wskazywano na konferencji m.in. marketing bezpośredni, korzystanie z prawa do wolności wypowiedzi, wysyłanie niezamówionych wiadomości, ale o charakterze niekomercyjnym, przeciwdziałanie praniu pieniędzy, walkę z nadużyciami ze strony klientów, monitorowanie miejsca pracy, ale wyłącznie w celu zapewnienia bezpieczeństwa i porządku organizacyjnego, dochodzenie roszczeń.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Samochód w firmie 2015 – multipakiet

Prawnie usprawiedliwiony cel w polskiej ustawie o ochronie danych osobowych

Dwa spośród wymienionych powyżej przykładów znaleźć można również w polskiej ustawie o ochronie danych osobowych. Ustawodawca w art. 23 ust. 1 pkt 5 dopuszcza przetwarzanie danych, „gdy jest to niezbędne dla wypełnienia prawnie usprawiedliwionych celów realizowanych przez administratorów danych albo odbiorców danych, a przetwarzanie nie narusza praw i wolności osoby, której dane dotyczą”. W art. 23 ust. 4 pkt 1 i 2 ustawy, znaleźć można wyjaśnienie, że za prawnie usprawiedliwiony cel uważa się w szczególności (ale nie tylko) marketing bezpośredni własnych produktów lub usług administratora danych i dochodzenie roszczeń z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.

Termin „prawnie usprawiedliwiony cel” jest terminem nieostrym i niedookreślonym. Konsekwencją skorzystania przez ustawodawcę z klauzuli generalnej jest z jednej strony pewna swoboda, pewien luz decyzyjny przy ocenie, czy na tę przesłankę można się powołać, ale z drugiej konieczność podjęcia pewnego ryzyka oceny, czy działanie w wykorzystaniem tej przesłanki jest na pewno dopuszczalne.

Jak ocenić, czy administrator może powołać się na omawianą przesłankę? Przede wszystkim, pamiętać należy, że przetwarzane dane muszą być niezbędne do realizacji danego celu, usprawiedliwiającego przetwarzanie danych. Oznacza to, że powołanie się na przesłankę z art. 23 ust. 1 pkt 5 nie może stanowić furtki do przetwarzania nieograniczonego katalogu danych. Cel administratora danych ma być celem usprawiedliwionym prawnie. Nie oznacza to jednak, że uprawnienie do przetwarzania danych wynikać musi z przepisu prawa. Takim przypadkom poświęcona jest odrębna przesłanka, o której mowa w art. 23 ust. 1 pkt 2 ustawy.

W praktyce należy uważać, aby nie ograniczać badania możliwości zastosowania przesłanki prawnie usprawiedliwionego celu tylko do badania, czy po stronie administratora danych istnieje prawnie uzasadniony interes. Pamiętać należy, że ustawodawca nakazuje dokonanie pewnego ważenia interesów, które musi zapewnić równowagę między interesem administratora danych i prawami oraz interesami osoby, której dane dotyczą. Analizowana przesłanka legalizuje przetwarzanie danych niejako z pominięciem woli podmiotu danych, stąd konieczność balansowania interesów.

Z pewnością należy pamiętać o tym, że dane przetwarzane na podstawie opisywanej przesłanki muszą być adekwatne do konkretnego, zdefiniowanego i usprawiedliwionego celu i muszą być niezbędne do jego osiągnięcia. Jeżeli np. administrator danych chce je przetwarzać w celu zapewnienia bezpieczeństwa w budynku swojej siedziby i decyduje się prowadzić księgę gości, nie może nakazać osobom odwiedzającym siedzibę, by pozostawiały w księdze imię, nazwisko, datę urodzenia, adres zamieszkania, adres e-mail, numer telefonu i szereg innych danych, gdyż zakres zbieranych danych będzie niewspółmierny do celu przetwarzania. Rozwiązaniem jest oczywiście znaczne ograniczenie zakresu zbieranych informacji.

Cel usprawiedliwiający przetwarzanie danych powinien, jak wskazuje doktryna, mieć uzasadnienie gospodarcze oraz prawne i powinien mieścić się w granicach działalności prowadzonej przez administratora.

Inteligentne sieci a prawo do prywatności

Nie tylko usprawiedliwiony cel administratora

Warto zauważyć, że ustawodawca odnosi się nie tylko do prawnie usprawiedliwionego celu administratora danych, ale wspomina również o odbiorcy danych. Przyjęta konstrukcja przepisu prowadzi do sprzecznych interpretacji przepisu. Czy można powołać się na art. 23 ust. 1 pkt 5, gdy prawnie usprawiedliwiony cel występuje tylko po stronie administratora danych albo tylko po stronie odbiorcy danych czy też konieczne jest aby wystąpił on u obu podmiotów. Oczywiście problem ten będziemy rozpatrywać jedynie wtedy, gdy przetwarzanie polegać również na udostępnieniu danych. Wydaje się, że w związku z użyciem przez ustawodawcę spójnika „lub” wystarczy, jeżeli prawnie usprawiedliwiony cel istnieć będzie po jednej ze stron i dotyczyć będzie albo administratora albo odbiorcy danych lub też obu tych podmiotów łącznie.


Podsumowanie

Podsumowując, prawnie usprawiedliwiony cel administratora danych może być traktowany jako przesłanka ułatwiająca prowadzenie działalności. Pamiętać trzeba jednak, że nie jest to przesłanka legalizująca przetwarzanie danych w każdym wypadku. Może okazać się bowiem, że możliwość przetwarzania danych będzie ograniczona nie tylko przez samą ustawę o ochronie danych osobowych (np. zasadę adekwatności), ale także przez przepisy innych ustaw.

Artykuł pochodzi z serwisu www.PortalODO.com prowadzonego przez Kancelarię Lubasz i Wspólnicy.

Autor: Katarzyna Witkowska

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Firmy niegotowe na KSeF. Tylko 5230 przedsiębiorstw korzysta z systemu – czas ucieka. [DANE MF]

Z danych udostępnionych przez Ministerstwo Finansów wynika, że do 5 marca 2025 roku z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) skorzystało zaledwie 5230 firm. To oznacza, że w ciągu ponad trzech lat działania systemu zdecydowało się na niego jedynie kilka tysięcy przedsiębiorców. Tymczasem za 9 miesięcy korzystanie z KSeF stanie się obowiązkowe – a to oznacza prawdziwą rewolucję dla księgowości w Polsce.

Prof. Modzelewski do premiera Tuska: narzucanie KSeF-u i faktur ustrukturyzowanych wszystkim podatnikom VAT nie jest deregulacją gospodarki; ten pomysł powinien trafić do kosza

W dniu 12 kwietnia br. Ministerstwo Finansów potwierdziło zamiar wdrożenia w 2026 roku obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur i obligatoryjnego stosowania faktur ustrukturyzowanych przez wszystkich podatników VAT. Prof. dr hab. Witold Modzelewski apeluje do Pana Premiera Donalda Tuska: „Wierzę, że jako liberał traktuje Pan potrzebę deregulacji gospodarki zupełnie poważnie. Nie należy ulegać lobbystom, którzy chcą zarobić na dezorganizacji systemu fakturowania. Pomysł faktur ustrukturyzowanych powinien trafić definitywnie do kosza.”

Można przekazać 1,5% podatku rolnego - w 2025 r. pierwszy raz. Są dwie uprawnione organizacje

W komunikacie z 16 kwietnia 2025 r. Ministerstwo Finansów poinformowało, że w 2025 roku podatnicy podatku rolnego mogą przekazać 1,5 tego podatku na rzecz Krajowego Związku Rewizyjnego Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych lub OPZZ Rolników i Organizacji Rolniczych. Jakie są warunki tego przekazania?

PIT 2025: 15 najczęstszych błędów w rocznym zeznaniu podatkowym. Bądź mądry przed szkodą!

Złożenie corocznej deklaracji PIT to podstawowy zakres komunikacji podatnika z administracją skarbową. Warto zadbać, by przebiegła ona w sposób optymalny i nie nastręczała niespodziewanych nieprzyjemności. Dlatego też przedstawiamy zestawienie najczęstszych błędów, przed którymi można się uchronić, korzystając z poniższych podpowiedzi.

REKLAMA

7 skutków spadających stóp procentowych NBP. Już w maju 2025 r. RPP rozpocznie cykl obniżek?

Tańsze i łatwiej dostępne kredyty to tylko część skutków cięć stóp procentowych NBP. Polityka monetarna to miecz obosieczny. W momencie, w którym kredytobiorcy cieszą się z niższych rat, to posiadacze oszczędności mają problem ze znalezieniem solidnie oprocentowanego depozytu. Widmo niższych stóp procentowych oznacza też, że w dół pójść może oprocentowanie detalicznych obligacji skarbowych, a zakup mieszkania na wynajem może znowu odzyskać swój blask.

Korekta zeznania podatkowego PIT. Jak to zrobić i do kiedy jest na to czas?

Do końca roku 2030 podatnicy mają prawo składać korekty zeznań PIT za rok 2024. Błędy w deklaracjach podatkowych zdarzają się zarówno na niekorzyść podatnika (np. pominięcie ulgi, o której się nie wiedziało), jak i na niekorzyść fiskusa (np. pominięcie źródła przychodów, o którym się zapomniało). Złożenie korekty zeznania nie wymaga uzasadnienia, a skorygować można nawet taką deklarację, która z upływem 30 kwietnia 2025 r. została bez udziału podatnika automatycznie zatwierdzona w usłudze Twój e-PIT.

Pilne! Będzie nowelizacja ustawy o KSeF, znamy projekt: jakie zmiany w obowiązkowym e-fakturowaniu

Ministerstwo Finansów opublikowało długo wyczekiwany projekt nowelizacji ustawy o VAT, regulujący obowiązek stosowania faktur ustrukturyzowanych. Wraz z nim udostępniono również oficjalną „mapę drogową” wdrożenia Krajowego Systemu e-Faktur – KSeF.

Ewidencje VAT oszustów i uczciwych podatników niczym się nie różnią. Jak systemowo zablokować wzrost zwrotów VAT? Prof. Modzelewski: jest jeden sposób

Jedyną skuteczną barierą systemową dla prób wyłudzenia zwrotów jest uzależnienie wpływów zwrotów od zastosowania przez podatnika mechanizmu podzielonej płatności w stosunku do kwot podatku naliczonego, który miałby być zwrócony – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA

Obowiązkowy KSeF 2026 - MF pokazało najnowszy harmonogram. KSeF 2.0, integracja i testy, tryb offline24, faktury masowe, certyfikat wystawcy faktury i więcej szczegółów

W komunikacie z 12 kwietnia 2025 r. Ministerstwo Finansów przedstawiło aktualny stan projektu rozwiązań prawnych, technicznych i biznesowych oraz plan wdrożenia (harmonogram) obowiązkowego systemu KSeF. Można jeszcze do 25 kwietnia 2025 r. zgłaszać do Ministerstwa uwagi i opinie do projektu pisząc maila na adres sekretariat.PT@mf.gov.pl.

Cyfrowe narzędzia dla księgowych. Kiedy warto zmienić oprogramowanie księgowe?

Nowoczesne narzędzia dla księgowych. Na co zwracać uwagę przy zmianie oprogramowania księgowego? Według raportów branżowych księgowi spędzają nawet 50 proc. czasu na czynnościach, które mogłyby zostać usprawnione przez nowoczesne technologie.

REKLAMA