REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odpowiedzialność cywilnoprawna członków zarządu

Kancelaria Prawna GHMW – Hulist, Prawdzic Łaszcz – Radcowie Prawni spółka partnerska
Kancelaria świadczy kompleksowe usługi prawne związane z bieżącą obsługą przedsiębiorców (głównie spółek handlowych).
Odpowiedzialność cywilnoprawna członków zarządu
Odpowiedzialność cywilnoprawna członków zarządu
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Ostatnio zostałam poproszona o analizę umowy zawieranej przez dwóch przedsiębiorców – dwie spółki kapitałowe. Sprawa wydawać by się mogła oczywista. Pamiętajmy jednak, że każda umowa zawierana przez przedsiębiorcę, pozostawać powinna w zgodzie z interesem spółki. Kwestia ta, jak to w życiu zwykle bywa, jest ocenna. Ten brak zgodności skutkować może odpowiedzialnością członków zarządu. W tym poście zajmę się odpowiedzialnością cywilnoprawną członków zarządu.

Podstawy odpowiedzialności cywilnoprawnej członków zarządu

Podstawę stanowi Art. 483 KSH, zgodnie z którym:  

REKLAMA

Autopromocja

§ 1. Członek zarządu, rady nadzorczej oraz likwidator odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami statutu spółki, chyba że nie ponosi winy.

§ 2. Członek zarządu, rady nadzorczej oraz likwidator powinien przy wykonywaniu swoich obowiązków dołożyć staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności.

Jakie są warunki dla powstania odpowiedzialności członka zarządu?

Dla powstania odpowiedzialności konieczne jest więc spełnienie dwóch przesłanek:

  1. działanie/zaniechanie jest sprzeczne z prawem lub statutem;
  2. jest zawinione.

Członkowie zarządu ponoszą odpowiedzialność na zasadzie winy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Udzielanie pełnomocnictwa w spółce kapitałowej

Co to oznacza?

W ewentualnym procesie spółka będzie musiała wykazać, że w danym przypadku zaistniały przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej (szkoda wynikająca z działalnia lub zaniechania sprzecznego z prawem lub statutem). Członek zarządu zaś będzie musiał obalić domniemanie jego winy i będzie musiał wykazać, iż nie ponosi winy za powstałą szkodę. Ciężar dowodowy spoczywać będzie więc w tym zakresie na członku zarządu.

Odpowiedzialność z art. 483 KSH obejmuje działania lub zaniechania:

  1. sprzeczne z prawem;
  2. sprzeczne ze statutem.

W piśmiennictwie podniesiono natomiast, iż działania sprzeczne z regulaminem zarządu bądź uchwałami poszczególnych organów spółki - o ile jednocześnie nie są sprzeczne z prawem lub umową (statutem) - nie stanowią podstawy do odpowiedzialności członków zarządu na mocy art. 483 § 1 KSH (zob. R. Szczęsny, Odpowiedzialność odszkodowawcza członków zarządu, Pr.Sp. 2007, Nr 3, s. 25). Podstawa odpowiedzialności winna być więc interpretowana ściśle – chodzi wyłącznie o działalnie sprzeczne z konkretnym zapisem prawa lub z konkretnym zapisem statutu. W pozwie konieczne jest więc wskazanie, jaki konkretnie przepis prawa lub statutu został naruszony przez funkcjonariusza spółki.

Miernik staranności

Przepis art. 483 § 2 KSH definiuje miernik staranności odnoszący się do podmiotów objętych tym zapisem. Zgodnie ze wskazanym zapisem istotna jest tutaj „staranność wynikającą z zawodowego charakteru działalności wymienionych osób".

Zgodnie z takim miernikiem staranności oceniana będzie każda działalność lub brak działalnia ze strony członka zarządu. Zgodnie z poglądami doktryny, członkowie zarządu, rady nadzorczej i likwidatorzy są zobowiązani przejawiać, poza rzetelnością (uczciwością), również „szczególną zapobiegliwość, oraz posiadać ponadto odpowiednią wiedzę fachową w zakresie wymaganym do prowadzenia spółki akcyjnej o ustalonym w statucie, przedmiocie działalności itp.”.

Polecamy: Nowe umowy zlecenia i inne umowy cywilnoprawne – PDF


W ocenie doktryny nie może uwolnić się od odpowiedzialności z art. 483 KSH członek Zarządu powołujący się na to, że wykonuje uchwałę walnego zgromadzenia. W mojej ocenie okoliczność ta może być zawsze traktowana jako jeden z elementów strategii „obrony”, zdecydowanie więc lepiej jest, by takie uchwały zostały podjęte.

Jakie są konsekwencje działania na szkodę spółki?

Konsekwencją ponoszenia odpowiedzialności z art. 483 ksh jest  obowiązek wyrównania całego uszczerbku, który realnie zaistniał w sferze interesów majątkowych spółki. W tym celu, konieczne jest:

- pokrycie tzw. rzeczywistej szkody, tzn. całej straty jaką spółka poniosła na skutek sprzecznych z prawem lub postanowieniami statutu spółki działań lub zaniechań osoby odpowiedzialnej, czyli tzw. damnum emergens;

- wyrównanie spółce utraconych przez nią korzyści, czyli tzw. lucrum cessans.

W procesie odszkodowawczym przeciwko członkom zarządu lub rady nadzorczej spółki (bądź likwidatorom) spółka musi wykazać szkodę, związek przyczynowy pomiędzy taką szkoda a działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub statutem. „Pozwany, broniąc się, będzie mógł wykazywać, że dopełnił prawidłowo wymaganego obowiązku "staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności", bądź też, że bez swojej winy nie był w stanie go spełnić” (tak: Szajkowski, Tarska w Komentarzy do kodeksu spółek handlowych, pod red. Szumański, Sołtysiński, Szwaja, T. Dziurzyński, w: Dziurzyński, Fenichel, Honzatko, Komentarz, s. 474.).

Odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania podatkowe spółki kapitałowej

Jak zwolnić się z odpowiedzialności?

Jednym ze sposobów stanowiących podstawę do zwolnienia się członka zarządu z odpowiedzialności względem spółki jest uzyskania absolutorium za dany rok obrotowy. Doktryna zdaje się potwierdzać taka możliwość. Zdaniem M. Romanowskiego (Znaczenie prawne absolutorium w spółce kapitałowej, PPH 2002, Nr 4, s. 13): "akt udzielenia absolutorium należy kwalifikować jako jednostronne zobowiązanie spółki, iż nie będzie ona dochodzić od członka jej organu roszczeń o naprawienie szkody ujawnionej na etapie udzielania absolutorium". W mojej ocenie – co zresztą często dzieje się w praktyce – sam fakt udzielenia absolutorium w żadnym zakresie nie skutkuje niemożnością wytoczenia przez spółkę powództwa cywilnego przeciwko członkowi zarządu.

Wnioski jakie wynikają z analizy przepisów są następujące: w odniesieniu do członków organów (a więc członków zarządu czy członków rad nadzorczych) KSH przewiduje pewien podwyższony miernik staranności wynikający z rodzaju działalności jaka te osoby wykonują. Każda z tych osób podejmuje osobistą odpowiedzialność za wyrządzone spółce szkody. Pamiętajmy, że każde w zasadzie biznesowe działalnie, obarczone przecież ryzykiem biznesowym, może być w różny sposób oceniane przez różne podmioty. Ważne jest by członkowie zarządu przy wykonywaniu swoich obowiązków mogli wykazać, że dołożyli staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności.

Autor: Joanna Mizińska, Adwokat, partner GACH, HULIST, MIZINSKA, WAWER spółka partnerska (www.ghmw.pl)

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Kiedy można zasiedzieć udział w nieruchomości (np. jako współwłaściciel)? Czy trzeba płacić podatek od takiego zasiedzenia?

Własność udziału w nieruchomości, podobnie jak całą nieruchomość, można nabyć przez zasiedzenie. Przesłankami nabycia własności udziału w tym trybie jest samoistne posiadanie i upływ określonego wymaganego czasu, który w przypadku dobrej wiary posiadacza wynosi lat 20, a w przypadku złej wiary 30 lat. Zasiedzenie udziału może nastąpić zarówno wówczas gdy każdy ze współposiadaczy korzysta z całej rzeczy, lecz również wówczas, gdy każdy ze współposiadaczy uważa się za posiadacza samoistnego posiadanej części, której się nie da fizycznie wydzielić (por. uchwałę SN z 26.01.1978 r., sygn.akt III CZP 96/77). Warto też podkreślić, że zasiedzieć udział w nieruchomości może zarówno osoba trzecia, jak i jej współwłaściciel.
Tym niemniej zasiedzenie udziału we współwłasności nieruchomości nie przebiega identycznie jak zasiedzenie całej nieruchomości czego trzeba mieć świadomość, a w określonych okolicznościach może też być ono w ogóle niemożliwe.

Odprawa lub odszkodowanie dla pracownika przy odejściu z pracy a podatek. NSA: Nie nazwa świadczenia lecz jego charakter decyduje o opodatkowaniu

Restrukturyzacja zatrudnienia u danego pracodawcy polega niejednokrotnie na wdrożeniu programu dobrowolnych odejść, a następnie procedury zwolnień grupowych. Elementem obu tych rozwiązań są wypłacane pracownikom przez pracodawcę świadczenia o charakterze odpraw pracowniczych. Źródłem kontrowersji stało się opodatkowanie tych świadczeń podatkiem dochodowym PIT. W wyroku z 19 listopada 2024 r. Naczelny Sąd Administracyjny, podzielając dotychczasową, ugruntowaną linię orzeczniczą tego Sądu, wyjaśnia, czy tego typu “odszkodowanie” wolne jest od podatku dochodowego.

Emerycie, myślałeś, że z racji wieku masz prawo do ulgi rehabilitacyjnej? Fiskus odpowiada krótko i wprost

Samo bycie emerytem nie wystarczy! Aby skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej, musisz mieć status osoby niepełnosprawnej lub utrzymywać taką osobę. Sprawdź, kto według fiskusa faktycznie może liczyć na odliczenie i dlaczego wiek nie daje automatycznych przywilejów.

Podatek od spadków i darowizn w 2025 r. - skale i grupy podatkowe, kwoty wolne od podatku

Jakie skale podatkowe i kwoty wolne od podatku obowiązują w 2025 roku? Okazuje się, że od lipca 2023 r. nie zmieniły się przepisy w tym zakresie.

REKLAMA

Polscy przedsiębiorcy mają dość! W 2025 roku oczekują niższych podatków i pilnych reform

Zawiłe przepisy, rosnące koszty i biurokratyczna udręka – polskie firmy jasno mówią, czego potrzebują od rządu w 2025 roku. Priorytetem są niższe podatki, walka z inflacją i tańsze kredyty. Transport alarmuje o brakach kadrowych, a budownictwo czeka na unijne środki. Czy władze wysłuchają głosu przedsiębiorców?

Terminy płatności składek do ZUS i przekazywania dokumentów rozliczeniowych w 2025 roku

Płatnicy składek mają obowiązek przekazywania do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych dokumentów rozliczeniowych i oczywiście płacenia składek. Muszą to robić co miesiąc w określonych terminach.

Pożyczka między firmami bez VAT? Czy może potencjalna bomba zegarowa dla Twoich rozliczeń!

Zwolnienie z VAT przy pożyczkach między firmami brzmi kusząco, ale co jeśli rezygnacja z niego może zrujnować Twoje rozliczenia? Sprawdź, dlaczego ta decyzja to coś więcej niż tylko formalność i jak wpłynie na Twoje podatki!

Kawa z INFORLEX. Fundacja rodzinna w praktyce

Fundacja rodzinna w praktyce – zapraszamy na bezpłatne spotkanie online z cyklu 𝐊𝐚𝐰a 𝐳 𝐈𝐍𝐅𝐎𝐑𝐋𝐄𝐗. Bezpłatne spotkanie online odbędzie się 12.02.25 o g𝐨𝐝𝐳𝐢𝐧ie. 𝐓𝐞𝐦𝐚𝐭em spotkania będą fundacja rodzinna w praktyce.

REKLAMA

Mezoinwestycje w MŚP. Czym jest zdolność finansowa i jak ją wykazać? Jak uniknąć błędów w staraniach o dotacje unijne?

To dość oczywiste że zdolność finansowa przedsiębiorstwa stanowi jeden z kluczowych obszarów, determinujących sukces w procesie aplikowania o środki unijne. W szczególności, kiedy mowa o konkursie Mezoinwestycje w MŚP, w którym minimalna wartość dofinansowania to 2 mln PLN, a poziom dofinansowania wynosi nawet do 60% kosztów netto planowanej inwestycji. Wnioskodawca w procesie aplikacyjnym zobowiązany jest wykazać przed instytucją oceniającą swą zdolność finansową do realizacji planowanego przedsięwzięcia.

Emerycie, skarbowy już na Ciebie czeka! Koniecznie sprawdź swój PIT przed tą datą

Do końca lutego emeryci i renciści otrzymają formularze PIT od ZUS i KRUS. W zależności od tego, jaki dokument dostaniesz – PIT-40A czy PIT-11A – może się okazać, że musisz złożyć zeznanie podatkowe. Sprawdź, co zrobić, by uniknąć problemów i czy 30 kwietnia to dla Ciebie ważny termin!

REKLAMA