Ryczałt od dochodów spółek kapitałowych, tzw. CIT estoński w 2022 roku - ile faktycznie wyniesie opodatkowanie

CIT estoński - korzyści

Główną zaletą CIT estońskiego w nowej odsłonie jest przeniesienie opodatkowania do czasu transferu zysku do wspólników. Wybierając CIT estoński podatnicy nie ponoszą obciążeń podatkiem dochodowym od osób prawnych w sytuacji, gdy zysk ten nie jest wypłacany udziałowcowi. Dopiero transfer zysku do udziałowca lub na podwyższenie kapitału zakładowego skutkuje koniecznością zapłaty podatku CIT.

Ustawodawca ponadto obniżył wysokość ryczałtu od dochodów spółek tzw. CIT estońskiego do wysokości 10% dla małych podatników oraz dla podatników rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej oraz do wysokości 20% dla pozostałych podatników (wcześniej było to odpowiednio 15% i 25%).

Dodatkową zaletą jest również zmiana wielkości odliczeń zapłaconego przez spółkę ryczałtu od dochodów spółek od podatku dochodowego od osób fizycznych płaconego przez wspólników tych spółek.  Wspólnicy spółek będący osobami fizycznymi co do zasady płacą 19% podatek dochodowy od uzyskiwanych dywidend. Jednakże w przypadku, gdy spółka wypłacająca dywidendę opodatkowana jest ryczałtem od dochodów spółek, wspólnik uzyskujący dywidendę zyskuje możliwość odliczenia podatku CIT estońskiego zapłaconego przez tą spółkę. Odliczenie wynosi 90% przypadającego na wspólnika podatku CIT zapłaconego przez spółką w przypadku, gdy wypłacająca dywidendę spółka jest małym podatnikiem lub podatnikiem rozpoczynającym działalność gospodarczą oraz 70% podatku w przypadku pozostałych spółek.

Rozliczenie podatkowe estońskiego CIT - jak to zrobić?

Ministerstwo Finansów w opublikowanym na stronie internetowej „Przewodniku do ryczałtu spółek” posługuje się wartościami łącznej wysokości opodatkowania PIT i CIT w wysokości 20% dla małych podatników i podatników rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej oraz 25% dla pozostałych podatników. W jaki sposób dokonano tych obliczeń?

Przykład 1.

Spółka XYZ będąca małym podatnikiem w 2022 roku wybrała opodatkowanie ryczałtem od dochodów spółek. Spółka ta w  kolejnych latach opodatkowania ryczałtem uzyskała następujące wyniki finansowe:

Rok 2022 - zysk brutto - 1.000.000 zł

Rok 2023 - zysk brutto - 1.000.000 zł

Rok 2024 - zysk brutto - 1.000.000 zł

Rok 2025 - zysk brutto - 1.000.000 zł

Łączny zysk brutto osiągnięty w tym okresie wynosi 4.000.000 zł. Spółka w 2026 roku podjęła decyzję o wypłacie dywidendy w całości tj. w kwocie 4.000.000 zł. Jedynym udziałowcem spółki jest Pan X.

Spółka będąca małym podatnikiem lub rozpoczynająca działalność
	CIT estoński
Spółka
Dochód	4 000 000
Stawka podatku CIT	10%
Podatek CIT	400 000
Kwota dywidendy	4 000 000
Wspólnik
Udział w zysku	100%
Kwota udziału w zysku	4 000 000
Stawka podatku PIT	19%
Podatek przed odliczeniem	760 000
Wysokość odliczenia podatku CIT	90%
Kwota odliczenia	360 000
Podatek po odliczeniu	400 000
Łączne obciążenie podatkowe	800 000
Efektywna stopa podatkowa	20,00%

Jak wynika z powyższego zestawienia, podatek CIT estoński nie pomniejsza zysku brutto okresu, za który jest wypłacany. Wydaje się to oczywiste, gdyż nie jest znana jego wysokość. Wysokość tego podatku zależy w dużym stopniu od decyzji wspólników co do podziału kwoty zysku, którą to wspólnicy podejmują dopiero w kolejnym roku.

Powstaje wątpliwość czy podatek CIT estoński będzie pomniejszał zysk brutto w okresie opodatkowania ryczałem od dochodów spółek kapitałowych. Ministerstwo Finansów jak dotąd nie wypowiedziało się w tej kwestii, natomiast jest to niezwykle ważne z punktu widzenia finalnej wysokości opodatkowania.

Przykład 2.

Spółka XYZ będąca małym podatnikiem w 2022 roku wybrała opodatkowanie ryczałtem od dochodów spółek. Spółka ta w  kolejnych latach opodatkowania ryczałtem uzyskała następujące wyniki finansowe:

Rok 2022 - zysk brutto - 1.000.000 zł

Rok 2023 - zysk brutto - 1.000.000 zł

Rok 2024 - zysk brutto - 1.000.000 zł

Rok 2025 - zysk brutto - 1.000.000 zł

Łączny zysk brutto osiągnięty w tym okresie wynosi 4.000.000 zł. Spółka w każdym kolejnym roku podejmowała decyzję o wypłacie dywidendy za rok poprzedni w pełnej wysokości. Jedynym udziałowcem spółki jest Pan X.

Spółka będąca małym podatnikiem lub rozpoczynająca działalność
	Rok 2022	Rok 2023	Rok 2024	Rok 2025
Spółka
Dochód	1 000 000	1 000 000	1 000 000	1 000 000
Stawka podatku CIT	10%	10%	10%	10%
Podatek CIT	0	100 000	90 000	91 000
Kwota dywidendy	1 000 000	900 000	910 000	909 000
Wspólnik
Udział w zysku	100%	100%	100%	100%
Kwota udziału w zysku	0	1 000 000	900 000	910 000
Stawka podatku PIT	19%	19%	19%	19%
Podatek przed odliczeniem	0	190 000	171 000	172 900
Wysokość odliczenia podatku CIT	90%	90%	90%	90%
Kwota odliczenia	0	90 000	81 000	81 900
Podatek po odliczeniu	0	100 000	90 000	91 000
Łączne obciążenie podatkowe	0	200 000	180 000	182 000
Efektywna stopa podatkowa	0,00%	20,00%	18,00%	18,20%

Na powyższym przykładzie widzimy, że wysokość zapłaconego podatku oraz efektywna stopa podatkowa zmienia się w kolejnych latach, pomimo iż zysk osiągany przez spółkę jest identyczny w każdym roku podatkowym. Wynika to z faktu, iż przeznaczona do wypłaty dywidenda to zysk brutto spółki, który jest pomniejszany o obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego, a więc także o podatek dochodowy. Występuje rozbieżność w sposobie wykazywania w rachunku zysków i strat podatku dochodowego od osób fizycznych, płaconego w standardowej formie oraz w formie ryczałtu od dochodów spółek. Podatek dochodowy obliczany w tradycyjny sposób wykazywany jest w rachunku zysków i strat w roku, za który jest należny, natomiast ryczałt od dochodów spółek wykazywany jest w rachunku zysków i strat za rok obrotowy, w którym została podjęta decyzja o wypłacie dywidendy (podatek staje się należny).

Z całą pewnością kwestia ta budzi wątpliwości i należy spodziewać się rozstrzygnięć ze strony Ministerstwa Finansów. Niestety, na dzień dzisiejszy, w opublikowanym na stronie internetowej „Przewodniku do ryczałtu spółek”, zawierającym 74 strony wyjaśnień, nie znajdujemy odpowiedzi na to pytanie.

Andrzej Nowak, doradca podatkowy