REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Podatnik musi wiedzieć po co jest wzywany do urzędu

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Wezwanie podatnika do urzędu powinno określać jego cel
Wezwanie podatnika do urzędu powinno określać jego cel
Własne

REKLAMA

REKLAMA

Organ podatkowy nie może wzywać do urzędu pod pretekstem przekazania akt sprawy, a przy okazji próbować zawiadomić go o wszczęciu postępowania karnego skarbowego. Z taką sytuacją miał do czynienia podatnik, którego sprawę rozstrzygnął Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 13 września br. (sygn. akt I FSK 2184/15). Sąd nie miał wątpliwości, że podstępne sprowadzenie podatnika do siedziby urzędu można określić kolokwialnie mianem łapanki.

Zdaniem ekspertów takie postępowanie nie może być też skuteczne. – Jest ono rażąco błędne. Jeśli organ chce postawić podatnikowi zarzuty z kodeksu karnego skarbowego, musi skierować do niego wezwanie i poinformować, że celem jest postawienie zarzutów – komentuje Michał Roszkowski, radca prawny, doradca podatkowy i partner w Accreo.

REKLAMA

REKLAMA

Cel: zwabić do urzędu

Fiskus chciał w tej sprawie zastosować art. 70 par. 6 pkt 1 ordynacji podatkowej. Pozwala on zawiesić bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego, jeżeli w sprawie zostanie wszczęte przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe. Warunkiem jest, żeby podatnik został o tym zawiadomiony. Na konieczność zawiadamiania podatnika wskazał Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 17 lipca 2012 r. (sygn. akt P 30/11). Niedługo potem, od 2013 r., w ordynacji podatkowej pojawił się przepis, który wprost tego wymaga (art. 70c).

Sprawa rozstrzygnięta przez NSA 13 września br. dotyczyła mężczyzny, który został wezwany do urzędu kontroli skarbowej, aby odebrać kserokopie akt sprawy. Stawił się w urzędzie 22 grudnia, na dziewięć dni przed przedawnieniem zobowiązania podatkowego w VAT.

Tydzień wcześniej organ kontroli skarbowej wszczął wobec podatnika postępowanie karnoskarbowe. Urzędnikom zależało na tym, aby z końcem roku nie doszło do przedawnienia tych zobowiązań.

REKLAMA

Gdy więc mężczyzna przyszedł odebrać akta sprawy, pracownicy skarbówki zaprowadzili go do innego pokoju i usiłowali postawić zarzuty naruszenia przepisów karnych skarbowych. Mężczyzna odmówił udziału w tej czynności (ogłoszeniu mu zarzutów), bo jak argumentował, stawił się w urzędzie w całkiem innym celu – by odebrać akta sprawy. Nie dostał wcześniej wezwania w sprawie postępowania karnego skarbowego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Podatnik odebrał wezwanie dopiero 3 stycznia, a zarzutów karnych wysłuchał 13 stycznia.

Polecamy:  Pakiet żółtych książek - Podatki 2018

Podatnik musi wiedzieć

WSA w Lublinie, a potem NSA orzekły, że organy nie powiadomiły skutecznie podatnika przed końcem roku o wszczęciu postępowania karnoskarbowego. A przynajmniej tego nie dowiodły. Przed upływem terminu przedawnienia doszło jedynie do próby powiadomienia – stwierdziły sądy.

Jak powiedział sędzia NSA Sylwester Marciniak, nawet jeśli nie uznać tego za podstępne sprowadzenie podatnika do siedziby urzędu, to sposób podjęcia wobec niego czynności można określić kolokwialnie jako łapankę.

Sąd wyjaśnił, że zawieszenie biegu terminu przedawnienia nie może być oparte na domniemaniach. Nie pozwalają na to standardy konstytucyjne, a także zasady ordynacji podatkowej: zaufania do organów podatkowych i rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatników (in dubio pro tributario).

Nie wolno znienacka

Formalnie ordynacja podatkowa pozwala na doręczanie osobom fizycznym pism w siedzibie urzędu.

– Wezwanie podatnika do urzędu musi jednak dotyczyć konkretnej czynności i podatnik musi o tym wcześniej wiedzieć. Nie może dochodzić do łapanki czy wolnoamerykanki, bo to byłoby działanie rażąco niezgodne z ordynacją podatkową – mówi Michał Roszkowski.

Michał Goj, doradca podatkowy i partner w EY, dodaje, że każde wezwanie powinno określać jego cel. – Jeśli podatnik jest wprowadzany w błąd, to można to uznać za nadużycie, które może nawet powodować nieskuteczność danej czynności – stwierdza ekspert.

Dlatego – jak mówi – jeżeli organ chce mieć pewność, że skutecznie powiadomi podatnika o zawieszeniu biegu przedawnienia, to nie powinien się uciekać do wątpliwych metod.

Tuż przed przedawnieniem

Za nadużycie eksperci uznają też samo wszczynanie postępowania karnego skarbowego jedynie po to, aby doprowadzić do zawieszenia biegu terminu przedawnienia. Michał Roszkowski powołuje się na statystyki z ubiegłych lat pokazujące, że w ponad 80 proc. kontroli skarbowych prowadzonych tuż przed terminem przedawnienia zobowiązania podatkowego wszczęto postępowania karne skarbowe. Tylko mniejszość z tych spraw zakończyła się aktem oskarżenia wobec podatników lub dobrowolnym poddaniem się odpowiedzialności.

– Z praktyki wynika również, że w przeważającej części przypadków, po wszczęciu postępowania karnego skarbowego i postawieniu zarzutów domniemanemu sprawcy, nie podejmuje się żadnych czynności procesowych lub przeprowadza się tylko niektóre dowody, np. przesłuchuje świadków, po czym zawiesza się postępowania do czasu zakończenia kontroli – zwraca uwagę Roszkowski. ⒸⓅ


Przepis jest instrumentalnie wykorzystywany

Jakub Leraczyk radca prawny, Kancelaria Radców Prawnych Mierzwa w Lublinie

Wyrok NSA cieszy tym bardziej, że sąd przywołał w uzasadnieniu nie tylko wnioski płynące z orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego (sygn. akt P 30/11), ale wskazał również na przepisy ogólne ordynacji podatkowej: zasadę zaufania do organów podatkowych oraz zasadę in dubio pro tributario, co potwierdza, że zasady te mają praktyczne zastosowanie.

Sprawa rozstrzygnięta przez NSA jest bowiem jaskrawym przykładem instrumentalnego wykorzystania postępowania karnego skarbowego.

Niestety organy podatkowe nadal wykorzystują przepisy ordynacji do prowadzenia spraw w nieskończoność, bowiem zaraz po wszczęciu postępowania karnego skarbowego jest ono zawieszane – do czasu zakończenia postępowania podatkowego (art. 114a kodeksu karnego skarbowego). Należy mieć nadzieję, że nowa ordynacja podatkowa, nad którą trwają właśnie prace, wykluczy możliwość wykorzystywania w ten sposób postępowania karnego skarbowego.

Łukasz Zalewski

lukasz.zalewski@infor.pl

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
KSeF 2026: Tylko 4 miesiące na przygotowanie. Czego wymagać od dostawców oprogramowania? Kto powinien mieć dostęp do systemu?

Od 1 lutego 2026 roku w Polsce zacznie obowiązywać obligatoryjne fakturowanie elektroniczne z wykorzystaniem faktur ustrukturyzowanych wprowadzonych do ustawy o podatku VAT. Najpierw dotyczyć to będzie największych podatników (przekroczone 200 mln zł obrotów brutto w 2024 r.), a od 1 kwietnia 2026 r. - pozostałych. Oznacza to, że wymiana faktur pomiędzy przedsiębiorcami będzie musiała odbywać się za pośrednictwem Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF).

Zmiany w VAT: rozliczanie importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej

W dniu 17 września 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług, będący częścią pakietu deregulacyjnego. Jak wyjaśnia Ministerstwo Finansów nowelizacja ta jest konieczna, bowiem po wprowadzeniu od czerwca br. nowego systemu celnego AIS/IMPORT PLUS, niektóre firmy posiadające pozwolenie na stosowanie zgłoszenia uproszczonego i stosujące to uproszczenie zostałyby de facto pozbawione możliwości rozliczania podatku VAT z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej. Dzięki nowym przepisom ci przedsiębiorcy będą mogli nadal rozliczać podatek VAT z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej.

Ulga B+R na wakacjach. O czym należy pamiętać przy ewidencji czasu pracy w czasie nieobecności pracowników?

Ulga na działalność badawczo-rozwojową (ulga B+R) to jeden z najistotniejszych i najbardziej przystępnych instrumentów wspierających finansowanie innowacji w Polsce. Ta preferencja podatkowa umożliwia przedsiębiorcom odliczenie od podstawy opodatkowania kosztów poniesionych na działania badawczo-rozwojowe nawet na poziomie 200%. W praktyce oznacza to możliwość odzyskania wydatków ponoszonych m.in. na wynagrodzenia pracowników zaangażowanych w prace B+R. Jednak dużym wyzwaniem pozostaje prawidłowe ewidencjonowanie czasu pracy osób zaangażowanych w takie projekty.

Od kiedy KSeF: co to za system faktur, co warto wiedzieć? Dla kogo będzie obowiązkowy w 2026 roku?

No i staje przed nami nowe wyzwanie. Nadchodzi koniec tradycyjnego modelu księgowości. Od 1 lutego 2026 r. największe podmioty będą musiały wystartować z wystawianiem faktur przez KSeF. Natomiast wszyscy odbiorcy będą musieli za pośrednictwem KSeF te faktury odbierać. Dla kogo w 2026 r. system KSeF będzie obowiązkowy?

REKLAMA

Konsekwencje dla łańcucha dostaw przez zamknięcie kolejowego przejścia granicznego w Małaszewiczach w związku z manewrami Zapad-2025

Polska zdecydowała o czasowym zamknięciu kolejowych przejść granicznych z Białorusią, w tym kluczowego węzła w Małaszewiczach. Powodem są zakrojone na szeroką skalę rosyjsko-białoruskie manewry wojskowe Zapad-2025. Decyzja ta, choć motywowana względami bezpieczeństwa, rodzi poważne skutki gospodarcze i logistyczne, uderzając w europejsko-azjatyckie łańcuchy dostaw.

KSeF a JDG – rewolucja w fakturach dla jednoosobowych działalności

Krajowy System e-Faktur (KSeF) to największa zmiana dla firm od lat. Do tej pory dla wielu przedsiębiorców prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze (JDG) faktura była prostym dokumentem np. wystawianym w Wordzie, Excelu czy nawet odręcznie. W 2026 roku ta rzeczywistość diametralnie się zmieni. Faktura będzie musiała być wystawiona w formie ustrukturyzowanej i przekazana do centralnego systemu Ministerstwa Finansów.

Liczne zmiany w podatkach PIT i CIT od 2026 r: nowe definicje ustawowe, ulga mieszkaniowa, amortyzacja, programy lojalnościowe, zbywanie nieruchomości, estoński CIT, IP Box

Na stronach Rządowego Centrum Legislacji został opublikowany 16 września 2025 r. projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. Projekt ten, nad którym pracuje Ministerstwo Finansów, ma na celu uszczelnienie systemu podatkowego. Zmiany mają wejść w życie od początku 2026 roku.

Bank prosi o aktualizację danych twojej firmy? Oto dlaczego nie warto z tym zwlekać

Otwierasz serwis elektroniczny swojego banku i widzisz wiadomość o konieczności zaktualizowania danych osobowych lub firmowych? To nie przypadek. Potraktuj to jako priorytet, by działać zgodnie z prawem i zapewnić swojej firmie ciągłość świadczenia usług bankowych. Szczególnie że aktualizację można zrobić w kilku prostych krokach i w dogodnej dla ciebie formie.

REKLAMA

Czy ominie Cię KSeF? Może jesteś w grupie, która nie będzie musiała stosować e-faktur w 2026 roku

W 2026 roku wchodzi w życie obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) dla większości przedsiębiorców w Polsce. System pozwala na wystawianie faktur ustrukturyzowanych i automatyczne przesyłanie ich do administracji podatkowej. Choć wielu przedsiębiorców będzie zobowiązanych do korzystania z platformy, istnieją wyjątki i odroczenia. Sprawdź!

Czy prawo stoi po stronie wierzyciela? Termin 60 dni, odsetki, rekompensaty, windykacja na koszt dłużnika, sąd

Nieterminowe płatności potrafią sparaliżować każdą firmę. Jest to dokuczliwe szczególnie w branży TSL, gdzie koszty rosną z dnia na dzień, a marże są minimalne. Każdy dzień zwłoki to realne ryzyko utraty płynności. Pytanie brzmi: czy prawo faktycznie stoi po stronie wierzyciela, a jeśli tak – jak z niego skutecznie korzystać?

REKLAMA