Podatek minimalny - jak go uniknąć?

Kształt przepisów zawartych w Polskim Ładzie powoduje, że regulacje dotyczące podatku minimalnego dotkną wielu podatników, także tych którzy nie dokonują żadnych czynności optymalizacyjnych. Z uwagi na brak progów regulacje te mogą dotknąć praktycznie każdego podatnika CIT, dlatego przedsiębiorcy zastanawiają się jakie działania podjąć, aby nie wejść w ten surowy reżim.

Autopromocja

Podatek minimalny - kogo dotyczy?

Zgodnie z ustawą nowe przepisy obejmą podmioty, które poniosły stratę ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych albo osiągnęły udział dochodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych, w przychodach innych niż z zysków kapitałowych w wysokości nie większej niż 1%. Innymi słowy podatnicy, którzy mieli w danym roku dużo wydatków, albo doświadczyli kryzysu i w efekcie ich rentowność była niska albo wręcz ponieśli stratę, będą podlegali ograniczeniom wynikającym z podatku minimalnego i w konsekwencji będą musieli zapłacić podatek dochodowy w wysokości 10% podstawy opodatkowania, odpowiadającej 4% wartości przychodów. Podstawa będzie powiększona o nadwyżkę kosztów finansowania dłużnego, nadwyżkę nieodliczanych wydatków na usługi niematerialne.

Podatek minimalny będzie trzeba liczyć raz w roku i wykazać w zeznaniu. Ustawodawca wprowadził możliwość odliczenia kwoty zapłaconego podatku w kolejnych 3 latach co oznacza, że jeżeli słabsza kondycja gospodarcza utrzyma się przez dłuższy okres, to przedsiębiorca może być zobowiązany do zapłaty podatku pomimo straty i nie będzie mógł odliczyć już zapłaconego podatku. Takie regulacje są bardzo sankcyjne, także dla zwykłych przedsiębiorców, dlatego wiele firm zastanawia się jakie kroki podjąć, żeby nie wejść w limit.

Należy zaznaczyć, że danina dotyczy także podatników opodatkowanych preferencyjną stawką 9%, co w przypadku słabej rentowności i zastosowania podatku minimalnego może oznaczać znaczny wzrost opodatkowania.

Autopromocja

Praktyczny leksykon VAT 2024. Wszystko o zmianach w rozliczeniach VAT

Sprawdź

Nieodliczanie kosztów uzyskania przychodu

Najprostszym rozwiązaniem jest podwyższenie dochodowości prowadzonej działalności gospodarczej poprzez nieodliczenie części kosztów uzyskania przychodów, które wcześniej były odliczane przez podatników. Z jednej strony podatnicy nie korzystają z przysługującego im prawa do zaliczenia wydatków w koszty uzyskania przychodów, a z drugiej nie będą podlegali przepisom o podatku minimalnym. Często mała kwota nieodliczonych kosztów może dać realne korzyści dla podatnika. W konsekwencji należy monitorować poziom wskaźnika rentowności i nie dokonywać zaliczenia do kosztów wydatków już w trakcie roku (w miesięcznych zaliczkach), a nie jedynie po zakończeniu roku, co mogłoby wzbudzić wątpliwości fiskusa.

Przepisy o podatku minimalnym mogą decydować o przesuwaniu kosztów

Podatnicy, którzy spodziewają się, że obejmą ich przepisy o podatku minimalnym mogą decydować o przesunięciu kosztów pośrednich do kolejnych okresów rozliczeniowych, co poprawi rentowność spółki, a jednocześnie pozwoli na odliczenie tych wydatków w przyszłym okresie. Należy tu wskazać, że koszty pośrednie, zgodnie z art. 15 ust 4e ustawy o CIT uznaje się za poniesione w dniu, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku). Innymi słowy jeżeli dochodowość jest słaba w realizowanych już kontraktach podatnicy mogą decydować się na zaksięgowanie kosztów w kolejnym okresie. Warunkiem jest, by w kolejnym okresie spodziewali się przychodów, które poprawią rentowność.

Wcześniejsze rozpoznanie przychodów

Podatnicy mogą także decydować się na wcześniejsze rozpoznawanie przychodów. W tym zakresie jednak należy uregulować to w umowach tak, żeby organ podatkowy nie mógł zakwestionować takich działań jako działania pozorne, nakierowane na obejście przepisów o podatku minimalnym.

Autopromocja

Komplet 3 publikacji

Instrukcje księgowego. 100 praktycznych procedur z bazą narzędzi online

Sprawdź

Zmiany organizacyjne

Zmiany w zakresie cen transferowych w grupie kapitałowej muszą mieć uzasadnienie biznesowe i jeżeli zmiana jest dokonywana jedynie w celu uniknięcia podatku minimalnego, to takie działania nie są rekomendowane, z uwagi na dużą szansę zakwestionowania takich rozliczeń przez fiskusa. Niemniej podatnicy działający w grupach kapitałowych powinni przyjrzeć się rentowności poszczególnych spółek tak, aby wyrównać tę rentowność. W przypadku podmiotów krajowych jest to działanie łatwe do wykonania i co do zasady organy podatkowe nie powinny kwestionować zmiany rozliczeń, jeżeli podatnicy płacą podatek w Polsce. Wyższe ryzyko jest w przypadku zmian cen/czy struktury z podmiotem zagranicznym. Nie można jednak wykluczyć, że działania polegające na zmianie cen transferowych albo struktury organizacyjnej grupy kapitałowej będą jedynymi możliwymi działaniami pozwalającymi zachować poziom obciążeń podatkowych podobny do osiąganego w poprzednich latach.

Ograniczenie 15e ustawy o CIT

Polski Ład uchyla art. 15e wprowadzający limity odliczenia wydatków na usługi niematerialne. Ponadto w art. 60 Polskiego Ładu ustawodawca wskazał, że podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych, którzy przed końcem roku podatkowego rozpoczętego przed dniem 1 stycznia 2022 r. nabyli prawo do odliczenia kosztów na podstawie art. 15e ust. 9 ustawy, zachowują prawo do tego odliczenia po dniu 31 grudnia 2021 r., w zakresie i na zasadach określonych w tym przepisie. Innymi słowy podatnik na odliczenie nieodliczonych kosztów z uwagi na art. 15e ustawy o CIT będzie miał kolejne 5 lat podatkowych. Należy zaznaczyć, że odliczenie tych kosztów wpływa na kwestię podatku minimalnego, ponieważ obniża rentowność podatnika. Niestety, zgodnie z ostatnią informacją Ministerstwa, nie będzie można dowolnie odliczyć tych kosztów w okresie 5 lat, ale będzie trzeba stosować specjalny współczynnik. W efekcie podatnik będzie miał ograniczone możliwości w tym zakresie.

Autopromocja

Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian

Sprawdź