Były pracownik zwraca dofinansowanie – skutki w CIT

1. Zdarza się niekiedy, że po wypowiedzeniu umowy o pracę przez pracownika, pracodawcy przysługuje roszczenie o zwrot kosztów poniesionych na jego kształcenie. Wspomniany zwrot powinien być zaliczony do przychodów pracodawcy w momencie, w którym stał się należny. 

2. Jeżeli w przyszłości okaże się, że zwrot został zawyżony i wymaga korekty, korekta powinna być odniesiona do roku podatkowego, w którym dokonano pierwotnego zarachowania przychodu. 

Powyższe stwierdzenia to zasadnicze tezy wynikające z interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 18 listopada 2011 r. (sygn. IPTPB3/423-210/11-2/GG), wydanej w imieniu Ministra Finansów. 

Podnoszenie kwalifikacji: skutki uboczne 

Sprawa dotyczyła spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, która w przeszłości zawarła z jednym z pracowników – umowę o podnoszeniu kwalifikacji zawodowych. Zgodnie z tą umową, w latach 2006 – 2009 pokrywała koszty jego kształcenia. Poniesione w ten sposób wydatki zaliczała do kosztów uzyskania przychodów.

Czy wydatki na kształcenie pracownika stanowią koszty uzyskania przychodów

W 2010 r. pracownik wypowiedział umowę o pracę, co oznaczało, że – zgodnie z tą samą umową – będzie zobowiązany do zwrotu zwaloryzowanych kosztów kształcenia w części, która nie została odpracowana.

Kiedy pracownik musi zwrócić koszty szkolenia?

Z początku spółka uznała, że kwota należnego zwrotu wynosi ok. 11 tys. zł. W związku z tym potrąciła tę kwotę z wynagrodzenia za trzy miesiące 2010 r., jakie przypadały na okres wypowiedzenia. Jednocześnie całą wartość potrąconego zwrotu zaliczyła do przychodów podatkowych.

Okazało się jednak, że nie był to koniec rozliczeń. Po wygaśnięciu stosunku pracy, pracownik uznał, że spółka zawyżyła kwotę zwrotu przez niewłaściwy sposób jej obliczenia i wniósł pozew do sądu. Sąd przyznał mu rację i stwierdził, że kwota zwrotu została zawyżona o ok. 3,6 tys. zł. W efekcie spółka musiała oddać tę nadwyżkę pracownikowi, co nastąpiło w czerwcu 2011 r. 

Który rok do korekty? 

W kontekście powyższych zdarzeń, spółka złożyła wniosek o interpretację z pytaniem o to, w jaki sposób ująć ten ostatni etap rozliczeń na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych. We wniosku przedstawiła stanowisko, wedle którego wypłata kwoty, która wcześniej została nienależnie potrącona, powinna zostać ujęta jako zmniejszenie przychodów roku 2010 r. Był to bowiem rok, w którym zwrot kosztów kształcenia stał się należny jako całość i został zaliczony do przychodów podatkowych. Skoro później okazało się, że ten przychód został zawyżony, korekta powinna być dokonana w roku, w którym dokonano pierwotnego zarachowania.

W odpowiedzi na wniosek, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi wydał interpretację, w której stwierdził, że stanowisko spółki było prawidłowe. Uzasadniając rozstrzygnięcie, Dyrektor przypomniał, że przepisy ustawy o CIT nie określają – w sposób bezpośredni – zasad dokonywania korekt przychodów. Dlatego musiał oprzeć swoją  interpretację na wnioskowaniu z jej ogólnych zasad. Jedną z nich jest reguła, że do przychodów podatkowych zalicza się tylko takie przychody, które są – w danym momencie – należne podatnikowi, czyli są wymagalne, niewątpliwe i bezwarunkowe.  

Odnosząc te wymogi do stanu faktycznego, uznać należy, że co do zasady zwrot kosztów kształcenia stał się przychodem należnym w 2010 r. Nie zmienia tego okoliczność, że późniejsze postępowanie sądowe wykazało, iż jego wysokość została zawyżona. Jak zauważył Dyrektor, „fakt skorygowania wartości przychodu nie zmienia daty jego powstania.” Dlatego też „korekta przychodu winna odnosić skutek w okresie, w którym przychód ten został uprzednio zarachowany”, a zatem powinna być odniesiona do 2010 r.

Piotr Kaim jest doradcą podatkowym