Jak można zmieniać stawki amortyzacyjne?

Przepisy art. 22i ustawy o PIT i art. 16i ustawy o CIT (przepisy są identyczne) pozwalają na obniżanie i podwyższanie stawek amortyzacji.

Przedmiotem sporu z organami podatkowymi jest np. to, czy podatnik, który najpierw zastosował do amortyzacji własnych środków trwałych obniżoną stawkę amortyzacji, może podwyższyć tę stawkę.

Na podstawie art. 22i ust. 2 ustawy o PIT i art. 16i ust. 2 ustawy o CIT podatnicy mogą podane w Wykazie stawek amortyzacyjnych stawki modyfikować zwiększając wartość odpisów amortyzacyjnych.

Przepis ten stanowi, że: „Podatnicy mogą podane w Wykazie stawek amortyzacyjnych stawki podwyższać:
1) dla budynków i budowli używanych w warunkach:
a) pogorszonych - przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 1,2,
b) złych - przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 1,4;
2) dla maszyn, urządzeń i środków transportu, z wyjątkiem morskiego taboru pływającego, używanych bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych albo wymagających szczególnej sprawności technicznej - przy zastosowaniu w tym okresie współczynników nie wyższych niż 1,4;
3) dla maszyn i urządzeń zaliczonych do grupy 4-6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT) wydanej na podstawie odrębnych przepisów, zwanej dalej "Klasyfikacją", poddanych szybkiemu postępowi technicznemu - przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 2,0.”

Natomiast zgodnie z art. 16i ust. 5 ustawy o CIT i art. 22i ust. 5 ustawy o PIT podatnicy mogą obniżać podane w Wykazie stawek amortyzacyjnych stawki dla poszczególnych środków trwałych.

Przepisy te mają następujące brzmienie: „Podatnicy mogą obniżać podane w Wykazie stawek amortyzacyjnych stawki dla poszczególnych środków trwałych. Zmiany stawki dokonuje się począwszy od miesiąca, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji albo od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego”.

Spór między fiskusem a podatnikami dotyczy następującej sytuacji - podatnik mógł zastosować podwyższoną stawkę amortyzacyjną, ale z tego prawa zrezygnował i dokonał jej obniżenia.

Wtedy może co prawda podwyższyć tę stawkę, ale zdaniem fiskusa jedynie do wysokości określonej w wykazie stawek amortyzacyjnych. Nie może np. skorzystać z jednoczesnego podwyższenia stawki amortyzacji i zwiększenia jej wartości przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 2,0 z uwagi na poddanie szybkiemu postępowi technicznemu.