O dopłatach decydują wszyscy wspólnicy

Zgodnie z art. 177 par. 1 kodeksu spółek handlowych (k.s.h.) umowa spółki może zobowiązywać wspólników do dopłat w granicach liczbowo oznaczonej wysokości w stosunku do udziału. Dopłaty powinny być nakładane i uiszczane przez wspólników równomiernie w stosunku do ich udziałów (par. 2). Wysokość i terminy dopłat oznaczane są w miarę potrzeby uchwałą wspólników (art. 178 par. 1 k.s.h.). Jeżeli wspólnik nie uiścił dopłaty w terminie, obowiązany jest do zapłaty odsetek ustawowych; spółka może również żądać naprawienia szkody wynikłej ze zwłoki (par. 2). Nałożenie obowiązku wniesienia dopłat nie w pierwotnej umowie spółki, lecz w czasie trwania spółki, może nastąpić wyłącznie w trybie zmiany umowy spółki (wyrok Sądu Najwyższego z 5 stycznia 2005 r., II CK 333/2004). Zmiana umowy spółki wymaga uchwały wspólników i wpisu do rejestru (art. 255 i 256 k.s.h.). Jednocześnie, zgodnie z treścią art. 246 par. 3 k.s.h., uchwała dotycząca zmiany umowy spółki, która zwiększa świadczenia wspólników lub uszczupla prawa udziałowe bądź prawa przyznane osobiście, wymaga zgody wszystkich wspólników, których dotyczy. Dopłaty mogą być zwracane wspólnikom, jeżeli nie są wymagane na pokrycie straty wykazanej w sprawozdaniu finansowym (art. 179. par. 1 k.s.h.). Zwrot dopłat może nastąpić po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia, a zwrot powinien być dokonany równomiernie wszystkim wspólnikom. Zwróconych dopłat nie uwzględnia się przy żądaniu nowych dopłat.
ANALIZA PRAWNA
Dopłata to obowiązkowe świadczenie pieniężne wspólników na rzecz spółki, o charakterze pośrednim między wpłatą na udziały a zwykłą pożyczką. Stanowi często sposób pokrywania strat bilansowych spółki, a o jej nałożeniu decydują czasowe trudności finansowe, potrzeba dokapitalizowania spółki czy konieczność nakładów inwestycyjnych. Dla rozstrzygnięcia powyższej sytuacji podstawowe znaczenie ma odpowiedź na pytanie: czy doszło do naruszenia przepisu art. 246 par. 3 k.s.h, zgodnie z którym zmiana umowy spółki zwiększająca świadczenia wspólników wymaga zgody wszystkich, których dotyczy. Wiadomo, że sporna uchwała nie została podjęta jednomyślnie. Zarząd jednak tłumaczy, że faktycznie nie zwiększa ona świadczeń wspólników, a jedynie mówi o możliwości nałożenia dopłat na przyszłość. Z taką argumentacją nie można jednak się zgodzić. W sytuacji gdy dopłaty nie są przewidziane w umowie spółki, zmiana umowy polegająca na wprowadzeniu takiej możliwości wymaga jednomyślności - zgody wszystkich wspólników - jako zmiana zwiększająca ich świadczenia. Obowiązek dopłat objąłby bowiem ich wszystkich, a nie tylko tych, którzy za taką zmianą się opowiedzieli. Zatem bez względu na sposób sformułowania takiej zmiany w umowie spółki, zawsze wymagana jest zgoda wszystkich wspólników (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 3 kwietnia 2003 r., I ACa 1186/2002). Zadaniem art. 246 par. 3 k.s.h. jest bowiem ochrona wspólników przed takimi zmianami umowy, które wprowadzałyby bez ich zgody nowe obowiązki. Oczywiście przepis art. 177 par. 2 k.s.h. wyraźnie rozróżnia potencjalny obowiązek wniesienia dopłaty wynikający z umowy od konkretnego obowiązku uiszczenia dopłaty, który może, ale nie musi, zaktualizować się w czasie trwania spółki. Sam fakt, że umowa spółki przewiduje możliwość nałożenia obowiązku dopłat, nie przesądza jeszcze o aktualizacji tego obowiązku. Jednak zawsze w sytuacji zmiany umowy spółki, która zapowiada taki obowiązek, ma zastosowanie art. 246 par. 3 k.s.h. Wynika to z oczywistego założenia, iż każdy wspólnik uczestnicząc w zakładaniu spółki lub przystępując do niej, musi wiedzieć, że poza obowiązkiem wniesienia wkładu spółka nie będzie na niego nakładać żadnych dodatkowych obowiązków. Dla powstania skonkretyzowanego obowiązku uiszczenia dopłaty potrzebna będzie co do zasady uchwała wspólników podejmowana w miarę potrzeby (art. 178 par. 1 zd. 1 k.s.h.). Sama taka uchwała wykonawcza, która realizuje postanowienie umowy spółki i nakłada konkretną dopłatę, nie wymaga już zgody wszystkich wspólników. Zgoda taka została już wyrażona wcześniej przy wprowadzeniu instytucji dopłat (Szajkowski, Szumański, [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz do art. 151-300, Wyd. C.H. Beck, W-wa 2002 r., str. 568.; J. Strzępka i E. Zielińska, [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Orzecznictwo, W-wa 2001, str. 570). Możliwa jest także sytuacja, iż sama umowa spółki będzie zawierać harmonogram dopłat. Pierwotne brzmienie umowy spółki jest ustalane bowiem jednomyślnie przez wszystkich założycieli. Natomiast jeśli wspólnik jest zarazem wierzycielem spółki, np. z tytułu udzielonej pożyczki, to skorzystanie przez spółkę z mechanizmu dopłat może być poczytane za nadużycie prawa. Może to być działanie w celu wykreowania wierzytelności względem wspólnika-wierzyciela i doprowadzenie do potrącenia jego wierzytelności z wierzytelnością spółki z tytułu dopłaty, zwłaszcza gdy spółka nie podejmuje egzekucji dopłat wobec innych wspólników, którzy dopłaty przegłosowali (Kodeks spółek handlowych. Komentarz, M. Rodzynkiewicz, Warszawa 2007, s. 282).
Na zakończenie należy podkreślić, że inaczej należy traktować sytuację, gdy dopłaty w ogóle nie są przewidziane w umowie spółki, a nakłada je - wprawdzie jednomyślna - ale zwykła uchwała wspólników. Nie jest to możliwe, gdyż tylko umowa pierwotna lub jej zmiana może przewidywać wnoszenie dopłat. Nie można tego obowiązku nałożyć nawet jednomyślną uchwałą wspólników, jeżeli umowa na ten temat milczy, a uchwała ta nie stanowi jednocześnie zmiany umowy spółki (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 3 kwietnia 2003 r., I ACa 1186/2002). Dopłaty mogą być w takiej sytuacji nałożone na wspólnika dopiero po dokonaniu stosownej zmiany umowy spółki i wpisie tej zmiany do rejestru (wyrok SN z 5 stycznia 2005 r., II CK 333/2004).
O CZYM NALEŻY PAMIĘTAĆ
- Nie jest dopuszczalne obciążenie obowiązkiem uiszczenia dopłaty tylko niektórych wspólników z pominięciem pozostałych albo też ustalenie w uchwale, iż poszczególni wspólnicy mają uiścić dopłatę w nierównomiernej wysokości w stosunku do udziałów.
- Dopłaty dokonane przez wspólnika jedynie na podstawie uchwały wspólników bez zmiany umowy spółki nie stanowią dopłat w rozumieniu art. 177 k.s.h. i mogą być potraktowane jako świadczenie nienależne.
PIOTR TROCHA
aplikant sądowy przy Sądzie Okręgowym w Warszawie
PODSTAWA PRAWNA
- Ustawa z 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. nr 94, poz. 1037 ze zm.).

- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat
Liczne zmiany przepisów i niejednolite interpretacje i orzeczenia w sprawach podatkowych to codzienność polskich podatników, firm i księgowych. Nie wszyscy wiedzą, że można ubezpieczyć się od ryzyka podatkowego. Ubezpieczyciele oferują w tym zakresie kompleksową ochronę ubezpieczeniową, np. ochronę skarbową dla osób fizycznych odpowiedzialnych za finanse (dot. ryzyka kar z kks), czy ochronę podatkową uruchamianą w ramach sporów podatników z organami podatkowymi.
Wynagrodzenie za funkcje kierownicze i nadzorcze w pracach B+R stanowi koszt kwalifikowany.
ZUS poinformował o wdrożeniu nowej metryki programu Płatnik, które ma mieć miejsce 7 czerwca 2023 r. w godzinach wieczornych.
Jakie skutki podatkowe w podatku dochodowym wywołuje dywidenda rzeczowa po stronie spółki wypłacającej dywidendę?
Kawa z INFORLEX to cykl bezpłatnych spotkań online. Spotkania odbywają się w formule „na żywo” w wybrane wtorki o godzinie 9.00. Przy porannej kawie poruszamy najbardziej aktualne tematy, które stanowią także zasób kompleksowej bazy wiedzy INFORLEX. Rozmawiamy o podatkach, księgowości, rachunkowości, kadrach, płacach oraz HR. 13 czerwca br. tematem spotkania będzie Slim VAT 3.
Ministerstwo Finansów pracuje nad ustawą, która zobowiąże operatorów platform cyfrowych do raportowania organom podatkowym o aktywnych sprzedawcach, m.in. tych, którzy dokonali co najmniej 30 transakcji w roku lub sprzedali towary za więcej niż 2 tys. euro. Raportowane będą też dane osób, które za pośrednictwem platformy wynajmą np. swoje mieszkanie - informuje dyrektor Departamentu Polityki Podatkowej w Ministerstwie Finansów Marcin Lachowicz.
Rada Polityki Pieniężnej w czasie posiedzenia w dniach 5-6 czerwca 2023 r. nie podjęła decyzji o zmianie wysokości żadnej stopy procentowej NBP. Stopa referencyjna wynosi nadal 6,75 proc.
Przedsiębiorcy czekają na zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej. Powstaje jednak pytanie, czy środki, które oddaje ZUS, powinny zostać uznane za przychód przedsiębiorstwa. Wszystko zależy od wybranej metody rozliczania podatku.
W komunikacie z 5 czerwca 2023 r. Ministerstwo Finansów poinformowało, że służby Komisji Europejskiej potwierdziły, że brak jest podstaw do zwolnienia drobnych producentów wina z wymogów określonych w art. 33-43 dyrektywy 2020/262, w tym z obowiązku stosowania e-SAD przy przemieszczaniu wewnątrzwspólnotowym poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy wyprodukowanego przez nich wina oraz posiadania numeru akcyzowego uprawnionego/certyfikowanego wysyłającego.
Nie ustajemy w świętowaniu Międzynarodowego Dnia Księgowego. Następna porcja humoru jest już gotowa. Zapraszamy!
6 czerwca 2023 r. Rada Ministrów przyjęła i skierowała do Sejmu projekt ustawy o wprowadzeniu systemu kaucyjnego. System kaucyjny ma objąć od 2025 roku, np. butelki z tworzyw sztucznych jednorazowego użytku do 3 l, szklane wielokrotnego użytku do 1,5 l i puszki metalowe do 1 l.
Naczelny Sąd Administracyjny rozpatrzył skargę kasacyjną spółki, która toczyła spór z organem podatkowym w zakresie miejsca rozliczania VAT od usług wsparcia (orzeczenie z 14 lutego 2023 r., sygnatura I FSK 1794/19).
U nas Międzynarodowy Dzień Księgowego trwa cały tydzień! Kolejny zestaw żartów prosto od księgowych już na Was czeka!
W dniu 1 czerwca 2023 r. Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę z 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (zwana potocznie SLIM VAT 3). Ta nowelizacja zawiera nie tylko zmiany w podatku VAT ale także kilka zmian w podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) i wyższe kwoty wolne w podatku od spadków i darowizn. Przesunięto o rok obowiązek wysyłania JPK_PIT i JPK_CIT.
Zarówno w małych firmach, jak i w międzynarodowych przedsiębiorstwach, dział księgowości odgrywa kluczową rolę w zakresie zarządzania finansami i zapewnianiu przejrzystości informacji finansowych. Obchodzony 9 czerwca Dzień Księgowego to doskonała okazja, aby uznać i docenić wkład grupy, która zapewnia solidne podstawy do podejmowania decyzji biznesowych w firmach.
Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej opublikowało projekt nowelizacji ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, który ma na celu podwyższenie świadczenia wychowawczego (tzw. 500 plus) do kwoty 800 zł miesięcznie od 2024 roku.
"Ewa, nasza tęczowa księgowa" - tak nazwaliśmy historyjkę o księgowej, którą napisał ChatGPT-4. Ciekawi jesteśmy jak Wam się spodoba i przede wszystkim, czy wywoła uśmiech na Waszych twarzach… a w których miejscach - to już sprawka sztucznej inteligencji!
Jak działają międzybankowe systemy rozliczeniowe Elixir, Euro Elixir i Express Elixir w czasie Bożego Ciała (8 czerwca 2023 r.) i całego długiego weekendu 8-11 czerwca? Kiedy dojdzie do odbiorcy przelew bankowy wysłany w Boże Ciało?
Międzynarodowy Dzień Księgowego już w najbliższy piątek - 9 czerwca. My zaczynamy świętowanie już od dziś i mamy dla Was, drodzy Księgowi i Księgowe, kolejną porcję dowcipów prosto z biur rachunkowych. Bo liczy się humor!
Nowy wskaźnik referencyjny WIRON, który ma zastąpić dotychczasowy WIBOR, będzie stosowany przy prefinansowaniu działań w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Tak przewiduje zakłada projekt rozporządzenia opublikowany 24 maja 2023 r. na stronach Rządowego Centrum Legislacji.
Trzymiesięczny WIRON spadł od początku 2023 roku z 6,18 proc. do 5,83 proc. W tym samym czasie WIBOR 3M stopniał o 10 pkt bazowych (do 6,9 proc.). Jeśli sytuacja się nie zmieni, inwestorzy po zaplanowanej na 1 stycznia 2025 r. tranzycji, będą zarabiali mniej.
Prezydent podpisał ustawę znaną jako SLIM VAT 3. Na mocy nowych przepisów zwiększony został m.in. limit dla podatników, którzy mogą korzystać z metody kasowej rozliczania podatku VAT oraz rozliczać się kwartalnie. Próg przychodowy wzrósł z 1,2 miliona do 2 milionów euro. Ustawa wejdzie w życie 1 lipca. Jej celem jest uproszczenie regulacji podatkowych i ułatwienie prowadzenia działalności przedsiębiorcom. Jakie zmiany na nich czekają?
Zapadł ważny wyrok dla praktyki naliczania stawki podatku od nieruchomości dla działalności opiekuńczej (domów seniora). Chodzi o wyrok z dnia 23 maja 2023 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie w sprawie o sygn. I SA/ Kr 250/23.
Prezent dla współpracownika odchodzącego na emeryturę to sympatyczny gest i podziękowanie za dotychczasową wspólną pracę. Ale co kupić? Przygotowaliśmy kilka pomysłów.
Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o VAT – podała kancelaria prezydenta. Ustawa wprowadza pakiet Slim VAT 3, który ma uprosić rozliczanie tego podatku.
Komentarze(0)
Pokaż: