Strona główna » Księgowość » Obrót gospodarczy » Fundacje, stowarzyszenia » Czy organizacja nalicza VAT, przekazując towar na aukcje charytatywne

Czy organizacja nalicza VAT, przekazując towar na aukcje charytatywne

19 listopada 2011, 09:05

Przekazanie obrazów w ramach aukcji charytatywnej stanowi odpłatną dostawę towarów i w związku z tym podlega opodatkowaniu VAT. Wpłacone przez nabywcę obrazu środki pieniężne są ceną ustaloną w drodze aukcji w zamian za przeniesienie jego własności.

Tak wynika z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 27 maja 2011 r. (sygn. akt III SA/Wa 2934/10), którego fragment prezentujemy poniżej.

Aukcja stanowi zaś tryb zawarcia umowy, o którym mowa w art. 70 § 1 kodeksu cywilnego, i obliczona jest na to, aby przez udział większej liczby osób ubiegających się o zawarcie umowy (tzw. licytantów) uzyskać najkorzystniejsze wyniki dla prowadzącego aukcję (por. J. Rajski, Prawo o kontraktach w obrocie gospodarczym, Warszawa 2000, s. 99). Wybór najkorzystniejszej oferty stanowi podstawę do zawarcia umowy na zasadach ogólnych prawa zobowiązaniowego. Aukcja może dotyczyć sprzedaży ruchomości, nie wyłączając dzieł sztuki (zob. M. Jasiukiewicz (w:) Prawo umów w obrocie gospodarczym, pod red. S. Włodyki, Warszawa 2001, s. 136 i n.).

Zdaniem Sądu przekazanie przez Fundację obrazów konkretnym osobom zobowiązującym się poprzez przystąpienie do licytacji do zapłaty za nie wylicytowanej kwoty pieniężnej spełnia kryteria odpłatnej dostawy towarów w rozumieniu przepisów u.p.t.u. Pomiędzy wpłatą (zapłatą) a przeniesieniem własności konkretnego obrazu nabytego w drodze aukcji istnieje bowiem prawnie doniosły związek (bezpośredni i wyraźny) uzasadniający ustalenie, że płatność następuje za to właśnie świadczenie.

Należy zwrócić uwagę również na to, że w rozpatrywanym przypadku odpłatność związana jest ze sprzedażą obrazów w celu pozyskiwania środków pieniężnych na cele statutowe Fundacji. Charytatywność aukcji wiąże się natomiast z przeznaczeniem pozyskanych środków pieniężnych. Nie można zasadnie twierdzić, że przekazanie środków pieniężnych na cele charytatywne następuje bez związku z nabyciem obrazu, a samo przekazanie obrazu następuje przy okazji zapłaty. Wpłacone środki pieniężne są bowiem ceną (wynagrodzeniem) ustaloną w drodze aukcji w zamian za przeniesienie własności obrazu. Wpłaty te mają charakter obligatoryjny, nie stanowią zaś dobrowolnych datków. Zapłata należna jest z tytułu przeniesienia własności konkretnego towaru (obrazu); obraz przechodzi na własność osoby, która wylicytowała najwyższą cenę i nie jest po raz kolejny licytowany.

Czynność opodatkowana powstaje wyłącznie w związku z zaistnieniem skutku prawnego określonego umową stron regulowaną przepisami kodeksu cywilnego.

Przedstawiona indywidualna interpretacja jest również zgodna z zasadą opodatkowania konsumpcji. Konsumpcja to zaspokajanie różnorodnych (podstawowych i dodatkowych, w tym również duchowych) potrzeb kosztem posiadanego majątku. W takim ujęciu nabycie obrazu w drodze licytacji spełnia przesłanki definicji konsumpcji, bowiem osoba wydatkująca środki ze swojego majątku staje się konsumentem. W związku z tym niesłuszny jest zarzut Strony o naruszeniu podstawowej zasady podatku od wartości dodanej jaką jest konsumpcja dóbr.

Strona podnosi, iż organ podatkowy dokonując indywidualnych interpretacji nie wziął pod uwagę rzeczywistej wartości rynkowej przekazanych obrazów, która to wartość nie jest adekwatna do wysokości otrzymanych przez Fundację wpłat. Tymczasem Sąd podzielił stanowisko organu wyrażone w odpowiedzi na skargę, że opodatkowaniu nie podlega w rozpatrywanym przypadku wartość rynkowa obrazów, ale - co wynika z art. 29 ust. 1 u.p.t.u - obrót wyrażający się w cenie, jaką zapłacił uczestnik licytacji za obraz pomniejszonej o kwotę należnego podatku. Tak więc rozpatrywanie w tym przypadku wartości rynkowej obrazów jest bezprzedmiotowe.

Poza tym wskazać należy, iż zgodnie z § 12 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2009 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2009 r. Nr 224, poz. 1799 ze zm.) zwalnia się od podatku dostawę towarów, z wyłączeniem towarów wymienionych w załączniku nr 1 do ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz.U. z 2009 r. Nr 3, poz. 11, Nr 98, poz. 819, Nr 168, poz. 1323 i Nr 215, poz. 1667), dokonywaną przez organizacje pożytku publicznego, o których mowa w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. Nr 96, poz. 873, z późn. zm.), jeżeli towary te zostały nabyte przez te organizacje:

a) jako darowizny rzeczowe pochodzące ze zbiórek publicznych, o których mowa w ustawie z dnia 15 marca 1933 r. o zbiórkach publicznych (Dz.U. Nr 22, poz. 162, z późn. zm.),

b) za środki pieniężne pozyskane ze zbiórek, o których mowa w przepisach wymienionych w lit. a

- z zastrzeżeniem ust. 2 i 3 [obecnie § 13 pkt 3 rozporządzenia - przyp. red.].

Na podstawie powyższego przepisu zwolnieniu podlega dokonana przez organizacje pożytku publicznego dostawa towarów pochodzących ze zbiórek publicznych bądź nabytych za środki pieniężne pozyskane ze zbiórek publicznych. W rozpatrywanej sprawie nabycie obrazów nie nastąpiło w sposób wskazany w tym przepisie.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, iż przekazanie obrazów na rzecz osoby dokonującej zapłaty wylicytowanej kwoty wyczerpuje przesłanki odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u. W ocenie Sądu stanowisko to wspiera również pogląd wyrażony w przywołanym już przez stronę wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości ze sprawy C-16/93 pomiędzy R.J. Tolsma a Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden (Holandia). Podkreślić jednak należy, że stan faktyczny, na tle którego doszło tam do rozważań ETS, istotnie różni się od tego, z jakim mamy do czynienia w niniejszej sprawie. I tak, orzeczenie to dotyczyło zagadnienia czy uliczny muzyk, który otrzymuje od przypadkowych przechodniów dobrowolne datki, wykonuje usługi odpłatnie (tj. w zamian za wynagrodzenie) w rozumieniu artykułu 2 VI Dyrektywy. Istota sprawy sprowadzała się więc do określenia, czy pieniądze otrzymywane za usługi, za które zapłata zwyczajowo nie jest wymagana (datki są dobrowolne), mogą świadczyć o odpłatności, tj. czy istnieje związek prawny pomiędzy stronami czynności, z którego wynikają wzajemne świadczenia. Podkreślić należy, że o ile w okolicznościach sprawy z wyroku ETS brak jest relacji między usługodawcą a klientem, przechodzień może bowiem słuchać nie płacąc, może również płacić nie słuchając, o tyle w przypadku nabycia obrazu w ramach aukcji następuje identyfikacja nabywcy i towaru oraz identyfikacja i sformalizowanie ich wzajemnych relacji (obowiązków) na gruncie przepisów prawa cywilnego.

Dowiedz się więcej z naszej publikacji