Jak księgowo przygotować spółkę do wejścia na CIT estoński?

• CIT estoński - formularz ZAW-RD
• Estoński CIT – jakie dokumenty są potrzebne?
• Korekta wstępna i dochód z przekształcenia
• Przejście na CIT estoński – o czym należy pamiętać?

CIT estoński - formularz ZAW-RD

Podatnicy, którzy zamierzają przejść na CIT estoński, powinni zawiadomić na druku ZAW-RD właściwego naczelnika urzędu skarbowego o wyborze tej formy opodatkowania. Przejść na ryczałt można do końca pierwszego miesiąca roku podatkowego, w którym podatnik chce z niego skorzystać. Istnieje również możliwość, aby z ryczałtu skorzystać w trakcie roku podatkowego. Aby to zrobić, należy rozliczyć CIT na zasadach klasycznych, zamknąć księgi i sporządzić sprawozdanie finansowe zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości. Wówczas jednak druk ZAW-RD należy złożyć najpóźniej na dzień poprzedzający przejście na zasady CIT-u estońskiego.

CIT estoński stał się bardziej atrakcyjny dla podatników wraz z wejściem Polskiego Ładu, ponieważ wtedy została zniesiona część barier, które wcześniej utrudniały skorzystanie z tej formy opodatkowania. Pomimo że od 2022 roku jest łatwiej skorzystać z CIT-u estońskiego, wciąż trzeba jednak spełnić pewne warunki.

Spółka, która zamierza przejść na CIT estoński, nie może mieć innych spółek zależnych, a jej wspólnikami powinny być tylko osoby fizyczne. Czyli struktura takiej spółki powinna być prosta. Do tego należy posiadać minimalne zatrudnienie. W takiej spółce powinno pracować co najmniej trzech pracowników lub zleceniobiorców (różne są jednak wynagrodzenia, które trzeba wówczas wypłacać).

Estoński CIT – jakie dokumenty są potrzebne?

Jeśli spełniamy te warunki i zgłosiliśmy się do urzędu skarbowego, należy na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego pierwszy miesiąc opodatkowania ryczałtem zamknąć księgi rachunkowe i sporządzić sprawozdanie finansowe. Na dzień poprzedzający dzień wejścia na CIT estoński, należy również wyodrębnić w kapitale własnym:

– kwotę zysków niepodzielonych i kwotę zysków podzielonych, które przekazano na kapitały, a zostały wypracowane w latach poprzedzających pierwszy rok wejścia na opodatkowanie ryczałtem

– kwotę niepokrytych strat, które zostały poniesione w latach poprzedzających pierwszy rok wejścia na opodatkowanie ryczałtem.

Jednocześnie z obowiązkiem zamknięcia ksiąg rachunkowych za poprzedni okres, powstaje obowiązek rozliczenia się z klasycznego CIT-u. Należy złożyć CIT-8 za rok podatkowy poprzedzający wejście w reżim CIT-u estońskiego.  Przejście na tę formę opodatkowania wiąże się ze zmianą formy rozliczeń. Zamiast opodatkowania dochodu podatkowego podstawę opodatkowania stanowi rozdysponowany zysk księgowy. W momencie wejścia na ryczałt od dochodów należy dokonać ujednolicenia pomiędzy rozliczeniami podatkowymi i bilansowymi, czyli dokonać tzw. korekty wstępnej.

Korekta wstępna i dochód z przekształcenia

Opodatkowaniu podlegały wcześniej różnice przejściowe między wynikiem bilansowym a podatkowym. Po wprowadzeniu Polskiego Ładu nie trzeba już płacić podatku od różnic między wynikiem podatkowym, a bilansowym co wcześniej również było wymogiem. Spółka powinna jednak wykazać wartość przychodów i kosztów do opodatkowania w ramach korekty wstępnej składanej do urzędu skarbowego. Taką informację składamy na druku CIT/KW (jest to załącznik do CIT-8) w terminie do końca trzeciego miesiąca pierwszego roku opodatkowania CIT estońskim. Wykazanie podatku w CIT/KW nie wiąże się jednak z faktyczną zapłatą. Jak wspominałam wcześniej po wprowadzeniu Nowego Ładu, jeżeli spółka utrzyma się na CIT estońskim przez co najmniej cztery lata podatkowe, nie krócej jednak niż cztery lata kalendarzowe, to taki podatek podlega w całości umorzeniu.

Zdarza się, że spółka, chcąc przejść na opodatkowanie ryczałtem, musi dokonać przekształcenia. Niestety spółki, które powstały w wyniku przekształcenia mają dodatkowy obowiązek. Muszą rozpoznać dochód z przekształcenia, czyli nadwyżkę pomiędzy wartością poszczególnych składników majątku ustalonych zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości na dzień przekształcenia ponad ich wartością podatkową.

W przypadku powstania dochodu z przekształcenia również trzeba go wykazać na formularzu CIT/KW w tym samym terminie co korektę wstępną, czyli do końca trzeciego miesiąca pierwszego roku opodatkowania ryczałtem. Natomiast podatek od dochodu z przekształcenia nie podlega umorzeniu tak jak podatek z tzw. korekty wstępnej.

Przejście na CIT estoński – o czym należy pamiętać?

Kiedy zmieniamy opodatkowanie spółki, której wspólnicy mają możliwość wypłaty zysków sprzed opodatkowania CIT-em (np. sprzed 2021 roku w spółce komandytowej), warto przed wyborem ryczałtu zdecydować, czy zyski mają być wypłacone wspólnikom, zanim wejdziemy na CIT estoński. Pozwoli to uniknąć wątpliwości czy taka wypłata po przekształceniu będzie opodatkowana.

Po spełnieniu wszelkich obowiązków księgowych zamykających okres sprzed wejścia na CIT estoński, na pierwszy dzień opodatkowania ryczałtem otwieramy ponownie księgi podatkowe, rozpoczynając działalność jako podatnicy CIT-u estońskiego.

Joanna Jahołowska-Bida, Kancelaria Mentzen