Jak ustalić datę powstania przychodu z tytułu zasądzonych kosztów sądowych

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera definicji przychodu lecz podaje przykładowe sytuacje, w których u podatników powstaje przychód. Na to, że ustawowy katalog przychodów nie ma charakteru zamkniętego, wskazuje użyte w ustawie o CIT określenie “w szczególności”.

Przychodami są m.in. otrzymane pieniądze i wartości pieniężne, wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy, praw lub świadczeń, wartości umorzonych lub przedawnionych zobowiązań, wartość zwróconych wierzytelności, które uprzednio zostały odpisane jako nieściągalne lub umorzone i zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Tak szeroko określony zakres przysporzeń, które stanowią przychody wskazuje, że również zasądzone na rzecz spółki koszty sądowe stanowią przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Polecamy: serwis Urząd skarbowy

Zauważyć należy, że brak jednoznacznej oceny, co do charakteru kosztów sądowych. Można argumentować, że skoro koszty sądowe zostały zasądzone w wyniku toczącego się postępowania związanego z prowadzoną przez spółkę działalnością gospodarczą, to zasądzone koszty są przychodem z tej działalności. Znane są również poglądy zgodnie z którymi koszty sadowe wchodzą w skład kosztów procesu obejmujących koszty niezbędne do celowego dochodzenia prawa i celowej obrony (art. 98 kodeksu postępowania cywilnego) i posiadają wyłącznie procesowy charakter (patrz wyrok NSA z 30 marca 2004 r. sygn. akt FSK 93/04).

Podkreślić jednak należy, że w świetle obowiązujących przepisów określających datę powstania przychodu rozważania te nie mają znaczenia. Przychód powstały z tytułu zasądzonych kosztów sądowych powstanie w dniu ich faktycznego otrzymania, nawet jeżeli uznamy, że koszty sądowe pochodzą z działalności gospodarczej.

Do kosztów sądowych nie zastosujemy bowiem ogólnej zasady określania daty powstawania przychodu z działalności gospodarczej. Stanowi ona, że za datę powstania przychodu z działalności gospodarczej i działów specjalnych produkcji rolnej uważa się dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień wystawienia faktury albo uregulowania należności.

Polecamy: Kontrola podatkowa

Z zapłatą kosztów sądowych nie jest związane wydanie rzeczy, zbycie prawa majątkowego, wykonanie usługi albo częściowe wykonanie usługi. A dla innych przychodów z działalności gospodarczej i działów specjalnych produkcji za datę powstania przychodu uznaje się datę otrzymania zapłaty. Przychód z tytułu otrzymanych kosztów sądowych powstanie więc zgodnie z metodą kasową w momencie ich otrzymania.