REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zbycie korzyści uzyskanej z pokrzywdzeniem wierzycieli a skarga pauliańska

REKLAMA

Dnia 24 lutego 2011 r. Sąd Najwyższy podjął uchwałę, zgodnie z którą w sprawie o uznanie za bezskuteczną czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzyciela, osoba trzecia, która wskutek tej czynności uzyskała korzyść majątkową, zachowuje legitymację bierną także wtedy, gdy przed doręczeniem pozwu rozporządziła uzyskaną korzyścią na rzecz innej osoby (sygn. akt III CZP 132/10).

Uchwała odnosi się do przepisów o tzw. skardze pauliańskiej, tzn. do przepisów regulujących szczególne roszczenie, służące ochronie interesu wierzyciela, zagrożonego wyzbywaniem się majątku przez niewypłacalnego dłużnika. Podstawę uzyskania takiej ochrony stanowi przede wszystkim art. 527 §1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r., Nr 16 poz. 93 z późn. zm., dalej „kc”), zgodnie z którym, gdy wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego.

Autopromocja

Zgodnie z art. 531 §1 kc, powództwo o uznanie za bezskuteczną czynności dłużnika, wytacza się przeciwko osobie trzeciej, która wskutek tej czynności uzyskała korzyśćzasadniczym celem wyroku, na podstawie którego określoną czynność dłużnika dokonaną z osobą trzecią uznaje się za bezskuteczną względem wierzyciela, jest uzyskanie przez wierzyciela możliwości zaspokojenia się, z pierwszeństwem przed wierzycielami osoby trzeciej, z przedmiotów majątkowych, którewyszły z majątku dłużnika, do majątku osoby trzeciej (lub ewentualnie do niego nie weszły, a bezprawnie pozostały w majątku osoby trzeciej). majątkową. Zgodnie natomiast z art. 532 kc, wskutek czynności uznanej za bezskuteczną

Prawdopodobnie powyższy, zasadniczy cel skargi paulińskiej, legł u podstaw wątpliwości powziętych przez Sąd Okręgowy, wyrażonych w pytaniu prawnym, którego rozpatrzenie doprowadziło do podjęcia przez SN Uchwały. Rzeczywiście bowiem można zastanawiać się, czy w stosunku do osoby trzeciej, która uzyskała korzyść od dłużnika z pokrzywdzeniem wierzyciela i zbyła następnie tę korzyść, można jeszcze wydać orzeczenie o uznaniu za bezskuteczną czynności, na mocy której osoba trzecia tę korzyść uprzednio nabyła, pomimo że korzyść ta nie znajduje się już w jej majątku. W takim wypadku wydaje się bowiem, że wskazany wyżej cel skargi pauliańskiej nie może zostać osiągnięty, skoro w majątku osoby trzeciej nie ma już przedmiotu, z którego wierzyciel mógłby się zaspokoić.

SN słusznie zauważył jednak, że cel, w postaci możliwości zaspokojenia się przez wierzyciela z określonego przedmiotu, który wszedł do majątku osoby trzeciej z pokrzywdzeniem wierzyciela, nie jest jedynym celem skargi pauliańskiej. Zdaniem SN, uzyskanie prawomocnego wyroku uznającego czynność dłużnika dokonaną z osobą trzecią za bezskuteczną względem wierzyciela, na podstawie art. 527 §1 kc, jest równoznaczne ze stwierdzeniem stanu pokrzywdzenia wierzyciela oraz stwierdzeniem zaistnienia innych przesłanek uznania czynności za bezskuteczną. SN podkreślił przy tym, że wyrok taki ma charakter konstytutywny, tzn. kształtuje on sytuację prawną w ten sposób, że dopiero uzyskanie takiego wyroku pozwala stwierdzić, że określona czynność dłużnika z osobą trzecią jest bezskuteczna względem wierzyciela. Uzyskanie takiego wyroku, nawet jeśli osoba trzecia zbyła już przedmiot majątkowy, którego wyrok dotyczy, może mieć praktyczne znaczenie dla wierzyciela. Powyższe wynika stąd, że choć wskutek uzyskania takiego wyroku wierzyciel nie będzie mógł zaspokoić się bezpośrednio z przedmiotu majątkowego, którego dotyczy skarga paulińska (ponieważ przedmiotu tego nie ma już w majątku osoby trzeciej), to jednak wierzyciel może potrzebować takiego wyroku, w celu dochodzenia od osoby trzeciej innego rodzaju odpowiedzialności. Wierzyciel może bowiem (np. w odrębnym procesie) dochodzić od osoby trzeciej zwrotu korzyści, jakie osoba trzecia uzyskała wskutek dalszego zbycia przedmiotu majątkowego, uprzednio uzyskanego od niewypłacalnego dłużnika. SN stanął przy tym na stanowisku, że do roszczenia tego rodzaju mają zastosowanie przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu (art. 405 i następne kc), zaś uzyskanie wyroku wydanego w oparciu o art. 527 §1 kc, jest warunkiem koniecznym dla wykazania, że osoba trzecia nabyła korzyść kosztem wierzyciela i jest zobowiązana do jej zwrotu. Powództwo ze skargi pauliańskiej może więc być uwzględnione również przeciwko osobie trzeciej, która nabyła korzyść od niewypłacalnego dłużnika, choćby następnie osoba trzecia zbyła tę korzyść. Osoba trzecia, pomimo zbycia korzyści, zachowuje zatem tzw. legitymację bierną w procesie ze skargi pauliańskiej.

SN najwyższy zauważył także w powyższym kontekście, że nie ma znaczenia, czy pozew oparty o tzw. skargę pauliańską został doręczony osobie trzeciej przed czy po chwili zbycia przez nią korzyści uzyskanej uprzednio od dłużnika. Zdaniem SN do zbycia korzyści przez osobę trzecią nie ma w takim wypadku zastosowania art. 192 pkt 3) ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 1964 r., Nr 43 poz. 296, z późn. zm.), zgodnie z którym, dopiero po doręczeniu pozwu, zbycie w toku sprawy rzeczy lub prawa, objętych sporem, nie ma wpływu na dalszy bieg sprawy. Można zatem wywnioskować, że zdaniem SN, w przypadku skargi pauliańskiej, przedmiotem sprawy nie jest przedmiot majątkowy, którego skarga dotyczy, ale roszczenie o uznanie za bezskuteczną określonej czynności prawnej. Powyższe dodatkowo potwierdza wniosek, że zbycie przedmiotu majątkowego, którego dotyczy skarga paulińska, przez osobę trzecią, nie ma znaczenia dla możliwości uwzględnienia w stosunku do niej roszczenia ze skargi paulińskiej.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Omówione wyżej konkluzje SN mają istotne praktyczne znaczenie dla wierzycieli niewypłacalnych dłużników. Wierzyciel decydując się na wytoczenie powództwa ze skargi pauliańskiej przeciwko osobie trzeciej, która uzyskała od dłużnika korzyść z pokrzywdzeniem tego wierzyciela, nie musi badać, czy korzyść znajduje się jeszcze w majątku osoby trzeciej, aby ocenić, czy jego roszczenie będzie mogło zostać uwzględnione przez sąd.

Krzysztof Niepytalski

aplikant radcowski

M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna

 

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Dostęp hurtowy do sieci zbudowanej ze środków KPO/FERC

    Rok 2023 upłynął pod znakiem śledzenia działań Centrum Projektów Polska Cyfrowa (dalej jako „CPPC”), planowaniem zasięgów sieci możliwych do zrealizowania w ramach dofinansowania z budżetu Unii Europejskiej, wzmożoną pracą nad przygotowaniem wniosków o dofinansowanie, cierpliwym oczekiwaniem na ogłoszenie wyników naboru, żeby w końcu – dotrwać do etapu podpisania umowy o dofinansowanie i rozpocząć budowę nowej infrastruktury telekomunikacyjnej. Dla wielu operatorów emocje towarzyszące tym wydarzeniom, jak również powodzenie inwestycji nadal spędzają sen z powiek. Natomiast przed operatorami, którzy sami nie stawali w blokach startowych do konkursu o środki na budowę nowej infrastruktury telekomunikacyjnej, pojawia się pytanie jak będzie wyglądać wspólne funkcjonowanie obu grup w przyszłości.

    Polska ustawa o kryptoaktywach od 30 czerwca 2024 r. Założenia i cel nowych przepisów [omówienie projektu]

    Projekt ustawy o kryptoaktywach ma zaimplementować do krajowych przepisów rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie rynków kryptoaktywów oraz zmiany rozporządzeń (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 1095/2010 oraz dyrektyw 2013/36/UE i (UE) 2019/1937 (Dz. U. UE. L. z 2023 r. Nr 150, str. 40 z późn. zm.) (dalej: MiCA) określające zasady regulacji i nadzoru emisji, handlu i świadczenia usług związanych z kryptowalutami. Rozporządzenie obowiązuje już od 29 czerwca 2023 r., ale w pełni zacznie być stosowane dopiero w grudniu 2024 r. Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie nowych rozwiązań w obszarze sektora rynku kryptoaktywów, mających na celu realizację zadań wynikających z rozporządzenia MiCA, w szczególności w zakresie skutecznego nadzoru i ochrony inwestorów. Według ustawodawcy podjęcie działań zmierzających do realizacji ww. celów zapewni rozwój rynku w perspektywie wieloletniej oraz bezpieczeństwo przez rozszerzenie kompetencji nadzorczych. Za projekt ustawy odpowiada Podsekretarz Stanu Ministerstwa Finansów. 

    Eksport usług do Turcji na nowych zasadach od stycznia 2024

    Eksport usług występuje wówczas, gdy za miejsce świadczenia usług, czyli faktycznego opodatkowania, jest terytorium innego państwa. O miejscu opodatkowania danej usługi decyduje nie miejsce jej faktycznego wykonania, ale wskazane przepisami ustawy o VAT „miejsce jej świadczenia”. Charakterystyką usługi wykonanej poza granice terytorium kraju to takie świadczenie, od którego zobowiązanym do rozliczenia VAT jest zagraniczny nabywca tej usługi. Dla polskiego usługodawcy jest ona wówczas czynnością niepodlegającą opodatkowaniu (NP) w VAT.

    Rozlicz się przez internet. Dzięki usłudze Twój e-PIT szybko i łatwo rozliczysz swój PIT

    Okres rozliczeń rocznych PIT trwa do końca kwietnia. Dzięki usłudze Twój e-PIT udostępnionej przez Ministerstwo Finansów w e-Urzędzie Skarbowym (e-US) możesz szybko i wygodnie rozliczyć swój PIT. Zwłaszcza jeśli masz Profil Zaufany. Jeśli nie masz – założysz go od ręki.

    PIT 2024. Czy można rozliczyć podatki bez Profilu Zaufanego?

    Sezon rozliczeń podatkowych jest w pełni. Dzięki usłudze e-PIT dostępnej na stronie Ministerstwa Finansów, możesz  szybko rozliczyć swój PIT. Resort zaleca, aby z rozliczeniem nie zwlekać.

    Co można sobie odliczyć od podatku 2024? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu PIT?

    Co można odliczyć z podatku PIT? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu w 2024 roku?

    Kto może wyjechać do sanatorium z ZUS-em w 2024 roku? Jak uzyskać skierowanie? Ile trzeba czekać?

    Nie tylko Narodowy Fundusz Zdrowia kieruje do miejscowości uzdrowiskowych, ale także Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Z leczenia może skorzystać każdy ubezpieczony, który jest zagrożony utratą zdolności do pracy. Warunkiem jest jednak, by rehabilitacja poprawiła rokowania stanu zdrowia i przyczyniła się do powrotu do aktywności zawodowej.

    Limit pomocy de minimis dla MŚP 2024 - podwyżka od 1 maja

    Ministerstwo Finansów przygotowało projekt rozporządzenia, na podstawie którego MŚP nadal udzielana będzie pomoc de minimis w formie gwarancji BGK spłaty kredytu lub innego zobowiązania - napisał resort w OSR do projektu. Rozporządzenie wdroży w życie unijne przepisy wprowadzające nowy wyższy limit takiej pomocy dla jednego przedsiębiorstwa w ciągu 3 lat.

    Ulga sponsoringowa a koszty uzyskania przychodów z zysków kapitałowych

    Po koniec 2023 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że podmioty osiągające przychody z zysków kapitałowych również mogą odliczać koszty wspierania sportu, edukacji i kultury, na podstawie art. 18ee, niezależnie od tego czy koszty te zostaną przyporządkowane do przychodów z zysków kapitałowych czy pozostałych przychodów.

    Rozrachunki w księgowości wsparte sztuczną inteligencją. Nadchodzi nowe

    Czy sztuczna inteligencja może wspomóc księgowym w rozrachunkach? Dzięki wykorzystaniu mechanizmów sztucznej inteligencji programy księgowe pozwalają na dużą automatyzację procesów w tym zakresie.

    REKLAMA