Ceny transferowe 2024 - kontrole. Wezwanie do przedłożenia dokumentacji lokalnej, a zwolnienie dla podmiotów krajowych

• Kontrole cen transferowych - wezwanie do przedłożenia dokumentacji lokalnej z naruszeniem podstawy prawnej
• Wymogi prawne wezwania 
• Czujność wysoce wskazana

Kontrole cen transferowych - wezwanie do przedłożenia dokumentacji lokalnej z naruszeniem podstawy prawnej

Organy podatkowe podejmują działania, które znajdują oparcie w polskich przepisach w zakresie cen transferowych, w tym w szczególności w Ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: „ustawa o CIT”), Ordynacji podatkowej, czy rozporządzeniach Ministra Finansów. Czerpią również z zagranicznych źródeł, takich jak Wytyczne OECD w zakresie cen transferowych dla przedsiębiorstw międzynarodowych oraz administracji podatkowych.

Jedną z sytuacji, w których dochodzi do nadużyć, jest wystosowanie przez organ wezwania do sporządzenia oraz przedłożenia dokumentacji lokalnej z naruszeniem podstawy prawnej.

Autopromocja

Wymogi prawne wezwania 

Wezwanie organu musi być uzasadnione i spełniać wymagania zawarte w art. 11s ustawy o CIT, w którym zawarte są szczegółowe regulacje, dotyczące kontroli cen transferowych. Wskazuje on dwa tryby występowania o przedstawienie i sporządzenie dokumentacji cen transferowych na żądanie organów podatkowych:

1) Podmioty powiązane, które są obowiązane do sporządzania lokalnej dokumentacji cen transferowych lub grupowej dokumentacji cen transferowych, przedkładają, na żądanie organów podatkowych, tę dokumentację, w terminie 14 dni od dnia doręczenia tego żądania.

• W celu wystąpienia ze wskazanym wezwaniem niezbędne jest, aby podmioty były zobowiązane do sporządzania lokalnej dokumentacji cen transferowych lub grupowej dokumentacji cen transferowych. 
• Art. 11n ustawy o CIT wskazuje sytuacje, w których obowiązek sporządzenia dokumentacji, o którym mowa w art. 11k ust. 1 ustawy o CIT nie znajdzie zastosowania. Przesłanką wezwania w trybie art. 11s ust. 1 ustawy o CIT jest natomiast wystąpienie obowiązku sporządzenia dokumentacji lokalnej / grupowej. Bezpośrednie brzmienie przepisu wskazuje zatem wprost, że skuteczność wezwania do przedłożenia dokumentacji w terminie 14 dni, w przypadku podmiotów zwolnionych z art. 11n ustawy o CIT może być kwestionowana przez podatnika.

2) W przypadku wystąpienia okoliczności wskazujących na prawdopodobieństwo zaniżenia wartości transakcji kontrolowanej lub niespełnienia warunków, o których mowa w art. 11f ust. 1 lub art. 11g ust. 1, organ podatkowy może zwrócić się do podatnika niebędącego mikroprzedsiębiorcą w rozumieniu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, z uwzględnieniem art. 11q ust. 3b, z żądaniem sporządzenia i przedłożenia lokalnej dokumentacji cen transferowych niezawierającej analizy porównawczej lub analizy zgodności dla wskazanych przez organ podatkowy transakcji kontrolowanych w roku podatkowym, w terminie 30 dni od dnia doręczenia takiego żądania. Żądanie wskazuje okoliczności świadczące o prawdopodobieństwie zaniżenia wartości transakcji kontrolowanej lub niespełnienia warunków, o których mowa w art. 11f ust. 1 ustawy o CIT lub art. 11g ust. 1 ustawy o CIT.
Regulacja ta określa skonkretyzowane przesłanki skorzystania przez organ ze 
wskazanych uprawnień. W celu skutecznego wezwania podatnika do sporządzenia i przedłożenia dokumentacji niezawierającej analizy porównawczej/analizy zgodności w terminie 30 dni muszą być jednocześnie spełnione następujące przesłanki:

• wezwanie musi zawierać opis okoliczności wskazujących na prawdopodobieństwo zaniżenia wartości transakcji, lub niespełnienie warunków safe-harbour dla transakcji pożyczkowych, lub usług o niskiej wartości dodanej,
• wezwanie nie może dotyczyć podmiotów będących mikroprzedsiębiorcami.

Czujność wysoce wskazana

W chwili otrzymania od organów podatkowych wezwania do sporządzenia oraz przedłożenia dokumentacji lokalnej kluczowa jest czujność podatników. Organom podatkowym w trakcie kontroli cen transferowych, zdarza się bowiem wzywać podatnika do przedłożenia dokumentacji w niewłaściwym trybie, bądź bez właściwego uzasadnienia.

Po otrzymaniu wezwania do sporządzenia oraz przedłożenia dokumentacji lokalnej podatnicy powinni w pierwszej kolejności przeprowadzić szczegółową analizę otrzymanego pisma, w zakresie jego zasadności oraz oparcia w przepisach (w szczególności w zakresie spełnienia przesłanek określonych w art. 11s ustawy o CIT). W konsekwencji świadomość podatników dotycząca przepisów regulujących kontrolę cen transferowych jest kluczowa, ponieważ może uchronić zarówno od potencjalnej odpowiedzialności karnej skarbowej, jak i przed narażeniem przedsiębiorstwa na dodatkowe koszty. 

Należy również wskazać, że brak obowiązku sporządzania lokalnej dokumentacji transferowej dla transakcji zwolnionych, nie wyklucza obowiązku stosowania rynkowych cen między podmiotami powiązanymi. W przypadku transakcji zwolnionych, o istotnych wartościach, podmioty gospodarcze mogą wyposażyć się w analizę porównawczą ex ante. Nie będzie ona wymagana przepisami prawa, jednak pozwoli uniknąć doszacowania kwoty podatku przez organ skarbowy oraz odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych.

Autopromocja

Praktyczny leksykon VAT 2024. Wszystko o zmianach w rozliczeniach VAT

Sprawdź

Olaf Ruchniewicz, Analyst w ENODO Advisors

Autopromocja

Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian

Sprawdź