Wydatki na świadczenia urlopowe w kosztach uzyskania przychodów

Stanowisko takie zostało przyjęte przez  Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w odpowiedzi na interpretację indywidualną z dnia 10 sierpnia 2016 r. (sygn. IPPB6/4510-404/16-3/AG).

Wnioskodawca (Spółka) zwrócił się do Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z pytaniem, czy ma prawo uznawać za koszty uzyskania przychodów wydatki związane z wypłatą świadczeń urlopowych, jeżeli zatrudnia obecnie około 600 pracowników i w spółce nie został  utworzony zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (ZFŚS) w rozumieniu ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 111, z późn. zm., dalej: „ustawa o ZFŚS”). Określił również, że spółka wypłaca świadczenia urlopowe pracownikom pod warunkiem wykorzystania w danym roku kalendarzowym urlopu wypoczynkowego w wymiarze co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych i odprowadza od wypłacanych świadczeń zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, analogicznie jak od pozostałych składników wynagrodzenia.

Zdaniem Wnioskodawcy, wydatki ponoszone na wypłacanie świadczeń urlopowych na rzecz pracowników mogą być uznawane za koszty uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 851, z późn. zm., dalej: „ustawa o CIT”).

Zgodnie z art. 15 ustawy o CIT, kosztami uzyskania przychodów są wydatki poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 tej ustawy.

Powyższe przesłanki spełniają tzw. koszty pracownicze, takie jak wynagrodzenia, nagrody i premie czy wydatki związane z podnoszeniem kwalifikacji pracowników. Wnioskodawca stwierdza, że za koszty pracownicze należy również uznać wydatki przeznaczone na wypłatę świadczeń urlopowych, ponieważ pełnią one funkcję motywacyjną oraz służą zapewnieniu pracownikom wypoczynku, co ma przyczynić się do zwiększenia efektywności ich pracy.

Jak ująć w księgach rachunkowych świadczenie urlopowe

Podkreśla on również, że zaliczanie tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów jest możliwe także w przypadku podatników nietworzących Funduszu i zatrudniających więcej niż 20 pracowników. W tym aspekcie powołuje się na stanowisko Ministra Finansów, który  w odpowiedzi na interpelację poselską (znak DD6.054.3.2015.SOH) stwierdził, że „w przypadku pracodawców zatrudniających powyżej 20 pracowników, którzy nie tworzą ZFSS, ponoszone przez nich wydatki na wypłatę świadczeń dla pracowników z tytułu urlopu - niebędących świadczeniami urlopowymi w rozumieniu art. 3 ust. 4-6 ustawy o ZFSS - mogą stanowić koszty uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy CIT, jako wydatki ponoszone w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów”.

Koszty uzyskania przychodów

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie uznał stanowisko wnioskodawcy za prawidłowe. Podkreślił, że definicja kosztów uzyskania przychodów sformułowana w art. 15 ustawy o CIT ma charakter ogólny, dlatego każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej ocenie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej, chyba że ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów.

Za koszty uzyskania przychodu można uznać wydatki, które są:

• poniesione przez podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
• definitywne (rzeczywiste), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
• związane z prowadzoną działalnością gospodarczą,
• poniesione w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów,
• właściwie udokumentowane, oraz nie znajdują się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Polecamy: Dowóz pracowników do pracy - w podatkach i rachunkowości

Koszty ponoszone przez podatnika należy oceniać pod kątem ich celowości, a więc dążenia do uzyskania przychodów. Aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodów, między tym wydatkiem, a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowy, tj. poniesienie wydatku musi mieć wpływ na powstanie, zwiększenie lub zabezpieczenie tego przychodu.

Świadczenia urlopowe a utworzenie Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 45 ustawy o CIT, kosztami uzyskania przychodów nie są wydatki poniesione przez pracodawcę na działalność socjalną, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Są jednak nimi świadczenia urlopowe wypłacone zgodnie z przepisami o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Zatem wypłacone świadczenia urlopowe są kosztem wyłącznie wtedy, gdy możliwość wypłaty takich świadczeń przewiduje ustawa o ZFŚS.

Odwołując się do art. 3 ust. 1  ustawy o ZFŚS, należy stwierdzić, że pracodawca, inny niż pracodawca prowadzący działalność w formie jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia danego roku co najmniej 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty,  powinien utworzyć zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Natomiast pracodawcy zatrudniający mniej niż 20 pracowników, mogą tworzyć Fundusz do wysokości i na zasadach określonych w art. 5 lub mogą wypłacać świadczenie urlopowe, o którym mowa w ust. 4-6.

Ustawowy obowiązek tworzenia funduszu może być uchylony (art. 4 ustawy o ZFŚS) postanowieniem układu zbiorowego pracy, a u pracodawcy którego pracownicy nie są objęci układem zbiorowym pracy, postanowieniem regulaminu wynagradzania uzgodnionym z zakładowymi organizacjami związkowymi lub z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowania jej interesów.

Jak rozliczyć świadczenia urlopowe dla pracowników - na gruncie CIT, PIT i VAT

Pracodawca, który zatrudnia w dniu 1 stycznia danego roku co najmniej 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, ma jedynie prawo wyboru pomiędzy tworzeniem lub rezygnacją z tworzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Nie ma on możliwości zamiany tworzenia funduszu na wypłatę świadczeń urlopowych. Taką możliwość mają jedynie pracodawcy zatrudniający mniej niż 20 pracowników. Wynika to z art. 3 ust. 3 ustawy o ZFŚS, który określa, że wysokość świadczenia urlopowego nie może przekroczyć wysokości odpisu podstawowego (określonego w art. 5 ust. 2, 2a i 3) , odpowiedniego do rodzaju zatrudnienia pracownika, z tym że wysokość świadczenia dla zatrudnionych, o których mowa w art. 5 ust. 2 i 3, ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy pracownika. Tego rodzaju świadczenie pracodawca wypłaca raz w roku każdemu pracownikowi korzystającemu w danym roku kalendarzowym z urlopu wypoczynkowego w wymiarze co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych (art. 3 ust. 4). Dodatkowo w myśl art. 3 ust. 6 świadczenie to nie podlega składce na ubezpieczenie społeczne pracowników.

Podsumowując, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdził, że w przypadku wnioskodawcy, który zatrudnia około 600 pracowników, a w spółce nie został utworzony zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, wypłacane świadczenia urlopowe mogą zostać zaliczone do kosztów podatkowych na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jako wydatki ponoszone w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.