Odsetki wypłacane agentowi globalnemu w ramach umowy cash poolingu a podatek u źródła

Tak wynika z ustnego uzasadnienia wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 27 lutego 2014 r., III SA/Wa 2375/13.

Polska spółka przystępuje do struktury cash-poolingu

Sprawa dotyczyła spółki akcyjnej z siedzibą w Polsce, która należy do międzynarodowej grupy kapitałowej. Spółka, wraz z podmiotami z grupy planuje przystąpić do struktury cash-poolingu rzeczywistego w celu poprawy płynności finansowej jej członków i zmniejszenia kosztów finansowania zewnętrznego.

Umowa ma zostać zawarta z bankiem zagranicznym, a funkcję agenta globalnego pełnić będzie stojąca na czele Grupy spółka z siedzibą we Francji. Spółka będzie posiadać w banku w Polsce rachunek bieżący oraz rachunek lustrzany w banku zagranicznym. W przypadku salda dodatniego rachunku bieżącego na koniec dnia, środki zostaną przekazane na rachunek lustrzany, a w przypadku salda ujemnego, to rachunek lustrzany zostanie obciążony. Kwoty ewentualnych nadwyżek będą przelewane na rachunek agenta globalnego, natomiast niedobory będą pokrywane przez agenta globalnego. Z tytułu środków finansowych udostępnianych w ramach globalnego cash-poolingu, Bank zagraniczny będzie naliczał i rozliczał odsetki. W celu efektywnego wykorzystania środków otrzymanych lub udostępnionych przez agenta globalnego, będą one zarządzane przez bank zagraniczny, który pobierze z tego tytułu wynagrodzenie.

We wniosku o wydanie interpretacji indywidulanej, Spółka zadała pytanie, czy odsetki wypłacone na rzecz agenta globalnego w związku z wykonywaniem globalnego cash-poolingu będą korzystały ze zwolnienia z obowiązku zapłaty podatku „u źródła” na podstawie polsko-francuskiej u.p.o.

Zdaniem Spółki, odsetki nie będą podlegały opodatkowaniu „u źródła” pod warunkiem, że będzie ona posiadała francuski certyfikat rezydencji agenta. Spółka uzasadniła swoje stanowisko twierdząc, że: po pierwsze polsko-francuska u.p.o. nie zawiera klauzuli ostatecznego beneficjenta odsetek; a po drugie, nawet gdyby taka klauzula obowiązywała, to, agent globalny w rozpatrywanej strukturze i tak będzie ostatecznym beneficjentem tych odsetek. Według wnioskodawcy, już sam fakt francuskiej rezydencji podatkowej agenta globalnego upoważnia spółkę do zastosowania zwolnienia z obowiązku poboru podatku „u źródła” od wypłacanych odsetek.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w wydanej interpretacji indywidualnej uznał to stanowisko za nieprawidłowe. W opinii organu o tym, wobec kogo powstał obowiązek podatkowy, rozstrzygają przepisy ustawy o CIT, a nie postanowienia polsko-francuskiej u.p.o. Rola agenta globalnego, co do zasady sprowadza się do zarządzania środkami pieniężnymi, które wpłyną od uczestników struktury globalnego cash poolingu. To uczestnicy przekazujący agentowi nadwyżkę finansową pozostają właścicielami tych środków i mogą korzystać z przywilejów wynikających z prawa własności.  Zdaniem organu, fakt posiadania przez agenta globalnego statusu rezydenta podatkowego Francji i faktycznego otrzymania przez niego płatności nie jest wystarczającym warunkiem skorzystania z postanowień u.p.o., ponieważ nie można uznać go za ostatecznego właściciela odsetek. Organ powołał się przy tym na komentarz do modelowej konwencji OECD w sprawie podatku od dochodu i majątku.

Wnioskodawca, po wyczerpaniu przysługujących mu środków odwoławczych, wniósł skargę do WSA w Warszawie, który uchylił interpretację indywidualną.

Odsetki wypłacane na rzecz spółki francuskiej nie podlegają opodatkowaniu WHT w Polsce

WSA słusznie stwierdził, że stanowisko organu podatkowego jest błędne. Zgodnie z ustawą o CIT, odsetki wypłacane przez polską spółkę na rzecz podmiotu zagranicznego stanowią jego przychód osiągany na terytorium Polski, który - co do zasady - podlega opodatkowaniu WHT w wysokości 20%. W oparciu o postanowienia u.p.o., zawartej przez Polskę z państwem odbiorcy odsetek, można jednak obniżyć stawkę podatku. Większość u.p.o. zezwala na obniżenie stawki, o ile otrzymujący odsetki jest ich ostatecznym właścicielem (ang. beneficial owner). Ta konstrukcja pochodzi z Modelowej Konwencji OECD i ma na celu ograniczenie nadużyć przy wykorzystywaniu preferencyjnych postanowień u.p.o. Według komentarza OECD do Konwencji Modelowej, aby dany podmiot można było uznać za ostatecznego właściciela odsetek, musi on czerpać z nich korzyści ekonomiczne, sprawować faktyczne władztwo i decydować o ich wykorzystaniu. Sam fakt otrzymania ich na jednym z etapów transakcji jest niewystarczający.

Istnieją jednak umowy, które nie przewidują opodatkowania u źródła odsetek w państwie wypłacającego. Jedną z nich jest u.p.o. z Francją, co zauważa Sąd w ustnym uzasadnieniu wyroku. Według art. 11 polsko-francuskiej u.p.o., odsetki przekazywane na rzecz podmiotu zagranicznego mogą być opodatkowane wyłącznie w państwie jego rezydencji. W przedmiotowej sprawie nie ma zatem w ogóle podstaw do pobrania WHT, a tym bardziej do uzależniania poboru od tego, czy otrzymujący odsetki jest ich ostatecznym właścicielem.

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Limity ulg i odliczeń w PIT 2013 / 2014

Ustawa o VAT 2014

Według Sądu, Polska i Francja, podpisując umowę w roku 1975, nie mogły opierać się na Modelowej Konwencji i komentarzu OECD, które zostały publikowane dopiero w 1977 r. Polska i Francja nie renegocjowały umowy, co zdaniem Sądu oznacza, że strony nie zdecydowały się na zastosowanie klauzuli beneficial owner. Organ podatkowy ma zatem obowiązek interpretować postanowienia u.p.o. zgodnie z literalnym brzmieniem i nie może ich modyfikować, ani uzupełniać, posługując się Modelową konwencją OECD.

W omawianej sprawie, analiza, czy otrzymujący odsetki jest ich ostatecznym właścicielem, jest więc niezasadna. Odsetki od środków udostępnionych przez spółkę agentowi globalnemu nie będą podlegały opodatkowaniu u źródła pod warunkiem posiadania przez spółkę francuskiego certyfikatu rezydencji agenta (por. np. wyrok NSA z 13 grudnia 2013 r., sygn. II FSK 2873/11). Spółka będzie jednak musiała poinformować właściwy urząd skarbowy o dokonanej wypłacie (przesyłając formularz IFT-2).

Wybór przepisów

Polsko-francuska u. p. o.

Art. 11. 1. Odsetki, które pochodzą z jednego Umawiającego się Państwa i wypłacane są osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim Umawiającym się Państwie, podlegają opodatkowaniu tylko w tym drugim Państwie.

Robert Lipiński, konsultant w Dziale Prawno-Podatkowym PwC