Jak zwiększyć sobie samemu wypłatę netto? Wystarczy wniosek lub oświadczenie złożone pracodawcy. Co warto wiedzieć o PIT-2?

• PIT-2
• Kwota zmniejszająca podatek – tzw. ulga podatkowa
• Wspólne opodatkowanie
• Koszty uzyskania przychodów 
• Pracownicy do 26 roku życia
• Niepobieranie zaliczki na podatek
• Wnioski po ustaniu zatrudnienia

PIT-2

Rok 2023 r. przyniósł wiele zmian, które obowiązują także w 2024 roku. Do jednej z nich należy aktualizacja zakresu formularza PIT-2 (Oświadczenia / Wnioski podatnika dla celów obliczania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych), który znacznie rozszerzono i rozbudowano. Dokument ten nawiązujące do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa o PIT), a w szczególności do:
1) kwoty zmniejszającej podatek 1/12 (art. 31b ust.1),
2) oświadczenia o wspólnym opodatkowaniu dochodów małżonków lub osób samotnie wychowujących dzieci ( art. 32 ust. 3) wniosku o obliczanie podatku osób do 26 roku życia oraz niestosowanie kosztów uzyskania przychodów /tzw. KUP/ (art. 32 ust. 6),
4) oświadczenia o stosowanie podwyższonych KUP (art. 32 ust. 7),
5) wniosku o rezygnację ze stosowania KUP 50% (art. 32 ust.8). 

Autopromocja

Kwota zmniejszająca podatek – tzw. ulga podatkowa

Zaliczka na podatek dochodowy może być pomniejszona o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek. Na podstawie oświadczenia podatnik wskazuje zakład pracy, który jest uprawniony do pomniejszenia zaliczki o kwotę: 300 zł (1/12), 150 zł (1/24) lub 100 zł (1/36). Złożyć dokument  może do maksymalnie trzech płatników. Należy jednak pamiętać, że pomimo swobody wyboru płatników uprawnionych do pomniejszenia zaliczki i korzyści, jaka z tego płynie dla wieloetatowców, to nie z każdego tyt. zatrudnienia pracownik powinien skorzystać z 1/12 kwoty zmniejszającej podatek. Wynika to ze względu na kwotowy miesięczny limit ich zastosowania, który wynosi 300 zł. Niezasadne zastosowanie takiej kwoty u więcej niż jednego płatnika będzie skutkowało niedopłata podatku w zeznaniu rocznym.

Warty uwagi jest również przypadek, kiedy pracownik – emeryt, pobiera świadczenie np. z ZUS. Wtedy ulgę podatkową, zazwyczaj, w pierwszej kolejności rozlicza zakład ubezpieczeń społecznych. 

Wspólne opodatkowanie

Kolejnym oświadczeniem mającym wpływ na wysokość wynagrodzenia jest wspólne opodatkowanie dochodów. Jeśli dochody podatnika nie przekroczą 120 000 zł i małżonek (lub dziecko) nie będą mieli żadnych dochodów, wtedy wysokość podatku będzie obliczana ze stawki 12% we wszystkich miesiącach podatkowych oraz pomniejszana o tzw. ulgę podatkową w wysokości 1/12 kwoty zmniejszającej. Natomiast jeśli jednak dochody przekroczą tę granicę, ale dochody małżonka lub dziecka nie przekroczą 120 000 zł, to za wszystkie miesiące zostanie pobrana zaliczka w wysokości 12%. 

Pracownik może wspólnie rozliczyć się z dzieckiem, jeśli samotnie je wychowuje i spełni pewne warunki:
- sprawuje opiekę nad dzieckiem małoletnim tj. do ukończenia 18 r.ż. bez względu na dochód oraz jego wysokość,
- sprawuje opiekę nad dzieckiem, który otrzymuje zasiłek pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
- sprawuje opiekę nad dzieckiem do 25 roku życia, uczącym się. 

Koszty uzyskania przychodów 

Zgodnie z art. 22 ust. 2 ustawy o PIT koszty uzyskania przychodów z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej wynoszą 250 zł lub 300 zł miesięcznie w zależności od miejsca zamieszkania. Podwyższone KUP (300 zł) przysługuje gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy i podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę. Oczywiście przepisy nie definiują, co dokładnie należy rozumieć pod sformułowaniem „miejscowość, w której znajduje się zakład pracy”, natomiast na pomoc przychodzą orzecznictwa sądów wskazujące, że jest to miejscowość, w której pracownik rzeczywiście tę pracę świadczy (NSA wyrok z 3 marca 2016 r.).

Dodatkową możliwością pracownika jest również złożenie wniosku o rezygnację z kosztów uzyskania przychodów. Pracodawca w takiej sytuacji oblicza zaliczki na podatek nie stosując KUP najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu złożenia wniosku. 

Pracownikom – twórcom w sytuacji przeniesienia praw autorskich utworu lub dzieła na pracodawcę, przysługują 50% koszty uzyskania przychodów. Limit dla twórców i artystów wynosi w 2024 roku 120 000 zł. Mają oni jednak możliwość złożenia wniosku o niestosowanie tzw. kosztów autorskich. 

Autopromocja

Praktyczny leksykon VAT 2024. Wszystko o zmianach w rozliczeniach VAT

Sprawdź

Pracownicy do 26 roku życia

Pracownik do ukończenia 26 roku życia ma prawo skorzystać z tzw. ulgi dla młodych. Polega ona na tym, że przychód podatnika do kwoty 85 528 zł w roku podatkowym jest zwolniony z opodatkowania. Ma on jednak możliwość również zrezygnować z tej ulgi, składając wniosek o obliczanie zaliczek bez stosowania zwolnienia od podatku. 

Innymi przychodami zwolnionymi z opodatkowania do limitu wypomnianego powyżej są także: ulga na powrót, ulga dla rodziców dzieci 4+ oraz ulga dla seniorów (art. 21 ust. 1 pkt 152-154). Podatnik składa pracodawcy oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. 

Niepobieranie zaliczki na podatek

Jeśli pracownik przewiduje, że jego dochody podlegające opodatkowaniu w ciągu roku podatkowego nie przekroczą 30 000 zł,  może złożyć wniosek o niepobieranie zaliczek, a podatnik oblicza zaliczki bez pomniejszenia. Warto jednak mieć na uwadze, że jeśli dochód przekroczy 30 000 zł, to od nadwyżki podatek zostanie pobrany bez uwzględnienia kwoty zmniejszającej podatek. 

Wnioski po ustaniu zatrudnienia

Jeszcze do niedawna dość spornym tematem było stosowanie wniosków pracownika po ustaniu zatrudnienia. Na szczęście uregulowano ten aspekt w przepisach. Po ustaniu stosunku pracy, płatnik pomija oświadczenia i wnioski złożone przez podatnika z wyjątkiem wniosku o obliczanie podatku osób do 26 roku życia, wniosku o niestosowanie KUP oraz wniosku o rezygnację z 50% KUP. Wynagrodzenie pracownika nie zostanie zaś pomniejszone o kwotę zmniejszającą podatek (nawet jeśli pracownik podczas trwania stosunku pracy złożył takie oświadczenie), a KUP będzie obniżone do kosztów podstawowych – 250 zł. 

Justyna Kurbiel, Specjalista ds. kadr i płac, Ekspert prawa pracy

Podstawa prawna: USTAWA z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Źródło: NSA wyrok z 3 marca 2016 r. sygn. Akt II FSK 30/14

Autopromocja

Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian

Sprawdź