Wątpliwości interpretacyjne wokół estońskiego CIT

REKLAMA
REKLAMA
Wdrożenie tzw. estońskiego CIT do polskiego systemu podatkowego ustanowiło ciekawą alternatywę w stosunku do klasycznego opodatkowania CIT. Kolejne nowelizacje istotnie stwarzają łatwiejszą przestrzeń do wdrażania i stosowania tego rozwiązania, choć niektóre kwestie pozostają nadal problematyczne i rodzą wiele niepewności wśród podatników, stąd tak wielu z nich dąży do rozwiązania swych wątpliwości, szukając odpowiedzi w interpretacjach podatkowych.
Estoński CIT a umowa spółki cichej
Interpretacje indywidualne z 1 lutego 2023 r. sygn. 0111-KDIB1-1.4010.806.2022.1.SG oraz 8 lutego 2023 r. sygn. 0111-KDIB1-1.4010.807.2022.2.SG przyniosły bardzo interesujące rozstrzygnięcie. Podatnik zapytał fiskusa, czy fakt bycia stroną umowy spółki cichej, wyłącza – w świetle art. 28j ust. 1 pkt 5 ustawy o CIT— możliwość skorzystania z estońskiego CIT.
REKLAMA
REKLAMA
Warto zauważyć, że na krajowym gruncie brak jest regulacji w zakresie konstrukcji spółki cichej zarówno w kodeksie cywilnym, jak i kodeksie spółek handlowych. Pomimo tego, ten rodzaj stosunku prawnego funkcjonuje normalnie w obrocie gospodarczym. W doktrynie wskazuje się, że spółka cicha polega na niejawnym uczestniczeniu jednego podmiotu (wspólnik cichy) w zysku wypracowywanym przez przedsiębiorstwo prowadzone we własnym imieniu przez inny podmiot (przedsiębiorcę) - w zamian za wniesienie wkładu. Dlatego też spółka cicha nie występuje jako podmiot prawa. Wspólnik będący przedsiębiorcą, który prowadzi przedsiębiorstwo, ponosi całą odpowiedzialność z tego tytułu, natomiast wspólnik cichy nie odpowiada za zobowiązania spółki wobec wierzycieli.
Zatem fakt bycia stroną umowy spółki cichej nie znajduje odzwierciedlenia w art. 28j ust. 1 pkt 5 ustawy o CIT jako posiadanie udziałów (akcji) w kapitale innej spółki bądź ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną. Nie stanowi to okoliczności, która uniemożliwiałaby skorzystanie z estońskiego CIT.
Estoński CIT: kontrowersje wokół wydatków związanych z samochodami osobowymi
Interpretacja indywidualna z 14 grudnia 2022 r., sygn. 0111-KDIB1-1.4010.696.2022.1.AND przyniosła zaskakujące rozstrzygnięcie w zakresie rozliczania kosztów związanych
z użytkowaniem samochodów osobowych na cele mieszane.
REKLAMA
Fiskus uznał, że w związku z ustalaniem wartości ukrytych zysków przy użytkowaniu samochodów osobowych pod uwagę należy brać wydatki ujęte w kwocie brutto. Organ przy interpretowaniu tej sytuacji odniósł się do art. 3 ust. 1 pkt 31 i art. 28 ust. 2 ustawy o rachunkowości stwierdzając, iż definicje wynikające z powyższych przepisów nie są tożsame z definicją „wydatku”. Wydatkiem wg fiskusa jest bowiem wypływ środków pieniężnych, a koszt lub cena nabycia nie jest z tym tożsame. Dla przykładu odpisy amortyzacyjne są kosztem podatnika, ale nie wydatkiem.
Mając na uwadze powyższe, przy ustalaniu wartości ukrytych zysków z tytułu wykorzystywania na cele mieszane aut osobowych przez podatnika, należy brać pod uwagę kwotę brutto, czyli z uwzględnieniem VAT wykazanego na fakturach dokumentujących wydatki eksploatacyjne
Powyższa interpretacja wzbudza wiele wątpliwości wśród podatników, ponieważ na gruncie art. 28m ust. 4 ustawy o CIT jednoznaczne powinno być, że dotyczy to kosztów podatnika w ujęciu księgowym.
Wypłaty dla wspólników a estoński CIT
Dyrektor KIS nieoczekiwanie stwierdził w interpretacji indywidualnej z 29 czerwca 2022 r., sygn. 0111-KDIB1-3.4010.217.2022.1.IM, że dobrowolne umorzenie części udziałów stanowi dla podatnika ukryty zysk.
Fiskus podkreślił przy tym, że świadczeniem, które stanowić będzie ukryty zysk,
w przypadku którego stroną jest wspólnik spółki opodatkowanej ryczałtem, może być oceniane w kontekście świadczenia równoważnego dywidendzie. Tego rodzaju świadczenie powstanie m.in. w sytuacji, gdy podatnik, dokonując czynności prawnej, osiąga taki sam rezultat, jaki osiągnąłby poprzez wypłatę zysku w formie dywidendy.
Z takim poglądem nie zgodził się WSA w Gliwicach. W wyroku z 27 grudnia 2022 r. (sygn. akt
I SA/GL 1122/22) WSA stwierdził, iż fiskus dokonał błędnej wykładni art. 28m ust. 3 ustawy o CIT. Zasadnie podniesiono w orzeczeniu, że do powstania dochodu z ukrytych zysków dochodzi w przypadku gdy wynagrodzenie z tytułu umorzenia udziału lub zmniejszenia wartości udziału wypłacane jest z zysku. W związku z tym nie obejmuje umorzenia łączącego się z obniżeniem kapitału zakładowego, które nie następuje z zysku.
Jak słusznie wskazał WSA, jeśli w każdym przypadku wypłaty wynagrodzenia z tytułu umorzenia udziału (akcji), ze zmniejszenia wartości udziału (akcji), z wystąpienia wspólnika ze spółki czy ze zmniejszenia udziału kapitałowego wspólnika w spółce mielibyśmy mieć do czynienia z ukrytym zyskiem, zupełnie zbędny byłby element dotyczący zysku w treści przepisu art. 28m ust. 3 pkt 5 ustawy o CIT.
Podsumowując, świadczenie otrzymane przez wspólników, które wynikało z obniżenia kapitału zakładowego, nie jest ukrytym zyskiem. Wskazać należy, że ustawodawca w sposób nie do końca jasny dokonał kwalifikacji umorzenia udziałów jako ukryte zyski, jak również nie wskazał, że za ukryty zysk można traktować tylko umorzenie z zysku z okresu, gdy podatnik podlegał opodatkowaniu ryczałtem od dochodów spółek.
Autor: Maciej Różycki, Prawnik, ID Advisory
REKLAMA
REKLAMA