REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy przedsiębiorca jest w podróży służbowej

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Przedsiębiorcy mogą zaliczać do kosztów podatkowych wartość diet z tytułu podróży służbowych do wysokości diet należnych pracownikom. Jednak nie każda podróż może być uznana za służbową. Ostatnio pojawiła się interpretacja ogólna Ministra Finansów, w której znacznie zliberalizował swoje dotychczasowe stanowisko.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 52 ustawy o PIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wartości diet z tytułu podróży służbowych osób prowadzących działalność gospodarczą i osób z nimi współpracujących – w części przekraczającej wysokość diet przysługujących pracownikom, określoną w odrębnych przepisach wydanych przez właściwego ministra.

REKLAMA

Owe odrębne przepisy to:

REKLAMA

- (odnośnie rozliczania diet w podróży krajowej) rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1990; ost. zm. w Dz. U. z 2006 r. Nr 227, poz. 1661).

- (odnośnie rozliczania diet w podróży zagranicznej) rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1991; ost. zm. w Dz. U. z 2005 r. Nr 186, poz. 1555).

Mimo, że w świetle prawa pracy rozporządzenia te dotyczą tylko pracowników państwowej lub samorządowej jednostki sfery budżetowej, to przyjęło się (jako że są to jedyne powszechnie obowiązujące przepisy w tym zakresie), że odnośnie aspektów podatkowych stosuje się te limity również do innych pracowników i przedsiębiorców.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zatem aby przedsiębiorca mógł zaliczyć diety do kosztów - odbywana przez niego podróż musi mieć cechy „podróży służbowej”.

Niestety organy podatkowe stosują rygorystyczną wykładnię pojęcia podróż służbowa.

Ciekawe kazusy w omawianym kontekście zostały przedstawione w niedawnych interpretacjach Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 6 października 2009 r. (nr IPPB1/415-567/09-2/EC) i z 16 października 2009 r. (nr IPPB1/415-692/09-4/EC).

REKLAMA

Pierwszy kazus dotyczył przedsiębiorcy świadczącego na co dzień usługi w Polsce, który znalazł odbiorcę swoich usług w Wielkiej Brytanii. W związku z tym w lipcu 2009 r. udał się tam, aby przez okres kilku tygodni świadczyć owe usługi. Przedsiębiorca ten chciał wiedzieć czy ten wyjazd stanowił podróż służbową i czy w związku z nim może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wartość diet.

Druga interpretacja dotyczy osoby, która prowadzi działalność gospodarczą w zakresie usług związanych z transportem drogowym na rzecz jednego podmiotu. Świadczy usługi polegające na kierowaniu pojazdami specjalistycznymi zleceniodawcy, który deleguje go w poszczególne miejsca w kraju lub do miejscowości zagranicznych, na podstawie karty drogowej i polecenia wyjazdu służbowego.

Niestety Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w imieniu Ministra Finansów stwierdził, że nie można w obu przypadkach mówić o podróży służbowej.

Pojęcie podróży służbowej nie zostało zdefiniowane przepisami prawa podatkowego ani przepisami innych ustaw. Jedynie w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21 poz. 94 ze zm.) w art. 775 § 1 wskazano, że pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy, przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową.

Należy zauważyć, że zgodnie z tezą uchwały Sądu Najwyższego wydanej w składzie 7 sędziów w dniu 19 listopada 2008 r., sygn. akt II PZP 11/08, wykonywaniem zadania służbowego w rozumieniu art. 775 § 1 Kodeksu pracy nie jest wykonywanie pracy określonego rodzaju, wynikającej z charakteru zatrudnienia. Ta bowiem nigdy nie jest incydentalna. Nie jest zatem podróżą służbową wykonywanie pracy (zadań) w różnych miejscowościach, gdy przedmiotem zobowiązania pracownika jest stałe wykonywanie pracy (zadań) w tych miejscowościach.

Sąd Najwyższy stwierdził, iż miejsce pracy może zostać dowolnie określone w umowie o pracę - również jako obszar geograficzny - przykładowo: terytorium Polski, terytorium Unii Europejskiej, jeżeli faktycznie pracownik na tym obszarze się przemieszcza wykonując obowiązki służbowe.

Sąd Najwyższy uznał, że podróż służbowa jest realizowana w celu wykonania zadania służbowego, które musi mieć charakter incydentalny w stosunku do zwykłych obowiązków wynikających z umowy o pracę. Stąd wykonywanie przez pracownika zwykłych obowiązków nie można nazwać podróżą służbową.

Dlatego też zdaniem Sądu Najwyższego przepis art. 775 §1 kodeksu pracy nie ma zastosowania do tzw. pracowników mobilnych (kierowcy, handlowcy, serwisanci). Pracownikom tym nie przysługują więc diety.

Stanowisko Sądu Najwyższego ochoczo podzielają organy podatkowe i w kontekście przedsiębiorców uznają, że nie jest podróżą służbową w rozumieniu art. 775 § 1 Kodeksu pracy osobiste wykonywanie usług przez przedsiębiorcę w zakresie działalności przedsiębiorstwa i na podstawie zawartej z kontrahentem umowy poza miejscowością, w której znajduje się siedziba firmy, jeśli stanowi to istotę prowadzonej działalności, a zatem nie ma charakteru incydentalnego.

Gdy wykonywane usługi stanowią przedmiot działalności gospodarczej, przejazd i pobyt w miejscu wykonywania usług nie jest podróżą służbową, wobec czego przedsiębiorcy nie przysługuje prawo zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów diet z tytułu podróży służbowych.

Zdaniem fiskusa przedsiębiorca może odbywać podróż służbową (i diety zaliczać do kosztów) jeżeli np. podróż związana jest z koniecznością zawarcia umowy o świadczenie usługi, czy też dokonania zakupu środka trwałego.


Trudno polemizować z uchwałą Sądu Najwyższego i dlatego uznać należy, że wyżej zaprezentowana wykładnia podróży służbowych jest i będzie podzielana przez wszystkie organy podatkowe i sądy administracyjne.

Warto jednak zauważyć, że każdy dłuższy wyjazd poza stałe miejsce wykonywania działalności (czy w przypadku pracowników poza miejsce pracy) wiąże się z reguły ze zwiększonymi kosztami utrzymania. Rekompensują to diety i taki chyba był cel zwolnienia diet z podatku (w przypadku pracowników) i zaliczania ich do kosztów (w przypadku przedsiębiorców).

Pojawiają się jednak nadal i korzystne dla przedsiębiorców orzeczenia. Co istotne, są to orzeczenia sądów administracyjnych, do których odwołują się podatnicy od niekorzystnych decyzji urzędów skarbowych.

Przykładowo Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w wyroku z 7 października 2009 r. (sygn. I SA/Sz 430/09) stwierdził m.in., że:

(...) Z przywołanego powyżej przepisu art. 23 ust. 1 pkt 52 ustawy (o PIT - przypisek PH) wynika, że osobom prowadzącym działalność gospodarczą przysługuje prawo uwzględnienia w kosztach uzyskania przychodów wartości diet za czas podróży służbowych w ramach określonego limitu, tzn. do wysokości diet przysługujących pracownikom. Zakresem omawianego unormowania zostały więc objęte osoby prowadzące działalność gospodarczą bez żadnych wyłączeń podmiotowych i przedmiotowych. W szczególności przepis ten nie przewiduje żadnych ograniczeń kręgu osób uprawnionych ze względu na rodzaj lub miejsce wykonywania czynności w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, ani też nie rozróżnia wyjazdu służbowego w celu zawarcia umowy o świadczenie usługi, dokonania zakupu środka trwałego czy świadczenia usługi w wykonaniu zawartej umowy.

Jedyne ograniczenie ustanowione tym przepisem odnosi się do limitu wartości, która może być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów. Ustawodawca wyłącza bowiem z kosztów wartość diet z tytułu podróży służbowych osób prowadzących działalność gospodarczą, ale tylko w części przekraczającej wysokość diet przysługujących pracownikom.

Powyższe oznacza, że zasadniczą przesłanką decydującą o kwalifikacji danego wyjazdu jako podróży służbowej jest jej związek z prowadzoną działalnością gospodarczą. Podróżą służbową jest więc wykonywanie bezpośrednio przez przedsiębiorcę zadań związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej poza siedzibą jego firmy, i to zarówno w kraju, jak i poza jego granicami.

Stwierdzić zatem należy, że osoba prowadząca działalność gospodarczą polegającą na wykonywaniu usług budowlanych (wykończeniowych) na terenie kraju i poza jego granicami jest podatnikiem, do którego ma zastosowanie przepis art. 23 ust. 1 pkt 52 ustawy (o PIT - przypisek PH). Tym samym, nieuprawnione jest stanowisko organu podatkowego, iż realizowanie przez przedsiębiorcę zasadniczego przedmiotu prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, poza jej siedzibą, nie wchodzi w zakres podróży służbowych, natomiast podróże mające na celu czynności incydentalne wymogi te spełniają. Wniosku takiego nie można również wyprowadzić nawet z przywołanej przez skarżony organ (w odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa oraz w odpowiedzi na skargę) definicji zawartej w art. 775 § 1 Kodeksu pracy.

Jednocześnie wskazać należy, że wyrażona powyżej ocena prawna odpowiada dotychczasowej linii orzeczniczej Naczelnego Sądu Administracyjnego (por. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego np.: z dnia 15 września 2005 r., sygn. akt FSK 2175/04; z dnia 10 października 2007 r., sygn. akt II FSK 1111/06; z dnia 31 stycznia 2008 r., sygn. akt II FSK 1619/06; z dnia 8 kwietnia 2009 r., sygn. akt II FSK 1936/07; wszystkie orzeczenia dostępne na http://orzeczenia.nsa.gov.pl).

Również w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 7 października 2009 r. (sygn. II FSK 757/08) znalazły się tezy i argumentacja korzystna dla podatników. Sąd, odrzucając kasację dyrektora izby skarbowej, stwierdził m.in.:

(...) W myśl art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) u.p.d.o.f. wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas: podróży służbowej pracownika do wysokości określonej w odrębnych przepisach.

Odrębnymi przepisami, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) u.p.d.o.f. są przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży, służbowej na obszarze kraju (Dz. U. z 2002 r. Nr 236, poz. 1990 ze zm.), oraz przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (Dz. U. z 2002 r. Nr 236, poz. 1991 ze zm.).
Warunkiem niezbędnym do skorzystania ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) u.p.d.o.f. jest odbycie przez pracownika podróży służbowej. Definicję podróży służbowej można wywieść z treści art. 775 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t. j. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.), który stanowi, iż pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową.

Z akt sprawy wynika, że miejscem wykonywania pracy przez zatrudnionych pracowników (kierowców) jest siedziba firmy. Pracownicy wykonują pracę polegającą na stałych wyjazdach krajowych i zagranicznych. W związku z tym należy stwierdzić, że jeżeli są spełnione wszystkie przesłanki wyżej cytowanych przepisów, to zatrudnieni u skarżącego kierowcy odbywają podróże służbowe. Dlatego też z tytułu odbytych wyjazdów służbowych przysługują im diety i inne należności z tytułu podróży służbowych na obszarze kraju lub poza granicami kraju. Należności te korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) u.p.d.o.f., do wysokości określonej we wcześniej wymienionych rozporządzeniach. Nie można zatem zarzucić sądowi pierwszej instancji błędnej wykładni powoływanego przepisu.

Z ostatniej chwili: W interpretacji ogólnej z 15 lutego 2010 r. (nr DD2/033/259/PMN/09/1113) Minister Finansów „po ponownym przeanalizowaniu przedmiotowego problemu z uwzględnieniem ukształtowanego w ostatnim okresie jednolitego orzecznictwa wojewódzkich sądów administracyjnych i Naczelnego Sądu Administracyjnego” podzielił stanowisko utrwalone w linii orzecznictwa tych sądów, dotyczące możliwości zaliczania do kosztów podatkowych diet z tytułu podróży służbowych, odbywanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zakresie usług transportowych. Więcej na ten temat.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Patologiczna prywatyzacja majątku firm? Rada Przedsiębiorców wzywa rząd do pilnych zmian w prawie

Rada Przedsiębiorców alarmuje: niekontrolowane postępowania upadłościowe sprzyjają nadużyciom i grabieży majątku firm. W liście do premiera Donalda Tuska organizacja apeluje o zmiany legislacyjne, które mają zakończyć nieformalny system patologicznej prywatyzacji i chronić interes publiczny.

Praktyczne aspekty korzystania z procedury VAT OSS – rejestracja, rozliczenia, płatności, ewidencja

Procedura OSS (ang. One Stop Shop) obowiązuje w Polsce od 1 lipca 2021 r., jednak wciąż wiele firm nie zdaje sobie sprawy, jak bardzo może ona uprościć ich rozliczenia podatkowe w zakresie VAT. Choć na pierwszy rzut oka może wydawać się skomplikowana, przy wsparciu doświadczonego doradcy jej wdrożenie jest szybkie i efektywne, a korzyści z jej stosowania znaczące.

Stawka VAT 0%: Jak poprawnie udokumentować dostawę wewnątrz UE, by nie stracić na podatku?

Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT) może być opodatkowana stawką VAT 0%, ale tylko pod warunkiem spełnienia określonych wymogów formalnych. Sprawdź, czym dokładnie jest WDT, jakie dokumenty są niezbędne, by transakcja była zgodna z przepisami i jak uniknąć pułapek, które mogą skutkować dodatkowymi kosztami podatkowymi.

Urlop na samozatrudnieniu (kontrakt B2B) - o czym warto wiedzieć?

Zmęczenie i potrzeba oddechu od maili, telefonów i projektów to uczucia, które dobrze zna nie tylko pracownik etatowy. Coraz więcej samozatrudnionych prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze przyznaje wprost: chcieliby odpocząć, ale mają wątpliwości, co będzie się działo z ich firmą podczas dłuższej nieobecności. Często nie wiedzą nawet, jakie prawa do odpoczynku im przysługują. Wyjaśniamy, jakie mechanizmy prawne, podatkowe oraz organizacyjne mogą pomóc przedsiębiorcy złapać oddech.

REKLAMA

30-krotność ZUS 2025. Limit 30-krotności - ile wynosi? Kogo dotyczy przekroczenie składek ZUS? Co zrobić jeśli nastąpi przekroczenie rocznej podstawy wymiaru składek ZUS?

W 2025 roku limit składek ZUS na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został już ustalony. Po jego przekroczeniu składki nie są już naliczane – ale uwaga: za błędy w rozliczeniach może odpowiadać pracownik. Sprawdź, co oznacza 30-krotność ZUS, jak się liczy limit, kto go pilnuje i co zrobić, gdy opłaciłeś składki ponad próg.

Raz w roku wakacje od płacenia składek. Budżet państwa zapłaci za ciebie. ZUS przypomina kto ma prawo do tej ulgi i jak ją uzyskać w 2025 roku

Letnie wakacje to doskonały czas na odpoczynek nie tylko od pracy, ale również od spraw finansowych związanych z prowadzeniem własnej działalności. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina, że mikroprzedsiębiorcy wpisani do CEIDG oraz komornicy sądowi mogą skorzystać z wakacji składkowych. Od uruchomienia programu w listopadzie 2024 roku ZUS przyjął już niemal 2 miliony wniosków.

KSeF: Podatkowa rewolucja od 1 lutego 2026! Księgowi alarmują: chaos, niejasne przepisy i strach przed zmianami

Od 1 lutego 2026 roku Krajowy System e-Faktur (KSeF) stanie się obowiązkowy dla największych firm, a dwa miesiące później dla całej reszty przedsiębiorców. Mimo zbliżającego się terminu, wciąż brakuje ostatecznych przepisów, a dokumentacja techniczna nie rozwiewa wszystkich wątpliwości. Księgowi biją na alarm – obawiają się chaosu organizacyjnego, przeciążenia obowiązkami i braku jasnych wytycznych. Przedsiębiorców czeka rewolucja, na którą wielu z nich wciąż nie jest gotowych.

Obowiązkowy KSeF 2026: Prof. W. Modzelewski: Dlaczego trzeba wywrócić do góry nogami obecny system fakturowania? Sprzeczności w kolejnej wersji nowelizacji ustawy o VAT

Obecny system fakturowania w bólach rodził się przed trzydziestu laty – dlaczego teraz trzeba go wywrócić do góry nogami, wprowadzając obowiązkowy model KSeF? Pyta prof. dr hab. Witold Modzelewski. I jednocześnie zauważa, że po uważnej lekturze kolejnej wersji przepisów dot. obowiązkowego KSeF, można dojść do wniosku, że oczywiste sprzeczności w nich zawarte uniemożliwiają ich legalne zastosowanie.

REKLAMA

Obowiązki podatkowe pracowników transgranicznych - zasady, terminy, reguła 183 dni, rezydencja podatkowa

W dobie rosnącej mobilności zawodowej coraz więcej osób podejmuje zatrudnienie poza granicami swojego kraju. W niniejszym artykule omawiamy kluczowe zagadnienia dotyczące obowiązków podatkowych pracowników transgranicznych, którzy zdecydowali się podjąć zatrudnienie w Polsce.

Jaka inflacja w Polsce w 2025, 2026 i 2027 roku - prognozy NBP

Inflacja CPI w Polsce z 50-proc. prawdopodobieństwem ukształtuje się w 2025 r. w przedziale 3,5-4,4 proc., w 2026 r. w przedziale 1,7-4,5 proc., a w 2027 r. w przedziale 0,9-3,8 proc. - tak wynika z najnowszej projekcji Departamentu Analiz Ekonomicznych NBP z lipca 2025 r. Projekcja ta uwzględnia dane dostępne do 9 czerwca br.

REKLAMA