REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak rozliczyć podatkowo użyczenie lokalu na potrzeby działalności gospodarczej

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ewa Matyszewska
Ewa Matyszewska
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Podatnik jest wspólnikiem spółki cywilnej (w skład spółki wchodzą dwie osoby). Siedziba spółki mieści się w domu jednego ze wspólników. Wspólnik wraz z żoną użyczają spółce jeden pokój i garaż na podstawie umowy użyczenia (wspólnicy spółki nie są ze sobą spokrewnieni).W jaki sposób opodatkować wspólnika użyczającego część lokalu mieszkalnego (rozlicza się on na PIT-36 wspólnie z żoną) oraz spółkę i czy opodatkować użyczenie VAT? - pytają czytelnicy w liście do redakcji GP. O rozwiązanie problemu poprosiliśmy Izbę Skarbową w Olsztynie i Marcina Szymankiewicza z BDO Numerica.

IZBA SKARBOWA W OLSZTYNIE ODPOWIEDZIAŁA GP

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

Oddanie rzeczy w nieodpłatne użytkowanie na podstawie umowy użyczenia bądź umowy użytkowania stanowi nieodpłatne świadczenie dla podmiotu przyjmującego rzecz do używania.

Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem z działalności gospodarczej jest wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, z wyjątkiem otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn. Jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku, to wartość pieniężną nieodpłatnego świadczenia ustala się według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku. Natomiast jeżeli przedmiotem umowy użyczenia jest inna nieruchomość, wartość świadczenia należy ustalić na podstawie cen rynkowych, stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa w udziale w zysku. W zakresie dochodów uzyskiwanych z działalności prowadzonej przez spółkę osobową to wspólnicy są podatnikami PIT. Gdy przedmiotem nieodpłatnego świadczenia jest udostępnienie nieruchomości lub jej części, to u właściciela nieruchomości nie ustala się przychodu z tego tytułu. Takie świadczenie jest przychodem drugiego wspólnika. W przypadku nieodpłatnego świadczenia na rzecz dwuosobowej spółki cywilnej przez jednego z jej wspólników, u drugiego wspólnika wystąpi przychód, który należy ustalić proporcjonalnie do udziału wynikającego z umowy spółki.

REKLAMA

Przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy. Do umowy użyczenia jako czynności nieodpłatnej ma zastosowanie art. 8 ust. 2 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników i wspólników, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części, traktuje się jak odpłatne świadczenie usług. Odpłatne świadczenie usług, co do zasady, podlega opodatkowaniu VAT. Jednak, aby w ogóle rozważać opodatkowanie VAT umowy użyczenia, czynność ta musi być wykonywana przez podatnika VAT działającego w takim charakterze.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jeżeli dana czynność wykonana została poza zakresem działalności producenta, handlowca, usługodawcy, pozyskującego zasoby naturalne, rolnika czy wykonującego wolny zawód, to z tytułu wykonywania takiej czynności dany podmiot nie może być uznany za podatnika VAT i to bez względu na to, czy czynność tę wykonał jednorazowo, ale w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy czy też wielokrotnie.

W omawianym przypadku przedmiot umowy użyczenia stanowi majątek osobisty małżonków, tzn. nie jest związany z żadną działalnością gospodarczą. W związku z tym użyczenie pokoju i garażu spółce przez małżonków nie podlega opodatkowaniu VAT.

EKSPERT WYJAŚNIA

Opodatkowanie PIT nieodpłatnego udostępnienia nieruchomości spółce cywilnej przez jej wspólnika rodzi kontrowersje.

MARCIN SZYMANKIEWICZ

doradca podatkowy w BDO Numerica

Zgodnie z literalną wykładnią przepisów ustawy o PIT bezpłatne (na podstawie umowy użyczenia) w całości lub części udostępnienie lokalu spółce cywilnej przez jej wspólnika skutkować będzie powstaniem przychodu u użyczającego wspólnika, w wysokości odpowiadającej wartości czynszowej (równowartość czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu lub dzierżawy nieruchomości). Zastosowanie art. 16 ust. 2 ustawy o PIT wyłączającego obowiązek rozpoznania przychodu wydaje się niemożliwe, gdyż udostępnienia nieruchomości spółce cywilnej przez jej wspólnika nie można uznać za udostępnienie na cele określone w tym przepisie, w szczególności nie można utożsamić z używaniem tej nieruchomości przez wspólnika na potrzeby własne. Jednocześnie po stronie spółki należałoby rozpoznać przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń. Pogląd taki wyrażają niektóre organy podatkowe. Należy jednak zauważyć, że spółka cywilna nie ma podmiotowości prawnej w podatkach dochodowych, lecz przychody z tytułu udziału w spółce cywilnej określa się proporcjonalnie (do udziału wspólnika w zysku) u każdego wspólnika. W przypadku braku przeciwnego dowodu, że prawa do udziałów wspólników są równe. W związku z tym konieczność rozpoznania przychodu zarówno po stronie użyczającego wspólnika z tytułu nieodpłatnego użyczenia, jak też po stronie spółki z tytułu uzyskania nieodpłatnych świadczeń doprowadziłaby do dwukrotnego opodatkowania podatkiem dochodowym użyczającego wspólnika. Przeciwko dwukrotnemu opodatkowaniu można również podnieść argument, że w zakresie, w jakim przychody z tytułu nieodpłatnych świadczeń uzyskiwanych przez spółkę cywilną stanowią przychody użyczającego wspólnika, to mamy do czynienia w istocie ze świadczeniem dla samego siebie. Nie jest natomiast właściwe uznawanie za przychody świadczeń wykonywanych dla siebie samego. Z tego względu można byłoby przyjąć za usprawiedliwioną tezę, aczkolwiek nie wolną od wątpliwości, że u użyczającego wspólnika przychód powstanie najwyżej raz z tytułu nieodpłatnego użyczenia nieruchomości spółce cywilnej i tylko ten przychód należałoby uwzględnić w zeznaniu PIT-36 składanym łącznie z małżonką. Zakładam, że przedmiotowa nieruchomość wchodzi w skład majątku odrębnego (nie jest przedmiotem wspólności małżeńskiej) użyczającego wspólnika. Natomiast drugi ze wspólników powinien opodatkować przypadającą na niego część przychodów spółki cywilnej z tytułu nieodpłatnych świadczeń.

Zakładam, że nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia użyczonej nieruchomości, gdyż podatnik nie jest podatnikiem VAT. W związku z tym nieodpłatne udostępnienie przez podatnika przedmiotowej nieruchomości spółce cywilnej nie podlega opodatkowaniu VAT. O nieodpłatnym świadczeniu usług można mówić jedynie w sytuacji, gdy świadczącemu przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części.

Opracowała Ewa Matyszewska

PODSTAWA PRAWNA

• Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

• Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
KSeF 2026: Tylko 4 miesiące na przygotowanie. Czego wymagać od dostawców oprogramowania? Kto powinien mieć dostęp do systemu?

Od 1 lutego 2026 roku w Polsce zacznie obowiązywać obligatoryjne fakturowanie elektroniczne z wykorzystaniem faktur ustrukturyzowanych wprowadzonych do ustawy o podatku VAT. Najpierw dotyczyć to będzie największych podatników (przekroczone 200 mln zł obrotów brutto w 2024 r.), a od 1 kwietnia 2026 r. - pozostałych. Oznacza to, że wymiana faktur pomiędzy przedsiębiorcami będzie musiała odbywać się za pośrednictwem Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF).

Zmiany w VAT: rozliczanie importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej

W dniu 17 września 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług, będący częścią pakietu deregulacyjnego. Jak wyjaśnia Ministerstwo Finansów nowelizacja ta jest konieczna, bowiem po wprowadzeniu od czerwca br. nowego systemu celnego AIS/IMPORT PLUS, niektóre firmy posiadające pozwolenie na stosowanie zgłoszenia uproszczonego i stosujące to uproszczenie zostałyby de facto pozbawione możliwości rozliczania podatku VAT z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej. Dzięki nowym przepisom ci przedsiębiorcy będą mogli nadal rozliczać podatek VAT z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej.

Ulga B+R na wakacjach. O czym należy pamiętać przy ewidencji czasu pracy w czasie nieobecności pracowników?

Ulga na działalność badawczo-rozwojową (ulga B+R) to jeden z najistotniejszych i najbardziej przystępnych instrumentów wspierających finansowanie innowacji w Polsce. Ta preferencja podatkowa umożliwia przedsiębiorcom odliczenie od podstawy opodatkowania kosztów poniesionych na działania badawczo-rozwojowe nawet na poziomie 200%. W praktyce oznacza to możliwość odzyskania wydatków ponoszonych m.in. na wynagrodzenia pracowników zaangażowanych w prace B+R. Jednak dużym wyzwaniem pozostaje prawidłowe ewidencjonowanie czasu pracy osób zaangażowanych w takie projekty.

Od kiedy KSeF: co to za system faktur, co warto wiedzieć? Dla kogo będzie obowiązkowy w 2026 roku?

No i staje przed nami nowe wyzwanie. Nadchodzi koniec tradycyjnego modelu księgowości. Od 1 lutego 2026 r. największe podmioty będą musiały wystartować z wystawianiem faktur przez KSeF. Natomiast wszyscy odbiorcy będą musieli za pośrednictwem KSeF te faktury odbierać. Dla kogo w 2026 r. system KSeF będzie obowiązkowy?

REKLAMA

Konsekwencje dla łańcucha dostaw przez zamknięcie kolejowego przejścia granicznego w Małaszewiczach w związku z manewrami Zapad-2025

Polska zdecydowała o czasowym zamknięciu kolejowych przejść granicznych z Białorusią, w tym kluczowego węzła w Małaszewiczach. Powodem są zakrojone na szeroką skalę rosyjsko-białoruskie manewry wojskowe Zapad-2025. Decyzja ta, choć motywowana względami bezpieczeństwa, rodzi poważne skutki gospodarcze i logistyczne, uderzając w europejsko-azjatyckie łańcuchy dostaw.

KSeF a JDG – rewolucja w fakturach dla jednoosobowych działalności

Krajowy System e-Faktur (KSeF) to największa zmiana dla firm od lat. Do tej pory dla wielu przedsiębiorców prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze (JDG) faktura była prostym dokumentem np. wystawianym w Wordzie, Excelu czy nawet odręcznie. W 2026 roku ta rzeczywistość diametralnie się zmieni. Faktura będzie musiała być wystawiona w formie ustrukturyzowanej i przekazana do centralnego systemu Ministerstwa Finansów.

Liczne zmiany w podatkach PIT i CIT od 2026 r: nowe definicje ustawowe, ulga mieszkaniowa, amortyzacja, programy lojalnościowe, zbywanie nieruchomości, estoński CIT, IP Box

Na stronach Rządowego Centrum Legislacji został opublikowany 16 września 2025 r. projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. Projekt ten, nad którym pracuje Ministerstwo Finansów, ma na celu uszczelnienie systemu podatkowego. Zmiany mają wejść w życie od początku 2026 roku.

Bank prosi o aktualizację danych twojej firmy? Oto dlaczego nie warto z tym zwlekać

Otwierasz serwis elektroniczny swojego banku i widzisz wiadomość o konieczności zaktualizowania danych osobowych lub firmowych? To nie przypadek. Potraktuj to jako priorytet, by działać zgodnie z prawem i zapewnić swojej firmie ciągłość świadczenia usług bankowych. Szczególnie że aktualizację można zrobić w kilku prostych krokach i w dogodnej dla ciebie formie.

REKLAMA

Czy ominie Cię KSeF? Może jesteś w grupie, która nie będzie musiała stosować e-faktur w 2026 roku

W 2026 roku wchodzi w życie obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) dla większości przedsiębiorców w Polsce. System pozwala na wystawianie faktur ustrukturyzowanych i automatyczne przesyłanie ich do administracji podatkowej. Choć wielu przedsiębiorców będzie zobowiązanych do korzystania z platformy, istnieją wyjątki i odroczenia. Sprawdź!

Czy prawo stoi po stronie wierzyciela? Termin 60 dni, odsetki, rekompensaty, windykacja na koszt dłużnika, sąd

Nieterminowe płatności potrafią sparaliżować każdą firmę. Jest to dokuczliwe szczególnie w branży TSL, gdzie koszty rosną z dnia na dzień, a marże są minimalne. Każdy dzień zwłoki to realne ryzyko utraty płynności. Pytanie brzmi: czy prawo faktycznie stoi po stronie wierzyciela, a jeśli tak – jak z niego skutecznie korzystać?

REKLAMA