Ocena projektów inwestycyjnych

Autopromocja

Rodzaje inwestycji

Problematyka oceny efektywności decyzji inwestycyjnych jest znana i poruszana przez wielu specjalistów z dziedziny zarządzania przedsiębiorstwem, czego efektem jest bardzo zróżnicowany podział i charakterystyka dokonywanych klasyfikacji. Możliwe jest jednak dokonanie wyboru i opis najbardziej kluczowych z rodzajów inwestycji. Opierają się one na rodzaju aktywów, celu inwestowania i rodzaju możliwych do osiągnięcia korzyści.

Autopromocja

Webinar: VAT 2025

Sprawdź

Najłatwiejszym wydaje się podział dokonany ze względu na charakter aktywów, będących przedmiotem inwestowania. Aktywa te mogą mieć charakter materialny - mamy wtedy do czynienia z przedsięwzięciami inwestycyjnymi, a także charakter niematerialny -  związane są one z projektami inwestycyjnymi, których celem jest inwestowanie w kapitał ludzki, relacyjny bądź strukturalny.

Polecamy produkt: 50 Ściąg Księgowego z aktualizacją online

Druga klasyfikacja inwestycji dokonywana jest ze względu na cel. W tym przypadku rozróżnia się inwestycje odtworzeniowe, modernizacyjne, innowacyjne, rozwojowe, strategiczne, a także te dotyczące interesu publicznego.

Autopromocja

Webinar: VAT 2025

Sprawdź

Trzecim kryterium rozróżniającym jest charakter korzyści. Mianowicie projekty inwestycyjne mogą służyć obniżeniu kosztów, rozszerzeniu sprzedaży produktów już istniejących, ograniczeniu i dywersyfikacji ryzyka, rozwojowi nowych rodzajów działalności, podwyższeniu jakości, skróceniu czasu i obniżeniu kosztów procesów wytwórczych. Jednakże mogą być one podejmowane także ze względu na korzyści podatkowe i społeczne.

Autopromocja

Kasowy PIT 2025 – webinar.
Nowe przepisy

Sprawdź

Budżetowanie kapitałowe

Budżetowanie kapitałowe lub inaczej, preliminowanie wydatków inwestycyjnych jest pojęciem, które charakteryzuje się wieloma definicjami w literaturze przedmiotu. Najczęściej z nich stosowane określają je jako zespół działań nakierowanych na podjęcie decyzji inwestycyjnej i kontrolę jej efektów.

Metody oceny opłacalności inwestycji

Budżetowanie kapitałowe składa się z pięciu etapów. Należą do nich kolejno: formułowanie długofalowej strategii inwestycyjnej, poszukiwanie i identyfikowanie możliwości inwestycyjnych, rachunek efektywności inwestycji, obejmujący ocenę efektywności i podjęcie decyzji oraz ostatni etap - kontrolę efektów podjętej decyzji.

Rodzaje decyzji inwestycyjnych

Kolejnym istotnym etapem dotyczącym oceny projektów inwestycyjnych jest zrozumienie rodzajów decyzji związanych z alokacją zasobów.

Pierwsza grupa dotyczy aktywów i wiąże się z działalnością inwestycyjną. Zaliczają się do nich decyzje typu „przyjąć-odrzucić”, czyli tzw. decyzje bezwzględne. Wybór w tym przypadku opiera się na ocenie efektywności danej inwestycji. Innymi słowy wybór jest zależny od tego czy inwestycja jest opłacalna. Decyzje te mają, więc charakter zero – jedynkowy.

Drugi model należący do tej grupy wiąże się z wyborem najbardziej efektywnego przedsięwzięcia czyli z decyzjami względnymi. Najczęściej dotyczą one inwestycji wzajemnie się wykluczających, gdy jeden z zasobów, najczęściej rzeczowych takich jak grunt czy maszyny podlega ograniczeniu.

Trzecią charakterystyczną podgrupą są decyzje portfelowe. Wiążą się one z budową optymalnego portfela inwestycji, który umożliwia wykorzystanie efektu portfela, czyli korzyści wynikających z dywersyfikacji.

Ostatnia podgrupa dotyczy decyzji czasowych, obejmujących wybór momentu czasu optymalizującego wartość uzyskiwanych korzyści netto.

Zmiany w Prawie Pracy 2015 (Komplet 4 książek) + Kodeks pracy 2015 z komentarzem gratis

Druga najważniejsza grupa decyzji inwestycyjnych, które podejmować musi każdy menedżer, związana jest z decyzjami finansowymi. Dotyczą one źródeł finansowania i wiążą się z wyborem rodzajów i rozmiarów kapitału przeznaczanego na działalność inwestycyjną.

Cykl życia inwestycji

Istotną kwestią związaną z oceną projektów inwestycyjnych jest cykl życia inwestycji. Składa się on z czterech podstawowych faz.

Pierwsza - faza przedinwestycyja to okres przygotowania inwestycji, precyzowania jej celu i określania możliwości rynkowych, technicznych, lokalizacyjnych i finansowych oraz przygotowywania dokumentacji.

Druga - faza budowy obejmuje wykonanie zakresu rzeczowego inwestycji, sprecyzowanego w dokumentacji technicznej. W tej części powinien być zwarty harmonogram poszczególnych prac.

Kredyty na nowe technologie i premia technologiczna

Trzecia - faza operacyjna stanowi wykorzystanie eksploatacyjne stworzonego potencjału produkcyjnego, który powinien określić spodziewane dochody.

Ostatnia - faza likwidacyjna obejmuje kontrolę efektów inwestycji. Składa się ona z kontroli zarówno bieżących (kluczowych dla efektywności inwestycji) wielkości ekonomicznych, jak również z audytu porealizacyjnego, będącego swoistym porównaniem prognozy z rzeczywistym wykonaniem. Zawiera ono identyfikację przyczyn wystąpienia ewentualnych odchyleń pomiędzy wartościami planowanymi a zrealizowanymi.

Bibliografia:

W. F. Samuelson, S. G. Marks, „Ekonomia Menedżerska”, Warszawa, 2009.

H. Johnson, „Ocena projektów inwestycyjnych. Maksymalizacja wartości przedsiębiorstwa”, 2006.

H. R. Varian „Mikroekonomia. Kurs średni. Ujęcie nowoczesne”, 2012.

Podyskutuj o tym na naszym FORUM