REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak skutecznie odstąpić od umowy z kontrahentem

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kancelaria Prawna Skarbiec
Kancelaria Prawna Skarbiec świadczy doradztwo prawne z zakresu prawa podatkowego, gospodarczego, cywilnego i karnego.
Jak skutecznie odstąpić od umowy z kontrahentem /Fotolia
Jak skutecznie odstąpić od umowy z kontrahentem /Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

W odniesieniu do prawidłowo zawartej umowy z kontrahentem przepisy prawa cywilnego przewidują kilka możliwości jej skutecznego zakończenia. Prawo odstąpienia od umowy oraz wypowiedzenie umowy są przykładami dwóch instytucji prawa materialnego, które uprawniają do zakończenia umowy. Czym zatem różnią się od siebie wypowiedzenie umowy i odstąpienie od niej oraz jakie są skutki niewłaściwego zakończenia realizacji umowy z kontrahentem?

REKLAMA

Autopromocja

Wyraźnie należy podkreślić, że rozwiązanie umowy jest pojęciem skutkowym pozostającym bez znaczenia dla stosunku zobowiązaniowego. Rozwiązanie umowy może wystąpić bowiem jedynie w wyniku porozumienia stron umowy. W ten sposób strony samodzielnie zobowiązane są wskazać tryb takiego rozwiązania jak również następujące skutki. Z kolei na gruncie obowiązujących przepisów przewidziane zostały dwa rodzaje uprawnień dla skutecznego zakończenia stosunku zobowiązaniowego – odstąpienie od oraz wypowiedzenia umowy. W takich przypadkach nie jest konieczne porozumienie pomiędzy stronami, ponieważ dochodzi do jednostronnego oświadczenia woli składanego drugiej stronie.

Ustawowe prawo odstąpienia od umowy

REKLAMA

Zauważyć należy, że strona może odstąpić wyłącznie od umów o charakterze innym niż ciągłe. – Przykładem umowy ciągłej jest między innymi klasyczna umowa sprzedaży – mówi mec. Robert Nogacki, założyciel Kancelarii Prawnej Skarbiec, specjalizującej się w doradztwie prawnym. – Dla ważności odstąpienia od umowy jak również wskazania właściwej podstawy prawnej odstąpienia jest rozróżnienie ustawowego od umownego prawa do odstąpienia od umowy – dodaje.

Wskazują na to w szczególności przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 Nr 16, poz. 93 ze zm., dalej jako: „k.c.”). Artykuł. 395 k.c. stanowi o prawie do umownego odstąpienia od umowy. Z analizy przytoczonego przepisu wynika, iż można zastrzec, że jednej lub obu stronom przysługiwać będzie w ciągu oznaczonego terminu prawo odstąpienia od umowy. Prawo to wykonuje się przez oświadczenie złożone drugiej stronie. Niemożliwe jest jednak zastrzeganie bezterminowego prawa odstąpienia od umowy, ponieważ takie prawo zachwiałoby stabilność sytuacji prawnej stron i mogłoby prowadzić do nadużyć.

Jednocześnie uwagę skierować należy na konsekwencje zdecydowania się na umowne odstąpienie od umowy, ponieważ w razie wykonania tego prawa umowa uważana jest za niezawartą. Należy przez to rozumieć, że to co strony już świadczyły, ulega zwrotowi w stanie niezmienionym, chyba że zmiana była konieczna w granicach zwykłego zarządu. Innymi słowy oznacza to, że za świadczone usługi oraz za korzystanie z rzeczy należy się drugiej stronie odpowiednie wynagrodzenie.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Umowa z zagranicznym kontrahentem – na co polska firma musi zwrócić uwagę

Co ważne, Kodeks cywilny nie wprowadza żadnych ograniczeń, co do typu umowy, w której wolno zastrzegać prawo odstąpienia. Istotne jest jednak to, że odstąpienie od umowy o roboty budowlane, tak jak na ogół we wszystkich innych przypadkach stwarza taki stan prawny, jakby umowa nie została w ogóle zawarta. Takie stanowisko wyraził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27 marca 2008 r., sygnatura akt: II CSK 477/2007.

Umowne prawo odstąpienia od umowy

W art. 491 k.c. ustawodawca założył możliwość skorzystania z ustawowego prawa do odstąpienia od umowy, ale tylko pod rygorem wystąpienia określonych warunków. Jeżeli jedna ze stron dopuszcza się zwłoki w wykonaniu zobowiązania z umowy wzajemnej, druga strona może wyznaczyć jej odpowiedni dodatkowy termin do wykonania z zagrożeniem, iż w razie bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu będzie uprawniona do odstąpienia od umowy. Podkreślić należy, że ustawowe prawo odstąpienia ma zastosowanie wtedy, gdy termin spełnienia świadczenia nie jest ostateczny. Oznacza to, iż przedmiotowe odstąpienie od umowy musi być poprzedzone wyznaczeniem dłużnikowi odpowiedniego dodatkowego terminu do wykonania zobowiązania wraz z jednoczesnym zagrożeniem dłużnikowi, iż w razie bezskutecznego upływu tego terminu strona będzie uprawniona do odstąpienia.

Praktyczne aspekty odnoszą się także do podzielności świadczenia. Zgodnie z postanowieniami art. 491 ust. 2 k.c. jeżeli świadczenia obu stron są podzielne, a jedna ze stron dopuszcza się zwłoki tylko co do części świadczenia, uprawnienie do odstąpienia od umowy przysługujące drugiej stronie ogranicza się, według jej wyboru, albo do tej części, albo do całej reszty niespełnionego świadczenia. W takim przypadku strona może także odstąpić od umowy w całości, jeżeli wykonanie częściowe nie miałoby dla niej znaczenia ze względu na właściwości zobowiązania albo ze względu na zamierzony przez nią cel umowy, wiadomy stronie będącej w zwłoce. Oznacza to, że wierzyciel ma trzy możliwości wyboru do odstąpienia od umowy: odstąpić od umowy jedynie co do tej części świadczenia, odnośnie do której dłużnik popadł w zwłokę (wraz z żądaniem wykonania umowy w pozostałym zakresie), odstąpić co do całej reszty niespełnionego świadczenia lub zrzec się prawa do odstąpienia i poczekać na spełnienie świadczenia.

Polecamy: Sprzedaż nieruchomości firmowej - rozliczenie podatkowe i ewidencja


Jak zostało to już wskazane, odstąpienie od umowy może nastąpić dopiero z chwilą bezskutecznego upływu terminu dodatkowego, który został wyznaczony dłużnikowi na wykonanie zobowiązania. Problematyczne pozostaje jednak oznaczenie daty końcowej dla przedmiotowej czynności. Prawo do odstąpienia od umowy nie może być traktowane jako roszczenie, w związku z czym nie będzie podlegało przedawnieniu. Z kolei zgodnie z obowiązującymi przepisami uprawnienia kształtujące mogą być ograniczane jedynie terminami zawitymi. Dokonana analiza art. 491 k.c. oraz przepisów Kodeksu cywilnego pozwala stwierdzić, iż terminu takiego ustawodawca nie określił.

Wypowiedzenie umowy

Odmienną instytucją prawa cywilnego jest wypowiedzenie umowy ze skutkiem natychmiastowym. Zobowiązanie bezterminowe o charakterze ciągłym wygasa po wypowiedzeniu przez dłużnika lub wierzyciela z zachowaniem terminów umownych, ustawowych lub zwyczajowych, a w razie braku takich terminów niezwłocznie po wypowiedzeniu (art. 3651 k.c.). Wypowiedzenie należy również do jednostronnych oświadczeń woli składanych drugiej stronie, z tą różnicą iż odnosi się ono wyłącznie do umów o charakterze ciągłym (np. najem lub dzierżawa). Konsekwencją zastosowania tej instytucji dla zakończenia umowy jest przerwanie stosunku prawnego bez obowiązku zwrotu dotychczasowo uiszczonych świadczeń. Jednocześnie podkreślenia wymaga, że dla ciągłości umów nie ma znaczenia okoliczność powtarzalności świadczeń jak również czasu na jaki umowa została zawarta, tj. oznaczony czy nieoznaczony.

Na co zwrócić uwagę przed podpisaniem umowy leasingu

Wypowiedzenie nie blokuje umowy, jak również dotyczy tylko umów, które były wykonywane – zaznacza mec. Nogacki. – Rozwiązanie za pomocą wypowiedzenia trwałego stosunku zobowiązaniowego wywiera skutki jedynie na przyszłość, wobec czego nie może zniweczyć już spełnionych świadczeń w ramach tego stosunku – mówi. Takie stanowisko zajął Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 29 listopada 2005 r., sygnatura akt: I ACa 1026/2005. Okres wypowiedzenia może być przewidziany w umowie, wynikać z ustawy lub ze zwyczaju. Jeżeli termin wypowiedzenia nie wynika z powyższego, zasadą jest, że zobowiązanie bezterminowe wygasa niezwłocznie po wypowiedzeniu.

Autorem jest: Kancelaria Prawna Skarbiec, specjalizująca się w przeciwdziałaniu bezprawiu urzędniczemu i w kontrolach podatkowych

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Tusk zapowiada rewolucję: uprościmy podatki i prowadzenie biznesu w Polsce

Podczas piątkowej konferencji prasowej, poprzedzającej posiedzenie rządu, premier Donald Tusk zapowiedział szeroko zakrojone działania mające na celu uproszczenie prowadzenia biznesu w Polsce, w tym gruntowną reformę systemu podatkowego. Jego słowa, pełne determinacji i świadomości skali wyzwań, padły w momencie, gdy polscy przedsiębiorcy coraz częściej apelują o zmniejszenie biurokratycznego ciężaru i stabilność regulacyjną.

Gra w zagranicznym kasynie online: legalność, podatki i ryzyko utraty wygranej

W dobie globalizacji i rosnącej popularności internetowego hazardu wiele osób z Polski decyduje się na grę w zagranicznych kasynach online. Kuszące wygrane i łatwy dostęp to jednak tylko pozory – brak znajomości przepisów może kosztować cię nie tylko grzywnę, ale również całą wypłatę. Sprawdź, kiedy gra jest legalna, kiedy zapłacisz podatek, a kiedy... stracisz wszystko.

Krajowy System e-Faktur – przełomowa zmiana wraca do Komisji Sejmowej. Co oznacza dla przedsiębiorców?

Sejm ponownie skierował do Komisji Finansów Publicznych projekt ustawy wprowadzającej Krajowy System e-Faktur (KSeF). Nowe przepisy mają zrewolucjonizować wystawianie faktur w Polsce, wprowadzając cyfrową platformę. Zgłoszono poprawki wydłużające termin przesyłania faktur nawet do 5 dni.

Rekonstrukcja rządu Tuska: Na czele nowego Ministerstwa Finansów i Gospodarki stanie Andrzej Domański

Rząd Donalda Tuska przechodzi rekonstrukcję. Dziś o godz. 10 premier ogłosił nowy skład Rady Ministrów. Na czele nowego Ministerstwa Finansów i Gospodarki stanie Andrzej Domański - dotychczasowy minister finansów poinformował premier Donald Tusk.

REKLAMA

Budujesz? Możesz zapłacić VAT później. Sprawdź, jak to zrobić zgodnie z prawem

Dzięki wyrokowi TSUE firmy budowlane mogą legalnie przesunąć termin zapłaty VAT – nawet o kilka miesięcy. Wystarczy dobrze skonstruowana umowa i protokół odbioru. To rozwiązanie, które realnie poprawia płynność finansową przedsiębiorców.

BGK chce ściśle współpracować z KAS

Bank Gospodarstwa Krajowego chce dołączyć do elitarnego grona najbardziej zaufanych podatników w Polsce. Planuje przystąpić do Programu Współdziałania z Krajową Administracją Skarbową, którego celem jest budowanie transparentnych relacji z organami podatkowymi oraz zapewnienie większej pewności i bezpieczeństwa w zakresie rozliczeń podatkowych.

Księgowość w erze automatyzacji. Eksperci spotkają się w Targach Kielce

Nowe technologie, presja legislacyjna i rosnące oczekiwania klientów nie pozostawiają złudzeń – biura rachunkowe muszą redefiniować swoje modele działania. VI Kongres Biur Rachunkowych, który odbędzie się 30 września i 1 października 2025 roku w Targach Kielce, to odpowiedź branży na dynamiczne zmiany w otoczeniu prawnym, podatkowym i organizacyjnym.

Nowe zasady rozliczania VAT przy imporcie towarów w procedurze uproszczonej – projekt nowelizacji ustawy opublikowany

Zmiany w przepisach celnych Unii Europejskiej wymusiły aktualizację krajowych regulacji dotyczących VAT. W piątek 19 lipca na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług, przygotowany przez Ministerstwo Finansów. Nowelizacja ma istotne znaczenie dla przedsiębiorców korzystających z procedury uproszczonej przy imporcie towarów.

REKLAMA

Darowizna od babci lub dziadka – kiedy bez podatku? Jest kilka warunków, które decydują o pełnym zwolnieniu

Otrzymałeś gotówkę od babci lub dziadka? Sprawdź, kiedy darowizna pieniężna nie podlega podatkowi od spadków i darowizn. Przepisy przewidują korzystne zwolnienia, ale warto znać limity kwoty wolnej i terminy zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego. Wyjaśniamy, co trzeba wiedzieć.

Uproszczenia w podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy coraz bliżej wejścia w życie

Senat przyjął nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy mają uprościć formalności przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny oraz zlikwidować comiesięczne deklaracje podatkowe przy rentach prywatnych. Ustawa wraca teraz do Sejmu.

REKLAMA