REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Nakaz zapłaty z weksla - właściwość miejscowa sądu

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
RK Legal
Od 18 lat wspieramy biznes naszych klientów
Nakaz zapłaty z weksla - właściwość miejscowa sądu
Nakaz zapłaty z weksla - właściwość miejscowa sądu

REKLAMA

REKLAMA

Jeszcze do niedawna wierzyciel, korzystający z wygodnego dla siebie narzędzia zabezpieczenia roszczenia, jakim jest weksel, mógł pozbawić dłużnika korzyści wynikających z prowadzenia procesu o zapłatę przed sądem jego miejsca zamieszkania lub siedziby. Powołując się na art. 37(1) § 1 k.p.c. wierzyciel mógł wskazać, jako miejsce płatności weksla swoją siedzibę, a co za tym idzie wszelkie sprawy o zapłatę kierować przed sąd miejsca płatności. Jednak uchwała Sądu Najwyższego z 19 października 2017 r. oznacza, że w sprawie wekslowej z powództwa przedsiębiorcy przeciwko konsumentowi, sąd z urzędu powinien badać swoją właściwość miejscową – uzasadnioną miejscem płatności weksla – pod kątem nieuczciwych warunków umownych. Po niespełna pół roku od wydania tej decyzji, sądy miejsca płatności masowo już uznają się za niewłaściwe i przekazują takie sprawy do sądów właściwości ogólnej pozwanego.

Weksel – duże ułatwienie dla wierzyciela

Weksel jest jednym ze sposobów zabezpieczenia roszczenia. Może być stosowany we wszystkich umowach, w których zobowiązanie dłużnika ma charakter pieniężny, a świadczenie jest z góry określone. Ma również wiele zalet z punktu widzenia wierzyciela.

REKLAMA

REKLAMA

Jeżeli wystawca weksla in blanco nie wykupił go zgodnie z wezwaniem wierzyciela, ten ma prawo wystąpić na drogę sądową z pozwem w postępowaniu nakazowym (tryb uproszczony, znacząco tańszy i szybszy) - wyjaśnia Sylwia Szerenos - B2B Credit Management Department, RK Legal.

Nakaz zapłaty z weksla stanowi tytuł zabezpieczenia od chwili wydania i jest natychmiast wykonalny. Wystarczy więc, że dłużnik w ciągu dwóch tygodni nie wykona nakazu, a już można składać wniosek o klauzulę wykonalności. Nie ma znaczenia, że sprawa jest w toku, a dłużnik kwestionuje swoją odpowiedzialność.

Do którego sądu po zapłatę?

Dług wekslowy jest z zasady długiem oddawczym, tj. wierzyciel powinien udać się po zapłatę weksla do miejsca płatności. Jednakże swoboda umów, przewidziana w art. 3531 k.c., pozwala jako miejsce spełnienia świadczenia przez dłużnika wskazać inną lokalizację niż miejsce jego zamieszkania. Dotychczas w sytuacji, gdy miejsce płatności określał wierzyciel była to z reguły jego siedziba. (Potwierdza to także choćby art. 4 Prawa wekslowego, który przewiduje możliwość innego określenia miejsca płatności weksla, czy art. 27 Prawa wekslowego, który pozwala wskazać miejsce płatności weksla wystawcy, bądź posiadaczowi za zgodą wystawcy).

REKLAMA

Wierzyciele zgodnie z art. 371 § 1 k.p.c. powództwo przeciwko zobowiązanemu z weksla lub czeku wytaczali zwykle przed sądem miejsca płatności. Artykuł ten, podobnie jak pozostałe przepisy o właściwości przemiennej, stwarzał dla strony powodowej istotne udogodnienie. Powód mógł - według własnego uznania - wybrać sąd korzystnie dla siebie położony, pozbawiając równocześnie pozwanego korzyści wynikających z prowadzenia procesu przed sądem jego miejsca zamieszkania lub siedziby (uchwała Sądu Najwyższego III PZP 12/82).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W sytuacji błędnego (niezgodnego z wolą wystawcy) wskazania miejsca płatności weksla, dłużnik wekslowy może podnieść zarzut niewłaściwości sądu. (Możliwość taką przewiduje art. 202 k.p.c., który stanowi, iż niewłaściwość sądu dającą się usunąć za pomocą umowy stron, sąd bierze pod rozwagę tylko na zarzut pozwanego, zgłoszony i należycie uzasadniony przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy). Wydawać by się zatem mogło, że kwestia właściwości sądu przy zobowiązaniu wekslowym została wyczerpująco określona przez ustawodawcę i nie powinna budzić wątpliwości.

 Gdzie więc tkwi problem?

Sporna kwestia powstała przy rozpoznawaniu przez Sąd Okręgowy w Katowicach zażalenia na postanowienie sądu rejonowego, który z urzędu stwierdził swoją niewłaściwość miejscową i przekazał sprawę do rozpoznania innemu sądowi rejonowemu (właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania strony pozwanej). Sąd rejonowy decyzję taką uzasadnił wskazując, iż jest to sprawa konsumencka, a przepis art. 202 k.p.c. jest sprzeczny z dyrektywą Rady 93/13/EWG z 5.04.1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (Dz. Urz. WE L 95 z 21.04.1993 r., s. 29 - dalej jako: dyrektywa 93/13) i wyrażoną tam zasadą ochrony konsumenta w stosunkach z przedsiębiorcami.

Od postanowienia tego zażalenie wniósł powód, wnosząc o jego uchylenie, zarzucając m.in. błędne zastosowanie art. 27 k.p.c. zamiast art. 371 k.p.c. Sąd Okręgowy w Katowicach rozpoznając zażalenie powoda powziął poważne wątpliwości, którym dał wyraz w zagadnieniu prawnym przedstawionym Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia. Dotyczyły one tego, czy skuteczność skorzystania przez przedsiębiorcę z udogodnienia w sporze z konsumentem wynikającego z art. 371 k.p.c. podlega kontroli sądu oraz czy kontrola ta może zostać przeprowadzona z urzędu, skoro art. 202 k.p.c. dopuszcza ją tylko w odniesieniu do niewłaściwości niedającej się usunąć za pomocą umowy stron.  

Diabeł tkwi w szczegółach

Dyrektywa 19/13 będąca źródłem powstałych wątpliwości nakłada na Państwa Członkowskie obowiązek eliminowania z umów zawieranych z konsumentami nieuczciwych warunków. Chodzi o warunki umowne, które nie były indywidualnie negocjowane, a mogą być uznane za nieuczciwe z uwagi na sprzeczność z wymogami dobrej wiary, oraz powodowanie znaczącej nierównowagi wynikających z umów praw i obowiązków stron ze szkodą dla konsumenta (art. 3 ust. 1 w związku z art. 2 lit. a). W art. 6 przyjęto, że na mocy prawa krajowego nieuczciwe warunki w umowach zawieranych przez sprzedawców lub dostawców z konsumentami nie będą wiążące dla konsumenta, a umowa w pozostałej części będzie nadal obowiązywała strony, jeżeli jest to możliwe po wyłączeniu z niej nieuczciwych warunków - tłumaczy Sylwia Szerenos - B2B Credit Management Department, RK Legal.

W kontekście rozstrzyganego zagadnienia prawnego istotny okazał się art. 3853 pkt 23 k.c., zmieniony w związku z implementacją Dyrektywy 93/13 do polskiego porządku prawnego. Zgodnie z nim w razie wątpliwości uważa się, że niedozwolonymi postanowieniami umownymi są te, które wyłączają jurysdykcje sądów polskich lub poddają sprawę pod rozstrzygnięcie sądu polubownego polskiego lub zagranicznego albo innego organu, a także narzucają rozpoznanie sprawy przez sąd, który wedle ustawy nie jest miejscowo właściwy. 

Sąd Najwyższy zauważył, że spory z udziałem konsumentów, do których zastosowanie znajdują przepisy wprowadzające powołaną Dyrektywę, wszczęte po 1 maja 2004 r., zyskały walor spraw o charakterze wspólnotowym. Obliguje to sądy krajowe do uwzględnienia Dyrektywy 93/13 oraz jej wykładni dokonanej przez Trybunał Sprawiedliwości (m.in. wyroki z dnia 27 czerwca 2000 r. w połączonych sprawach Océano Grupo Editorial i SalvatEditores, C-240/98 - C-244/98, ECR 2000, s. I-4941; z dnia 26 października 2006 r. w sprawie MostazaClaro, C 168/05, Zb. Orz. 2006, s. I 10421) w sposób zapewniający skuteczność ochrony (effetutile) przyznanej konsumentowi przez prawo wspólnotowe.

Polecamy: INFORLEX Biznes

NOWOŚĆ na Infor.pl: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!

Sąd ma obowiązek działać z urzędu

Zdaniem Sądu Najwyższego nie można przyjąć, że uznanie przez sąd klauzuli prorogacyjnej za niedozwolone postanowienie umowne może nastąpić jedynie na zarzut pozwanego konsumenta.

Bezskuteczność niedozwolonych klauzul umownych wynika z samego prawa dlatego sąd krajowy ma obowiązek dokonać z urzędu oceny tych klauzul w zakresie, w jakim rzutują one na jego właściwość, w każdej konkretnej sprawie z udziałem konsumenta. Stosowanie w tych sprawach reguły odmiennej, przewidzianej w art. 202 k.p.c., czyniłoby korzystanie z ochrony prawnej przyznanej konsumentowi przez prawo wspólnotowe nadmiernie utrudnionym. 

SN wskazał także, że skoro postanowienia porozumienia wekslowego, kształtując treść umowy zawartej pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem, rzutują na właściwość sądu, to podlegają one w tym zakresie kontroli - w płaszczyźnie art. 3851 -3853 k.c. - przeprowadzanej przez sąd z urzędu.W innym przypadku prowadziłoby to do istotnego - niczym nieusprawiedliwionego - ograniczenia ochrony konsumenta w sprawach opartych na zobowiązaniu wekslowym - wyjaśnia Sylwia Szerenos - B2B Credit Management Department, RK Legal.

Dla wierzycieli, zwłaszcza tych masowych, oznacza to konieczność prowadzenia spraw przed sądami w różnorodnych lokalizacjach, co z pewnością docelowo zwiększy koszty takiego postępowania, w szczególności koszty związane ze stawiennictwem na rozprawach. 

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy KSeF sprawi, że księgowi będą mieli mniej pracy? Niekoniecznie

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) to jedno z najważniejszych przedsięwzięć cyfryzacyjnych w polskim systemie podatkowym, mające na celu uproszczenie i zautomatyzowanie obiegu faktur – od ich wystawienia, przez przesyłanie, aż po archiwizację. Choć Ministerstwo Finansów zapowiada, że dzięki obowiązkowemu modelowi KSeF przedsiębiorcy i księgowi zyskają czas, w praktyce księgowi nie spodziewają się mniejszego nakładu pracy. Wręcz przeciwnie, 36,1% księgowych oczekuje, że wdrożenie KSeF przysporzy im więcej obowiązków, a 75% z nich nadal czuje, że ich firma nie jest przygotowana do wdrożenia KseF – wynika z raportu fillup k24 “Księgowi i firmy wobec wdrożenia KSeF”.

Polskie jabłka na Łotwie… a w Białorusi? Spór podatkowy trafia do TSUE

Wyobraźmy sobie typowy dzień w polskiej firmie eksportującej jabłka. Towar gotowy, kontrahent zarejestrowany na Łotwie, formalności załatwione – wszystko wydaje się proste. Ale niespodziewanie pojawia się problem: jabłka wylądowały w Białorusi. I nagle w centrum uwagi znajduje się VAT – czy to wciąż wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT), czy już eksport?

Ministerstwo Finansów i KAS: budujemy Tax Morale. Czy moralność podatkowa zastąpi mechanizmy kontroli podatkowej?

W dniu 28 października 2025 r. w Ministerstwie Finansów odbyła się konferencja na temat moralności podatkowej w społeczeństwie i gospodarce. Uczestnikami spotkania byli m.in. wiceminister finansów Szef KAS Marcin Łoboda, przedstawiciele szwedzkiej administracji podatkowej, Krajowej Administracji Skarbowej, środowiska naukowego i biznesu. Spotkanie było okazją do dyskusji na temat budowania moralności podatkowej i jej wpływu na skuteczność poboru podatków.

Jak dobrze żyć (efektywnie współpracować) z księgowym? Przychody, koszty, bartery, dokumenty. Praktyczne rady dla twórców internetowych i influencerów

Jesteś influencerem, twórcą internetowym, a może dopiero zaczynasz swoją przygodę z działalnością online? Niezależnie od etapu, na którym jesteś – prędzej czy później przyjdzie moment, w którym będziesz musiał zmierzyć się z rozliczeniami podatkowymi. Współpraca z księgowym to w takim przypadku nie tylko konieczność, ale przede wszystkim ogromne ułatwienie i wsparcie w prowadzeniu legalnej, uporządkowanej działalności twórczej.

REKLAMA

Zwolnienia z kasy fiskalnej – aktualne przepisy i wyjątki 2025

Kasy fiskalne od lat stanowią nieodłączny element prowadzenia działalności gospodarczej. Z jednej strony są narzędziem do rejestrowania sprzedaży, z drugiej wspomagają rozliczenia podatkowe, zapewniając transparentność transakcji pomiędzy sprzedawcą i nabywcą.

Cypr staje się rajem dla polskich emigrantów. Skarbówka potwierdza korzystne zasady ryczałtu od przychodów zagranicznych

Przełom w interpretacji Krajowej Informacji Skarbowej! Fiskus potwierdził, że osoby przenoszące rezydencję podatkową do Polski mogą objąć ryczałtem wszystkie swoje przychody zagraniczne – od dywidend i kryptowalut po nieruchomości. Dla zamożnych reemigrantów to szansa na ogromne oszczędności i najkorzystniejsze warunki podatkowe w historii.

KSeF pomoże uszczelnić budżet. MF liczy na 18,7 mld zł wpływów w 2026 roku

Dzięki zmianom w podatkach i uszczelnieniu systemu za pomocą KSeF, Polska może w 2026 roku zyskać nawet 18,7 mld zł. Wśród planowanych działań są m.in. podwyżki CIT dla banków, wyższe stawki VAT i akcyzy oraz ograniczenie liczby osób nielegalnie zatrudnionych w budownictwie.

Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Jak rozliczać auta kupione do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

REKLAMA

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

100 dni do KSeF – co się zmieni już od lutego 2026 roku?

Już od 1 lutego 2026 r. duże firmy będą wystawiać wyłącznie e‑faktury w KSeF, a wszyscy podatnicy będą je odbierać elektronicznie. Od kwietnia obowiązek rozszerzy się na pozostałych przedsiębiorców, wprowadzając jednolity, ustandaryzowany obieg faktur i koniec papierowych dokumentów.

REKLAMA