REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy optymalizacja podatkowa staje się oszustwem wg Kodeksu Karnego

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kiedy optymalizacja podatkowa staje się oszustwem wg Kodeksu Karnego
Kiedy optymalizacja podatkowa staje się oszustwem wg Kodeksu Karnego

REKLAMA

REKLAMA

Czy upowszechnione na rynku „patenty optymalizacyjne”, zwłaszcza dotyczące podatku dochodowego oraz podatku od towarów i usług, są oszustwem w rozumieniu art. 286 Kodeksu Karnego? Wyjaśnia profesor Witold Modzelewski z Instytutu Studiów Podatkowych.

Na rynku optymalizacji podatkowej trwa od kilku lat dobra passa. Oferenci nie boją się proponować odważnych patentów na „oszczędności podatkowe”, a podatnicy w dużej części uwierzyli, że są to bezpieczne przedsięwzięcia.

REKLAMA

Autopromocja

Najpierw poszedł pod nóż podatek dochodowy od osób prawnych, a tam od kilku lat przy pomocy wielu sprawdzonych modeli można zmniejszyć do zera wielkość zobowiązania podatkowego. To już działalność rutynowa – eksperci biznesu doradczego sprawujący nadzór nad wdrażaniem tych rozwiązań dostają od szefów po łapach, gdy – przez przypadek – w danym miesiącu wyszło jakieś zobowiązanie podatkowe w zaliczce na ten podatek.

Organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej dawno „odpuściły sobie” kwestionowanie tych operacji, gdyż:

  • nie mają specjalistów, a zwłaszcza księgowych, którzy mogliby sprawdzić, co się kryje za ukrytymi w księgach operacjami optymalizacyjnymi,
  • autorami tych operacji są firmy zbyt dobrze ustosunkowane politycznie, w tym w kierownictwie resortu finansów, aby jakiś nieważny urzędnik chciał z nimi zadzierać. Gdy jeszcze odpowiedzialnym za sprawy podatkowe w resorcie był przez sześć lat były oficer pokładowy PŻM (przez podwładnych nazywany „Nawigatorem”) wszyscy widzieli, która firma doradcza cieszy się szczególnymi względami resortu – gdy przyznała ona swoje wyróżnienia („przedsiębiorca roku”) oficjalnie, w jury siedział wśród pracowników tej firmy urzędujący wiceminister finansów do spraw podatków.

Co prawda w resorcie finansów zaszły już pewne zmiany personalne, ale na rynku usług optymalizacyjnych nic się nie zmieniło: oferenci czują się całkowicie bezpieczni, zwłaszcza że robią nieporównywalnie lepsze interesy na podatku od towarów i usług i akcyzie: tu załatwia się zmiany w ustawach, które „legalizują” oszczędności podatkowe.

Nowym elementem w tej układance są jednak organy ścigania i prokuratura, które w przypadku oszustw podatkowych stawiają zarzuty na podstawie art. 286 i 299 Kodeksu Karnego w miejsce art. 56 i 76 Kodeksu Karnego Skarbowego. Dzieje się tak w wyniku zmian w judykaturze Sądu Najwyższego, który w przypadku niektórych oszustw podatkowych nakazuje stosować powyższe przepisy Kodeksu Karnego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Gdzie jest granica między oszustwem pospolitym w sferze podatków, a oszustwem karnoskarbowym?

Sądzę, że w świetle dotychczasowego dorobku orzecznictwa wiąże się ono z charakterem działań powodujących nielegalne obniżenie zobowiązania podatkowego lub nienależny zwrot podatku (nadpłaty): jeżeli działania te wiążą się z powstaniem obowiązku podatkowego, to oszustwa te mają charakter karnoskarbowy, a gdy nie rodzą tego skutku, to ma zastosowanie art. 286 Kodeksu Karnego.

Za „deregulację” doradztwa podatkowego zapłacą wszyscy: podatnicy, budżet i… doradcy podatkowi

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania od 2016 roku

REKLAMA

Jeżeli pozorne zmniejszenie podstawy opodatkowania w podatku dochodowym czy podatku należnego w podatku od towarów i usług (uzyskanie nienależnego zwrotu) jest związane z utworzeniem w celu fikcyjnych podmiotów lub fikcyjnych transakcji, które z istoty nie podlegają opodatkowaniu, to wystawione z tego tytułu faktury lub inne dokumenty nie potwierdzają zdarzeń rodzących obowiązek podatkowy, bo są to oszustwa, które nie podlegają przepisom Kodeksu Karnego Skarbowego. A przecież taki charakter ma istotna część owych patentów na niepłacenie podatków: powstają w kraju lub za granicą „podmioty optymalizacyjne”, które w rzeczywistości nie wykonują jakichkolwiek czynności rodzących skutki podatkowe; „produkują” one wyłącznie dokumenty, które służą uchylaniu się od opodatkowania.

Co najważniejsze, zwiększa się wiedza organów  ścigania na temat tych działań, a kluczem do ich poznania jest art. 299 § 8 Kodeksu Karnego, wprowadzający instytucję świadka koronnego, który najczęściej jest autorem tych pomysłów.

Na koniec dwie refleksje na marginesie: pierwsza dotyczy podmiotów, które są zaangażowane w te działania. To też duże, oficjalnie działające firmy, w tym nawet spółki giełdowe. Być może o nich mówił minister Sienkiewicz nazywając ich przed rokiem „tłustymi misiami”, które czują się bezkarnie w tego rodzaju praktykach.

REKLAMA

Druga ma charakter międzynarodowy: w latach siedemdziesiątych zeszłego wieku amerykańska mafia zaczęła na masową skalę legalizować swoje interesy, angażując wielkie kapituły w legalnie działanie firmy, w tym zwłaszcza w rynek nieruchomości, obrót paliwami, transport międzynarodowy.

W piśmiennictwie na ten temat wielokrotnie powtarzany jest pogląd, że legalizacja pieniędzy miała jednak iść w parze z uchylaniem się od opodatkowania, bo zyski miałyby być już czyste („pieniądze wyprane w święconej wodzie”), ale już bez podatku. Wtedy powstał wielki popyt na usługi, w tym również bardzo ryzykowne z naszego punktu widzenia, zapewniające – przynajmniej pozornie – brak konieczności płacenia podatków. Nie było to już sensu stricte „pranie brudnych pieniędzy”, gdyż zyski miałyby być legalne, ale bez obciążeń podatkowych. Czyli owo agresywne planowanie podatku obciążone jest mafijnym grzechem pierworodnym. Warto o tym pamiętać oceniając tych, którzy uczestniczyli w tym procederze.

 Prof. dr hab. Witold Modzelewski

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zatrudnianie cudzoziemców - zmiany od 1 czerwca 2025 r. Dodatkowe przesłanki odmowy wydania zezwolenia, rejestr umów o pracę, legalność pobytu obywateli Ukrainy, cyfrowe wnioski i wyższe kary

Nowe przepisy dotyczące zasad zatrudniania cudzoziemców w Polsce zaczną obowiązywać od 1 czerwca 2025 roku. Regulacje określają warunki, na jakich możliwe będzie legalne powierzenie pracy obcokrajowcom. Sprawdzamy, czy nowe przepisy wprowadzają ułatwienia i w jaki sposób zmieniają procedurę zatrudniania cudzoziemców.

Czy zawód księgowego powinien być certyfikowany? Ministerstwo Finansów analizuje możliwe zmiany

Od 2014 roku w Polsce nie można już uzyskać certyfikatu księgowego wydanego przez Ministra Finansów. W wyniku przeprowadzonej wówczas deregulacji zawód księgowego został formalnie otwarty – obecnie nie wymaga żadnych licencji ani zezwoleń państwowych. Choć miało to na celu ułatwienie dostępu do zawodu, skutki tej zmiany do dziś budzą mieszane opinie w branży. Temat ten nie jest również obojętny dla Ministerstwa Finansów.

Kto i kiedy może ponieść odpowiedzialność karną za niezłożenie wniosku o upadłość spółki handlowej (np. sp. z o.o.)

Złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki handlowej to obowiązek, który spoczywa na barkach między innymi członków zarządu i likwidatorów. Niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki pomimo powstania warunków uzasadniających upadłość spółki jest przestępstwem, które zostało uregulowane nie w Kodeksie karnym, a w Kodeksie spółek handlowych.

Komunikat ZUS: 2 czerwca 2025 r. mija ważny termin dla przedsiębiorców. Chodzi o zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina przedsiębiorcom, że do 2 czerwca 2025 r. należy zweryfikować i odesłać przez PUE/eZUS wniosek o zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej.

REKLAMA

ZUS odbiera zasiłki za błędy dotyczące składek sprzed 2022 roku – Rzecznik MŚP interweniuje

Do Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców wpływa coraz więcej dramatycznych spraw dotyczących decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w których organ odmawia wypłaty świadczeń zasiłkowych, wskazując, że przedsiębiorcy nie podlegają ubezpieczeniu chorobowemu za okres sprzed 2022 roku.

Podatnik zapłacił zaległy podatek ale nie zatrzymało to egzekucji. Urząd skarbowy wykorzystał pomyłkę w przelewie. Winą obarczył podatnika i automatyzację systemu

Absurdów podatkowych nie brakuje. Dla przykładu można podać historię przedsiębiorcy, który nie uregulował w terminie podatku, za co otrzymał upomnienie z urzędu skarbowego. Dokonując wpłaty, popełnił niezamierzony błąd, który spowodował kolejne konsekwencje. W efekcie na jego koncie jednocześnie wystąpiła niedopłata i nadpłata podatku. Ministerstwo Finansów, komentując ww. sprawę, wskazuje obowiązujące przepisy, zaś eksperci przekonują, że urzędnicy mogli zachować się inaczej. Resort zaznacza, że proces obsługi wpłat podatników jest zautomatyzowany, a w opisywanej sytuacji nie można mówić o błędzie systemowym. Wśród znawców tematu nie brakuje opinii, że zbyt sztywne przepisy i procedury podatkowe mogą właściwie stanowić pułapkę dla przedsiębiorców.

PKWiU 2025 - nowa klasyfikacja statystyczna wyrobów i usług jeszcze w 2025 roku

W wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowano niedawno Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Nowa PKWiU 2025 zastąpi obecnie obowiązującą PKWiU 2015. Od kiedy?

Bezpłatny webinar: Rozliczanie branży budowlanej i deweloperskiej. Jak uniknąć najczęstszych błędów?

Branża budowlana i deweloperska to sektory, w których każdy szczegół w rozliczeniach finansowych ma znaczenie, a konsekwencje popełnianych błędów mogą być daleko idące. Zarówno w księgach rachunkowych, jak i w rozliczeniach podatkowych precyzyjna klasyfikacja realizowanych prac jest kluczowa.

REKLAMA

Usługi dietetyczne są zwolnione z VAT. Ale nie te dla osób zdrowych. Dlaczego?

Usługi dietetyczne, które nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego (związanego z celem medycznym), w szeregu przypadków nie mogą również korzystać ze zwolnienia podmiotowego (limit obrotów do 200 000 zł rocznie). Oznacza to, że dietetycy świadczący usługi doradztwa w zakresie dietetyki (konsultacji indywidualnych) opodatkowane VAT muszą zarejestrować się jako czynni podatnicy VAT, niezależnie od wysokości swoich obrotów i doliczać do ceny swoich usług netto podatek VAT w stawce 23%. Problem w tym, że wiele usług dietetyków ma charakter złożony (szkolenia z zakresu diet, podawanie w internecie pakietów diet dla osób zaliczanych do określonych kategorii wiekowych itp). Dlaczego usługi dietetyków świadczone na rzecz osób zdrowych nie korzystają ze zwolnienia z VAT wyjaśnił WSA w Gliwicach w wyroku z 29 stycznia 2025 r.

Niższe grzywny za niektóre przestępstwa skarbowe od 2026 roku. Nowelizacja Kks i Ordynacji podatkowej przyjęta przez rząd

W dniu 27 maja 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy (kks) oraz ustawy - Ordynacja podatkowa, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu uproszczenie administracyjnych obowiązków podatkowych oraz złagodzenie kar za przestępstwa skarbowe, które nie powodują bezpośrednich strat w podatkach.

REKLAMA