REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy optymalizacja podatkowa staje się oszustwem wg Kodeksu Karnego

Kiedy optymalizacja podatkowa staje się oszustwem wg Kodeksu Karnego
Kiedy optymalizacja podatkowa staje się oszustwem wg Kodeksu Karnego

REKLAMA

REKLAMA

Czy upowszechnione na rynku „patenty optymalizacyjne”, zwłaszcza dotyczące podatku dochodowego oraz podatku od towarów i usług, są oszustwem w rozumieniu art. 286 Kodeksu Karnego? Wyjaśnia profesor Witold Modzelewski z Instytutu Studiów Podatkowych.

Na rynku optymalizacji podatkowej trwa od kilku lat dobra passa. Oferenci nie boją się proponować odważnych patentów na „oszczędności podatkowe”, a podatnicy w dużej części uwierzyli, że są to bezpieczne przedsięwzięcia.

REKLAMA

Autopromocja

Najpierw poszedł pod nóż podatek dochodowy od osób prawnych, a tam od kilku lat przy pomocy wielu sprawdzonych modeli można zmniejszyć do zera wielkość zobowiązania podatkowego. To już działalność rutynowa – eksperci biznesu doradczego sprawujący nadzór nad wdrażaniem tych rozwiązań dostają od szefów po łapach, gdy – przez przypadek – w danym miesiącu wyszło jakieś zobowiązanie podatkowe w zaliczce na ten podatek.

Organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej dawno „odpuściły sobie” kwestionowanie tych operacji, gdyż:

  • nie mają specjalistów, a zwłaszcza księgowych, którzy mogliby sprawdzić, co się kryje za ukrytymi w księgach operacjami optymalizacyjnymi,
  • autorami tych operacji są firmy zbyt dobrze ustosunkowane politycznie, w tym w kierownictwie resortu finansów, aby jakiś nieważny urzędnik chciał z nimi zadzierać. Gdy jeszcze odpowiedzialnym za sprawy podatkowe w resorcie był przez sześć lat były oficer pokładowy PŻM (przez podwładnych nazywany „Nawigatorem”) wszyscy widzieli, która firma doradcza cieszy się szczególnymi względami resortu – gdy przyznała ona swoje wyróżnienia („przedsiębiorca roku”) oficjalnie, w jury siedział wśród pracowników tej firmy urzędujący wiceminister finansów do spraw podatków.

Co prawda w resorcie finansów zaszły już pewne zmiany personalne, ale na rynku usług optymalizacyjnych nic się nie zmieniło: oferenci czują się całkowicie bezpieczni, zwłaszcza że robią nieporównywalnie lepsze interesy na podatku od towarów i usług i akcyzie: tu załatwia się zmiany w ustawach, które „legalizują” oszczędności podatkowe.

Nowym elementem w tej układance są jednak organy ścigania i prokuratura, które w przypadku oszustw podatkowych stawiają zarzuty na podstawie art. 286 i 299 Kodeksu Karnego w miejsce art. 56 i 76 Kodeksu Karnego Skarbowego. Dzieje się tak w wyniku zmian w judykaturze Sądu Najwyższego, który w przypadku niektórych oszustw podatkowych nakazuje stosować powyższe przepisy Kodeksu Karnego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Gdzie jest granica między oszustwem pospolitym w sferze podatków, a oszustwem karnoskarbowym?

Sądzę, że w świetle dotychczasowego dorobku orzecznictwa wiąże się ono z charakterem działań powodujących nielegalne obniżenie zobowiązania podatkowego lub nienależny zwrot podatku (nadpłaty): jeżeli działania te wiążą się z powstaniem obowiązku podatkowego, to oszustwa te mają charakter karnoskarbowy, a gdy nie rodzą tego skutku, to ma zastosowanie art. 286 Kodeksu Karnego.

Za „deregulację” doradztwa podatkowego zapłacą wszyscy: podatnicy, budżet i… doradcy podatkowi

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania od 2016 roku

Jeżeli pozorne zmniejszenie podstawy opodatkowania w podatku dochodowym czy podatku należnego w podatku od towarów i usług (uzyskanie nienależnego zwrotu) jest związane z utworzeniem w celu fikcyjnych podmiotów lub fikcyjnych transakcji, które z istoty nie podlegają opodatkowaniu, to wystawione z tego tytułu faktury lub inne dokumenty nie potwierdzają zdarzeń rodzących obowiązek podatkowy, bo są to oszustwa, które nie podlegają przepisom Kodeksu Karnego Skarbowego. A przecież taki charakter ma istotna część owych patentów na niepłacenie podatków: powstają w kraju lub za granicą „podmioty optymalizacyjne”, które w rzeczywistości nie wykonują jakichkolwiek czynności rodzących skutki podatkowe; „produkują” one wyłącznie dokumenty, które służą uchylaniu się od opodatkowania.

Co najważniejsze, zwiększa się wiedza organów  ścigania na temat tych działań, a kluczem do ich poznania jest art. 299 § 8 Kodeksu Karnego, wprowadzający instytucję świadka koronnego, który najczęściej jest autorem tych pomysłów.

Na koniec dwie refleksje na marginesie: pierwsza dotyczy podmiotów, które są zaangażowane w te działania. To też duże, oficjalnie działające firmy, w tym nawet spółki giełdowe. Być może o nich mówił minister Sienkiewicz nazywając ich przed rokiem „tłustymi misiami”, które czują się bezkarnie w tego rodzaju praktykach.

REKLAMA

Druga ma charakter międzynarodowy: w latach siedemdziesiątych zeszłego wieku amerykańska mafia zaczęła na masową skalę legalizować swoje interesy, angażując wielkie kapituły w legalnie działanie firmy, w tym zwłaszcza w rynek nieruchomości, obrót paliwami, transport międzynarodowy.

W piśmiennictwie na ten temat wielokrotnie powtarzany jest pogląd, że legalizacja pieniędzy miała jednak iść w parze z uchylaniem się od opodatkowania, bo zyski miałyby być już czyste („pieniądze wyprane w święconej wodzie”), ale już bez podatku. Wtedy powstał wielki popyt na usługi, w tym również bardzo ryzykowne z naszego punktu widzenia, zapewniające – przynajmniej pozornie – brak konieczności płacenia podatków. Nie było to już sensu stricte „pranie brudnych pieniędzy”, gdyż zyski miałyby być legalne, ale bez obciążeń podatkowych. Czyli owo agresywne planowanie podatku obciążone jest mafijnym grzechem pierworodnym. Warto o tym pamiętać oceniając tych, którzy uczestniczyli w tym procederze.

 Prof. dr hab. Witold Modzelewski

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Duże zmiany w ordynacji podatkowej od 2026 r. Przedawnienie, zapłata podatku, zwrot nadpłaty, MDR. Ponad 50 różnych zmian w projekcie nowelizacji

W dniu 28 marca 2025 r. opublikowany został projekt bardzo obszernej nowelizacji Ordynacji podatkowej i kilkunastu innych ustaw. Zmiany są bardzo liczne i mają wejść w życie 1 stycznia 2026 r. Ministerstwo Finansów informuje, że celem tej nowelizacji jest poprawa relacji między podatnikami i organami podatkowymi, zwiększenie efektywności działania organów podatkowych oraz doprecyzowanie przepisów, których stosowanie budzi wątpliwości. Zobaczmy jakie zmiany czekają podatników od początku przyszłego roku.

Obowiązkowe e-Doręczenia od 1 kwietnia 2025 r. dla firm zarejestrowanych w KRS. Jak założyć skrzynkę i aktywować Adres do Doręczeń Elektronicznych (ADE)

W komunikacie z 27 marca 2025 r. Poczta Polska przypomina o nadchodzącym terminie: 1 kwietnia 2025 r., kiedy to obowiązek korzystania z systemu e-Doręczeń zostanie rozszerzony na przedsiębiorstwa zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym przed początkiem bieżącego roku.

Ekologiczne opakowania w e-handlu - ogromne wyzwanie dla logistyki

Europejski klient e-commerce ma sprzeczne oczekiwania wobec opakowań, w których dostarczane są jego zamówienia. Domaga się ekologicznych rozwiązań, ale rzadko zrezygnuje z zakupu, jeśli nie otrzyma alternatywy zrównoważonej klimatycznie. Nie chce też płacić za spełnienie postulatów środowiskowych, a długa lista rozbieżności generuje ogromne wyzwania po stronie sprzedawców i logistyki. Ekologiczna rewolucja nie jest tania, dodatkowo nowe unijne przepisy wymuszają daleko idące zmiany w procesie realizacji zamówień.

Praca w KAS - rekrutacja 2025. Gdzie szukać ogłoszeń?

Praca w KAS a rekrutacja w 2025 roku. Jakie zadania ma Krajowa Administracja Państwowa? Kto może pracować w KAS? Gdzie szukać ogłoszeń? Jakie są wymagania są w trakcie rekrutacji w 2025 roku?

REKLAMA

Roczne zeznanie podatkowe CIT tylko do 31 marca. Jak złożyć CIT-8

Ministerstwo Finansów i Krajowa Administracja Skarbowa przypominają, że 31 marca 2025 r. upływa termin złożenia zeznania CIT-8 za 2024 rok dla tych podatników, których rok podatkowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym. CIT-8 można złożyć także elektronicznie w serwisie e-Urząd Skarbowy bez konieczności posiadania podpisu kwalifikowanego.

PKPiR 2026: będzie 15 poważnych zmian i nowe rozporządzenie od 1 stycznia. Terminy wpisów, dodatkowe kolumny do KSeF, dowody księgowe i inne nowości

Minister Finansów przygotował projekt nowego rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (pkpir). Nowe przepisy zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2026 r. Sprawdziliśmy co się zmieni w zasadach prowadzenia pkpir w porównaniu do obecnego stanu prawnego.

Odpisy amortyzacyjne spółek nieruchomościowych

Najnowsze orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) przynoszą istotne zmiany dla spółek nieruchomościowych w zakresie możliwości rozpoznawania odpisów amortyzacyjnych w kosztach podatkowych. W styczniu tego roku NSA w kilku wyrokach (sygn. II FSK 788/23, II FSK 789/23, II FSK 987/23, II FSK 1086/23, II FSK 1652/23) potwierdził korzystne dla podatników stanowisko wojewódzkich sądów administracyjnych (WSA).

CIT estoński a optymalizacja podatkowa. Czy to się opłaca?

Przedsiębiorcy coraz częściej poszukują skutecznych sposobów na obniżenie obciążeń podatkowych. Jednym z rozwiązań, które zyskuje na popularności, jest estoński CIT. Czy rzeczywiście ta forma opodatkowania przynosi realne korzyści? Przyjrzyjmy się, na czym polega ten model, kto może z niego skorzystać i jakie są jego zalety oraz wady dla polskich przedsiębiorstw.

REKLAMA

Składka zdrowotna w 2026 roku – będzie ewolucja czy rewolucja?

Planowane na 2026 rok zmiany w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców stanowią jeden z najbardziej dyskutowanych tematów w sferze podatkowej, mimo iż sama składka podatkiem nie jest. Tak jak każda kwestia dotycząca finansów osobistych a równocześnie publicznych, wywołuje liczne pytania zarówno wśród prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, jak i wśród polityków, gdzie widoczne są wyraźne podziały.

Podatnik już nie będzie karany za przypadkowe błędy, nie będzie udowadniał niewinności

Szef rządu Donald Tusk poinformował, że za niecelowe, przypadkowe błędy nie będzie się już karać podatnika. Teraz to urząd skarbowy będzie musiał udowadniać jak jest.

REKLAMA