Zakup kilku mieszkań pozwala skorzystać z ulgi na własne mieszkanie

1. Pierwszy z nich wynika z art. 10 ust. 1 pkt 8) ustawy o PIT i dotyczy przypadku, kiedy sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w niej, następuje po upływie 5 lat od dnia nabycia tej nieruchomości.

2. Drugi przypadek wynika z art. 21 ust. 1 pkt 131) ustawy o PIT i pozwala na uniknięcie opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych sprzedaży mieszkania – w związku przeznaczeniem środków uzyskanych ze sprzedaży na „własne cele mieszkaniowe”. Co istotne, na przeznaczenie uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości środków pieniężnych na wyżej wymienione cele jest ustanowiony dwuletni termin, po upływie którego nie będzie możliwe uniknięcie opodatkowania.

Co jednak w sytuacji gdy podatnik ma już zaspokojone potrzeby mieszkaniowe, gdyż posiada mieszkanie, a pomimo to chce nabyć ze środków uzyskanych ze sprzedaży mieszkania inną nieruchomość?

Przepisy nie precyzują co należy rozumieć dokładnie pod pojęciem „własnych celów mieszkaniowych”, nie określają także jak te „własne cele mieszkaniowe” muszą być przez podatnika zrealizowane.

Sprzedaż domu lub mieszkania – zasady opodatkowania PIT

Ponieważ pojęcie „własne cele mieszkaniowe” nie zostało ustawowo zdefiniowane staje się ono źródłem sporów z organami podatkowymi oraz przed sądami administracyjnymi. Problem ze skorzystaniem z ulgi mają na przykład podatnicy, którzy przychód ze sprzedaży nieruchomości wydatkują na nabycie mieszkania w celu jego późniejszego wynajęcia.

„Własne cele mieszkaniowe” spełnia tylko jedno mieszkanie

Organy podatkowe często twierdzą, że „własne cele mieszkaniowe” może spełniać tylko jedno mieszkanie i w związku z tym odmawiają prawa do ulgi.

Przykładowo Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi w wyroku z dnia 2 czerwca 2014 r. sygn. I SA/Łd 229/14 stwierdził, że w sytuacji gdy podatnik zamierza nabyć ze środków ze sprzedaży nieruchomości mieszkania pod wynajem, powinien zapłacić podatek dochodowy, gdyż podatnik nie ma zamiaru zamieszkać w nabytym mieszkaniu, a jego celem jest jedynie polepszenie sytuacji materialnej.

Podobnie orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny Łodzi w wyroku z dnia 24 lutego 2012 r., sygn. I SA/Łd 1639/11, stwierdzając, iż przeznaczenie przychodu ze zbycia nieruchomości na nabycie lokalu mieszkalnego w celu jego odsprzedaży lub wynajmu nie uprawnia do skorzystania ze zwolnienia podatkowego.

Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata

WSA w Łodzi uznał, iż wydatkowanie przychodu na własne cele mieszkaniowe oznacza, że celem podatnika jest realizacja potrzeby zapewnienia sobie tzw. „dachu nad głową”, dążenie, aby w tym nowym lokalu mieszkać. Zatem wydatkowanie przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości na nabycie lokalu mieszkalnego, jednak nie w celu zamieszkiwania w tym lokalu, lecz w celu odsprzedaży go z zyskiem lub też w celu wynajmowania go i uzyskiwania z tego tytułu przychodu z najmu, nie spełnia warunku zwolnienia podatkowego określonego w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o PIT. W takim wypadku celem działania podatnika nie jest dążenie do spełnienia, faktycznego zrealizowania potrzeby mieszkaniowej, ale dążenie do osiągnięcia zysku.

Z kolei zakup mieszkania dla innych osób, chociażby były nimi dzieci, zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie wyrażonym w wyroku z dnia z 21 maja 2014 r., sygn. I SA/Sz 350/14, również nie świadczy o zaspokajaniu potrzeb własnych podatnika, ale innych podatników.