Obniżenie kosztów i uproszczenie procedury rejestracji działalności gospodarczej

Ustawa z dnia 7 listopada 2014 r. o ułatwieniu wykonywania działalności gospodarczej, która weszła w życie 1 stycznia 2015 r. zniosła wymóg wnoszenia przez przedsiębiorców rejestrujących się do celów VAT opłaty w wysokości 170 zł. Jednocześnie potwierdzenia rejestracji od początku tego roku już nie są automatycznie wydawane przez urzędy skarbowe. Pomysł jest bardzo dobry, jednakże w obrocie gospodarczym często konieczny jest też dokument poświadczenia rejestracji, którego mogą wymagać firmy współpracujące lub inne podmioty, a za to trzeba już zapłacić. Przedsiębiorcy podkreślają, że dobrym pomysłem byłoby internetowe udostępnienie informacji o potwierdzeniu rejestracji.

Wstępne badania lekarskie - zmiany od 1 kwietnia 2015 r.

Czy w związku z tym rząd rozważa dalsze ułatwienia w obrocie gospodarczym, w tym np. obniżenie niepotrzebnych dodatkowych opłat za potwierdzenia rejestracji? Jakie działania zmierzające do obniżenia kosztów i uproszczenia procedury rozpoczęcia działalności gospodarczej podejmował rząd w ostatnich latach, a jakie zawarte są w planach na najbliższy rok? Ilu przedsiębiorców skorzystało w ciągu minionych dwóch miesięcy na zwolnieniu z konieczności wniesienia wyżej wymienionej opłaty?

Na powyższe pytania informacji udzielił Mariusz Haładyj, podsekretarz stanu w Ministerstwie Gospodarki, w odpowiedzi na interpelację poselską (nr 31393). Wśród działań podjętych i planowanych przez rząd, zmierzających do obniżenia kosztów i uproszczenia procedury rozpoczęcia działalności gospodarczej resort wymienia:

- „Jedno okienko” i Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej

W 2009 r. uproszczone zostały zasady rejestracji działalności gospodarczej poprzez wprowadzenie tzw. „jednego okienka” (ustawa z dnia 19 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz o zmianie niektórych innych ustaw - Dz. U. 2009 r. Nr 18, poz. 97). Procedura zakładania działalności gospodarczej stała się znacznie prostsza. Zintegrowano w niej bowiem formalne zgłoszenia, które do tej pory były dokonywane samodzielnie przez przedsiębiorcę. W jednym miejscu przedsiębiorca dokonuje jednego zgłoszenia zamiast czterech i składa jeden formularz, który ma maksymalnie do 5 stron zamiast dotychczasowych czterech druków, które miały łącznie 15 stron. Ponadto, zaświadczenie o nadaniu numeru Regon oraz decyzję w sprawie numeru NIP przedsiębiorca otrzymuje pocztą. Dotychczas odbierał te dokumenty osobiście. Uproszczono także obowiązki związane z posługiwaniem się numerem Regon, który obecnie służy jedynie sprawozdawczości statystycznej. Przedsiębiorca nie musi już podawać go na pieczątkach, czy w innych sprawach.

Polecamy produkt: 100 pytań o samochód w firmie + CD

Faktyczna zmiana w zakresie rejestracji działalności gospodarczej nastąpiła w roku 2011 (ustawa z dnia 13 maja 2011 r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz o zmianie niektórych innych ustaw - Dz. U. 2011 r. Nr 131, poz. 764), kiedy zaczął obowiązywać docelowy model ewidencjonowania przedsiębiorców w Polsce - Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Po 20 latach nastąpiła rezygnacja z lokalnych ewidencji działalności gospodarczej prowadzonych w gminach.

Dzięki uruchomionemu przez Ministerstwo Gospodarki dnia 1 lipca 2011 r. systemowi CEIDG przedsiębiorcy (osoby fizyczne) mogą rejestrować działalność i dokonywać zmian we wpisie oraz sprawdzać informacje o innych osobach wykonujących działalność gospodarczą w Polsce. CEIDG ułatwia wykonywanie działalności gospodarczej, upraszcza stosowanie związanego z nią prawa, a także usprawnia funkcjonowanie administracji. CEIDG służy także zwiększaniu bezpieczeństwa obrotu gospodarczego poprzez centralne udostępnianie informacji m.in. o koncesjach, licencjach, zezwoleniach i wpisach do rejestru działalności regulowanej.

---

Głównymi zadaniami CEIDG jest:

• Umożliwienie ewidencjonowania oraz dokonania czynności związanych z wykonywaniem działalności gospodarczej, drogą elektroniczną – oprócz uruchomienia możliwości prowadzenia pełnej ewidencji w formie elektronicznej zostały uruchomione dwa tryby elektroniczne dla przedsiębiorców składających wnioski (o założenie / wznowienie / zawieszenie / zmianę / zaprzestanie działalności gospodarczej):

• pełna ścieżka elektroniczna dla przedsiębiorców korzystających z podpisu elektronicznego lub profilu zaufanego, tj. przygotowanie i złożenie wniosku na stronie CEIDG,
• pośrednia ścieżka elektroniczna, tj. przygotowanie wniosku elektronicznie na stronie CEIDG oraz udanie się do dowolnego urzędu gminy lub miasta w celu jego podpisania;

• Elektroniczna wymiana danych pomiędzy organami zaangażowanymi w proces rejestracji działalności gospodarczej – CEIDG jest bezpośrednio połączona z rożnymi instytucjami uczestniczącymi w procesie rejestracji działalności gospodarczej;
• Skrócenie czasu rejestracji działalności gospodarczej – rejestracja działalności gospodarczej dzięki zintegrowanemu formularzowi CEIDG-1, na którym zawarto wszystkie informacje niezbędne dla instytucji zaangażowanych w proces związany z podejmowaniem działalności gospodarczej, skróciła się do kilku minut. Elektroniczny obieg danych z wniosków oraz możliwość wyboru dowolnego urzędu gminy, w którym można złożyć wniosek, skraca czas i minimalizuje koszty rejestracji – rejestracja w CEIDG jest wolna od opłat;
• Zwiększenie bezpieczeństwa obrotu gospodarczego – wpisy publikowane w CEIDG są weryfikowane przez kilka urzędów i obrazują aktualny stan, w tym weryfikowana jest tożsamość składającego wniosek oraz ewentualne zakazy prowadzenia działalności gospodarczej;
• Ujednolicenie zasad obsługi przedsiębiorców – zintegrowany formularz rejestracyjny CEIDG-1 pozwala na dokonanie wszelkich czynności związanych z procesem obsługi wniosku o wpis do CEIDG przy pomocy jednego formularza na jasnych zasadach, a aktualizowana instrukcja wraz ze wsparciem, które CEIDG oferuje przedsiębiorcom i urzędnikom sprawiają, że proces rejestracji firmy stał się możliwie transparentny.

Od 1 stycznia 2012 r. CEIDG rozszerzono o rejestr pełnomocnictw. Z dniem 1 lipca 2012 r. w CEIDG zostały udostępnione także informacje o wszystkich rejestrach działalności reglamentowanej (licencje, koncesje, zezwolenia wpisy do rejestrów działalności regulowanej) dotyczące przedsiębiorców wpisanych w CEIDG oraz KRS.

- Ustawa z dnia 4 marca 2010 r. o świadczeniu usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (przepisy weszły w życie 10 kwietnia 2010 r.):

• zniosła niektóre wymogi dotyczące podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej w Polsce (brak obowiązku rejestracji w odniesieniu do świadczenia usług na terytorium RP przez przedsiębiorców unijnych),
• wprowadziła instytucję domniemania zgody administracji publicznej,
• wprowadziła pojedyncze punkty kontaktowe, dzięki którym przedsiębiorca - polski i zagraniczny - może załatwiać wszystkie sprawy rejestracyjne, jak i uzyskać niezbędne informacje na temat wykonywania działalności.

W grudniu 2009 r. Ministerstwo Gospodarki utworzyło Elektroniczny Pojedynczy Punkt Kontaktowy dla osób wykonujących lub planujących rozpocząć działalność gospodarczą. Za pośrednictwem strony internetowej Elektronicznego Pojedynczego Punktu Kontaktowego (www.biznes.gov.pl) przedsiębiorca może znaleźć szczegółowe informacje o interesującej go dziedzinie działalności gospodarczej, takie jak właściwe przepisy prawa, kontakty do organów realizujących procedurę oraz szczegółowe instrukcje dalszego postępowania. ePK oferuje pomoc przedsiębiorcom poprzez „Help Desk”. Centrum Pomocy udziela informacji, m.in. na temat interpretacji obowiązujących przepisów prawa. Na pytania przedsiębiorców odpowiadają konsultanci oraz eksperci z właściwych urzędów administracji publicznej oraz instytucji otoczenia biznesu.

Odpowiedzialność karna zarządu i księgowych za zakupy od nieuczciwych kontrahentów

Portal ePK przeznaczony jest również dla przedsiębiorców zagranicznych. Za pomocą narzędzia tłumaczącego, dostępnego na stronie, możliwe jest przetłumaczenie tekstu na 52 języki. Tłumaczenie pozwala na uzyskanie podstawowych informacji oraz obejmuje również wyszukiwarkę portalu. Elektroniczny Pojedynczy Punkt Kontaktowy udostępnia informacje dotyczące m.in.:

• procedur i formalności związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej w Polsce,
• danych kontaktowych i kompetencji instytucji publicznych oraz urzędów,
• sposobów i warunków dostępu do rejestrów publicznych i publicznych baz danych dotyczących działalności gospodarczej i przedsiębiorców,
• środków prawnych przysługujących w przypadku sporu między właściwym organem a przedsiębiorcą lub konsumentem, między przedsiębiorcą a konsumentem oraz między przedsiębiorcami,
• wydanych lub opracowanych przez właściwe organy wyjaśnień w zakresie przepisów dotyczących podejmowania, wykonywania i zakończenia działalności gospodarczej,
• danych kontaktowych stowarzyszeń i organizacji, które mogą udzielić praktycznej pomocy przedsiębiorcom lub konsumentom,
• praw i obowiązków pracowników i pracodawców.

Zgodnie z zapisami dyrektywy usługowej, zadaniem ePK oprócz udostępniania niezbędnych informacji jest umożliwienie realizacji procedur administracyjnych drogą elektroniczną. W celu realizacji tego zadania portal ePK zintegrowany jest z Elektroniczną Platformą Usług Administracji Publicznej ePUAP. Wyszukanie procedury, wyświetlenie obszernego jej opisu oraz śledzenie przebiegu całego procesu krok po kroku, odbywa się za pośrednictwem ePK. Natomiast wykonanie danej procedury elektronicznie poprzez wypełnienie i przesłanie wniosku oraz otrzymywanie stosownej odpowiedzi, w pełni realizowane jest za pomocą skrzynki podawczej na platformie ePUAP. Dzięki funkcjonalności single sign-on (SSO) możliwe jest poruszanie się pomiędzy portalami bez konieczności podwójnego logowania. Prace mające na celu zwiększenie integralności z platformą ePUAP są ciągle rozwijane, a funkcjonalności poszerzane.

---

W celu umożliwienia realizacji elektronicznych procedur administracyjnych w Polsce, ustawodawca nałożył na organy właściwe obowiązek przyjmowania wszelkich dokumentów elektronicznych poprzez skrzynkę podawczą. Pojedynczy Punkt Kontaktowy działa zatem również w ścisłej współpracy z organami realizującymi procedury, które są zobligowane przepisami ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (art. 22b ust. 2) do zapewnienia kompletności i aktualności informacji na ePK.

- Ustawa o zmianie niektórych ustaw w związku ze standaryzacją niektórych wzorów pism w procedurach administracyjnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 822) (przepisy ustawy weszły w życie z dniem 25 grudnia 2014 r.)

Regulacja nałożyła na właściwe organy obowiązek określenia i udostępnienia wzorów pism w formie dokumentów elektronicznych dla niektórych procedur administracyjnych. Wprowadzone zostały jednolite w skali kraju wzory pism, przede wszystkim wzory wniosków o wydanie zezwolenia, wniosków o wpis do rejestru czy wydanie zaświadczenia. Standaryzacja wzorów pism w procedurach administracyjnych umożliwia przeprowadzenie procesu elektronizacji tych procedur. Docelowo udostępnionych zostanie 64 wzorów wniosków do procedur administracyjnych określonych w 21 ustawach.

Standaryzacja wzorów wniosków nie tylko umożliwia elektronizację i uproszczenie procedur administracyjnych, ale również sprzyja przejrzystości i pewności prawa. Wzór wniosku ma określać wszystkie wymogi, które podmiot musi spełnić oraz załączniki, co znacząco ułatwi realizację procedury. Dzięki temu skróceniu ulegnie czas rozpatrywania wniosków przez organy właściwe w danej sprawie, ponieważ ograniczy to liczbę wezwań do uzupełnienia dokumentów.

Jak skutecznie zarządzać zmianą w przedsiębiorstwie

- Ustawa z dnia 26 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz o zmianie niektórych innych ustaw[1] - Dz. U. 2014, poz. 1161 (przepisy weszły w życie 1 grudnia 2014 r.)

Ustawa ma na celu przyspieszenie i ułatwienie rozpoczynania działalności przez wszystkie podmioty podlegające wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS), a nie tylko do rejestru przedsiębiorców. Zmiany obejmują także te podmioty, które ze względu na tryb składania wniosku o wpis do KRS, drogą elektroniczną, dotychczas nie mogły skorzystać z zasady „jednego okienka”.

Regulacja umożliwia szybsze rozpoczynanie działalności gospodarczej poprzez skrócenie czasu oczekiwania na uzyskanie numerów REGON i NIP. Podmiot wpisany do Krajowego Rejestru Sądowego, bezpośrednio po dokonanym przez sąd wpisie, uzyskuje automatycznie także identyfikator podatkowy NIP i numer identyfikacyjny REGON (na podstawie danych przekazanych z KRS do CRP KEP i rejestru GUS, przy wykorzystaniu systemu teleinformatycznego). Nadane identyfikatory będą także automatycznie, przy wykorzystaniu systemu teleinformatycznego, zamieszczane w KRS, bez konieczności wydawania przez sąd rejestrowy orzeczenia w tym zakresie. W praktyce moment wpisu podmiotu do Krajowego Rejestru Sądowego staje się dniem, od którego możliwe jest rozpoczęcie działalności, w tym działalności gospodarczej.

- Ustawa z dnia 7 listopada 2014 r. o ułatwieniu wykonywania działalności gospodarczej - Dz. U. 2014, poz. 1662 (przepisy weszły w życie 1 stycznia 2015 r.)

Ustawa zniosła m.in. obowiązek obligatoryjnego potwierdzania przez urząd skarbowy rejestracji podatnika dla celów podatku VAT w momencie rozpoczynania działalności gospodarczej, co powoduje brak koniczności uiszczenia opłaty skarbowej w wysokości 170 zł należnej z tego tytułu. Urząd skarbowy dokonuje takiego potwierdzenia jedynie na wniosek podatnika. Nie każdy bowiem rejestrujący swoją działalność takiego potwierdzenia potrzebuje. Przykładowo nie będą ich raczej potrzebować drobni przedsiębiorcy jak tynkarz, sklepikarz, malarz, itp. czy też przedsiębiorcy pozostający w stałych stosunkach gospodarczych. Przy czym może być ono wydane w każdej chwili, wówczas opłata skarbowa wyniesie tylko 21 zł.

---

Z informacji przekazanych przez Ministerstwo Finansów wynika, że w okresie styczeń – luty 2015 r. ilość dokonanych zgłoszeń rejestracyjnych dla celów VAT wyniosła 28 788, z czego o potwierdzenie rejestracji wystąpiło 10 016 podatników, w związku z czym 18 762 podatników skorzystało ze zwolnienia z konieczności wniesienia opłaty skarbowej w wysokości 170 zł za potwierdzenie rejestracji. Natomiast, w okresie 1 – 10 marca br. spośród nowych zgłoszeń rejestracyjnych w ilości 6 067, tylko 961 podatników wystąpiło o potwierdzenie rejestracji.

Odnosząc się do propozycji internetowego udostępniania informacji o potwierdzeniu rejestracji dla celów VAT Ministerstwo Finansów poinformowało, że będzie to możliwe w ramach budowanego systemu e-Podatki. Udostępnienie przedmiotowej usługi dla przedsiębiorców zostało zaplanowane na maj/czerwiec br.

- Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw

Aktualnie procedowany jest projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw, który ma m.in. na celu ułatwienie prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością poprzez reformę struktury majątkowej tej formy spółki, przy jednoczesnym zapewnieniu odpowiednich instrumentów ochrony wierzycieli spółki, co ma zwiększyć atrakcyjność polskiej spółki z o.o. w dobie rosnącej konkurencji prawa spółek państw UE.

Projekt zakłada także ułatwienie podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej, w szczególności w formie spółki jawnej, komandytowej i spółki z o.o., poprzez rozszerzenie możliwości zawiązania, zmiany i rozwiązania spółek jawnej, komandytowej i z ograniczoną odpowiedzialnością przy wykorzystaniu wzorców udostępnianych w systemie teleinformatycznym oraz udogodnienia w zakresie składania wniosków do rejestru i w zakresie uiszczania opłat sądowych od tych wniosków.

Jedno okienko rozliczeniowe w sprawach podatkowych i celnych

Zgodnie z projektem ustawy, zmiany (redukcja) w obszarze obciążeń regulacyjnych, w ujęciu niepieniężnym (niemierzalne), wynikają m.in. ze zmniejszenia liczby dokumentów składanych do akt, np. uwierzytelnionych wzorów podpisów osób uprawnionych do reprezentacji podmiotu oraz skrócenia czasu potrzebnego do zawiązania spółek jawnych i komandytowych oraz dokonywania zmian w umowach i innych czynności dotyczących spółki jawnej, komandytowej i z o.o. Obniżone zostaną opłaty od wpisów do KRS dotyczące spółek zawiązanych z wykorzystaniem wzorca umowy udostępnionego w systemie teleinformatycznym (z 500 zł do 250 zł w przypadku pierwszego wpisu, z 300 zł do 200 zł w przypadku kolejnych wpisów).

[1] Podane informacje dotyczące działań podejmowanych przez Ministra Sprawiedliwości pochodzą ze „Sprawozdania z działalności Pełnomocnika Rządu ds. deregulacji gospodarczych za okres od 1 stycznia 2014 r. do 30 czerwca 2014 r.” procedowanego obecnie w ramach Rady Ministrów (RM-24-54-15).

oprac. Adam Kuchta

Podyskutuj o tym na naszym FORUM