REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Nakaz zapłaty z weksla - właściwość miejscowa sądu

RK Legal
Od 18 lat wspieramy biznes naszych klientów
Nakaz zapłaty z weksla - właściwość miejscowa sądu
Nakaz zapłaty z weksla - właściwość miejscowa sądu

REKLAMA

REKLAMA

Jeszcze do niedawna wierzyciel, korzystający z wygodnego dla siebie narzędzia zabezpieczenia roszczenia, jakim jest weksel, mógł pozbawić dłużnika korzyści wynikających z prowadzenia procesu o zapłatę przed sądem jego miejsca zamieszkania lub siedziby. Powołując się na art. 37(1) § 1 k.p.c. wierzyciel mógł wskazać, jako miejsce płatności weksla swoją siedzibę, a co za tym idzie wszelkie sprawy o zapłatę kierować przed sąd miejsca płatności. Jednak uchwała Sądu Najwyższego z 19 października 2017 r. oznacza, że w sprawie wekslowej z powództwa przedsiębiorcy przeciwko konsumentowi, sąd z urzędu powinien badać swoją właściwość miejscową – uzasadnioną miejscem płatności weksla – pod kątem nieuczciwych warunków umownych. Po niespełna pół roku od wydania tej decyzji, sądy miejsca płatności masowo już uznają się za niewłaściwe i przekazują takie sprawy do sądów właściwości ogólnej pozwanego.

Weksel – duże ułatwienie dla wierzyciela

Weksel jest jednym ze sposobów zabezpieczenia roszczenia. Może być stosowany we wszystkich umowach, w których zobowiązanie dłużnika ma charakter pieniężny, a świadczenie jest z góry określone. Ma również wiele zalet z punktu widzenia wierzyciela.

REKLAMA

Autopromocja

Jeżeli wystawca weksla in blanco nie wykupił go zgodnie z wezwaniem wierzyciela, ten ma prawo wystąpić na drogę sądową z pozwem w postępowaniu nakazowym (tryb uproszczony, znacząco tańszy i szybszy) - wyjaśnia Sylwia Szerenos - B2B Credit Management Department, RK Legal.

Nakaz zapłaty z weksla stanowi tytuł zabezpieczenia od chwili wydania i jest natychmiast wykonalny. Wystarczy więc, że dłużnik w ciągu dwóch tygodni nie wykona nakazu, a już można składać wniosek o klauzulę wykonalności. Nie ma znaczenia, że sprawa jest w toku, a dłużnik kwestionuje swoją odpowiedzialność.

Do którego sądu po zapłatę?

Dług wekslowy jest z zasady długiem oddawczym, tj. wierzyciel powinien udać się po zapłatę weksla do miejsca płatności. Jednakże swoboda umów, przewidziana w art. 3531 k.c., pozwala jako miejsce spełnienia świadczenia przez dłużnika wskazać inną lokalizację niż miejsce jego zamieszkania. Dotychczas w sytuacji, gdy miejsce płatności określał wierzyciel była to z reguły jego siedziba. (Potwierdza to także choćby art. 4 Prawa wekslowego, który przewiduje możliwość innego określenia miejsca płatności weksla, czy art. 27 Prawa wekslowego, który pozwala wskazać miejsce płatności weksla wystawcy, bądź posiadaczowi za zgodą wystawcy).

Wierzyciele zgodnie z art. 371 § 1 k.p.c. powództwo przeciwko zobowiązanemu z weksla lub czeku wytaczali zwykle przed sądem miejsca płatności. Artykuł ten, podobnie jak pozostałe przepisy o właściwości przemiennej, stwarzał dla strony powodowej istotne udogodnienie. Powód mógł - według własnego uznania - wybrać sąd korzystnie dla siebie położony, pozbawiając równocześnie pozwanego korzyści wynikających z prowadzenia procesu przed sądem jego miejsca zamieszkania lub siedziby (uchwała Sądu Najwyższego III PZP 12/82).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W sytuacji błędnego (niezgodnego z wolą wystawcy) wskazania miejsca płatności weksla, dłużnik wekslowy może podnieść zarzut niewłaściwości sądu. (Możliwość taką przewiduje art. 202 k.p.c., który stanowi, iż niewłaściwość sądu dającą się usunąć za pomocą umowy stron, sąd bierze pod rozwagę tylko na zarzut pozwanego, zgłoszony i należycie uzasadniony przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy). Wydawać by się zatem mogło, że kwestia właściwości sądu przy zobowiązaniu wekslowym została wyczerpująco określona przez ustawodawcę i nie powinna budzić wątpliwości.

 Gdzie więc tkwi problem?

Sporna kwestia powstała przy rozpoznawaniu przez Sąd Okręgowy w Katowicach zażalenia na postanowienie sądu rejonowego, który z urzędu stwierdził swoją niewłaściwość miejscową i przekazał sprawę do rozpoznania innemu sądowi rejonowemu (właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania strony pozwanej). Sąd rejonowy decyzję taką uzasadnił wskazując, iż jest to sprawa konsumencka, a przepis art. 202 k.p.c. jest sprzeczny z dyrektywą Rady 93/13/EWG z 5.04.1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (Dz. Urz. WE L 95 z 21.04.1993 r., s. 29 - dalej jako: dyrektywa 93/13) i wyrażoną tam zasadą ochrony konsumenta w stosunkach z przedsiębiorcami.

Od postanowienia tego zażalenie wniósł powód, wnosząc o jego uchylenie, zarzucając m.in. błędne zastosowanie art. 27 k.p.c. zamiast art. 371 k.p.c. Sąd Okręgowy w Katowicach rozpoznając zażalenie powoda powziął poważne wątpliwości, którym dał wyraz w zagadnieniu prawnym przedstawionym Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia. Dotyczyły one tego, czy skuteczność skorzystania przez przedsiębiorcę z udogodnienia w sporze z konsumentem wynikającego z art. 371 k.p.c. podlega kontroli sądu oraz czy kontrola ta może zostać przeprowadzona z urzędu, skoro art. 202 k.p.c. dopuszcza ją tylko w odniesieniu do niewłaściwości niedającej się usunąć za pomocą umowy stron.  

Diabeł tkwi w szczegółach

Dyrektywa 19/13 będąca źródłem powstałych wątpliwości nakłada na Państwa Członkowskie obowiązek eliminowania z umów zawieranych z konsumentami nieuczciwych warunków. Chodzi o warunki umowne, które nie były indywidualnie negocjowane, a mogą być uznane za nieuczciwe z uwagi na sprzeczność z wymogami dobrej wiary, oraz powodowanie znaczącej nierównowagi wynikających z umów praw i obowiązków stron ze szkodą dla konsumenta (art. 3 ust. 1 w związku z art. 2 lit. a). W art. 6 przyjęto, że na mocy prawa krajowego nieuczciwe warunki w umowach zawieranych przez sprzedawców lub dostawców z konsumentami nie będą wiążące dla konsumenta, a umowa w pozostałej części będzie nadal obowiązywała strony, jeżeli jest to możliwe po wyłączeniu z niej nieuczciwych warunków - tłumaczy Sylwia Szerenos - B2B Credit Management Department, RK Legal.

REKLAMA

W kontekście rozstrzyganego zagadnienia prawnego istotny okazał się art. 3853 pkt 23 k.c., zmieniony w związku z implementacją Dyrektywy 93/13 do polskiego porządku prawnego. Zgodnie z nim w razie wątpliwości uważa się, że niedozwolonymi postanowieniami umownymi są te, które wyłączają jurysdykcje sądów polskich lub poddają sprawę pod rozstrzygnięcie sądu polubownego polskiego lub zagranicznego albo innego organu, a także narzucają rozpoznanie sprawy przez sąd, który wedle ustawy nie jest miejscowo właściwy. 

Sąd Najwyższy zauważył, że spory z udziałem konsumentów, do których zastosowanie znajdują przepisy wprowadzające powołaną Dyrektywę, wszczęte po 1 maja 2004 r., zyskały walor spraw o charakterze wspólnotowym. Obliguje to sądy krajowe do uwzględnienia Dyrektywy 93/13 oraz jej wykładni dokonanej przez Trybunał Sprawiedliwości (m.in. wyroki z dnia 27 czerwca 2000 r. w połączonych sprawach Océano Grupo Editorial i SalvatEditores, C-240/98 - C-244/98, ECR 2000, s. I-4941; z dnia 26 października 2006 r. w sprawie MostazaClaro, C 168/05, Zb. Orz. 2006, s. I 10421) w sposób zapewniający skuteczność ochrony (effetutile) przyznanej konsumentowi przez prawo wspólnotowe.

Polecamy: INFORLEX Biznes

NOWOŚĆ na Infor.pl: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!

Sąd ma obowiązek działać z urzędu

Zdaniem Sądu Najwyższego nie można przyjąć, że uznanie przez sąd klauzuli prorogacyjnej za niedozwolone postanowienie umowne może nastąpić jedynie na zarzut pozwanego konsumenta.

Bezskuteczność niedozwolonych klauzul umownych wynika z samego prawa dlatego sąd krajowy ma obowiązek dokonać z urzędu oceny tych klauzul w zakresie, w jakim rzutują one na jego właściwość, w każdej konkretnej sprawie z udziałem konsumenta. Stosowanie w tych sprawach reguły odmiennej, przewidzianej w art. 202 k.p.c., czyniłoby korzystanie z ochrony prawnej przyznanej konsumentowi przez prawo wspólnotowe nadmiernie utrudnionym. 

SN wskazał także, że skoro postanowienia porozumienia wekslowego, kształtując treść umowy zawartej pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem, rzutują na właściwość sądu, to podlegają one w tym zakresie kontroli - w płaszczyźnie art. 3851 -3853 k.c. - przeprowadzanej przez sąd z urzędu.W innym przypadku prowadziłoby to do istotnego - niczym nieusprawiedliwionego - ograniczenia ochrony konsumenta w sprawach opartych na zobowiązaniu wekslowym - wyjaśnia Sylwia Szerenos - B2B Credit Management Department, RK Legal.

Dla wierzycieli, zwłaszcza tych masowych, oznacza to konieczność prowadzenia spraw przed sądami w różnorodnych lokalizacjach, co z pewnością docelowo zwiększy koszty takiego postępowania, w szczególności koszty związane ze stawiennictwem na rozprawach. 

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Duże zmiany w ordynacji podatkowej od 2026 r. Przedawnienie, zapłata podatku, zwrot nadpłaty, MDR. Ponad 50 różnych zmian w projekcie nowelizacji

W dniu 28 marca 2025 r. opublikowany został projekt bardzo obszernej nowelizacji Ordynacji podatkowej i kilkunastu innych ustaw. Zmiany są bardzo liczne i mają wejść w życie 1 stycznia 2026 r. Ministerstwo Finansów informuje, że celem tej nowelizacji jest poprawa relacji między podatnikami i organami podatkowymi, zwiększenie efektywności działania organów podatkowych oraz doprecyzowanie przepisów, których stosowanie budzi wątpliwości. Zobaczmy jakie zmiany czekają podatników od początku przyszłego roku.

Obowiązkowe e-Doręczenia od 1 kwietnia 2025 r. dla firm zarejestrowanych w KRS. Jak założyć skrzynkę i aktywować Adres do Doręczeń Elektronicznych (ADE)

W komunikacie z 27 marca 2025 r. Poczta Polska przypomina o nadchodzącym terminie: 1 kwietnia 2025 r., kiedy to obowiązek korzystania z systemu e-Doręczeń zostanie rozszerzony na przedsiębiorstwa zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym przed początkiem bieżącego roku.

Ekologiczne opakowania w e-handlu - ogromne wyzwanie dla logistyki

Europejski klient e-commerce ma sprzeczne oczekiwania wobec opakowań, w których dostarczane są jego zamówienia. Domaga się ekologicznych rozwiązań, ale rzadko zrezygnuje z zakupu, jeśli nie otrzyma alternatywy zrównoważonej klimatycznie. Nie chce też płacić za spełnienie postulatów środowiskowych, a długa lista rozbieżności generuje ogromne wyzwania po stronie sprzedawców i logistyki. Ekologiczna rewolucja nie jest tania, dodatkowo nowe unijne przepisy wymuszają daleko idące zmiany w procesie realizacji zamówień.

Praca w KAS - rekrutacja 2025. Gdzie szukać ogłoszeń?

Praca w KAS a rekrutacja w 2025 roku. Jakie zadania ma Krajowa Administracja Państwowa? Kto może pracować w KAS? Gdzie szukać ogłoszeń? Jakie są wymagania są w trakcie rekrutacji w 2025 roku?

REKLAMA

Roczne zeznanie podatkowe CIT tylko do 31 marca. Jak złożyć CIT-8

Ministerstwo Finansów i Krajowa Administracja Skarbowa przypominają, że 31 marca 2025 r. upływa termin złożenia zeznania CIT-8 za 2024 rok dla tych podatników, których rok podatkowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym. CIT-8 można złożyć także elektronicznie w serwisie e-Urząd Skarbowy bez konieczności posiadania podpisu kwalifikowanego.

PKPiR 2026: będzie 15 poważnych zmian i nowe rozporządzenie od 1 stycznia. Terminy wpisów, dodatkowe kolumny do KSeF, dowody księgowe i inne nowości

Minister Finansów przygotował projekt nowego rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (pkpir). Nowe przepisy zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2026 r. Sprawdziliśmy co się zmieni w zasadach prowadzenia pkpir w porównaniu do obecnego stanu prawnego.

Odpisy amortyzacyjne spółek nieruchomościowych

Najnowsze orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) przynoszą istotne zmiany dla spółek nieruchomościowych w zakresie możliwości rozpoznawania odpisów amortyzacyjnych w kosztach podatkowych. W styczniu tego roku NSA w kilku wyrokach (sygn. II FSK 788/23, II FSK 789/23, II FSK 987/23, II FSK 1086/23, II FSK 1652/23) potwierdził korzystne dla podatników stanowisko wojewódzkich sądów administracyjnych (WSA).

CIT estoński a optymalizacja podatkowa. Czy to się opłaca?

Przedsiębiorcy coraz częściej poszukują skutecznych sposobów na obniżenie obciążeń podatkowych. Jednym z rozwiązań, które zyskuje na popularności, jest estoński CIT. Czy rzeczywiście ta forma opodatkowania przynosi realne korzyści? Przyjrzyjmy się, na czym polega ten model, kto może z niego skorzystać i jakie są jego zalety oraz wady dla polskich przedsiębiorstw.

REKLAMA

Składka zdrowotna w 2026 roku – będzie ewolucja czy rewolucja?

Planowane na 2026 rok zmiany w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców stanowią jeden z najbardziej dyskutowanych tematów w sferze podatkowej, mimo iż sama składka podatkiem nie jest. Tak jak każda kwestia dotycząca finansów osobistych a równocześnie publicznych, wywołuje liczne pytania zarówno wśród prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, jak i wśród polityków, gdzie widoczne są wyraźne podziały.

Podatnik już nie będzie karany za przypadkowe błędy, nie będzie udowadniał niewinności

Szef rządu Donald Tusk poinformował, że za niecelowe, przypadkowe błędy nie będzie się już karać podatnika. Teraz to urząd skarbowy będzie musiał udowadniać jak jest.

REKLAMA