REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odpowiedzialność karna zarządu i księgowych za zakupy od nieuczciwych kontrahentów

Odpowiedzialność karna zarządu i księgowych za zakupy od nieuczciwych kontrahentów
Odpowiedzialność karna zarządu i księgowych za zakupy od nieuczciwych kontrahentów

REKLAMA

REKLAMA

Obecnie przedmiotem szczególnego zainteresowania organów ścigania są problemy rzetelności oraz legalizmu wystawiania i posługiwania się fakturami dla celów podatkowych. Podejmowane działania mają na celu ochronę interesu publicznego, w tym interesu fiskalnego budżetu państwa, przede wszystkim przed wyłudzeniami zwrotu podatku od towarów i usług.

Działania tych organów mają charakter represyjny i uderzają nie tylko w oszustów, ale także w uczciwych podatników, którzy zostali wplątani w oszustwo tzw. karuzeli podatkowej przez swoich „kontrahentów”.

REKLAMA

Autopromocja

Często oszuści oferują uczciwym przedsiębiorcom realnie istniejące towary (usługi) po atrakcyjnych cenach. Dlaczego są takie atrakcyjne? Dlatego, że sprzedawcy nie wpłacają do urzędu skarbowego podatku od towarów i usług z tego tytułu, lecz zatrzymują go dla siebie i zwiększają swój zysk. Dzięki temu obniżają cenę i godzą w uczciwą konkurencję, której oferta zawsze będzie droższa. W ten sposób działają często zorganizowane grupy przestępcze („mafia paliwowa”), a ich działalność firmują podstawione osoby („słupy”).

Wyłudzenia VAT w Polsce

Ryzyko zakwestionowania odliczenia podatku naliczonego dotyczy wszystkich uczestników „karuzeli podatkowej” – także tych, którzy faktycznie nabyli towary (usługi) od nieuczciwych kontrahentów, nie wiedząc o tym.

Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE chroni podatników działających w dobrej wierze i przyzwala na odliczenie tym, którzy padli ofiara oszustwa. Powoływanie się na dobrą wiarę w rozumieniu wypracowanym w orzecznictwie TSUE okazuje się jednak złudne. Dlaczego?

Dalszy ciąg materiału pod wideo

100 pytań o samochód w firmie + CD

500 pytań o VAT - odpowiedzi z interpretacjami MF

Po pierwsze, sądy administracyjne zwykle negują odliczenie w dobrej wierze, argumentując że nabywca nie zachował należytej staranności w doborze kontrahentów. Innymi słowy, staranny kupiec powinien był zorientować się, że „coś tu nie gra”, a jeżeli tego nie uczynił, to niech poniesie tego konsekwencje (i to nie tylko finansowe, o czym za chwilę…).

Po drugie, jak ocenić dobrą wiarę osoby prawnej (jednostki organizacyjnej) o rozbudowanej strukturze organizacyjnej? Wiedza i wpływ osób zajmujących się sprawami finansowo-księgowymi podatnika, a nawet członków zarządu, na konkretne transakcje zawierane przez handlowców bywają bardzo ograniczone. Sądy administracyjne uznają zaś, że nawet jeżeli pracownik (zleceniobiorca) działa z przekroczeniem uprawnień czy wręcz oszukuje swojego pracodawcę, to i tak pracodawca ponosi podatkowe konsekwencje jego działań (zgodnie z Kodeksem Pracy może jedynie dochodzić od pracownika odszkodowania w wysokości 3-krotności wynagrodzenia za pracę…).

Jak bronić się gdy trafimy na kontrahenta - oszusta podatkowego?

REKLAMA

Po trzecie, wszyscy kontrahenci oszustów będą objęci śledztwem, prowadzonym przez Policję, prokuraturę i służby specjalne. To wątpliwa przyjemność! A jeżeli któryś z fikcyjnych dostawców zezna, komu wystawiał nierzetelne faktury i dostarczał „lewy” towar? „Słupy” nie będą „sypać” swoich mocodawców – albo ich w ogóle nie znają, albo boją się na tyle, że zrobią wszystko, aby skierować śledztwo na inne tory.

Towar dostarczono, stan magazynowy się zgadza, płatność dokonano przelewem, faktura wygląda prawidłowo – a jednak! Dostarczył go ktoś inny niż sprzedawca uwidoczniony na fakturze, po bliższej analizie okazuje się nie być pełnowartościowym olejem napędowym, lecz odbarwionym olejem opałowym. Szansa, że sąd administracyjny uwierzy w dobrą wiarę – niewielka. Nie idzie jednak tylko o pieniądze, ale o odpowiedzialność karną na podstawie Kodeksu karnego a nie Kodeksu karnego skarbowego, którego zazwyczaj można uniknąć. Kilka lat w celi razem z recydywistami, to zupełnie co innego niż czynny żal, dobrowolne poddanie się odpowiedzialności czy mandat karny. Kodeks karny nie przewiduje bowiem „odpowiedników” mechanizmów, za pomocą których można uniknąć lub zminimalizować odpowiedzialność karno-skarbową.

Aktualnie sądy karne uznają wystawianie i posługiwanie się „pustymi” fakturami za: fałszerstwo dokumentu (art. 271 k.k.), uzyskanie na jego podstawie nienależnej korzyści majątkowej na szkodę państwa (art. 286 k.k.) i „pranie brudnych pieniędzy” przez korzystanie z tych korzyści w sposób utrudniający ujawnienie ich źródła (art. 299 k.k.). Kształtującą się linię orzeczniczą należy rozumieć jako akceptację działań prokuratury i organów ścigania przeciwko podejrzanym o udział w przestępstwach podatkowych.

Kiedy optymalizacja podatkowa staje się oszustwem wg Kodeksu Karnego

Jaka część działań optymalizacyjnych w VAT jest oszustwem wg art. 268 Kodeksu karnego?

Znacząco wzrasta ryzyko odpowiedzialności członków zarządu i osób prowadzących sprawy finansowo-księgowe podatników (dyrektorów finansowych, głównych księgowych). W wielu sytuacjach trudno bowiem odróżnić, którzy sprzedawcy są uczciwi a którzy działają jedynie w celu uzyskania od nabywcy podatku od towarów i usług oraz przerzucenia na niego całego ryzyka działań władz skarbowych i organów ścigania. Trzeba więc unikać pochopnych i „zbyt korzystnych” transakcji z niesprawdzonymi wcześniej kontrahentami.

Dr Krzysztof Radzikowski, doradca podatkowy

Instytut Studiów Podatkowych

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Duże zmiany w ordynacji podatkowej od 2026 r. Przedawnienie, zapłata podatku, zwrot nadpłaty, MDR. Ponad 50 różnych zmian w projekcie nowelizacji

W dniu 28 marca 2025 r. opublikowany został projekt bardzo obszernej nowelizacji Ordynacji podatkowej i kilkunastu innych ustaw. Zmiany są bardzo liczne i mają wejść w życie 1 stycznia 2026 r. Ministerstwo Finansów informuje, że celem tej nowelizacji jest poprawa relacji między podatnikami i organami podatkowymi, zwiększenie efektywności działania organów podatkowych oraz doprecyzowanie przepisów, których stosowanie budzi wątpliwości. Zobaczmy jakie zmiany czekają podatników od początku przyszłego roku.

Obowiązkowe e-Doręczenia od 1 kwietnia 2025 r. dla firm zarejestrowanych w KRS. Jak założyć skrzynkę i aktywować Adres do Doręczeń Elektronicznych (ADE)

W komunikacie z 27 marca 2025 r. Poczta Polska przypomina o nadchodzącym terminie: 1 kwietnia 2025 r., kiedy to obowiązek korzystania z systemu e-Doręczeń zostanie rozszerzony na przedsiębiorstwa zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym przed początkiem bieżącego roku.

Ekologiczne opakowania w e-handlu - ogromne wyzwanie dla logistyki

Europejski klient e-commerce ma sprzeczne oczekiwania wobec opakowań, w których dostarczane są jego zamówienia. Domaga się ekologicznych rozwiązań, ale rzadko zrezygnuje z zakupu, jeśli nie otrzyma alternatywy zrównoważonej klimatycznie. Nie chce też płacić za spełnienie postulatów środowiskowych, a długa lista rozbieżności generuje ogromne wyzwania po stronie sprzedawców i logistyki. Ekologiczna rewolucja nie jest tania, dodatkowo nowe unijne przepisy wymuszają daleko idące zmiany w procesie realizacji zamówień.

Praca w KAS - rekrutacja 2025. Gdzie szukać ogłoszeń?

Praca w KAS a rekrutacja w 2025 roku. Jakie zadania ma Krajowa Administracja Państwowa? Kto może pracować w KAS? Gdzie szukać ogłoszeń? Jakie są wymagania są w trakcie rekrutacji w 2025 roku?

REKLAMA

Roczne zeznanie podatkowe CIT tylko do 31 marca. Jak złożyć CIT-8

Ministerstwo Finansów i Krajowa Administracja Skarbowa przypominają, że 31 marca 2025 r. upływa termin złożenia zeznania CIT-8 za 2024 rok dla tych podatników, których rok podatkowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym. CIT-8 można złożyć także elektronicznie w serwisie e-Urząd Skarbowy bez konieczności posiadania podpisu kwalifikowanego.

PKPiR 2026: będzie 15 poważnych zmian i nowe rozporządzenie od 1 stycznia. Terminy wpisów, dodatkowe kolumny do KSeF, dowody księgowe i inne nowości

Minister Finansów przygotował projekt nowego rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (pkpir). Nowe przepisy zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2026 r. Sprawdziliśmy co się zmieni w zasadach prowadzenia pkpir w porównaniu do obecnego stanu prawnego.

Odpisy amortyzacyjne spółek nieruchomościowych

Najnowsze orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) przynoszą istotne zmiany dla spółek nieruchomościowych w zakresie możliwości rozpoznawania odpisów amortyzacyjnych w kosztach podatkowych. W styczniu tego roku NSA w kilku wyrokach (sygn. II FSK 788/23, II FSK 789/23, II FSK 987/23, II FSK 1086/23, II FSK 1652/23) potwierdził korzystne dla podatników stanowisko wojewódzkich sądów administracyjnych (WSA).

CIT estoński a optymalizacja podatkowa. Czy to się opłaca?

Przedsiębiorcy coraz częściej poszukują skutecznych sposobów na obniżenie obciążeń podatkowych. Jednym z rozwiązań, które zyskuje na popularności, jest estoński CIT. Czy rzeczywiście ta forma opodatkowania przynosi realne korzyści? Przyjrzyjmy się, na czym polega ten model, kto może z niego skorzystać i jakie są jego zalety oraz wady dla polskich przedsiębiorstw.

REKLAMA

Składka zdrowotna w 2026 roku – będzie ewolucja czy rewolucja?

Planowane na 2026 rok zmiany w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców stanowią jeden z najbardziej dyskutowanych tematów w sferze podatkowej, mimo iż sama składka podatkiem nie jest. Tak jak każda kwestia dotycząca finansów osobistych a równocześnie publicznych, wywołuje liczne pytania zarówno wśród prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, jak i wśród polityków, gdzie widoczne są wyraźne podziały.

Podatnik już nie będzie karany za przypadkowe błędy, nie będzie udowadniał niewinności

Szef rządu Donald Tusk poinformował, że za niecelowe, przypadkowe błędy nie będzie się już karać podatnika. Teraz to urząd skarbowy będzie musiał udowadniać jak jest.

REKLAMA