REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Fikcyjne samozatrudnienie

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
samozatrudnienie 2012 / 2013
samozatrudnienie 2012 / 2013
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Często pracodawca stawia pracownika przed koniecznością przejścia na tzw. samozatrudnienie, czyli podjęcia jednoosobowej działalności gospodarczej. Skutkuje to przede wszystkim mniejszymi obciążeniami pracodawcy z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne. Ale nie zawsze to samozatrudnienie można uznać za prawdziwą działalność gospodarczą. Kiedy mamy do czynienia z fikcyjnym samozatrudnieniem i jakie są jego konsekwencje?

Kwestie podatkowe

 Zasady opodatkowania dochodów osób fizycznych z działalności gospodarczej, regulują przepisy ustawy o PIT.  

REKLAMA

Autopromocja

Podatnicy uzyskujący dochody z działalności gospodarczej podatek dochodowy  opłacają na ogólnych zasadach, tj. według progresywnej skali podatkowej albo według 19% stawki podatku, jeżeli podatnik wybierze taki sposób opodatkowania  (art. 9a ustawy o PIT).  

REKLAMA

Podatnicy będący osobami fizycznymi, prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą, mogą również wybrać jedną ze zryczałtowanych form  opodatkowania, tj. ryczałt od przychodów ewidencjonowanych lub kartę podatkową. Wówczas zastosowanie mają przepisy ustawy z dnia 20 listopada 1998  r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych  przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144, poz. 930, z późn. zm.).  

Ustawodawca dla celów PIT zdefiniował pozarolniczą działalność gospodarczą w art. 5a pkt 6 ustawy o PIT. Zgodnie z tą definicją ilekroć w  ustawie o PIT jest mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności  gospodarczej – oznacza to działalność zarobkową:  

a) wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,  

Dalszy ciąg materiału pod wideo

b) polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze  złóż,  

c) polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i  prawnych

- prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób  zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych  przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4–9 ustawy.  

Ponadto w art. 5b ust. 1 ustawy o PIT ustawodawca uznał, że nie można uznać za działalność gospodarczą czynności, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:  

1. odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat tych czynności oraz ich  wykonywanie, z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów  niedozwolonych, ponosi zlecający wykonanie tych czynności;  

2. są one wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie  wyznaczonych przez zlecającego te czynności;  

3. wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z  prowadzoną działalnością.  

Odwołanie do przytoczonej definicji działalności gospodarczej zawiera  również ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych  przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (art. 4 ust. 1 pkt 12 ustawy).  

Wskazany przepis art. 5b ust. 1 ustawy o PIT pojawił się od 2007 roku  w celu wyeliminowania nadużyć w zakresie przechodzenia  na tzw. samozatrudnienie.  

Polecamy: Kiedy pracownik uzyskuje przychód z imprezy firmowej?

Kiedy prezenty firmy dla pracowników są zwolnione z PIT

PIT-2 i inne oświadczenia, które zmniejszają zaliczki na PIT

REKLAMA

Chodziło o wykluczenie  sytuacji, w których podatnicy zakładaliby  działalność gospodarczą jedynie ze względu na chęć obniżenia przez pracodawców  kosztów pracy, a w rzeczywistości  świadczyliby pracę na ich rzecz pod ich  kierownictwem lub nadzorem.

Zatem jeżeli podatnik z naruszeniem art. 22 § 1 Kodeksu pracy przechodzi na  „fikcyjne samozatrudnienie” i w rzeczywistości wykonuje czynności w warunkach  wskazanych w art. 5b ust. 1 ustawy o PIT, to  dochód osiągany przez niego z tego rodzaju czynności nie stanowi dochodu z  działalności gospodarczej i w związku z tym nie będzie podlegał zasadom  opodatkowania podatkiem dochodowym dochodów z działalności gospodarczej. 

Rozwiązania ograniczające możliwość przechodzenia na tzw. samozatrudnienie funkcjonują w ustawie o PIT również w odniesieniu do prawa korzystania z  opodatkowania dochodów według preferencyjnej 19% stawki podatku.

Z tego sposobu opodatkowania nie mogą bowiem korzystać przedsiębiorcy,  którzy uzyskali przychody ze  świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego  pracodawcy, odpowiadające czynnościom, które w roku podatkowym wykonywali  lub wykonują w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy (art. 9a  ust. 3 ustawy o PIT).

Jeżeli przedsiębiorca  wybrał opodatkowanie według 19% stawki podatku i uzyska w roku podatkowym  przychody wskazane w powołanym przepisie, to traci prawo do opodatkowania  dochodów z działalności gospodarczej według tej stawki i jest obowiązany do  wpłacenia zaliczek od dochodu osiągniętego od początku roku, obliczonych przy  zastosowaniu progresywnej skali podatkowej oraz odsetek za zwłokę od zaległości  z tytułu tych zaliczek.  

Podobne ograniczenie dotyczy ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych  (art. 8 ust. 1 pkt 6 i ust. 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od  niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne).  


Kwestia prawa pracy i ubezpieczeń społecznych

Do kwestii uchylania  się od płacenia pełnych składek ZUS poprzez „fałszywe samozatrudnienie”  odniósł się minister pracy i polityki społecznej w piśmie z 8 maja 2012 r. nr  DUS-0700/194/MSz/12, w którym wyjaśnia:  „Problematyka zawierania różnego rodzaju umów jest przedmiotem prac  partnerów społecznych. Na posiedzeniu Zespołu problemowego ds. prawa pracy i  układów zbiorowych Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych,  zwołanym z inicjatywy rządowej, zespół przyjął stanowisko, w którym zobowiązał się m.in. do podjęcia rozmów zmierzających do uregulowania kwestii stabilności  zatrudnienia w kontekście warunków stosowania umów na czas określony, umów  cywilnoprawnych, samozatrudnienia i pracy tymczasowej. Dalsze prace w tym  zakresie są zatem uzależnione od przebiegu prac na forum zespołu”.  

Jednocześnie minister pracy i polityki społecznej podkreśla, że: „(…) nie jest  dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu  warunków wykonywania pracy określonych w art. 22 § 1 Kodeksu pracy 5  (wykonywanie pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego  kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę). Wynika  to wprost z art. 22 § 1 2  Kodeksu pracy.

Jednak minister pracy i polityki  społecznej nie posiada kompetencji ustawowych w zakresie  przeprowadzania  działań kontrolnych u pracodawców  w celu eliminacji naruszeń obowiązujących  przepisów prawa pracy.

Uprawnienia takie posiada natomiast Państwowa  Inspekcja Pracy podlegająca bezpośrednio Sejmowi RP. Istotnym uprawnieniem  inspektorów pracy w omawianym zakresie jest prawo do wytaczania powództwa o  ustalenie istnienia stosunku pracy na rzecz obywateli, wynikające z art. 63 1 Kodeksu postępowania cywilnego”.  

Minister pracy i polityki społecznej wskazuje,  że: „(…) przepisy z zakresu  prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie ingerują co do zasady w swobodę zawierania umów pomiędzy zainteresowanymi stronami, zarówno w przypadku  umów o szeroko rozumianą pracę najemną (umowy o pracę i cywilnoprawne  umowy-zlecenia), jak i – tym bardziej – w swobodę zawierania kontraktów  pomiędzy dwoma niezależnymi podmiotami gospodarczymi, funkcjonującymi na  gruncie prawa działalności gospodarczej.

W przypadku prawomocnego  stwierdzenia przez uprawnione do tego  organy faktycznego istnienia stosunku  pracy, tam gdzie z nazwy mamy do czynienia z innego rodzaju umowami – z mocy  prawa osoby tak zatrudnione zostają objęte pracowniczą ochroną w ramach  Kodeksu pracy i przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych. (…) osoby, które  wykonują pracę na podstawie zawartych umów-zleceń, jak również osoby, które  wykonują określone prace czy usługi w ramach własnej działalności gospodarczej,  w warunkach i w sposób nienaruszający zasad przepisów o swobodzie działalności  gospodarczej – są na podstawie przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o  systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585, z późn.  zm.) objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi oraz  ubezpieczeniem wypadkowym  – odpowiednio na zasadach przewidzianych dla zleceniobiorców lub dla osób wykonujących działalność pozarolniczą.

Na zasadzie  dobrowolności – wymienione wyżej osoby mogą być także objęte ubezpieczeniem  chorobowym, zapewniającym  świadczenia pieniężne w razie choroby i  macierzyństwa”.  

Źródło: Odpowiedź z 16 maja 2012 r. (data wpływu) Macieja Grabowskiego - podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów na interpelację poselską nr 3962.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Korygowałeś deklaracje podatkowe po otrzymaniu subwencji z PFR? Możesz być bezpodstawnie pozwany – sprawdź, co zrobić w takiej sytuacji

Wśród ponad 16 tys. pozwów, które Polski Fundusz Rozwoju (PFR) złożył przeciwko przedsiębiorcom w ramach programu „Tarcza Finansowa”, około 2700 dotyczy firm (wg danych z 2023 r.), które po złożeniu wniosku o subwencję dokonały korekty deklaracji podatkowych.

Kiedy Krajowy System e-Faktur stanie się obowiązkowy? – Stan legislacyjny i wyzwania przed przedsiębiorcami

11 kwietnia 2025 roku na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt ustawy dotyczący obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), który reguluje wdrożenie tego systemu w Polsce. Choć przepisy nie zostały jeszcze ostatecznie zatwierdzone, większość kluczowych kwestii jest już znana, co daje przedsiębiorcom czas na rozpoczęcie przygotowań do nadchodzących zmian.

Dlaczego dokumentacja pochodzenia towarów to filar bezpiecznego handlu międzynarodowego?

Brak odpowiedniej dokumentacji pochodzenia towarów może kosztować firmę czas, pieniądze i reputację. Dowiedz się, jak poprawnie i skutecznie prowadzić dokumentację, by uniknąć kar, ułatwić odprawy celne i zabezpieczyć interesy swojej firmy w handlu międzynarodowym.

Podatek od prezentów komunijnych - kiedy trzeba zapłacić. Są 3 limity kwotowe

Mamy maj, a więc i sezon komunijny – czas uroczystości, rodzinnych spotkań i… (często bardzo drogich) prezentów. Ale czy wręczone dzieciom upominki mogą wiązać się z obowiązkiem podatkowym? Wyjaśniamy, kiedy komunijny prezent staje się darowizną, którą trzeba zgłosić fiskusowi.

REKLAMA

Webinar: KSeF – na co warto przygotować firmę? + certyfikat gwarantowany

Ekspert wyjaśni, jak przygotować firmę na nadchodzący obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur i oraz na co zwrócić uwagę, aby proces przejścia na nowy system fakturowania przebiegł sprawnie i bez zbędnych trudności. Każdy z uczestników webinaru otrzyma certyfikat, dostęp do retransmisji oraz materiały dodatkowe.

Obowiązkowego KSeF można uniknąć. Jest na to kilka sposobów. M.in. uzyskanie statusu podatnika zagranicznego działającego w Polsce wyłącznie na podstawie rejestracji

Obowiązkowy model Krajowego Systemu e-Faktur nie będzie obowiązywał zagraniczne firmy działające jako podatnicy VAT na polskim rynku wyłącznie na podstawie rejestracji. Profesor Witold Modzelewski pyta dlaczego wprowadza się taki przywilej dla zagranicznych konkurentów polskich firm. Wskazuje ponadto kilka innych legalnych sposobów uniknięcia obowiązkowego KSeF, wynikających z projektu nowych przepisów.

Naliczanie odsetek za zwłokę a czas trwania kontroli podatkowej, celno-skarbowej lub postępowania podatkowego – zmiany w Ordynacji podatkowej jeszcze w 2025 r.

Ministerstwo Finansów przygotowało projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej, która ma m.in. na celu zmobilizowanie organów podatkowych do zakończenia kontroli podatkowej i kontroli celno-skarbowej w terminie nie dłuższym niż 6 miesięcy od dnia jej wszczęcia. Jeżeli to się nie stanie, to nie będzie można podatnikowi naliczyć odsetek od zaległości podatkowych (odsetek za zwłokę) stwierdzonych w toku kontroli.

Zarządzanie finansami i procesami finansowo-księgowymi w rosnącym przedsiębiorstwie

W dzisiejszej gospodarce efektywne zarządzanie finansami i procesami finansowymi stanowi kluczowy czynnik sukcesu dla rozwijających się przedsiębiorstw. Praktyka biznesowa pokazuje, że sam wzrost obrotów nie zawsze przekłada się na poprawę kondycji finansowej firmy. Nieumiejętnie zarządzany rozwój może prowadzić do paradoksalnej sytuacji, w której zwiększającym się przychodom towarzyszą spadająca rentowność i problemy z płynnością finansową.

REKLAMA

Rozliczenie składki zdrowotnej w 2025 roku. Księgowa wyjaśnia jak to zrobić

Termin złożenia w ZUS deklaracji zawierającej rozliczenie wpłaconych składek zdrowotnych za 2024 rok upływa 20 maja 2025 r. Obowiązek ten dotyczy większości przedsiębiorców prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą. Jedynie ci rozliczający się na karcie podatkowej są z niego zwolnieni. W pozostałych przypadkach wysokość należnych składek wylicza się na podstawie przychodów bądź dochodów osiągniętych w poprzednim roku. Na co zwrócić uwagę przygotowując roczne rozliczenie składek? Wyjaśnia to Paulina Chwil, Księgowa Prowadząca oraz Ekspert ds. ZUS i Prawa Pracy w CashDirector S.A.

Trump 2.0. Rewolucja chorego rozsądku. Prof. Kołodko recenzuje politykę (nie tylko gospodarczą) obecnego prezydenta USA

W kwietniu 2025 r. nakładem Wydawnictwa Naukowego PWN ukazała się najnowsza książka prof. Grzegorza W. Kołodki zatytułowana „Trump 2.0. Rewolucja chorego rozsądku”. Grzegorz W. Kołodko, wybitny ekonomista i były wicepremier, w swoim bezkompromisowym stylu analizuje trumponomikę i trumpizm, populizm, nowy nacjonalizm, publiczne kłamstwa i brutalną grę interesów. Profesor poświęca szczególną uwagę kwestiom manipulacji opinią publiczną, polityce sojuszy, a także wpływowi wojny w Ukrainie na kształt geopolityki. Zastanawia się również, jakie zagrożenia dla NATO i Unii Europejskiej niesie ze sobą „America First” – i co to wszystko oznacza dla współczesnego świata.

REKLAMA