Jaki wpływ mają regionalne inteligentne specjalizacje na uzyskanie dofinansowania projektów

Analizując szanse pozyskania dofinansowania na realizację planów i zamierzeń inwestycyjnych, bardzo często, w pierwszej kolejności, sięgamy do kryteriów oceny wniosków. Są tam zawarte wymagania, których spełnienie jest niezbędne, by móc ubiegać się o wsparcie, a także zasady oceniania poszczególnych efektów projektu. Warto wszystkie je uważnie przeanalizować, by etapy oceny formalnej i merytorycznej przejść pozytywnie, otrzymać wymaganą ilość punktów i w efekcie uzyskać współfinansowanie dla realizacji swoich planów. Jednym z kryteriów, które bywa lekceważone, a w rzeczywistości może przesądzić o sukcesie lub porażce wniosku, jest zgodność z regionalnymi inteligentnymi specjalizacjami województw.

Ustanawiając kryteria oceny projektów w poszczególnych konkursach, samorządy województw mogą, silniej lub słabiej, wpływać na sposób i kierunek wydatkowania środków przekazywanych beneficjentom w formie pomocy publicznej. Jedną z takich możliwości dają RIS, czyli REGIONALNE INTELIGENTNE SPECJALIZACJE.

Przy wyłanianiu inteligentnych specjalizacji samorządy stosowały zwykle koncepcję tzw. „przedsiębiorczego odkrywania”. Zakłada ona realną współpracę i interakcję pomiędzy różnymi interesariuszami, w tym przede wszystkim przedsiębiorcami, naukowcami i instytucjami otoczenia biznesu. Efektem właściwie przeprowadzonego procesu przedsiębiorczego odkrywania, powinny być inteligentne specjalizacje bazujące na wiedzy rynkowej podmiotów gospodarczych w powiązaniu z potencjałem badawczo-rozwojowym i innowacyjnym regionu oraz docelową wizją jego rozwoju.

Dotacje dla MŚP na inwestycje polegające na wdrożeniu wyników prac B+R

Z mapy RIS wyłania się dość jednolity obraz polskich regionów. Bardzo wiele z nich „postawiło” na zdrową żywność i związane z tym przetwórstwo rolno-spożywcze. Niemal wszystkie województwa chcą wspierać efektywność energetyczną i odnawialne źródła energii oraz technologie informacyjno-komunikacyjne ICT. By lepiej przybliżyć temat RIS, warto jednak przyjrzeć się różnicom pomiędzy poszczególnymi regionami.

Jaki wpływ mają zatem wyłonione w regionach RIS na szansę uzyskania dofinansowania projektów w poszczególnych województwach? Analizując tę kwestię skupimy się na konkursach dotyczących przede wszystkich inwestycji przedsiębiorstw oraz tematów związanych z B+R.

Ulga podatkowa na działalność badawczo-rozwojową (B+R)

W niektórych działaniach zgodność z RIS stanowi wymóg niezbędny do tego by móc ubiegać się o dofinansowanie.

Przykładem jest działanie 1.2.1 i 1.2.2 Regionalnego Programu Operacyjnego    Województwa Warmińsko-Mazurskiego. Ogłoszenie obu tych konkursów planowane jest    na sierpień 2016 roku.    Środki z tych konkursów przeznaczone są odpowiednio na:    1.2.1 - działalność B+R przedsiębiorstw, Autopromocja Webinar: KSeF w małym biurze rachunkowym Sprawdź    1.2.2 - prowadzenie współpracy przedsiębiorstw z sektorem naukowym.    Zgodnie z kryteriami oceny wniosków złożonych w ramach tych działań, niewykazanie wpływu    na rozwój co najmniej jednej inteligentnej specjalizacji województwa warmińsko-mazurskiego    będzie skutkowało nieprzyznaniem dofinansowana.    Zatem aby móc ubiegać się o dofinansowanie z ww. działań należy obligatoryjnie wykazać    pozytywny wpływ na przynajmniej jedną z trzech inteligentnych specjalizacji tego regionu: Ekonomia wody Żywność wysokiej jakości Drewno i meblarstwo

Biorąc pod uwagę wąski zakres tematyczny RIS warmińsko-mazurskiego, spełnienie tych kryteriów może nastręczyć przedsiębiorcom kłopotów, oraz wykluczyć część z nich z ubieganie się o wsparcie. Z drugiej jednak strony, czy właśnie nie to powinny mieć na celu władze samorządowe regionów, które chcą realizować własne, mocno wyspecjalizowane ścieżki rozwoju?

Polecamy: Poradnik Gazety Prawnej - Środki trwałe wycena, amortyzacja i likwidacja

Nie wszystkie regiony postawiły na szukanie nisz specjalizacyjnych i wąskie RIS. W niektórych, wymóg zgodności z RIS wydaje się być jedynie symbolicznym wymogiem. W RPO Małopolski wszystkie projekty aplikujące w konkursach w ramach osi priorytetowej 1. Gospodarka Wiedzy muszą wykazywać zgodność z RIS, lecz patrząc na ich zakres, wydaje się to relatywnie łatwe.

Przykładem jest działanie 1.2 Badania i innowacje w przedsiębiorstwach, RPO Województwa    Małopolskiego. Nabór w tym konkursie potrwa od 30 czerwca do 31 sierpnia 2016 roku.    Środki z tego konkursu przeznaczone są na tworzenie warunków infrastrukturalnych dla    działalności badawczo-rozwojowej, ukierunkowanej na wytworzenie i wprowadzenie do własnej    działalności gospodarczej przedsiębiorstw nowych produktów, procesów lub usług.    O dofinansowanie w tym konkursie mogą ubiegać się tylko przedsiębiorstwa, które wykażą że    infrastruktura planowana w ramach projektu służyć będzie działalności badawczo-rozwojowej w    obszarach regionalnych inteligentnych specjalizacji, których w tym regionie jest aż 7. Są to: Nauki o życiu, Energia zrównoważona, Technologie informacyjne i komunikacyjne Chemia, Produkcja metali i wyrobów metalowych oraz wyrobów z mineralnych surowców niemetalicznych, Elektrotechnika i przemysł maszynowy, Przemysły kreatywne i czasu wolnego,

Różne podejścia

Powyższe przykłady pokazują nieco odmienne podejście do tematu RIS. Województwo warmińsko-mazurskie wyłoniło 3 regionalne inteligentne specjalizacje, które są tak wąskie, że mają raczej charakter nisz specjalizacyjnych. Na pierwszy rzut oka dobrze wiążą się one z potencjałem tego regionu, którego znaczny odsetek powierzchni pokryty jest lasami i jeziorami. U niektórych budzić to może uzasadnione wątpliwości, że jeden z biedniejszych regionów tak mocno zawęża swoją „specjalizację”, lecz z drugiej strony, jeśli ktoś chce być dobry we wszystkim, zwykle nie jest dość dobry w niczym.

Pomoc publiczna a restrukturyzacja przedsiębiorstw

---

Także Samorząd Województwa Podkarpackiego wyłonił jedynie 3 RIS, z których jedna poświęcona jest lotnictwu i kosmonautyce. To niewątpliwy ukłon w stronę przedsiębiorstw sektora lotniczego, zrzeszonych w Dolinie Lotniczej, które licznie ulokowały się i nadal lokują w tym regionie.

Pozostałe regiony właściwie poddały się ogólnym trendom i tylko niektóre z nich, pośród ogólnych specjalizacji, starają się uwypuklić swój potencjał - w województwie świętokrzyskim stawia się na branżę targowo-kongresową, zaś w łódzkim na włókiennictwo i wzornictwo - od dziesiątków lat obecne w Łodzi.

Przedsiębiorcy mogą ubiegać się o dofinansowanie bezpieczeństwa w pracy

RIS - nagroda czy kara?

RIS jednak to nie tylko wymóg, bardziej lub mniej restrykcyjny, zależnie do ilości wyłonionych specjalizacji w danym województwie. To także szansa dla przedsiębiorstw na dodatkowe punkty w przypadku realizacji inwestycji w niszowych i premiowanych branżach.

Przykładem jest działanie 3.7 Wzrost konkurencyjności MŚP, RPO Lubelskiego.    Nabór w tym konkursie potrwa od 30 czerwca do 8 września 2016 roku.    Dofinansowanie w ramach tego konkursu przeznaczone jest na wsparcie działań    inwestycyjnych związanych z rozbudową infrastruktury przedsiębiorstw i zastosowaniem    nowoczesnych technologii w celu wprowadzenia nowych lub  ulepszonych produktów/usług.    Wspierane będą działania związane z rozszerzeniem działalności eksportowej,a także    wdrażanie w przedsiębiorstwach wyników badań naukowych i rozwojowych oraz    innowacyjnych rozwiązań.    Wśród kryteriów obligatoryjnych oceny projektów złożonych w tym działaniu znalazł się    obowiązek by projekt dotyczył działalności gospodarczej wpisującej się w inteligentne specjalizacje    regionu. Podobnie jak w innych, wcześniej opisywanych konkursach, niespełnienie tego kryterium    skutkuje odrzuceniem wniosku.    W regionie lubelskim ciekawe jest natomiast podejście do merytorycznej oceny punktowej.    Projekt, w toku oceny którego stwierdzono, iżdotyczy wdrożenia wyników prac B+R z zakresu    regionalnych inteligentnych specjalizacji zgodnych z Regionalną Strategią Innowacji Województwa    Lubelskiego do 2020 otrzymują 10 punktów. Z kolei projekty spoza zakresu RIS otrzymują w tym    kryterium punktów 5.    Aby uzyskać punkty w tej kategorii, kod działalności gospodarczej PKD, której dotyczy projekt,    wskazany we wniosku o dofinansowanie musi znajdować się na liście kodów PKD    wpisujących się w Regionalne Inteligentne Specjalizacje Województwa Lubelskiego.    Regionalne Inteligentne Specjalizacje Województwa Lubelskiego, podobnie jak podkarpackiego    i warmińsko-mazurskiego, nie są zbyt szerokie i obejmują takie branże jak: Biogospodarka Medycyna i zdrowie Energetyka niskoemisyjna Informatyka i automatyka

Podsumowanie

Regionalne inteligentne specjalizacje nie są na ogół kryterium, którego boją się beneficjenci. Wielu z nich wychodzi z założenia, że nietrudno uzasadnić fakt wpisywania się w rozległe tematycznie RISy niektórych województw. Wszyscy przygotowujący się do aplikowania w konkursach RPO dla przedsiębiorców powinni jednak zapoznawać się Regionalnymi Strategiami Innowacji i Regionalnymi Inteligentnymi Specjalizacjami przed rozpoczęciem aplikowania i umieć wykorzystać fakt, że w niektórych województwach ich branża może być premiowana bądź defaworyzowana i starać się budować swój sukces w tych regionach, w których są najbardziej oczekiwani.

Autor: Michał Hackiewicz, Konsultant w Zespole Doradztwa Europejskiego Accreo Sp. z .o.o.