REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zobowiązania nieuregulowane w trakcie likwidacji spółki - skutki w CIT

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Grupa ECDP
Jedna z wiodących grup konsultingowych w Polsce
Zobowiązania nieuregulowane w trakcie likwidacji spółki - skutki w CIT
Zobowiązania nieuregulowane w trakcie likwidacji spółki - skutki w CIT
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

W momencie likwidacji spółek niejednokrotnie zdarza się sytuacja, że podmioty te nie są w stanie rozliczyć się z wszystkich zaciągniętych długów. Poza czynnościami związanymi z rozwiązaniem działalności oraz jej wykreśleniem z Krajowego Rejestru Sądowego pozostaje jeszcze kwestia nieuregulowanych zobowiązań. Jak spółki powinny potraktować kwoty, które nie zostały pokryte w ramach postępowania likwidacyjnego?

Ogólną zasadą jest, że zobowiązania, które powinny być przez spółkę uregulowane, ale zostały umorzone lub stały się przedawnione, stanowią jej przychód podatkowy. Reguła ta wynika wprost z art. 12 ust. 1 pkt 2 i 3 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej jako ustawa o CIT). Wyjątkiem od tej zasady jest art. 12 ust. 4 pkt 8 ustawy o CIT, zgodnie z którym do przychodów podatkowych nie zalicza się kwot stanowiących równowartość umorzonych zobowiązań, jeżeli ich umorzenie jest związane z:

REKLAMA

Autopromocja
  • bankowym postępowaniem ugodowym,
  • postępowaniem restrukturyzacyjnym, postępowaniem upadłościowym,
  • realizacją programu restrukturyzacji na podstawie odrębnych ustaw.

A contrario, oznacza to, że każde umorzone zobowiązanie, z wyjątkiem sytuacji wskazanych powyżej, będzie prowadziło do powstania po stronie dłużnika przychodu do opodatkowania w wysokości wartości umorzonego zobowiązania.

Czy jednak wierzytelności, które pozostały nieuregulowane na skutek likwidacji działalności, powinny być rozumiane jako umorzone? Na początku należy zauważyć, że ustawy podatkowe nie zawierają legalnej definicji „umorzenia”. Wyjaśnienia pojęcia należy szukać w Kodeksie cywilnym (dalej jako KC). Art. 498-508 tej ustawy regulują kwestie wygaśnięcia zobowiązania. Omawiają takie instytucje jak potrącenie, odnowienie i zwolnienie z długu. Odsyła do nich m. in. NSA w wyroku z 24.06.2010 r. II FSK 345/09, który wskazuje, że „pod pojęciem umorzonych zobowiązań generujących przychód w podatku dochodowym należy właśnie rozumieć takie instytucje prawa cywilnego jak zwolnienie z długu, potrącenie i odnowienie”.

Analizując poszczególne instytucje prawa cywilnego - zgodnie z art. 498 KC, potrącenie polega na wzajemnym umorzeniu wierzytelności dłużnika i wierzyciela. W rezultacie jej zastosowania dochodzi do częściowej lub całkowitej kompensaty wzajemnych wierzytelności, co oznacza, że zarówno po stronie wierzyciela, jak i dłużnika nie powstanie przychód podatkowy.

Z kolei odnowienie (art. 506 KC) jest umową między dłużnikiem a wierzycielem, na podstawie której dłużnik, w celu umorzenia dotychczasowego długu, zobowiązuje się wobec wierzyciela i za jego zgodą spełnić inne świadczenie albo to samo świadczenie, lecz z innej podstawy prawnej. Na skutek zawarcia umowy odnowienia dotychczasowe zobowiązanie zostaje umorzone, a w jego miejscu pojawia się nowe. Z tego względu również w przypadku odnowienia nie dojdzie do powstania przychodu podatkowego, co wynika wprost z faktu, że dłużnik wciąż pozostaje zobowiązany do spełnienia świadczenia, chociaż jego przedmiot się zmienił.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Trzecią instytucją jest zwolnienie z długu (art. 508 KC). Polega ono na tym, że strony zawierają umowę, w której wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik takie zwolnienie przyjmuje, w efekcie czego zobowiązanie wygasa. Do skuteczności zwolnienia konieczne jest więc wyrażenie zgody przez dłużnika. W przypadku jej braku, do umorzenia nie dochodzi. Zgodnie z prawem cywilnym, czynność ta może być odpłatna lub nieodpłatna. Ten podział ma kluczowe znaczenie, bo jedynie w pierwszej sytuacji po stronie dłużnika powstanie przychód podatkowy.

Mając na uwadze powyższą analizę instytucji prawa cywilnego, zauważyć należy, że kwestia należności nieuregulowanych w wyniku wykreślenia z rejestru KRS, nie spełnia warunków żadnej z nich.

W przypadku potrącenia konieczne jest istnienie dwóch wierzytelności, których strony występują wobec siebie nawzajem jednocześnie w roli dłużnika, jak i wierzyciela. Taka sytuacja nie ma miejsca w omawianym przykładzie. W przypadku kolejnej instytucji, odnowienia, dłużnik co prawda nie jest zobowiązany do spełnienia swojego świadczenia w dotychczasowej formie, jednak jego miejsce zajmuje inny obowiązek.

Najbardziej zbliżoną konstrukcją zdaje się więc zwolnienie z długu. Jednak umorzenie zobowiązań będzie przychodem podatkowym wyłącznie w sytuacji, gdzie będzie następstwem nieodpłatnego zwolnienia z długu. Z kolei nieodpłatne zwolnienie z długu może nastąpić tylko za zgodą dłużnika, w drodze umowy z wierzycielem. W przypadku likwidacji spółki, wygaśnięcie zobowiązań Spółki nastąpi automatycznie, bez zawierania umowy z wierzycielem i bez wyrażania zgody przez dłużnika. Dlatego sytuacja ta nie może być traktowana jako umorzenie zobowiązań, a tym samy nie powoduje powstania przychodu w myśl art. 12 ust. 1 pkt 2 i 3 lit. a ustawy o CIT.

Przykład 1:
Spółka planuje rozpocząć postępowanie likwidacyjne. Ze względu na trudną sytuację finansową, kontrahent zgadza się zwolnić Spółkę z zobowiązań i zawiera stosowną umowę. W tym przypadku dochodzi do nieodpłatnego zwolnienia z długu, a Spółka uzyskuje przychód podatkowy.

Przykład 2:
Spółka po przeprowadzonym postępowaniu likwidacyjnym zostaje wykreślona z KRS. W ten sposób wygasają jej zobowiązania. Nie miało miejsce zwolnienie z długu, a co za tym idzie, nie powstał przychód.

Przykład 3:
Spółka po przeprowadzonym postępowaniu likwidacyjnym zostaje wykreślona z KRS. Kontrahent nie widzi możliwości odzyskania swoich należności, chce zwolnić Spółkę z długu. Skutki będą takie same jak w przykładzie nr 2. Po wykreśleniu z KRS Spółka przestała istnieć, nie może więc podpisywać umów, ale również rozpoznawać przychodu.

Końcowo dodać należy również, że na skutek przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego spółka zostaje wykreślana z rejestru przedsiębiorców KRS, a co za tym idzie, przestaje istnieć. Niemożliwe będzie zatem przypisanie jej - jako podmiotowi już nieistniejącemu - jakiegokolwiek przysporzenia, a tym samym przychodu z tego tytułu.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w rozstrzygnięciach organów podatkowych (przykładowo Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 14.07.2017 r., znak: 0114-KDIP2-3.4010.124.2017.1.MC, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie z 22.06.2016 r., znak: IPPB6/4510-323/16-2/AP).

Dominika Róg-Górecka, Młodszy Konsultant Podatkowy w ECDDP Sp. z o.o.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Sprzedałeś 30 rzeczy przez internet w roku? Twoje dane trafiły do urzędu skarbowego. MF i KAS walczą z szarą strefą w handlu internetowym i unikaniem opodatkowania

Ministerstwo Finansów (MF) i Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) wdrożyły unijną dyrektywę (DAC7), która nakłada na operatorów platform handlu internetowego obowiązki sprawozdawcze. Dyrektywa jest kolejnym elementem uszczelnienia systemów podatkowych państw członkowskich UE. Dyrektywa nie wprowadza nowych podatków. Do 31 stycznia 2025 r. operatorzy platform mieli obowiązek składać raporty do Szefa KAS za lata 2023 i 2024. 82 operatorów platform przekazało za ten okres informacje o ponad 177 tys. unikalnych osobach fizycznych oraz ponad 115 tys. unikalnych podmiotach.

2 miliony firm czeka na podpis prezydenta. Stawką jest niższa składka zdrowotna

To może być przełom dla mikroprzedsiębiorców: Rada Przedsiębiorców apeluje do Andrzeja Dudy o podpisanie ustawy, która ulży milionom firm dotkniętym Polskim Ładem. "To test, czy naprawdę zależy nam na polskich firmach" – mówią organizatorzy pikiety zaplanowanej na 6 maja.

Obowiązkowe ubezpieczenie OC księgowych nie obejmuje skutków błędów w deklaracjach podatkowych. Księgowy jest chroniony dopiero, gdy wykupi rozszerzoną polisę OC

Księgowi w biurach rachunkowych mają coraz mniej czasu na złożenie deklaracji podatkowych swoich klientów – termin składania m.in. PIT-36, PIT-37 i PIT-28 mija 30 kwietnia. Pod presją czasu księgowym zdarzają się pomyłki, np. błędne rozliczenie ulg, nieuwzględnienie wszystkich przychodów czy pomyłki w zaliczkach na podatek. W jednej z takich spraw nieprawidłowe wykazanie zaliczek w PIT-36L zakończyło się naliczonymi przez Urząd Skarbowy odsetkami w wysokości ponad 7000 zł. Obowiązkowe ubezpieczenie OC księgowych nie obejmuje błędów w deklaracjach podatkowych – ochronę zapewnia dopiero wykupienie rozszerzonej polisy.

Rewolucja płacowa w całej UE od 2026 roku. Pracodawcy będą musieli ujawniać kwoty wynagrodzenia pracownikom i kandydatom do pracy

Wynagrodzenia przestaną być tematem tabu. Od czerwca 2026 roku pracodawcy będą mieli obowiązek ujawniania informacji o płacach, zarówno kandydatom do pracy, jak i zatrudnionym pracownikom. Czy to koniec nierówności i początek nowego rozdania na rynku pracy?

REKLAMA

Firmy ignorują KSeF? Tylko 5 tys. podmiotów gotowych na rewolucję e-fakturowania

Choć obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur wejdzie w życie za 9 miesięcy, zaledwie 5230 firm zdecydowało się na dobrowolne wdrożenie systemu. Eksperci biją na alarm – to ostatni moment na przygotowania. Firmy nie tylko ryzykują chaos, ale też muszą zmierzyć się z brakiem środowiska testowego, napiętym harmonogramem i rosnącą liczbą innych zmian w przepisach.

Spółka komandytowa bez VAT od dywidendy – ważna interpretacja skarbówki

Dywidenda wypłacana komplementariuszowi nie podlega VAT – potwierdził to Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Oznacza to, że spółki komandytowe, w których wspólnicy prowadzą sprawy spółki bez wynagrodzenia, nie muszą obawiać się dodatkowego obciążenia podatkowego. To dobra wiadomość dla przedsiębiorców poszukujących efektywnych i bezpiecznych rozwiązań podatkowych.

Fiskus wlepi kary za niezapłacony podatek od sprzedaży ubrań i zabawek w internecie? MF analizuje informacje o 300 tys. osób i podmiotów handlujących na platformach internetowych

Operatorzy platform, za pośrednictwem których dokonywane są transakcje w internecie, przekazali MF dane ponad 177 tys. osób fizycznych i 115 tys. podmiotów – poinformowała PAP rzeczniczka szefa KAS Justyna Pasieczyńska. Dane te są teraz analizowane.

Będzie katastrofa fakturowa w 2026 roku? Kto odważy się wdrożyć obowiązek stosowania KSeF i faktur ustrukturyzowanych?

Niedawno opublikowano kolejną wersję projektu „nowelizacji nowelizacji” ustaw na temat faktur ustrukturyzowanych i KSeF, które mają być niezwłocznie uchwalone. Ich jakość woła o pomstę do nieba. Co prawda zaproponowane zmiany świadczą o tym, że twórcy przepisów chcą pozostawić tym, którzy połapią się w tych zawiłościach, jakieś możliwości unikania tej katastrofy, zachowując fakturowanie w dotychczasowej formie przynajmniej do końca 2026 r. Pytanie, tylko po co to całe zamieszanie i dezorganizacja obrotu gospodarczego – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA

Jak nie zbankrutować na IT: inteligentne monitorowanie i optymalizacja kosztowa środowiska informatycznego. Praktyczny przewodnik po narzędziach i strategiach monitorowania

W dzisiejszej erze cyfrowej, środowisko IT stało się krwiobiegiem każdej nowoczesnej organizacji. Od prostych sieci biurowych po rozbudowane infrastruktury chmurowe, złożoność systemów informatycznych stale rośnie. Zarządzanie tak rozległym i dynamicznym ekosystemem to nie lada wyzwanie, wymagające nie tylko dogłębnej wiedzy technicznej, ale przede wszystkim strategicznego podejścia i dostępu do odpowiednich narzędzi. Wyobraźcie sobie ciągłą potrzebę monitorowania wydajności kluczowych aplikacji, dbałości o bezpieczeństwo wrażliwych danych, sprawnego rozwiązywania problemów zgłaszanych przez użytkowników, a jednocześnie planowania przyszłych inwestycji i optymalizacji kosztów. To tylko wierzchołek góry lodowej codziennych obowiązków zespołów IT i kadry managerskiej. W obliczu tej złożoności, poleganie wyłącznie na intuicji czy reaktywnym podejściu do problemów staje się niewystarczające. Kluczem do sukcesu jest proaktywne zarządzanie, oparte na solidnych danych i inteligentnych systemach, które nie tylko informują o bieżącym stanie, ale również pomagają przewidywać przyszłe wyzwania i podejmować mądre decyzje.

Wojna celna USA - Chiny. Jak może się bronić Państwo Środka: 2 scenariusze. Świat (też Stany Zjednoczone) nie może się obejść bez chińskiej produkcji

Chiny mogą przekierować towary nadal objęte nowymi, wysokimi cłami USA przez gospodarki i porty azjatyckie lub (a raczej równolegle) przekierować sprzedaż dotychczas kierowaną do USA na inne rynki - prognozują eksperci Allianz Trade. Bardziej prawdopodobna jest przewaga drugiego scenariusza – tak było podczas pierwszej wojny handlowej prezydenta Trumpa, co obecnie oznaczać będzie m.in. 6% rokroczny wzrost importu z Chin do UE (ale też do innych krajów) w ciągu trzech najbliższych lat. Branża, która nie korzysta z żadnych wyłączeń w wojnie celnej – odzież i tekstylia może odczuć ją w największym stopniu na swoich marżach.

REKLAMA