Zakładowy Fundusz Szkoleniowy - wpływ na koszty podatkowe i rachunkowość

Utworzenie, funkcjonowanie i likwidację funduszu szkoleniowego reguluje bezpośrednio układ zbiorowy pracy lub regulamin funduszu szkoleniowego.

Autopromocja

Ustawodawca przewidział możliwość tworzenia Funduszu Szkoleniowego przez grupy pracodawców w ramach istniejącego pomiędzy nimi porozumienia. Taka forma tworzenia funduszu może mieć swoje zastosowanie na przykład w ramach funkcjonujących grup kapitałowych.

Dochodami Fundusz Szkoleniowego są wpłaty pracodawcy, zgodnie z postanowieniami układu zbiorowego pracy lub regulaminu funduszu szkoleniowego. Wpłaty z tego tytułu nie mogą być jednak niższe niż 0,25% funduszu płac.

Wpłaty te obciążają koszty działalności pracodawców. Dochodami mogą być również inne, bliżej nie określone wpływy.

Autopromocja

Praktyczny leksykon VAT 2024. Wszystko o zmianach w rozliczeniach VAT

Sprawdź

Wydatkowanie środków funduszu szkoleniowego następuje na podstawie postanowienia pracodawcy w uzgodnieniu z pracownikiem kierowanym na szkolenie.

Polecamy: Kiedy przysługuje urlop szkoleniowy?

Polecamy: Dodatkowe dochody pracownika a Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych

Autopromocja

Komplet 3 publikacji

Instrukcje księgowego. 100 praktycznych procedur z bazą narzędzi online

Sprawdź

Możliwość uznania wpłat na ZFS za koszt podatkowy

Zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (ustawa o CIT) „Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1”.

Stosownie zaś do art. 16 ust. 1 pkt 9 ustawy o CIT „Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów i wpłat na różnego rodzaju fundusze tworzone przez podatnika; kosztem uzyskania przychodów są jednak podstawowe odpisy i wpłaty na te fundusze, jeżeli obowiązek lub możliwość ich tworzenia w ciężar kosztów określają odrębne ustawy (...).”

Autopromocja

Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian

Sprawdź

Odrębną ustawą jest niewątpliwie ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

W momencie przekazania pieniędzy na wydzielony rachunek ZFS pracodawca traci możliwość swobodnego dysponowania tymi środkami, stają się one, bowiem środkami przeznaczonymi do realizacji celów szkoleniowych pracodawcy. W tym momencie pracodawca jest również uprawniony do uznania przekazanej wpłaty jako kosztu uzyskania przychodu.

Należy pamiętać, że wysokość wpłat jest limitowana jedynie „z dołu”, maksymalny poziom wpłat nie jest limitowany. Ustawodawca nie wymaga, aby środki zgromadzone w ramach ZFS były wydatkowane w roku tworzenia Funduszu.

W pewnym sensie czynnikiem, który należy brać pod uwagę przy tworzeniu ZFS i planowaniu wydatków szkoleniowych są wskazania do rozpoznania przychodu podatkowego zawarte w art. 12 ust. 1 pkt 5b ustawy o CIT.

Przychodami podatkowymi są w tym przypadku:

a) środki zakładowego funduszu szkoleniowego, w części uznanej za koszt uzyskania przychodów:

 - niewykorzystane w roku podatkowym, w którym zostały wpłacone do tego funduszu, lub w ciągu roku podatkowego następującego po tym roku,

- wykorzystane niezgodnie z przepisami ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy lub przepisami ustawy o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców,

b) w przypadku likwidacji funduszu szkoleniowego;

Zapisy art. 12 ust. 1 pkt 5b ustawy o CIT stanowią dodatkowy argument świadczący o tym, że wpłaty na ZFS stanowią koszt uzyskania przychodów.

Rozliczenie ZFS w księgach rachunkowych

Polecamy: Kiedy prezenty formy dla pracowników są zwolnione z PIT?

Polecamy: Limity ulg i odliczeń w PIT

Ustawa o rachunkowości nie podaje szczegółowych rozwiązań księgowych, które należałoby zastosować w związku z utworzeniem Funduszu Szkoleniowego.

W tej sytuacji, to przyjęta przez pracodawcę polityka rachunkowości będzie stanowiła podstawy do ujmowania i rozliczania poszczególnych operacji związanych z Funduszem Szkoleniowym w księgach rachunkowych jednostki.

Tworząc politykę rachunkowości odnośnie Funduszu Szkoleniowego warto mieć na uwadze następujące okoliczności:

1. Zakładowy Fundusz Szkoleniowy w powinien być wykazany w pasywach bilansu w ramach pozycji funduszy specjalnych (B.III.3);

2. Wpłaty na Fundusz Szkoleniowy obciążają koszty działalności pracodawców, co będzie wiązało się z koniecznością księgowań, które mogą przykładowo przebiegać następująco:

- Przekazanie środków z podstawowego rachunku bankowego (Ma) na wydzielony – specjalny rachunek bankowy Zakładowego Funduszu Szkoleniowego (Wn),

- Wn koszty działalności w układzie rodzajowym (zespół 4) jako np. koszty szkoleń pracowników lub

- Wn koszty w układzie kalkulacyjnym (zespół 5), które mogą obciążać koszty poszczególnych działów wg planów wydatków na szkolenia,

- Ma fundusze specjalne – Zakładowy Fundusz Szkoleniowy (zespół 8);

3. Faktury – rachunki otrzymane za przeprowadzone szkolenia na rzecz pracodawcy finansowane z Zakładowego Funduszu Szkoleniowego będą obciążały bezpośrednio ten Fundusz (Wn 8) z pominięciem kont wynikowych i rachunku zysków i strat;

4. Płatności za faktury – rachunki powinny być dokonywane bezpośrednio z wydzielonego – specjalnego rachunku bankowego ZFS lub, jeżeli ich zapłata nastąpi z innego rachunku bankowego, to powinny być refundowane;

5. W przypadku rozwiązania lub likwidacji ZFS nastąpi zmniejszenie ZFS (Wn 8) oraz uznanie pozostałych przychodów operacyjnych (Ma 7) lub/i storno księgowań dotyczących tworzenia ZFS w danym roku

Saldo ZFS powinno być zgodne z saldem wydzielonego – specjalnego rachunku bankowego ZFS.

Polecamy: Podatki 2011

Polecamy: Bony czy pieniądze - co dać pracownikowi na święta

ZFS w praktyce audytorskiej

Moja praktyka audytorska wskazuje, że możliwość tworzenia ZFS jest nie tylko instrumentem rozwoju zasobów ludzkich i rozwoju zawodowego pracowników i pracodawców, lecz wykorzystywana jest także do kształtowania wyniku finansowego i podatkowego jednostki za dany rok obrotowy.

Szczególnie jest to widoczne wtedy, kiedy wielkość odpisu na Fundusz jest nadmierna w stosunku do dotychczasowego i planowanego poziomu wydatków związanych ze szkoleniem pracowników.

W aspekcie ekonomicznym tworzenie takiego, nadmiernego Funduszu, przez jednostki stanowi zatrzymanie w tych jednostkach zysków, które mogłyby być do ewentualnej dyspozycji udziałowców.

Ponadto, należy podkreślić, że mimo tego, że Fundusz stworzony jest zgodnie z przepisami prawa, to mechanizm działania Funduszu w sensie ekonomicznym może w efekcie powodować zniekształcenie wyniku finansowego za dany rok obrotowy.

Podstawa prawna:

- art. 67 i 68 Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20 kwietnia 2004 r. (Dz.U. Nr 99, poz. 1001) tekst jednolity z dnia 9 kwietnia 2008 r. (Dz.U. Nr 69, poz. 415)

- Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych z dnia 15 lutego 1992 r. (Dz.U. Nr 21, poz. 86) tekst jednolity z dnia 9 marca 2011 r. (Dz.U. Nr 74, poz. 397)

Krystian Kubanek - biegły rewident w KPFK dr Piotr Rojek Sp. z o.o.