Ocena projektów inwestycyjnych

Autopromocja

Rodzaje inwestycji

Problematyka oceny efektywności decyzji inwestycyjnych jest znana i poruszana przez wielu specjalistów z dziedziny zarządzania przedsiębiorstwem, czego efektem jest bardzo zróżnicowany podział i charakterystyka dokonywanych klasyfikacji. Możliwe jest jednak dokonanie wyboru i opis najbardziej kluczowych z rodzajów inwestycji. Opierają się one na rodzaju aktywów, celu inwestowania i rodzaju możliwych do osiągnięcia korzyści.

Autopromocja

Nowelizacja VAT 2025.
Praktyczny webinar INFORAKADEMII

Sprawdź

Najłatwiejszym wydaje się podział dokonany ze względu na charakter aktywów, będących przedmiotem inwestowania. Aktywa te mogą mieć charakter materialny - mamy wtedy do czynienia z przedsięwzięciami inwestycyjnymi, a także charakter niematerialny -  związane są one z projektami inwestycyjnymi, których celem jest inwestowanie w kapitał ludzki, relacyjny bądź strukturalny.

Polecamy produkt: 50 Ściąg Księgowego z aktualizacją online

Druga klasyfikacja inwestycji dokonywana jest ze względu na cel. W tym przypadku rozróżnia się inwestycje odtworzeniowe, modernizacyjne, innowacyjne, rozwojowe, strategiczne, a także te dotyczące interesu publicznego.

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2024
Przykłady, schematy, tabele, wzory

Sprawdź

Trzecim kryterium rozróżniającym jest charakter korzyści. Mianowicie projekty inwestycyjne mogą służyć obniżeniu kosztów, rozszerzeniu sprzedaży produktów już istniejących, ograniczeniu i dywersyfikacji ryzyka, rozwojowi nowych rodzajów działalności, podwyższeniu jakości, skróceniu czasu i obniżeniu kosztów procesów wytwórczych. Jednakże mogą być one podejmowane także ze względu na korzyści podatkowe i społeczne.

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

Budżetowanie kapitałowe

Budżetowanie kapitałowe lub inaczej, preliminowanie wydatków inwestycyjnych jest pojęciem, które charakteryzuje się wieloma definicjami w literaturze przedmiotu. Najczęściej z nich stosowane określają je jako zespół działań nakierowanych na podjęcie decyzji inwestycyjnej i kontrolę jej efektów.

Metody oceny opłacalności inwestycji

Budżetowanie kapitałowe składa się z pięciu etapów. Należą do nich kolejno: formułowanie długofalowej strategii inwestycyjnej, poszukiwanie i identyfikowanie możliwości inwestycyjnych, rachunek efektywności inwestycji, obejmujący ocenę efektywności i podjęcie decyzji oraz ostatni etap - kontrolę efektów podjętej decyzji.

Rodzaje decyzji inwestycyjnych

Kolejnym istotnym etapem dotyczącym oceny projektów inwestycyjnych jest zrozumienie rodzajów decyzji związanych z alokacją zasobów.

Pierwsza grupa dotyczy aktywów i wiąże się z działalnością inwestycyjną. Zaliczają się do nich decyzje typu „przyjąć-odrzucić”, czyli tzw. decyzje bezwzględne. Wybór w tym przypadku opiera się na ocenie efektywności danej inwestycji. Innymi słowy wybór jest zależny od tego czy inwestycja jest opłacalna. Decyzje te mają, więc charakter zero – jedynkowy.

Drugi model należący do tej grupy wiąże się z wyborem najbardziej efektywnego przedsięwzięcia czyli z decyzjami względnymi. Najczęściej dotyczą one inwestycji wzajemnie się wykluczających, gdy jeden z zasobów, najczęściej rzeczowych takich jak grunt czy maszyny podlega ograniczeniu.

Trzecią charakterystyczną podgrupą są decyzje portfelowe. Wiążą się one z budową optymalnego portfela inwestycji, który umożliwia wykorzystanie efektu portfela, czyli korzyści wynikających z dywersyfikacji.

Ostatnia podgrupa dotyczy decyzji czasowych, obejmujących wybór momentu czasu optymalizującego wartość uzyskiwanych korzyści netto.

Zmiany w Prawie Pracy 2015 (Komplet 4 książek) + Kodeks pracy 2015 z komentarzem gratis

Druga najważniejsza grupa decyzji inwestycyjnych, które podejmować musi każdy menedżer, związana jest z decyzjami finansowymi. Dotyczą one źródeł finansowania i wiążą się z wyborem rodzajów i rozmiarów kapitału przeznaczanego na działalność inwestycyjną.

Cykl życia inwestycji

Istotną kwestią związaną z oceną projektów inwestycyjnych jest cykl życia inwestycji. Składa się on z czterech podstawowych faz.

Pierwsza - faza przedinwestycyja to okres przygotowania inwestycji, precyzowania jej celu i określania możliwości rynkowych, technicznych, lokalizacyjnych i finansowych oraz przygotowywania dokumentacji.

Druga - faza budowy obejmuje wykonanie zakresu rzeczowego inwestycji, sprecyzowanego w dokumentacji technicznej. W tej części powinien być zwarty harmonogram poszczególnych prac.

Kredyty na nowe technologie i premia technologiczna

Trzecia - faza operacyjna stanowi wykorzystanie eksploatacyjne stworzonego potencjału produkcyjnego, który powinien określić spodziewane dochody.

Ostatnia - faza likwidacyjna obejmuje kontrolę efektów inwestycji. Składa się ona z kontroli zarówno bieżących (kluczowych dla efektywności inwestycji) wielkości ekonomicznych, jak również z audytu porealizacyjnego, będącego swoistym porównaniem prognozy z rzeczywistym wykonaniem. Zawiera ono identyfikację przyczyn wystąpienia ewentualnych odchyleń pomiędzy wartościami planowanymi a zrealizowanymi.

Bibliografia:

W. F. Samuelson, S. G. Marks, „Ekonomia Menedżerska”, Warszawa, 2009.

H. Johnson, „Ocena projektów inwestycyjnych. Maksymalizacja wartości przedsiębiorstwa”, 2006.

H. R. Varian „Mikroekonomia. Kurs średni. Ujęcie nowoczesne”, 2012.

Podyskutuj o tym na naszym FORUM