REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Pozorność instytucji przedawnienia zobowiązania podatkowego

Pozorność instytucji przedawnienia w Polsce /Fot. Fotolia
Pozorność instytucji przedawnienia w Polsce /Fot. Fotolia

REKLAMA

W dniu 18 czerwca 2018 r. Naczelny Sąd Administracyjny wydał uchwałę w zakresie obowiązków informacyjnych, jakie muszą zostać spełnione, aby Organ podatkowy skutecznie zawiesił bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Niestety po raz kolejny NSA orzekł profiskalnie. Oznacza to, że warunki formalne jakie musi spełnić organ podatkowy, by doprowadzić do zawieszenia biegu terminu przedawnienia, są zredukowane do minimum.

Bieg terminu przedawnienia

Zasadą jest, że zobowiązania podatkowe podlegają wygaszeniu w momencie, w którym albo fiskus otrzymał już pieniądze (zapłatę) albo, pomimo braku zapłaty nie może wystąpić do podatnika z żądaniem jego zapłaty.

Przedawnienie jest właśnie związane z tą drugą formą wygaszania zobowiązań podatkowych. Ma ono charakter nieefektywny, gdyż nie zaspokaja roszczeń finansowych wierzyciela (fiskusa). Organ podatkowy po upływie terminu przedawnienia nie może skutecznie żądać zapłaty należności, zaś dobrowolna zapłata podatku po upływie terminu przedawnienia skutkuje powstaniem u podatnika nadpłaty podlegającej zwrotowi.

Ordynacja podatkowa, co do zasady stanowi, że zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Jest to tzw. „bieg terminu przedawnienia”, czyli okres czasu, w którym fiskus jest uprawniony do egzekwowania niezapłaconego podatku. Podkreślenia wymaga, że okres ten liczony jest nie od zakończenia okresu, za który płacony jest podatek, lecz od daty jego płatności (wymagalności), np. podatek dochodowy za 2010 r. płatny do końca kwietnia 2011 r. ulegnie przedawnieniu nie w 2015 r. lecz dopiero w dniu 31 grudnia 2016 r.

Autopromocja

KSeF. Jak przygotować się do wystawiania e-faktur

Kup książkę:

KSeF. Jak przygotować się do wystawiania e-faktur + plakat KSeF. Krok po kroku

Iluzoryczność przedawnienia zobowiązania podatkowego

Wydawać by się mogło, że pięć lat to wystarczający okres na weryfikację rozliczeń podatkowych przez fiskusa. Niestety niejednokrotnie zdarza się, że postępowanie podatkowe (wymiar podatku) może nie zostać zakończone przed upływem okresu przedawnienia. Wówczas praktyką organów podatkowych jest dokonywanie zawieszenia lub przerwania biegu terminu przedawnienia.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przerwanie biegu terminu przedawnienia skutkuje tym, iż termin ten biegnie na nowo – czyli kolejne pięć lat. Efekt ten jest osiągany przez organy podatkowe poprzez wszczynanie egzekucji i stasowanie środka egzekucyjnego (np. zajęcie rachunku bankowego).

Zawieszenie terminu przedawnienia skutkuje z kolei tym, że termin ulega „zatrzymaniu”. Przykładem tego jest sytuacja wszczęcia postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe, o którym podatnik wystarczy że został zawiadomiony. Bieg terminu przedawnienia ulega wówczas zawieszeniu do czasu prawomocnego zakończenia postępowania w sprawie o przestępstwo.

Autopromocja

Gorące tematy dla biur rachunkowych. SLIM VAT 3, KSeF, praca zdalna

Kup książkę:

Gorące tematy dla biur rachunkowych. SLIM VAT 3, KSeF, praca zdalna - Poradnik Gazety Prawnej

Trybunał Konstytucyjny1 uznał, że Konstytucja nie nakazuje wprowadzenia instytucji przedawnienia zobowiązań podatkowych, jednakże jeżeli ustawodawca zdecydował się ją wprowadzić, regulacje te mają odpowiadać standardom konstytucyjnym – m.in. nie mogą to być instytucje pozorne.

Niestety praktyka organów podatkowych, które na krótko przed przedawnieniem zobowiązań podatkowych wszczynają postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe (przy czym samo wszczęcie nie przesądza o winie, dotyczy ono sprawy a nie konkretnej osoby) powoduje, że instytucja przedawnienia staje się iluzoryczna. Trybunał Konstytucyjny wskazał, że możliwość wykorzystywania przepisów o zawieszeniu biegu terminu przedawnienia, w związku z wszczęciem postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe może być niezgodna z Konstytucją2. Taka praktyka organów podatkowych została dostrzeżona przez Rzecznika Praw Obywatelskich, który skierował wniosek do TK celem zbadania tych przepisów. Wniosek czeka na rozpatrzenie.

Autopromocja

Bieżące aktualności o zmianach przepisów

Czy biuro rachunkowe ma nowe obowiązki w związku z wprowadzeniem KSeF? Zmiany w podatkach dochodowych na 2024 r. i innych zmianach w VAT 2024 oraz prawie pracy i ubezpieczeń społecznych. I wiele innych bieżących tematów ...

IFK Platforma Księgowych i Kadrowych

Uchwała

Z uwagi na powyższe możliwości należało by się spodziewać, że sądy administracyjne będą podchodzić do spraw zawieszenia biegu terminu przedawnienia z pewną dozą ostrożności, traktując to jako wyjątek, a wszelkie wątpliwości powinien rozpatrywać na korzyść podatnika. Niestety ostatnia uchwała NSA skutkuje zmniejszeniem formalizmu związanego z zawiadomieniem podatnika o przerwanym biegu terminu przedawnienia. NSA uznał, że samo zawiadomienie podatnika o skutku jakim jest przerwanie biegu przedawnienia, jest wystarczające aby zostały zachowane prawa konstytucyjne podatnika3.

NOWOŚĆ na Infor.pl: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!

Podsumowanie

W sytuacji, gdy instytucja przedawnienia została wprowadzona do systemu prawnego, musi realizować stawiane jej zadania. Jednym z nich jest stabilizowanie stosunków społecznych poprzez wygaszanie z upływem czasu zadawnionych zobowiązań podatkowych co wynika z konstytucyjnej zasady bezpieczeństwa prawnego.

Wskazać należy, że obecnie trwają prace nad nową Ordynacją podatkową. Z projektu tej ustawy wynika, że organy nie będą już mogły zawieszać biegu terminu przedawnienia z uwagi na wszczęcie postępowania karno skarbowego. Dodatkowo zmieniony będzie model biegu terminu przedawnienia poprzez przedawnienie wymiaru (5 lat z ewentualnym zawieszeniem o kolejne 5 lat) i przedawnienie poboru (5 lat z ew. zawieszeniem na kolejne 5 lat i/lub przerwaniem tego terminu maksymalnie do 5 lat). W ekstremalnej sytuacji łączny czas na pobór podatku zostanie ograniczony do… 25 lat4. Tylko czy taki okres nie jest ponownie iluzoryczny?

Autor: Krzysztof Niemiec

Kancelaria Podatkowa Jacek Czernecki

__________________

1 Por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 lipca 2012 r. sygn. P 30/11.

2 J.w. – niestety wyrok nie rozstrzygał tej sprawy jednoznacznie.

3 Por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 lipca 2012 r. sygn. P 30/11.

4 Por. rozdział 6 projektu nowej ordynacji podatkowej.

Autopromocja

REKLAMA

Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Oprocentowanie najlepszych lokat i kont oszczędnościowych - koniec września 2023 [Tabela]

    Jakie oprocentowanie oferują banki pod koniec września 2023 r. na lokatach i kontach oszczędnościowych? Czy jeszcze warto oszczędzać w ten sposób? Jak informuje HRE Investment Trust tak mocnego i powszechnego cięcia oprocentowania w bankach dawno już nie widzieliśmy, a wszystko za sprawą wrześniowej obniżki stóp procentowych NBP przez Radę Polityki Pieniężnej. Jeszcze latem część instytucji kusiła nas oprocentowaniem na poziomie 10% - dziś trudno znaleźć coś na ponad 7%. 

    Dywersje w systemie podatkowym, czyli o prawie tworzonym w zlej wierze

    Czy zmiany w systemie podatkowym (a zwłaszcza w prawie) mogą mieć ukryte cele, będąc swoistą dywersją polityczną czy ekonomiczną, mającą komuś celowo zaszkodzić? Pyta i odpowiada profesor Witold Modzelewski.

    e-Faktura (faktura ustrukturyzowana) - zmiany od września 2023 r. Aktualny wzór. Jak wystawiać?

    Czym jest faktura ustrukturyzowana? Jaki jest jest aktualny wzór? Jak ją wystawiać? Wyjaśnia Ministerstwo Finansów w broszurze informacyjnej.

    Darowizna w transzach. Czy trzeba składać odrębne zgłoszenia SD-Z2?

    W dobie dynamicznych zmian na rynku nieruchomości oraz rosnącej popularności transakcji deweloperskich, wiele osób decyduje się na przekazywanie darowizn w transzach. Jednakże takie działanie niesie za sobą pewne konsekwencje podatkowe, w tym konieczność składania odrębnego zgłoszenia o nabyciu rzeczy i praw majątkowych (SD-Z2) dla każdej transzy. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej tej kwestii, opierając się na interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.

    Wdrożenie obowiązkowego KSeF – wyjaśnienia Ministerstwa Finansów. Przepisy, zasady, harmonogram, darmowe narzędzia

    Na konferencji prasowej 26 września 2023 r. Krzysztof Rogowski, Kierownik projektu Krajowego Systemu e-Faktur w Ministerstwie Finansów przedstawił aktualny stan przygotowań do wdrożenia obowiązkowego modelu Krajowego Systemu e-Faktur (KSef) i kolejne działania resortu finansów w tym zakresie. Krzysztof Rogowski zapewnił m.in., że w IV kwartale 2023 r. Ministerstwo Finansów udostępni wszystkie akty wykonawcze dotyczące obowiązkowego KSeF i zapewni komplet dokumentacji technicznej KSeF.

    Uprawnienia do korzystania z KSeF - podatnicy, samofakturowanie, biura rachunkowe, jst. Kto może wystawiać, odbierać i przeglądać faktury w KSeF?

    Jakie są rodzaje, modele i zasady nadawania oraz odbierania uprawnień do korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF)? Wyjaśnia Ministerstwo Finansów. Kto może wystawiać, odbierać i przeglądać faktury w KSeF?

    IFK Platforma Księgowych i Kadrowych. Codzienne aktualności o zmianach przepisów!

    IFK Platforma Księgowych i Kadrowych to nowoczesny serwis dla księgowych, kadrowych oraz biur rachunkowych. Nasza platforma oferuje kompleksową bazę informacji z zakresu podatków, rachunkowości, prawa pracy i ZUS.

    Biura rachunkowe o wdrożeniu KSeF: są obawy ale też widać szansę na rozwój

    Ogólnopolska Sieć Certyfikowanych Biur Rachunkowych (OSCBR) sprawdziła stan gotowości biur rachunkowych do wdrożenia Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Przeprowadzone badanie wyraźnie pokazuje, że biura rachunkowe dostrzegają związaną z nim szanse, ale mają także obawy związane z wdrożeniem KSeF. Jakie aspekty wymagają uwagi zarówno biur rachunkowych, jak i przedsiębiorców?

    ZUS o umowach o dzieło w 2023 roku. 850 tys. umów przez 6 miesięcy

    Przez pierwsze 6 miesięcy 2023 roku zgłoszono 850,7 tys. umów o dzieło, to nieco więcej niż w analogicznym okresie w latach 2021-2022 - wynika z danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Umowy o dzieło częściej były zawierane z mężczyznami i osobami w wieku 30-39 lat.

    TSUE rozstrzygnął wątpliwości w VAT dla usług turystycznych na korzyść przedsiębiorców

    Artykuł 306 unijnej dyrektywy VAT należy interpretować tak, że szczególną, preferencyjną procedurą opodatkowania VAT marża dla usług turystyki można objąć odsprzedaż usług noclegowych przedsiębiorcom, mimo że odsprzedaży tej nie towarzyszą żadne usługi dodatkowe. Tak orzekł unijny TSUE 29 czerwca 2023 r. w sprawie polskiej spółki z o.o., która toczyła swój spór z organem podatkowym od kwietnia 2017 roku.

    REKLAMA