REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Klauzula „nie na zlecenie” w wekslu

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Paulina Piekarska
Radca prawny
Klauzula „nie na zlecenie” w wekslu
Klauzula „nie na zlecenie” w wekslu

REKLAMA

REKLAMA

Przedsiębiorcy wykorzystują w swojej działalności weksle, traktując je najczęściej jako zabezpieczenie zobowiązań, a także jako formę zapłaty. Na mocy art. 11 ust. 1 ustawy Prawo wekslowe każdy weksel może zostać przeniesiony przez indos, nawet gdyby przy nazwisku remitenta nie znajdowała się klauzula „na zlecenie”. Zgodnie z regułą wyrażoną w w/w przepisie, wystawca ma możliwość odebrać wekslowi jego obiegowy charakter umniejszając na nim zapis „nie na zlecenie” bądź też inne równoznaczne zastrzeżenie. Wprowadzenie takiego zapisu do weksla skutkuje zakazem jego indosowania. Taki weksel z zakazem dalszego indosowania w obrocie wekslowym określa się wekslem imiennym lub też rekta wekslem.

Indos

Zgodnie z art. 11 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo wekslowe „każdy weksel można przenieść przez indos, chociażby nie był wystawiony wyraźnie na zlecenie. Jeżeli wystawca umieścił w wekslu wyrazy "nie na zlecenie" lub inne zastrzeżenie równoznaczne, można przenieść weksel tylko w formie i ze skutkami zwykłego przelewu. (…)” W prawie wekslowym indos jest niczym innym jak przelewem praw z weksla i zaciągnięciu zobowiązania wekslowego przez indosanta, poprzez wydanie weksla z odpowiednią wzmianką.

REKLAMA

REKLAMA

Stanowi pisemne oświadczenie, które umieszczone jest na papierze wartościowym i zawiera co najmniej podpis zbywcy. Dla wywołania skutków prawnych konieczne jest, aby indos zamieszczony był na wekslu – najczęściej obok nazwiska remitenta, na przedłużku bądź na odpisie weksla. W przypadku sporządzenia weksla na blankiecie wekslowym zawierającym już w swojej treści stwierdzenie „na zlecenie”, niedopuszczalnym jest wprowadzenie tej klauzuli bez jednoczesnego jej wykreślenia. Jak bowiem wskazuje doktryna, tak wewnętrznie sprzeczny weksel pozostaje nieważny. Warto jednak podkreślić, że do skutecznego przeniesienia praw z weksla dochodzi dopiero poprzez jego wydanie, albowiem indosowaniu towarzyszyć musi przeniesienie posiadania weksla.

Z zasady indosować można każdy weksel, chociażby nie był on wyraźnie wystawiony na zlecenie. Powyższe wywodzić należy z gospodarczej funkcji jaką pełnią weksle, zgodnie z którą weksle przeznaczone są do obiegu i ze swej natury są papierami na zlecanie. Ustawodawca przewidział jednak możliwości, które skutecznie zakazują indosowania weksli, jak np. omawiana klauzula „nie na zlecenie”.

Samochód w firmie 2015 – multipakiet

Skutki klauzuli „nie na zlecenie”

Zakaz indosowania najczęściej wyrażany jest słowami „nie na zlecenie” i umieszczany jest na pierwszej stronie weksla przy nazwisku remitenta.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zapłacę Annie Nowak, ale nie na jej zlecenie. Przy wekslach własnych stosuje się zapis: zapłacisz mnie samemu, ale nie na moje zlecenie.

REKLAMA

Weksel zapatrzony w klauzulę „nie na zlecenie” może zostać przeniesiony przez jego wystawcę tylko w formie i ze skutkami zwykłego przelewu. Wartym uwagi jest, iż w tym celu nie będzie wystarczające oznaczenie weksla jako kaucyjnego albo gwarancyjnego. Jeżeli jednak weksel zostanie przeniesiony przez indos z omawianą klauzulą, to taki indos będzie nieważny. Przelew weksla powinien zostać stwierdzony pismem. Nadto przerywa on szereg indosów.

Należy podkreślić, że przeniesienie weksla ze skutkami zwykłego przelewu, nie tworzy legitymacji formalnej uregulowanej w art. 16 ustawy prawo wekslowe, jak również nie daje ochrony w przypadku nabycia weksla od niewłaściciela. Skutkiem przeniesienia praw z weksla w trybie zwykłego przelewu jest również brak możliwości korzystania z przywilejów wyrażonych w art. 17 w/w ustawy. Ponadto przelew taki powoduje, że dłużnicy wekslowi mogą wówczas wobec nabywcy takiego weksla podnieść wszystkie zarzuty, jakie im przysługują względem poprzednich jego posiadaczy.

Weksel z klauzulą „nie na zlecenie” czyli rekta weksel może także zostać przeniesiony na inną osobę w drodze dziedziczenia lub też innego rodzaju sukcesji uniwersalnej – tak np. przekształcenia spółki z o.o. w spółkę akcyjną. Przeniesienie praw z takiego weksla nie pociąga jednak odpowiedzialności wekslowej zbywcy, o czym warto pamiętać. Można również indosować te weksle do inkasa, celem zastawu lub pełnomocniczo, gdyż  te indosy nie przenoszą własności weksla.

Aktywne druki i formularze

Zakaz indosowania zamieszczony na wekslu przez indosanta

Podmiotami uprawnionymi do zakazu dalszego indosowania weksli poprzez zamieszczenie na nich klauzuli „nie na zlecenie” są nie tylko ich wystawcy, ale także indosanci. Uprawnienie to uregulowane zostało w art. 15 ust. 2 ustawy prawo wekslowe z której wynika, że „indosant może zabronić dalszego indosowania(…)”. Skutek zakazu indosowania polega na tym, że indosant nie odpowiada wobec następnych indosatariuszy – zakaz indosowania ogranicza bowiem jego odpowiedzialność, a dalsi indosatariusze nie mają wobec niego żadnych praw wekslowych. Ograniczenie to skuteczne jest jednak tylko wobec dalszych indosatariuszy, gdyż powoduje ono wyłączenie odpowiedzialności wobec nich. Oznacza to, że indosat nie ponosi odpowiedzialności przed następnymi indosatariuszami za przyjęcie i zapłatę weksla. Mówiąc krótko -  każdy kolejny indos dokonany po indosie zawierającym klauzulę „nie na zlecenie” nie powoduje jego nieważności. Ograniczona zostaje jedynie odpowiedzialność indosanta „nie na zlecenie”- wyłączenie to nie obejmuje jednak bezpośredniego następcy indosanta.

Mimo powyższego zakazu, indosatariusz może poprzez dalszy indos przenosić prawa wekslowe, a jego następcy nabywają wszelkie prawa wekslowe względem wszystkich innych podpisanych na wekslu osób. Pozbawieni są oni jedynie praw wekslowych w stosunku do tego indosanta, który zamieścił na wekslu klauzulę zabraniającą dalszego indosowania.

Wskaźniki i stawki

Kalkulatory


Zakaz dalszego indosowania zamieszczony przez wystawcę

Zamieszczona na wekslu przez wystawcę klauzula „nie na zlecenie” powoduje, że weksel taki zostaje zaklasyfikowany do kategorii papierów wartościowych imiennych. Wówczas następuje przekształcenie weksla w papier wartościowy imienny. Nie wystarczy jednak tylko pominąć w treści weksla bądź też wykreślenie klauzuli „nie na zlecenie”. Aby skutecznie przekształcić weksel w weksel imienny, koniecznym staje się zamieszczenie na nim wyraźnej wzmianki „nie na zlecenie” lub też innego, równoznacznego zastrzeżenia. Podkreślić należy, że dla swej ważności wymaga się, by wzmianka ta pochodziła tylko od wystawcy.

Na koniec zauważyć należy, że jakkolwiek klauzula „nie na zlecenie” jest ustawowym przywilejem indosantów, tak z całą pewnością uniemożliwia korzystanie z dobrodziejstw prawa wekslowego. Zakaz dalszego indosowania osłabia ekonomiczną wartość weksla jako przedmiotu obrotu papierów wartościowych. Marginalnie już tylko wskazać należy, iż jak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14.10.1931r. w sprawie Rw III 1592/31 „zamieszczenie w dokumencie, który według intencji stron ma być wekslem, słów "nie na zlecenie" odbiera dokumentowi charakter weksla.”

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Naliczanie odsetek za zwłokę a czas trwania kontroli podatkowej, celno-skarbowej lub postępowania podatkowego – zmiany w Ordynacji podatkowej jeszcze w 2025 r.

Ministerstwo Finansów przygotowało projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej, która ma m.in. na celu zmobilizowanie organów podatkowych do zakończenia kontroli podatkowej i kontroli celno-skarbowej w terminie nie dłuższym niż 6 miesięcy od dnia jej wszczęcia. Jeżeli to się nie stanie, to nie będzie można podatnikowi naliczyć odsetek od zaległości podatkowych (odsetek za zwłokę) stwierdzonych w toku kontroli.

Zarządzanie finansami i procesami finansowo-księgowymi w rosnącym przedsiębiorstwie

W dzisiejszej gospodarce efektywne zarządzanie finansami i procesami finansowymi stanowi kluczowy czynnik sukcesu dla rozwijających się przedsiębiorstw. Praktyka biznesowa pokazuje, że sam wzrost obrotów nie zawsze przekłada się na poprawę kondycji finansowej firmy. Nieumiejętnie zarządzany rozwój może prowadzić do paradoksalnej sytuacji, w której zwiększającym się przychodom towarzyszą spadająca rentowność i problemy z płynnością finansową.

Rozliczenie składki zdrowotnej w 2025 roku. Księgowa wyjaśnia jak to zrobić

Termin złożenia w ZUS deklaracji zawierającej rozliczenie wpłaconych składek zdrowotnych za 2024 rok upływa 20 maja 2025 r. Obowiązek ten dotyczy większości przedsiębiorców prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą. Jedynie ci rozliczający się na karcie podatkowej są z niego zwolnieni. W pozostałych przypadkach wysokość należnych składek wylicza się na podstawie przychodów bądź dochodów osiągniętych w poprzednim roku. Na co zwrócić uwagę przygotowując roczne rozliczenie składek? Wyjaśnia to Paulina Chwil, Księgowa Prowadząca oraz Ekspert ds. ZUS i Prawa Pracy w CashDirector S.A.

Trump 2.0. Rewolucja chorego rozsądku. Prof. Kołodko recenzuje politykę (nie tylko gospodarczą) obecnego prezydenta USA

W kwietniu 2025 r. nakładem Wydawnictwa Naukowego PWN ukazała się najnowsza książka prof. Grzegorza W. Kołodki zatytułowana „Trump 2.0. Rewolucja chorego rozsądku”. Grzegorz W. Kołodko, wybitny ekonomista i były wicepremier, w swoim bezkompromisowym stylu analizuje trumponomikę i trumpizm, populizm, nowy nacjonalizm, publiczne kłamstwa i brutalną grę interesów. Profesor poświęca szczególną uwagę kwestiom manipulacji opinią publiczną, polityce sojuszy, a także wpływowi wojny w Ukrainie na kształt geopolityki. Zastanawia się również, jakie zagrożenia dla NATO i Unii Europejskiej niesie ze sobą „America First” – i co to wszystko oznacza dla współczesnego świata.

REKLAMA

Zmiany w rachunkowości w 2025 r. Sprawozdawczość ESG przesunięta o 2 lata

Minister Finansów przygotował 5 maja 2025 r. projekt nowelizacji ustawy wdrażającej dyrektywę CRSD do ustawy o rachunkowości, a także ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw. Ta nowelizacja ma na celu wdrożenie unijnej dyrektywy 2025/794, przesuwającej wdrożenie obowiązku sprawozdawczości ESG o 2 lata.

Większość podatników VAT może uniknąć w 2026 r. obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych w KSeF. Prof. Modzelewski wyjaśnia jak to możliwe

Zdaniem profesora Witolda Modzelewskiego, gdyby uchwalono projekt przepisów wprowadzających obowiązkowy KSeF w przedłożonym niedawno kształcie, to większość podatników VAT nie będzie musiała wystawiać faktur ustrukturyzowanych w 2026 r.

Stopy procentowe NBP 2025: w maju obniżka o 0,5 pkt proc.

Rada Polityki Pieniężnej na posiedzeniu w dniach 6-7 maja 2025 r. postanowiła obniżyć wszystkie stopy procentowe NBP o 0,5 punktu procentowego. Stopa referencyjna wynosi od 8 maja 2025 r. 5,25 proc. - poinformował w komunikacie Narodowy Bank Polski. Decyzja RPP była zgodna z oczekiwaniami większości analityków finansowych i ekonomistów. Stopy NBP zmieniły się pierwszy raz od 3 października 2023 r.

Przekształcenie JDG a status podatnika rozpoczynającego działalność w estońskim CIT

W świetle marcowego wyroku NSA (sygn. II FSK 1412/24) zmienia się podejście do kwalifikacji podatkowej spółek powstałych z przekształcenia jednoosobowych działalności gospodarczych. Wyrok ten przesądził, że takie podmioty mogą korzystać z przywilejów "podatnika rozpoczynającego działalność" na gruncie przepisów o estońskim CIT.

REKLAMA

Pracujesz na zleceniu - a może to faktyczna umowa o pracę? Jak ustalić i wykazać istnienie stosunku pracy

Osoby wykonujące umowy zlecenia, czy inne umowy cywilnoprawne, mają czasem wątpliwości, czy nie jest to de facto umowa o pracę. Każdy przedsiębiorca słyszał o możliwych kontrolach, podważeniu zatrudnienia, konieczności uzasadniania dlaczego taki a nie inny typ umowy został konkretnej osobie zaproponowany. A co ze swobodą zawierania umów? Czy forma umowy na którą zgadzamy się wspólnie z nowozatrudnioną osobą nie powinna być wystarczająca dla inspekcji pracy skoro zgodnie obie strony złożyły na niej swój podpis? Na te i wiele innych pytań odpowie Czytelnikom ten artykuł.

Zmiany w podatkach od 2026 r. - wyższy limit zwolnienia z VAT, korekty deklaracji, 6 m-cy vacatio legis

Ministerstwo Finansów poinformowało, że 6 maja 2025r. Rada Ministrów przyjęła pakiet projektów ustaw dot. podatków w ramach procesu deregulacji. Nowe przepisy mają na celu m.in. ochronę podatników przed nagłymi zmianami przepisów ustaw podatkowych oraz doprecyzowanie wątpliwości interpretacyjnych zgłaszanych przez przedsiębiorców w zakresie deklaracji składanej w trakcie lub po zakończeniu kontroli celno-skarbowej. Projekty dotyczą również podwyższenia limitu zwolnienia podmiotowego w VAT oraz likwidacji obowiązku przygotowywania i publikacji informacji o realizowanej strategii podatkowej.

REKLAMA