REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zwrot nadpłaty podatku u źródła

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Zwrot nadpłaty podatku u źródła /Fot. Fotolia
Zwrot nadpłaty podatku u źródła /Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Jeżeli spółka nienależnie potrąci podatek u źródła, to nie otrzyma jego zwrotu nadpłaty, chyba że daninę pokryła z własnej kieszeni.

Niedawny wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego (z 30 stycznia 2019 r., sygn. akt II FSK 341/17), choć dotyczył wykładni starych przepisów, jest w pełni aktualny, bo to, nad czym zastanawiał się sąd, dziś wynika wprost z przepisów. Od 2016 r. ordynacja podatkowa mówi jasno, że płatnik (lub inkasent) może ubiegać się o zwrot nadpłaty, jeżeli wpłaconego podatku nie pobrał od podatnika (art. 75 par. 2).

REKLAMA

Przed 2016 r. w przepisach nie było takiego zastrzeżenia i dlatego w sądach administracyjnych toczą się spory o to, czy zmiana przepisu była tylko doprecyzowująca, czy jednak prawotwórcza.

Tylko ten, kto stracił

REKLAMA

Chodziło o spółkę, która wypłaciła brytyjskiej spółce powiązanej wynagrodzenie za użytkowanie technologii. Potraktowała je jako należność licencyjną i potrąciła od niej - jako płatnik - zryczałtowany podatek dochodowy (prawie 400 tys. zł).

Problem pojawił się, gdy kontrole: brytyjska i polska zakwestionowały charakter tej płatności. Wskutek tego okazało się, że pobrany w Polsce podatek u źródła był nienależny. Polska spółka wystąpiła więc o zwrot nadpłaty.

Naczelnik urzędu skarbowego uznał, że nie ma takiego prawa, bo potrąciła podatek z wynagrodzenia należnego podatnikowi. Zatem to on poniósł uszczerbek na majątku i to on powinien złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty. Gdyby otrzymała ją spółka jako płatnik, to bezpodstawnie by się wzbogaciła - stwierdził.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Płatnik lub inkasent jest uprawniony do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty, jeżeli wpłacony podatek nie został pobrany od podatnika

Spółka przegrała w sądach obu instancji. Zarówno WSA w Warszawie, jak i NSA uznały, że pobranie podatku u źródła spowodowało uszczuplenie w majątku podatnika, a nie płatnika. Zatem o zwrot nadpłaty może starać się tylko podatnik.

REKLAMA

Spółka nie zgadzała się z taką wykładnią. Wskazywała, że nie wynikało to z obowiązujących wówczas przepisów ordynacji podatkowej. Nie ma w nich mowy o takich przesłankach, jak poniesienie ciężaru ekonomicznego podatku przez płatnika czy uszczuplenie jego majątku z tego powodu - argumentowała. Zwracała uwagę, że wykładnia fiskusa prowadzi do podwójnego opodatkowania.

Uzasadniając wyrok NSA, sędzia Marek Kraus wyjaśnił jednak, że przed nowelizacją ordynacji podatkowej, która miała miejsce 1 stycznia 2016 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1649), było dokładnie tak samo jak jest dzisiaj. Skoro płatnik nie zapłacił podatku z własnych środków, a tylko pobrał go od podatnika i wpłacił do urzędu skarbowego, to stwierdzenie nadpłaty na jego rzecz prowadziłoby do jego bezpodstawnego wzbogacenia - wyjaśnił sędzia.

Ważne dla płacących z własnej kieszeni

Wyrok NSA potwierdza, że jeśli płatnik zapłacił podatek u źródła z własnych środków, wówczas ma prawo wystąpić o zwrot nadpłaconego lub nienależnego wpłaconego podatku. W praktyce takie sytuacje nie należą do rzadkości. Bywa, że zagraniczny kontrahent nie zgadza się na pomniejszenie swojego wynagrodzenia o polski podatek, ponieważ oczekuje pełnej należności wynikającej z uzgodnień bądź ze swojego cennika. Wówczas polskiemu świadczeniobiorcy nie pozostaje nic innego, jak uregulować podatek z własnej kieszeni. Gdyby okazało się, że podatek nie był należny, wówczas polski płatnik może wystąpić o zwrot nadpłaty.

Nie odzyska jej natomiast, jeżeli potrącił podatek z wynagrodzenia wypłaconego zagranicznemu kontrahentowi. Wówczas wniosek o stwierdzenie nadpłaty powinien złożyć podatnik, czyli kontrahent, a polski świadczeniobiorca powinien go o tym powiadomić. Niewykluczone jednak, że tego nie zrobi, zwłaszcza gdy transakcja była incydentalna. W takiej sytuacji pieniądze zostaną w polskim budżecie.

Nie tylko płatnik

Eksperci stanowczo nie zgadzają się jednak z tezą NSA, że przed 1 stycznia 2016 r. zwrot nadpłaty płatnikowi zależał od tego, czy poniósł on ciężar ekonomiczny podatku (patrz opinie). Zwracają uwagę na to, że sąd kasacyjny nie jest w tej sprawie jednomyślny. Nieraz zapadały orzeczenia, z których płynął przeciwny wniosek (patrz ramka).

Od 2016 r. z ordynacji podatkowej wynika wprost, że płatnik (lub inkasent) może złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty, tylko jeżeli wpłacony podatek nie został pobrany od podatnika. Płatnik (inkasent) otrzyma nadpłatę, jeśli sam poniósł uszczerbek i dzięki zwrotowi się nie wzbogaci.

Polecamy: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!

Podobnych zastrzeżeń nie ma dziś w odniesieniu do samego podatnika. Mimo to fiskus również odmawia podatnikom zwrotu nadpłaty, gdy stwierdza, że nie ponieśli oni ciężaru ekonomicznego. Tak było przed laty w przypadku akcyzy od zakładów energetycznych. Mimo że wygrały one w Trybunale Sprawiedliwości UE (sygn. akt C-475/07), to polski fiskus odmówił im zwrotu nadpłaty, bo nienależny podatek był zawarty w cenie prądu uiszczonej przez konsumentów. Słuszność takiego podejścia potwierdziła potem Izba Gospodarcza NSA w uchwale z 22 czerwca 2011 r. (sygn. akt I GPS 1/11).

Taką wykładnię prezentował NSA również w późniejszych wyrokach.

Będzie w ordynacji

Mimo wygranych w sądzie kasacyjnym Ministerstwo Finansów dąży do zapisania wprost w ordynacji podatkowej, że podatnik otrzyma zwrot nadpłaty pod warunkiem, że nie dojdzie do bezpodstawnego wzbogacenia. Taka propozycja znalazła się w projekcie nowelizacji z 6 września 2018 r. ustawy o VAT i innych ustaw (proponowany art. 72 par. 3 ordynacji).

- W par. 4 zastrzeżono jednak, że powyższa reguła byłaby stosowana tylko wtedy, gdyby nieuzasadnione wzbogacenie podatnika przekroczyło 100 tys. zł w okresie rozliczeniowym (a w przypadku podatków, które nie są rozliczane okresowo - 100 tys. zł z tytułu danej czynności) - wskazuje dr Michał Wilk, radca prawny i doradca podatkowy w Wilk Latkowski.

Projekt jest na razie po konsultacjach, nie został jeszcze przyjęty przez rząd.

Jednocześnie trwają prace nad całkiem nową ordynacją podatkową. Jak zauważa Michał Wilk, przewidziano w niej całkiem inną formułę bezpodstawnego wzbogacenia. Proponowany art. 180 par. 2 nowej ordynacji ma uzależniać odmowę zwrotu nadpłaty od wykazania przez organ podatkowy, że w wyniku takiego zwrotu doszłoby do bezpodstawnego wzbogacenia. - Brak jest tu limitu 100 tys. zł, który w istotny sposób ogranicza negatywne skutki funkcjonowania klauzuli bezpodstawnego wzbogacenia i związanych z tym trudności w poszukiwaniu kontrahentów, którym należałoby zwrócić nadpłacony podatek - komentuje ekspert. ©℗


opinie

Uszczerbek nie może ograniczać zwrotu starych nadpłat

Jacek Aninowski dyrektor generalny ds. obsługi postępowań w Instytucie Studiów Podatkowych Modzelewski i Wspólnicy

Będę bronił poglądu, że nowelizacja art. 75 par. 2 ordynacji podatkowej z mocą od 1 stycznia 2016 r. miała charakter prawotwórczy i powinna dotyczyć jedynie sytuacji zaistniałych po tej dacie. Wcześniej, przed nowelizacją, konieczność poniesienia uszczerbku majątkowego przez płatnika - jako warunek złożenia wniosku o nadpłatę - w żaden sposób nie wynikała z przepisów. W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego wielokrotnie potwierdzono ten pogląd.

Niezależnie od tego krytycznie oceniam kierunek działań ustawodawcy, który dąży do coraz większego powiązania możliwości stwierdzenia nadpłaty z koniecznością wykazania ekonomicznego uszczerbku, i to nie tylko na majątku płatnika, ale też podatnika (patrz projekt nowej ordynacji podatkowej). Doprowadza to do sytuacji, w której Skarb Państwa będzie odnosił korzyść majątkową z tytułu nienależnie pobranego podatku, a taka sytuacja bezsprzecznie nie powinna mieć miejsca.

Bezpodstawnie wzbogaci się Skarb Państwa

Dr Michał Wilk radca prawny i doradca podatkowy w Wilk Latkowski

Zdecydowanie nie zgadzam się z poglądem, zgodnie z którym w odniesieniu do płatności dokonanych przed 1 stycznia 2016 r. zwrot nadpłaty płatnikowi zależał od tego, czy płatnik poniósł ciężar ekonomiczny podatku. Brak było ku temu podstaw w prawie podatkowym, a jego autonomia nie pozwala na przejęcie w tym zakresie konstrukcji prawa cywilnego (na jego gruncie istotnie funkcjonuje instytucja bezpodstawnego wzbogacenia). Zmiana prawa w 2016 r., niezależnie od oceny wprowadzonych regulacji, nie miała zatem charakteru doprecyzowującego, lecz istotnie zmieniła sytuację prawną płatników.

Przewrotnie można powiedzieć, że w wielu przypadkach bezpodstawnie wzbogacony stanie się Skarb Państwa, ponieważ będzie dysponował kwotą podatku, która była nienależnie zapłacona. Płatnik nie będzie mógł ze względów prawnych odzyskać tych kwot, a uzyskanie ich bezpośrednio przez podatnika będzie znacząco utrudnione ze względów praktycznych.

Patrycja Dudek

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Kredyt EKOlogiczny 2025 – bezzwrotna dotacja dla firm na modernizację energetyczną. Jakie warunki trzeba spełnić?

Już od października 2025 r. przedsiębiorcy będą mogli ubiegać się o dofinansowanie z Kredytu EKOlogicznego – dotacji realizowanej w ramach programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG 3.01).

Obowiązkowy KSeF: kogo obejmie, jak fakturować w czasie awarii? Co czeka podatników VAT w 2026 roku?

Ponad pół rok dzieli przedsiębiorców od dnia, w którym elektroniczne fakturowanie stanie się w Polsce obowiązkowe. W zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku, firmy będą musiały dołączyć do Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku. Od tego momentu korzystanie z KSeF stanie się obowiązkowe dla wszystkich podatników VAT czynnych. Firmy mają już niewiele czasu, by dostosować swoje systemy, procedury i zespoły do nowych wymogów.

Ulga termomodernizacyjna i zwolnienie z podatku dochodowego (PIT) dla osób realizujących przedsięwzięcia termomodernizacyjne. Najnowsze objaśnienia Ministra Finansów z 2025 r.

W dniu 30 czerwca 2025 r. Minister Finansów wydał objaśnienia podatkowe odnośnie form wsparcia przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w podatku dochodowym od osób fizycznych. Objaśnienie te dotyczą rozwiązań podatkowych (ulga termomodernizacyjna i zwolnienie podatkowe), które wspierają przedsięwzięcie termomodernizacyjne na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej „ustawa PIT”), oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (dalej „ustawa o ryczałcie”). Objaśnienia zawierają ogólne wyjaśnienia przepisów prawa podatkowego oraz uwzględniają stan prawny obowiązujący na dzień 1 stycznia 2025 r. Objaśnienia podatkowe są wydawane przez ministra finansów na podstawie art. 14a § 1 pkt 2 ustawy – Ordynacja podatkowa z urzędu w celu zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe. Warto w szczególności zwrócić uwagę na zmieniony wykaz wydatków uprawniających do odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Walorem tych objaśnień są także liczne przykłady wyjaśniające treść przepisów. Publikujemy poniżej pełną treść tych objaśnień.

Nowe tachografy nie aż tak inteligentne jak zakładano. Na jakie błędy muszą uważać kierowcy i firmy transportowe?

Od 19 sierpnia 2025 roku w przewozach międzynarodowych w UE wymagane będą już wyłącznie najnowsze tachografy inteligentne często oznaczane jako tachografy G2V2, czyli druga wersja tachografów inteligentnych. Obecnie w transporcie międzynarodowym stanowią one już większość tachografów. Choć nowe urządzenia rejestrujące miały za zadanie ułatwiać pracę firmom transportowym, to jednak są zawodne i mogą powodować wiele trudności przy rozliczaniu i kontroli czasu pracy kierowców. Na jakie błędy nowych smart tachografów trzeba uważać i jak skutecznie sobie z nimi radzić?

REKLAMA

Patologiczna prywatyzacja majątku firm? Rada Przedsiębiorców wzywa rząd do pilnych zmian w prawie

Rada Przedsiębiorców alarmuje: niekontrolowane postępowania upadłościowe sprzyjają nadużyciom i grabieży majątku firm. W liście do premiera Donalda Tuska organizacja apeluje o zmiany legislacyjne, które mają zakończyć nieformalny system patologicznej prywatyzacji i chronić interes publiczny.

Jak korzystać w praktyce z procedury VAT OSS – rejestracja, rozliczenia, płatności, ewidencja

Procedura OSS (ang. One Stop Shop) obowiązuje w Polsce od 1 lipca 2021 r., jednak wciąż wiele firm nie zdaje sobie sprawy, jak bardzo może ona uprościć ich rozliczenia podatkowe w zakresie VAT. Choć na pierwszy rzut oka może wydawać się skomplikowana, przy wsparciu doświadczonego doradcy jej wdrożenie jest szybkie i efektywne, a korzyści z jej stosowania znaczące.

Stawka VAT 0%: Jak poprawnie udokumentować dostawę wewnątrz UE, by nie stracić na podatku?

Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT) może być opodatkowana stawką VAT 0%, ale tylko pod warunkiem spełnienia określonych wymogów formalnych. Sprawdź, czym dokładnie jest WDT, jakie dokumenty są niezbędne, by transakcja była zgodna z przepisami i jak uniknąć pułapek, które mogą skutkować dodatkowymi kosztami podatkowymi.

Urlop na samozatrudnieniu (kontrakt B2B) - komu przysługuje i co trzeba wiedzieć?

Zmęczenie i potrzeba oddechu od maili, telefonów i projektów to uczucia, które dobrze zna nie tylko pracownik etatowy. Coraz więcej samozatrudnionych prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze przyznaje wprost: chcieliby odpocząć, ale mają wątpliwości, co będzie się działo z ich firmą podczas dłuższej nieobecności. Często nie wiedzą nawet, jakie prawa do odpoczynku im przysługują. Wyjaśniamy, jakie mechanizmy prawne, podatkowe oraz organizacyjne mogą pomóc przedsiębiorcy złapać oddech.

REKLAMA

Limit 30-krotność ZUS 2025 - ile wynosi? Kogo dotyczy przekroczenie składek ZUS? Co zrobić jeśli nastąpi przekroczenie rocznej podstawy wymiaru składek ZUS?

W 2025 roku limit składek ZUS na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został już ustalony. Po jego przekroczeniu składki nie są już naliczane – ale uwaga: za błędy w rozliczeniach może odpowiadać pracownik. Sprawdź, co oznacza 30-krotność ZUS, jak się liczy limit, kto go pilnuje i co zrobić, gdy opłaciłeś składki ponad próg.

Raz w roku wakacje od płacenia składek. Budżet państwa zapłaci za ciebie. ZUS przypomina kto ma prawo do tej ulgi i jak ją uzyskać w 2025 roku

Letnie wakacje to doskonały czas na odpoczynek nie tylko od pracy, ale również od spraw finansowych związanych z prowadzeniem własnej działalności. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina, że mikroprzedsiębiorcy wpisani do CEIDG oraz komornicy sądowi mogą skorzystać z wakacji składkowych. Od uruchomienia programu w listopadzie 2024 roku ZUS przyjął już niemal 2 miliony wniosków.

REKLAMA