Jak opodatkować należności otrzymane przez wspólnika występującego ze spółki osobowej

REKLAMA
Nie jest kwestionowane zwolnienie z PIT zwracanego wkładu wspólnika, który został wcześniej wniesiony do spółki. Wyraźnie stanowi o tym art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: wolne od podatku dochodowego są przychody otrzymane w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów w spółdzielni albo wkładów w spółce osobowej, do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni albo wkładów do spółki osobowej.
Jednak już w sytuacji, że występujący ze spółki wspólnik otrzymuje więcej niż wynosił jego wkład do spółki fiskus żąda podatku. A przecież wskutek rozwoju spółek i wzrostu wartości ich majątku bardzo często dochodzi do takiej sytuacji.
Zdaniem organów podatkowych różnica pomiędzy wypłaconą wartością udziału kapitałowego, a wartością wkładu wniesionego przez wspólnika - jako dochód z praw majątkowych, o których mowa w art. 18 ustawy o PIT - podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Jednak w orzecznictwie sądów administracyjnych dominuje pogląd, zgodnie z którym podstawową zasadą wykładni systemowej w podatku dochodowym powinno być założenie, że ta sama wartość nie może być dwukrotnie opodatkowana u tej samej osoby, a ten sam wydatek nie może być uwzględniony więcej niż jeden raz, jako koszt uzyskania przychodu.
KSeF. Jak przygotować się do wystawiania e-faktur
Kup książkę:
KSeF. Jak przygotować się do wystawiania e-faktur + plakat KSeF. Krok po krokuPolecamy: serwis VAT
Zasada ta nie jest w sposób wyraźny wyrażona w żadnym z przepisów ustawy dotyczącym podatku dochodowego (zarówno od osób prawnych jak i fizycznych), niemniej jednak zestawienie istniejących przepisów dotyczących sposobu konstruowania podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym uzasadnia przyjęcie takiego założenia.
Sądy przypominają, że zgodnie z art. 8 ustawy o PIT, przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną łączy się z przychodami każdego wspólnika proporcjonalnie do posiadanego udziału. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że udziały wspólników w przychodach są równe.
Zasady te stosuje się odpowiednio do rozliczania:
- kosztów uzyskania przychodów,
- wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów,
- zwolnień i ulg podatkowych oraz obniżenia dochodu,
- podstawy opodatkowania lub podatku.
Gorące tematy dla biur rachunkowych. SLIM VAT 3, KSeF, praca zdalna
Kup książkę:
Gorące tematy dla biur rachunkowych. SLIM VAT 3, KSeF, praca zdalna - Poradnik Gazety PrawnejPrzepis art. 8 ustawy o PIT wskazuje, że podatnikiem podatku dochodowego nie jest sama spółka osobowa (cywilna, jawna, komandytowa), lecz wspólnik, który ustala przychody i koszty ich uzyskania generowane przez spółkę w takiej proporcji, w jakiej uczestniczy w jej zyskach na podstawie umowy spółki. Późniejszy podział zysku między wspólników jest podatkowo neutralny. Konsekwentnie - aczkolwiek przepisy prawne milczą w tej materii - czynność prawna założenia spółki, a następnie wniesienia do niej wkładu jest obojętna z perspektywy podatku dochodowego.
Polecamy: serwis Koszty
Bieżące aktualności o zmianach przepisów
Czy biuro rachunkowe ma nowe obowiązki w związku z wprowadzeniem KSeF? Zmiany w podatkach dochodowych na 2024 r. i innych zmianach w VAT 2024 oraz prawie pracy i ubezpieczeń społecznych. I wiele innych bieżących tematów ...
IFK Platforma Księgowych i KadrowychDlatego jeżeli przychody i koszty, a w konsekwencji i dochód spółki osobowej, rozliczane są bezpośrednio u każdego ze wspólników, to przyrost majątku spółki następujący w wyniku przekazywania zysków spółki na powiększenie jej majątku lub też w wyniku wzrostu cen rynkowych, nie powinien być objęty dodatkowym opodatkowaniem - niezależnie od opodatkowania przychodów uzyskiwanych przez spółkę w związku z przedmiotem swojej działalności.
Sądy administracyjne wyraźnie stwierdzają, że dodatkowe opodatkowanie wzrostu wartości majątku spółki byłoby powtórnym opodatkowaniem zysków już raz opodatkowanych, albo opodatkowaniem faktycznie nie uzyskiwanych korzyści. Bo sam wzrost cen rynkowych nie skonsumowanych w wyniku zbycia majątku nie stanowi rzeczywistego przychodu, co wyłącza tego typu kategorię zdarzeń z opodatkowania.
Zasada jednokrotności opodatkowania spółek osobowych w podatku dochodowym od osób fizycznych i traktowania dochodów spółek bezpośrednio jako dochodów wspólników (w proporcji odpowiadającej posiadanym udziałom), powoduje brak obowiązku podatkowego przy wnoszeniu wkładów do spółek osobowych. Skutkuje także brakiem powstania obowiązku podatkowego przy wycofywaniu wkładów i podziału zysków, na skutek likwidacji całej spółki.
Zdaniem sądów, jedynym momentem mogącym powodować powstanie obowiązku podatkowego jest otrzymanie przez wspólnika w wyniku podziału majątku likwidowanej spółki dodatkowej korzyści, przekraczającej posiadany przez wspólnika udział.
Skoro ustawodawca wskazał jako źródło przychodów wspólników spółki osobowej działalność gospodarczą, to nie można twierdzić, że są to przychody z praw majątkowych, o których mowa w art. 18 ustawy o PIT.
I jeżeli występujący ze spółki wspólnik nie będzie kontynuował działalności gospodarczej w innej formie - należy zastosować w tej sytuacji art. 24 ust. 3 ustawy o PIT (czyli podatek 10% od wartości remanentu likwidacyjnego) właściwy w przypadku likwidacji działalności gospodarczej.
Takie stanowisko można spotkać np. w wyrokach WSA w Gdańsku z 19 lutego 2009 r. (I SA/Gd 785/08), WSA w Warszawie z 30 stycznia 2009 r. (sygn. akt III SA/Wa 2247/08), WSA w Kielcach z 22 marca 2007 r. (sygn. I SA/Ke 72/07), WSA w Lublinie z 20 grudnia 2007 r. (sygn. akt I SA/Lu 694/07), czy nadal aktualnym wyroku NSA z 7 października 2004 r. sygn. FSK 594/04.
W tym ostatnim wyroku Naczelny Sąd Administracyjny wyraźnie stwierdził w odniesieniu do spółki cywilnej, że: (...) wystąpienie wspólnika ze spółki i wiążący się z tym faktem zwrot przypadającego temu wspólnikowi majątku spółki nie skutkuje powstaniem u niego przychodu podlegającego opodatkowaniu, bowiem dochody uzyskane dla spółki w czasie jej trwania podlegały opodatkowaniu w każdym roku podatkowym. Zobowiązanie występującego ze spółki wspólnika do uiszczenia podatku dochodowego od spłaty udziału w majątku spółki oznaczałoby opodatkowanie już wcześniej opodatkowanego majątku.
REKLAMA
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat
Komentarze(0)
Pokaż: