Ordynacja podatkowa – zmiany od 2015 i 2016 roku

W założeniach Ministerstwa Finansów nowelizacja ta ma przede wszystkim zracjonalizować i uprościć procedury podatkowe. W te cele wpisują się zmiany dotyczące upowszechnienia elektronicznych kanałów komunikacji podatników z organami podatkowymi. Elektronicznej formy obiegu dokumentów, doręczania pism a nawet kontroli podatkowej.

Klauzula przeciw unikaniu opodatkowania

Ważnym celem ten nowelizacji jest także wprowadzenie klauzuli przeciw unikaniu opodatkowania. Wyznaczyć ma ona granice między optymalizacją podatkową a unikaniem opodatkowania. Przyjęcie takiej klauzuli zaleca także Komisja Europejska. Jest to z pewnością najbardziej kontrowersyjna zmiana w ramach omawianej nowelizacji ordynacji podatkowej.

Już same definicje „unikania opodatkowania” oraz „sztucznej konstrukcji prawnej”  pozwalać mogą z pewnością na bardzo różne interpretacje.

Zgodnie bowiem z projektowanym art. 25a ordynacji podatkowej” Unikaniem opodatkowania jest zastosowanie, w sposób zamierzony, sztucznej konstrukcji prawnej, której głównym celem było uzyskanie, nieprzewidzianej w przepisach prawa podatkowego oraz sprzecznej z celem i istotą tych przepisów, znacznej korzyści podatkowej przez podmiot tworzący lub współtworzący sztuczną konstrukcję prawną.”

Natomiast zgodnie z projektowanym art. 25c ordynacji podatkowej konstrukcję prawną uważa się za sztuczną, jeżeli:

1. jest nadmiernie zawiła (np. dzielenie lub łączenie różnych zdarzeń, występowanie pośredników) oraz

2. nie ma treści ekonomicznej (nie prowadzi do zdarzenia gospodarczego albo ukrywa prawdziwy cel tego zdarzenia, jest nieadekwatna lub zbędna do osiągnięcia celu gospodarczego)

- i z tych powodów nie byłaby zastosowana przez rozsądnie działający podmiot, kierujący się w swych wyborach celami gospodarczymi.

Według jakich kryteriów oceniane będzie, czy dana konstrukcja prawna jest nadmiernie zawiła, czy jest adekwatna do osiągnięcia celu gospodarczego, czy niesie ze sobą treść ekonomiczną?

Czy podatkowe sankcjonowanie skomplikowanych (czasem pasowałoby nawet określenie „nowatorskich”) konstrukcji prawnych nie jest naruszeniem zasady swobody umów?

Takich pytań można formułować jeszcze wiele w odniesieniu do tych proponowanych rozwiązań.

Ciężar udowodnienia unikania opodatkowania, w tym także wykazania, że istnieje typowa konstrukcja prawna, bardziej właściwa do osiągnięcia danego celu gospodarczego niż ta „sztuczna” zastosowana przez podatników – spoczywać będzie na organie podatkowym.

Można mieć tylko nadzieję, że klauzula ta (o ile wejdzie w życie) będzie rozsądnie stosowana przez organy podatkowe. Wzorem są tu rozwiązania kanadyjskie, gdzie klauzula ta funkcjonuje z powodzeniem ale jest stosowana przez organy podatkowe w wyjątkowych przypadkach poważniejszych oszustw podatkowych.

Korekta faktur - Raport INFOR - PDF

Podatki 2014 - Nowy VAT 500 pytań i odpowiedzi na trudne pytania

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Niektóre ważniejsze zmiany w ordynacji podatkowej, przewidziane omawianym projektem:

1. Termin złożenia pisma będzie zachowany także w dacie jego nadania w placówce pocztowej operatora świadczącego powszechne usługi pocztowe w innym państwie członkowskim UE.

2. Liczne zmiany i doprecyzowania przepisów dot. interpretacji podatkowych – np. w sytuacji zbieżności wniosku o interpretację indywidualną z treścią interpretacji ogólnej wydawane będzie potwierdzenie o możliwości zastosowania się do interpretacji ogólnej bez wydawania interpretacji indywidualnej.

3.  Wprowadzenie opinii zabezpieczających (przed zastosowaniem klauzuli przeciw unikaniu opodatkowania) – mają to być swoiste gwarancje wydawane podatnikom przez Ministerstwo Finansów, że konkretne, opisane we wniosku, planowane przez podatnika działania i konstrukcje prawne nie są unikaniem opodatkowania. Opłata za wydanie takiej opinii ma wynosić 15 tys. zł albo 30 tys. zł (w przypadku konstrukcji prawnych z udziałem nierezydentów).

4. Wprowadzenie pełnomocnictw ogólnych w procedurach podatkowych.