Odsetki od kredytu mieszkaniowego kosztem uzyskania przychodów firmy

Wykorzystywanie mieszkań do prowadzonej działalności gospodarczej to częsta sytuacja. Przedsiębiorcy, którzy jeszcze przed rozpoczęciem prowadzenia firmy nabyli mieszkania finansując zakup kredytem mają wątpliwości, czy do kosztów podatkowych w PIT mogą zaliczyć odsetki od tego kredytu. Okazuje się, że tak.

INFORAKADEMIA poleca: Wybrane zmiany w PIT i CIT

Koszty uzyskania przychodów

Organy podatkowe do znudzenia przypominają, że na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa o PIT) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Z tej bardzo ogólnej definicji kosztów organy podatkowe a także sądy wyciągają następujące warunki (wszystkie muszą być spełnione łącznie) dla uznania konkretnego wydatku za koszt uzyskania przychodów:

• wydatek musi pozostawać w związku przyczynowym z przychodem lub źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,

• wydatek nie może znajdować się na liście kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o PIT,

• wydatek musi być właściwie udokumentowany.

Ten ww. związek przyczynowy między kosztem a przychodem oznacza, że poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodów, bądź zachowanie lub zabezpieczenie źródła (czyli w tym przypadku firmy – działalności gospodarczej) tych przychodów.

Podatnik (przedsiębiorca) sam decyduje, jakie wydatki są konieczne jego firmie. Jednak musi być przygotowany na wypadek kontroli podatkowej do wykazania związku przyczynowego poniesionych kosztów z przychodami lub źródłem tych przychodów.

Nie ma wątpliwości, że są kosztem uzyskania przychodów wydatki na nabycie i utrzymanie nieruchomości, w których firma ma siedzibę lub prowadzi działalność.

Odsetki od kredytów i pożyczek w kosztach

Jednak odnośnie zaliczania do kosztów odsetek od kredytu i innych „okołokredtowych” kosztów należy zwrócić uwagę na następujące wyłączenia wskazane w artykule 23 ustawy o PIT.

Art. 23 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o PIT – nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na spłatę pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów), z tym że kosztem uzyskania przychodów są wydatki na spłatę pożyczki (kredytu) w przypadku, gdy pożyczka (kredyt) była waloryzowana kursem waluty obcej, jeżeli:

• pożyczkobiorca (kredytobiorca) w związku ze spłatą pożyczki (kredytu) zwraca kwotę kapitału większą niż kwota otrzymanej pożyczki (kredytu) – w wysokości różnicy pomiędzy kwotą zwrotu kapitału a kwotą otrzymanej pożyczki (kredytu),
• pożyczkodawca (kredytodawca) otrzymuje środki pieniężne stanowiące spłatę kapitału w wysokości niższej od kwoty udzielonej pożyczki (kredytu) – w wysokości różnicy pomiędzy kwotą udzielonej pożyczki (kredytu) a kwotą zwróconego kapitału.

Art. 23 ust. 1 pkt 32 i 33 ustawy o PIT – nie uważa się za koszty uzyskania przychodów:

• naliczonych, lecz niezapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów);
• odsetek, prowizji i różnic kursowych od pożyczek (kredytów) zwiększających koszty inwestycji w okresie realizacji tych inwestycji.

Z przepisów tych wynika w skrócie, że odsetki od kredytu lub pożyczki są kosztem, jeżeli te odsetki:

- zostały faktycznie zapłacone,

- pozostają w związku przyczynowo – skutkowym z przychodami,

- nie zwiększają kosztów inwestycji w okresie realizacji tych inwestycji.

Nie są natomiast kosztem uzyskania przychodów wydatki na zwrot sumy głównej (kapitału) kredytu lub pożyczki.

---

Część mieszkania wykorzystywana na biuro firmy

O indywidualną interpretację podatkową w tej kwestii wystąpił pewien przedsiębiorca, który ze swojego (nabytego na kredyt i na współwłasność z narzeczoną) trzypokojowego mieszkania wydzielił jeden pokój, który wykorzystuje do działalności gospodarczej jako biuro firmy. Wydzielony pokój stanowi 18 % całego mieszkania.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 23 lutego 2018 r. (nr 0114-KDIP3-1.4011.507.2017.1.IF) uznał, że kredyt ma związek ze źródłem przychodów tj. działalnością gospodarczą prowadzoną przez podatnika, bo dotyczy mieszkania, w którym ta działalność jest prowadzona. Dlatego co do zasady odsetki od tego kredytu mogą stanowić koszty uzyskania przychodów jeżeli to mieszkanie (lub jego wydzielona część) stanie się formalnie środkiem trwałym tego przedsiębiorcy. Trzeba zatem to mieszkanie (lub jego wydzielona część) wprowadzić do ewidencji środków trwałych najpóźniej w miesiącu rozpoczęcia używania tego mieszkania w działalności. A już od następnego miesiąca można dokonywać odpisów amortyzacyjnych – tj, stopniowo zaliczać wartość tego środka trwałego do kosztów uzyskania przychodów.

Odpisów dokonuje się od tzw. wartości początkowej, którą jest co do zasady cena nabycia środka trwałego (tu: mieszkania).

Zdaniem Dyrektora KIS odsetki od kredytu zapłacone (bez względu na okres za jaki zostały naliczone) przed wprowadzeniem mieszkania lub jego części do ewidencji środków trwałych powiększą wartość początkową tego środka trwałego zgodnie z art. 22g ust. 1 i 3 ustawy o PIT.

Amortyzacja mieszkania przeznaczonego na biuro firmy

Natomiast odsetki od kredytu zapłacone po wprowadzeniu mieszkania do ewidencji środków trwałych, podlegają bezpośredniemu zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodu.

W przypadku (takim jak w omawianej interpretacji), gdzie wykorzystywana w działalności jest wydzielona funkcjonalnie cześć mieszkania (np. pokój), to do koszów uzyskania przychodów można zaliczać tylko obliczone proporcjonalnie (procentowo) odsetki od kredytu.

Polecamy: INFORLEX Księgowość i Kadry

Jeżeli zatem pokój wydzielony na biuro firmy stanowi 18% powierzchni mieszkania, to tylko 18% odsetek od kredytu płaconego po rozpoczęciu używania tego pokoju w działalności można zaliczać do kosztów. W takim przypadku do środków trwałych wprowadza się tylko ową część mieszkania, oblicza jej wartość początkową w wysokości 18% wartości całego mieszkania  (powiększonej np. o odsetki od kredytu zapłacone przed rozpoczęciem używania mieszkania w działalności) i od tej wartości ustala wysokość odpisów amortyzacyjnych, które można zaliczać do kosztów podatkowych.

Jeżeli dany środek trwały stanowi współwłasność dwóch lub więcej osób, to trzeba pamiętać, że zgodnie z art. 22g ust. 11 ustawy o PIT, w razie gdy składnik majątku stanowi współwłasność podatnika, wartość początkową tego składnika ustala się w takiej proporcji jego wartości, w jakiej pozostaje udział podatnika we własności tego składnika majątku. Zasada ta nie ma zastosowania do składników majątku stanowiących wspólność majątkową małżonków, chyba że małżonkowie wykorzystują składnik majątku w działalności gospodarczej prowadzonej odrębnie.

Jeżeli mamy do czynienia z mieszkaniem spółdzielczym, to kosztami mogą być także (oczywiście proporcjonalnie obliczone) opłaty dla spółdzielni związane z mieszkaniem.